مدیریت زنجیره تأمین در عصر اطلاعات (تحلیل روندهای تحقیقاتی در حوزه جریان اطلاعات در زنجیره تأمین) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هماهنگی میان بخش های مختلف زنجیره تأمین و ایجاد قابلیت تصمیم گیری متمرکز، بر عملکرد زنجیره تأمین و به دنبال آن بر عملکرد سازمان تأثیر بسزایی دارد. این در حالی است که امروزه حجم بالای اطلاعاتی که در این بخش ها تولید شده و درمیان آنها جریان می یابد، مدیریت زنجیره تأمین را با تحولاتی مواجه کرده است. لذا باتوجه به اهمیت جریان اطلاعات برای دستیابی به هماهنگی در زنجیره تأمین، این پژوهش بر آن است تا مروری جامع بر پژوهش های موجود در زمینه جریان اطلاعات در زنجیره تأمین ارائه داده و به بررسی موضوعات داغ و روندهای پژوهشی در این زمینه بپردازد. برای دستیابی به اهداف پژوهش، کلمات کلیدی مرتبط با موضوع پژوهش در پایگاه داده علمی وب آو ساینس و در بخش های عنوان، چکیده و کلمات کلیدی مقالات، مورد جستجو قرار گرفت. از مجموعه مقالات بدست آمده، پس از طی مراحل پالایش، 2357 مقاله انتخاب شد. مجموعه مقالات انتخابی، شامل مقالات چاپ شده در یک دوره 10 ساله (2013-2023) و به زبان انگلیسی می باشد. برای انجام تحلیل ها از نرم افزار R، نرم افزار وُس ویوِر و نرم افزار اِکسل استفاده شده است. براساس نتایج دست آمده، تعداد مقالات با میانگین نرخ رشد سالیانه %10.97 در حال افزایش است، که بیانگر توجه پژوهشگران به اهمیت جریان اطلاعات در زنجیره تأمین می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که جریان اطلاعات بر جنبه های مختلفی از زنجیره تأمین تأثیرگذار است. از آن جمله می توان چابکی، تاب آوری، زنجیره تأمین سبز، مدیریت ریسک، لجستیک، لجستیک معکوس، مدیریت موجودی، زنجیره تامین حلقه بسته و پایداری را نام برد. همچنین جریان اطلاعات می تواند به ایجاد اعتماد، همکاری، هماهنگی، قابلیت دید، قابلیت ردیابی، مزیت رقابتی و نوآوری کمک کرده و بر عملکرد زنجیره تأمین از جهات مختلف (مالی، عملیاتی و شرکتی) تأثیر بگذارد. از میان کلمات کلیدی، به ترتیب اشتراک گذاری اطلاعات، مدیریت زنجیره تأمین، زنجیره تأمین و بلاکچین پرتکرارترین کلمات کلیدی بوده اند. در میان مجموعه کلمات کلیدی مقالات پژوهش، جدیدترین کلمات کلیدی که از سال 2018 تا 2020 در موضوعات پژوهشی وارد شده اند را می توان بصورت زیر نام برد: تکنولوژی بلاکچین، صنعت 4.0، امنیت سایبری، یادگیری ماشین، انتقال دیجیتال، قراردادهای هوشمند، هوش مصنوعی، اقتصاد دایره ای و کووید- 19. این موضوعات، زمینه های جدید پژوهشی هستند که طی چند سال آینده نیز همچنان مورد توجه جامعه علمی خواهند بود. جدیدترین موضوع پرتکرار که از سال 2021 مورد توجه قرار گرفته است نیز "دیجیتال سازی/ زنجیره تأمین دیجیتال" است، که مفهومی نوظهور در مدیریت زنجیره تأمین و از دستاوردهای صنعت 4.0 بوده و شامل مدیریت فرآیندهای زنجیره تامین با طیف گسترده ای از فناوری های جدید (کلان داده، بلاکچین، محاسبات ابری، اینترنت اشیاء و ...) می باشد. بنابراین روندهای پژوهشی اخیر، اهمیت توجه به جریان اطلاعات در دستیابی به فناوری های جدید در زنجیره تأمین و حرکت به سوی زنجیره تأمین دیجیتال را نشان می دهد.Supply chain management in the information age (An analysis of research trends in the field of information flow in the supply chain)
Coordination among different supply chain components and the establishment of centralized decision-making capabilities, significantly impact the performance of the supply chain and consequently the organization's performance. Nowadays, the high volume of information that being generated in these sectors and flowing among them, has confronted supply chain management with various Evolutions. Therefore, considering the high importance of information flow for achieving coordination in the supply chain, this research aims to provide a comprehensive review of existing studies on information flow in the supply chain and examines the hot topics and research trends in this field. To achieve the research objectives, relevant keywords related to the research topic were searched in the Web of Science database in the title, abstract, and keywords sections. From the obtained article collection, after stages of refinement, 2357 articles were selected. The selected article collection includes articles published in a 10-year period (2013-2023) and in English. For the analysis, R, VOSviewer and Excel softwares were used. Based on the obtained results, the number of articles with an annual average growth rate of 10.97 is increasing, that reflects researchers' attention to the importance of information flow in the supply chain. Results show that, information flow influences various aspects of the supply chain, including agility, resilience, green supply chain, risk management, logistics, reverse logistics, inventory management, closed-loop supply chain, and sustainability. Additionally, information flow can contribute to trust, collaboration, coordination, visibility, traceability, competitive advantage, and innovation, and also impacting the supply chain performance in various dimensions (financial, operational, and corporate). Among the keywords, the most frequent ones have been information sharing, supply chain management, supply chain, and blockchain. In this set of keywords, the newest keywords that have been introduced in research topics from 2018 to 2020 can be mentioned as follows: blockchain technology, Industry 4.0, cyber security, machine learning, digital transformation, smart contracts, artificial intelligence, circular economy and COVID-19. These topics are new research areas that will continue to be interesting area to the scientific community in the coming years. The most frequent new topic that has received attention since 2021 is “digitalization/digital supply chain”, that is an emerging concept in supply chain management and one of the achievements of Industry 4.0. Digital supply chain includes managing supply chain processes with a wide range of new technologies (big data, blockchain, internet of things, cloud computing, etc.). Therefore, recent research trends emphasize the importance of focusing on information flow in achieving new technologies in the supply chain and moving towards a digital supply chain.