مقایسه اثربخشی روش طرحواره های هیجانی با روش تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی زنان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی روش طرحواره های هیجانی در مقایسه با روش تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش، یک گروه گواه، طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 2 ماهه و جامعه آماری شامل 53 زن متأهل مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش منطقه 6 تهران در سال 1397 بود که از این جامعه 45 زن واجد شرایط به شیوه هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی در سه گروه در هر گروه 15 زن کاربندی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (1996) و برنامه طرحواره هیجانی لیهی (2016) و برنامه تمایزیافتگی خود کر و بوون (2004) بود که هر یک از برنامه ها در 8 جلسه 90 دقیقه ای گروهی هفته ای یک بار به گروه آزمایش 1 و 2 ارائه و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تأثیر مداخله طرحواره هیجانی و مداخله تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی (71/7 =F، 01/0 =P)، (55/11 =F، 002/0 =P)، خستگی جسمی (34/21 =F، 001/0 =P)، (86/15 =F، 001/0 =P)، از پا افتادگی عاطفی (60/6 =F، 016/0 =P)، (76/13 =F، 001/0 =P) و از پا افتادگی روانی (73/8 =F، 01/0 =P)، (61/14 =F، 001/0 =P) مؤثر هستند و این تأثیر در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد که تفاوت میزان اثربخشی دو روش بر متغیرهای پژوهش در گروه آزمایش 1 و 2 معنادار نیست. نتیجه گیری: از آنجا که هر دو مداخله منجر به آگاهی زنان متأهل از احساسات خود و ایجاد روابط صمیمانه و نزدیک با همسران شان و در نتیجه سازگاری آن ها می شود؛ بنابراین مداخله های مؤثری برای درمان دلزدگی زناشویی محسوب می شوند.