هدف این پژوهش تعیین و مقایسه طرح واره های ناسازگار اولیه و رفتارهای مقابله -ای اجتناب در مردان وابسته به مواد شبه افیونی و افراد بهنجار بود.روش: روش پژوهش علی – مقایسه ای(پس رویدادی) و جامعه آماری 187 نفر از مراجعین سه کلینیک ترک اعتیاد بود که وابستگی به مواد شبه افیونی داشتند.از میان این افراد،56 بیمار به صورت تصادفی انتخاب و طرح واره های ناسازگار اولیه و رفتارهای مقابله ای اجتناب شان با 56 نفر از افرادی که وابستگی به مواد نداشتند مقایسه شد.ابزار پژوهش پرسشنامه کوتاه طرحواره یانگ نسخه سوم،2005 و پرسشنامه اجتناب یانگ- رای 1994 بود. یافته ها : یافته ها نشان داد که تفاوت طرح واره های ناسازگار اولیه در افراد وابسته به مواد و افراد بهنجار معنی دار است و سبکهای اجتنابی در افرادوابسته به مواد به طور معنی داری بیشتر از افراد بهنجار است. نتیجه گیری: طرحواره های ناسازگار اولیه می تواند عامل زمینه ساز و آسیب زای گرایش به سوء مصرف باشد.از سوی دیگر چون افراد وابسته به مواد بیش از افراد بهنجار از رفتارهای مقابله ای اجتناب استفاده می کنند که رویه های ناسازگار برای رویارویی با مشکلاتند، مداخله در این رفتارها ضروری به نظر میرسد تا از این طریق بتوان مانع تقویت طرح واره های ناسازگار اولیه شد و به فرد نیز برای تعغییر آن ها کمک کرد.
