فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۶۱ تا ۳۸۰ مورد از کل ۴۰۱ مورد.
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۲۳
66 - 86
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه معیار تعیین ظرفیت پذیرش تفاهم فرهنگی در رسانه های اجتماعی است.روش شناسی پژوهش: گردآوری داده ها به شیوه مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته و از رویکرد تحلیلی-توصیفی در پردازش داده ها استفاده شده است.یافته ها: تحقیق حاضر بستر تعاملی ارائه شده در پلتفرم های رسانه های اجتماعی را که در قالب ویژگی ها و امکانات مختلف نمود می یابد، به مثابه امکانی برای تعامل میان فرهنگ ها معرفی نموده و برای آن نقشی آغازگر در فرایند تفاهم فرهنگی قائل است. همچنین با نگاه به الگوی لانه زنبوری رسانه های اجتماعی، به گزینش مشخصه های مرتبط با تفاهم فرهنگی و توضیح آن ها اقدام شده است.بحث و نتیجه گیری: ارائه عناصر تعیین کننده در شناخت و گونه شناسی ظرفیت پلتفرمی رسانه های اجتماعی در ایجاد یا نفی تفاهم فرهنگی را می توان از نتایج پژوهش حاضر دانست.
ظرفیت ها و چالش های نمایش عروسکی در بازنمایی زندگی پیشوایان دینی
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ و ۱۲
90 - 105
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این مقاله، بررسی ظرفیت ها و چالش های نمایش عروسکی برای بازنمایی از زندگی پیشوایان دینی است.روش: جمع آوری اطلاعات به صورت ترکیبی (مصاحبه – کتاب خانه ای) و شیوه تحلیل نیز به صورت کیفی (توصیفی- تبیینی) است.یافته ها: ابتدا به «خیال انگیزی» و «منحصربه فرد بودن» به عنوان دو ظرفیت ویژه، و نیز «تابوها» به عنوان مهم ترین چالش می رسیم. سپس در ادامه برای حل این چالش، «نظر دین درباره نمایش عروسکی»، «هتک» و «تحریف» پیشوایان دینی؛ و هم چنین «نظر دین درباره ی بازنمایی زندگی پیشوایان دینی در نمایش عروسکی» مورد بررسی قرار گرفته، و در ادامه قاعده ای کلی برای حل این مشکل معرفی می کنیم.نتیجه گیری: نمایش عروسکی هیچ تقابلی با مفاهیم دینی اسلامی نداشته؛ و بالعکس، ظرفیتی ویژه برای پرداختن به زندگی پیشوایان این دین است. البته این امر چالش هایی پیشِ روی خود می بیند که غیرقابل حل نیستند. برای حل مهم ترین آن ها (که تابوها هستند) فرمولی پیشنهاد می شود: اینکه در مرحله ی اول هنرمند (در مورد محتوا یا تصویر) ادعای واقعیت ننماید و اقتباس بودن اثرش را اذعان کند. دوم اینکه مراقب باشد در اثر اقتباسی خود، نسبت به پیشوایان دینی هتک و توهین صورت نگیرد. در این صورت است که می تواند ادعا کند از امور ممنوعه ی شرع (حرام) تخطی نکرده، و اثر هنری او، فاقد ایراد دینی است.
زمینه ها و بسترهای تولید و انتشار اخبار جعلی از منظر قرآن کریم
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال پنجم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۹
97 - 125
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از تحقیق حاضر شناسایی بسترهای و زمینه های تولید و انتشار اخبار جعلی از منظر قرآن کریم است.
روش شناسی پژوهش: این تحقیق با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مضمون انجام شده است. داده های تحقیق از نوع کتابخانه ای است که با مراجعه به متن، ترجمه و کتب تفسیر قرآن گردآوری شده است.
یافته ها: مراجعه به آیه های قرآن کریم نشان می دهد بسترها و زمینه های تولید و انتشار اخبار جعلی عبارت است از: «باورها و اعتقادات»، «رویدادها/ بحران های امنیتی و نظامی»، «رویدادها/ موضوعات/ تحولات سیاسی»، «تمایلات انسانی»، «جایگاه اجتماعی»، «جهل و غفلت»، «مصیبت ها و سختی ها»، «خصومت و دشمنی»، «خلقیات و روحیات (فردی/ گروهی/ قومی)»، «دنیاپرستی»، «مشکلات و رذایل معنوی».
بحث و نتیجه گیری: بعضی از بسترها و زمینه های تولید و انتشار اخبار جعلی ذیل حوزه بینشی قرار می گیرد، مانند: «جهل»، «غفلت»، «خرافه گرایی». بعضی دیگر از زمینه ها و بسترها ذیل حوزه گرایشی جای دارد، مانند: «کمال گرایی»، «روحیه لجبازی در افراد، گروه ها یا اقوام»، و بعضی دیگر ذیل حوزه کنشی قرار دارد، مانند: «جنگ های نظامی» یا «رویدادهای سیاسی و امنیتی». یافته های تحقیق به ما در مواجهه با تولید و انتشار اخبار جعلی و پیشگیری از آن کمک می کند.
مؤلفه های مؤثر بر بازنمایی شخصیت و مکتب شهید قاسم سلیمانی در تولیدات رسانه ای و ارائه الگوی مفهومی
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵ و ۶
91 - 111
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی مفهومی از مؤلفه های مؤثر بر بازنمایی شخصیت و مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در تولیدات رسانه ای است. روش : روشی که این مقاله برای تبیین این مفهوم و ارائه الگو به کار گرفته است روش تحلیل مضمون است. یافته ها: پژوهش حاضر با بررسی های به عمل آمده از گفتار اندیشمندان، بزرگان و دوستان شهید و همچنین بررسی کتب، مقالات، صفحات خبری و گفت وگوهای پیرامون شخصیت و مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی به 170 مفهوم اولیه و بعد از بررسی و تجمیع به 124 مضمون اولیه و سپس به هفت مضمون پایه و درنهایت به یک مضمون محوری در این زمینه دست یافته است. نتیجه گیری: براساس مؤلفه های به دست آمده رسانه هایی مانند رسانه های محیطی، چاپی، پخشی، تعاملی و پراکنده می توانند در بازنمایی شخصیت و مکتب شهید سلیمانی به عنوان یک اسطوره ملی در عرصه های داخلی و جهانی اثرات مثبتی را به طور واقعی در ذهن مخاطبان خود بگذارند.
فرا تخصصی شدن رسانه های نوین در سایه نقد افلاطونی
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال پنجم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۰
28 - 51
حوزههای تخصصی:
هدف: ظهور رسانه های نوین و گسترش آن در میان ملل مختلف، مسائل و دشواره های جدیدی را به وجود آورده و یا تشدید کرده است. به دنبال این گسترش، مفهوم «سلبریتی» جدی شده است و اظهارنظر درباره هر چیزی اعم از مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی، تجربی، تاریخی و بهداشتی بدون داشتن تخصص معنا پیدا کرده و حتی به فراتخصص تبدیل شد. از طرفی شبیه این جریان در زمان افلاطون در نسبت رسانه با شاعر، خطیب و سوفیست مطرح بود. بنابراین این پژوهش با دیدگاه انتقادی افلاطونی به چگونگی فراتخصصی شدن رسانه های نوین پرداخته است.روش شناسی پژوهش : این پژوهش ابتدا گزاره های افلاطونی را از محاورات او در باب موضوع سفسطه، شعر و خطابه، استخراج و تفسیر کرده است. در ادامه با تحلیل فلسفی به شناختی از فعالیت های رسانه به طور عام پرداخته است. سپس شبیه به آن در مقایسه با سلبریتی عصر حاضر در رسانه های نوین، مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است.یافته ها: در دو مرحله نقد افلاطونی به رسانه صورت می گیرد. مرحله اول نقد به رسانه به صورت مطلق مورد ارزیابی واقع شده و نشان داد که رسانه دارای ویژگی دانش نمایی، تحریک پذیری مخاطب و سرگرمی است. در مرحله دوم، به صورت ویژه رسانه های نوین را مورد ارزیابی قرار داده و نشان داد که این رسانه زمینه دروغ مجازی، چابلوسی، بازی با مخاطب، بی قانونی و جنون را فراهم کرده است.بحث و نتیجه گیری: این مقاله تخنه نبودن رسانه های نوین و اینکه سلبریتی دانشمند نیست را گوشزد کرده و هشدارهای قانونی را متذکر شد و به این نکته دست یافت که فراتخصصی در رسانه نوین، منجر به وجودآمدن کثرت مجاز در عالم شده است. از این رو رسانه نوین از لحاظ جنس با دیگر رسانه ها هویت یکسانی دارد ولی از لحاظ ابزار زبانی شدت گرفته و همچنین نقد را می توان براساس نظر ارسطو ادامه داد و بستر تعلیمی و سرگرمی را در رسانه های نوین دنبال کرد. در این صورت است که فلسفه می تواند به مطالعه رسانه نوین و پدیده سلبریتی بپردازد.
مولفه های قدرت نرم در مکتب سلیمانی
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳ و ۴
133 - 153
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر شناخت مولفه های قدرت نرم در مکتب حاج قاسم سلیمانی است روش : در این پژوهش ابتدا یک مدل نظری برای مولفه های قدرت نرم ارائه می گردد و سپس با تکیه بر آن مولفه های قدرت نرم در مکتب حاج قاسم سلیمانی با روش تحلیلی، تفسیری تبیین می گردد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، مولفه های فرهنگی _ اعتقادی، اجتماعی _ انسانی، تبلیغی _ روانی، اقتصادی و سیاسی- دیپلماسی از مولفه های مهم مکتب حاج قاسم سلیمانی به شمار می آیند. مولفه های قدرت نرم در مکتب حاج قاسم سلیمانی توانست توان مبارزه را افزایش دهد و ضربه ایی حیثیتی به ابهّت آمریکا بزند که با هیچ چیزی جبران نمی شود. نتیجه گیری: مولفه های به دست آمده از مکتب حاج قاسم سلیمانی، بی شک بالاترین و والاترین عناصری هستند که موجودیت و هویت قدرت مادی و معنوی او را که به عنوان اسطوره مقاومت و سرباز مدافع امت اسلامی مطرح می سازد، نمایان کند.
روش مطلوب مناسک سازی تعزیه عاشورایی در رسانه های شنیداری
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال پنجم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۹
7 - 36
حوزههای تخصصی:
هدف: از آنجا که آیین های عاشورایی و ادبیات غنی وابسته به آن، ظرفیت معنایی و شکلی قابل توجه دارند، این مقاله با هدف ارائه یک الگوی مناسب برای مناسک سازی در محتوای تولیدشده برای رسانه های شنیداری با استفاده از ظرفیت های آیین تعزیه نوشته شده است و سعی می کند قالب های کاربردی جدید را برای مخاطبان ارائه دهد.روش شناسی پژوهش: روش پژوهش حاضر کیفی و با استفاده از تحلیل روایت انجام شده است. برای نمونه دو نسخه از مجالس تعزیه عاشورایی، بازشنوایی و اجراهای موجود از نظر مشابهت و یا عدم هماهنگی، با در نظر گرفتن مقوله هایی چون نوع موسیقی، ریتم ، نوع اجرا و کارکرد و قالب برنامه در رسانه های شنیداری بررسی شدند.یافته ها: بر اساس یافته های این پژوهش، رادیو در جایگاه خود توانسته با استفاده از طیف برنامه های کوتاه، در سراسر دنیا انواع مختلفی از فرم و قالب برنامه سازی ارائه دهد.بحث و نتیجه گیری: با معرفی و پیشنهاد قالبی به نام «بیت استوری» به منظور اطلاع رسانی و آموزش کاربران، می توان شاهد حفظ و معرفی بخش مهمی از فرهنگ ایرانی-اسلامی و توسعه آن در رشد و جذب مخاطبان جهانی در این زمینه باشیم.
بررسی برخی تزاحمات اخلاقی در عرصه تبلیغ دینی در فضای مجازی
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال پنجم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۰
114 - 145
حوزههای تخصصی:
هدف: مبلّغ دینی در فضای مجازی با تزاحمات اخلاقی گوناگونی مواجه می شود که تصمیم گیری مناسب در این موارد نیازمند تأمل و دقت نظر در ادلّه عقلی و شرعی اطراف شبهه و تزاحم است. هدف این نوشتار حل چهار مورد از تزاحمات اخلاقی مبلّغین در این فضاست.روش شناسی پژوهش : در جمع آوری داده ها و به دست آوردن تزاحمات اخلاقی، از روش میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. در دفع یا رفع آن ها به شیوه ای تحلیلی-اجتهادی و با تکیه بر استدلال و استنتاج عمل شده است.یافته ها: در مقاله حاضر، چهار مورد از تزاحمات اخلاقی مورد ابتلای مبلّغین دینی، بررسی شده است. تزاحم اول بین ضرورت جریان شناسی برای شبهه شناسی و پاسخ به آن و لزوم اجتناب از فضاهای شبهه ناک؛ تزاحم دوم بین ضرورت تبلیغ دین و پاسخ گویی به شبهات و لزوم اجتناب از اجتماع با نامحرم در فضای خصوصی؛ تزاحم سوم بین ضرورت تبلیغ دین و لزوم جلوگیری از تضییع عمر و اتلاف وقت؛ و تزاحم چهارم بین ضرورت تهیه محتوا و جستجو در فضای مجازی و لزوم اجتناب از تصاویر مستهجن رخ می دهد.بحث و نتیجه گیری: با بررسی ادلّه هرکدام از اطراف تزاحم، این نتیجه حاصل آمد که تزاحم اول فرضی است و با توجه به فرض مسئله، در خارج اتفاق نمی افتد. در تزاحم دوم و سوم ضرورت تبلیغ مقدم بر آسیب های شایع آن است و برای رفع آسیب پیشنهادات کاربردی ارائه شده است. تزاحم چهارم نیز با معلوم شدن حکم نگاه کردن، قابل رفع است.
قابلیت های زیرژانر ابرقهرمانی در پویانمایی مطابق با مولفه شناخت های اخلاقی در الگو تعلیم و تربیت اخلاقی کودک؛ مطالعه موردی مجموعه پویانمایی گروه شب نقاب
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال پنجم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۰
88 - 113
حوزههای تخصصی:
هدف: از یک سو تمامی ساحت های دین به نوعی با تمامی ساحت های تعلیم و تربیت ارتباط دارند و از سویی دیگر می توان از انواع رسانه ها، ازجمله رسانه فیلم، به عنوان ابزار تعلیم و تربیت بهره جست. در این تحقیق از میان ژانرها و زیرژانرهای گوناگون فیلم، زیرژانر ابرقهرمانی که یکی از پرمخاطب ترین و تأثیرگذارترین زیرژانرها در فیلم کودک و نوجوان است، مورد تحقیق قرار گرفت. به عبارت دیگر بررسی شد که این زیرژانر چگونه می تواند به مثابه ابزار تعلیم و تربیت اخلاقیِ در راستای توسعه شناخت اخلاقی کودکان به کار گرفته شود.روش شناسی پژوهش : برای یافتن پاسخ این پژوهش، فصل اول مجموعه پویانمایی گروه شب نقاب، به وسیله روش تحلیل روایت مورد مطالعه قرار گرفت. درحقیقت با تمرکز بر سه محور اصلی سامان دهنده مضمون و روایت در انیمیشن، یعنی فیلمنامه، کارگردانی و تدوین، به چگونگی تعلیم شناخت های اخلاقی در مخاطبان کودک پرداخته شد.یافته ها: در قسمت های موردبررسی در مجموعه گروه شب نقاب موارد روشنی از تعلیم و تربیت شناخت های اخلاقی به عنوان یکی از لوازم اخلاقی زیستن شامل بخشندگی، تمرکز در برابر بازیگوشی، صداقت و روراستی، سهل انگار نبودن و غرور و دست کم گرفتن رقیب یافت و تبیین شد تا نشان داده شود که زیرژانر ابرقهرمانی قابلیت توسعه شناخت های اخلاقی را دارد.بحث و نتیجه گیری: با تحلیل یافته های این پژوهش می توان گفت که زیرژانر ابرقهرمانی این قابلیت را دارد که از آن در فرایند تعلیم و تربیت اخلاقی کودکان بهره برده شود. بنابراین می توان با این هدف به تولید پویانمایی در زیرژانر مذکور در کشورمان ایران پرداخت.
تغییر الگوی استنباط در فقه رسانه
حوزههای تخصصی:
بی شک روش شناسی در دانش فقه از مباحث فلسفه فقه است که جزو دانش درجه دو محسوب می شود. از سوی دیگر تغییر مقیاس روش شناسی، تغییر نگاه فقیه از موضوع محوری به رویکرد نظام محوری است.ازجمله آسیب های روش شناسی فقه رایج، عدم شناخت دقیق موضوعات و مسائل مستحدثه و چگونگی تطبیق ادله اجتهادی و فقاهتی جهت تفقه حکمی در آن موضوع است. در فقه رسانه باید با نگاهی موضوع شناسانه، و روش شناسی نظام محور به حل مسائل فقهی آن از منابع شرعی نظر داشت. ادعای محوری این مقاله آن است که در روش اجتهادی و کشف استنباطی فقه رایج با فقه های تخصصی مانند فقه رسانه تفاوت هایی وجود دارد که در تشخیص موضوع و استنباط حکم اثر می گذارد. برای رسیدن به این هدف مفهوم شناسی متغیرهای بحث و سپس روش شناسی فقه سنتی و مضاف بیان می شود و در انتها تفاوت موضوعات نوپدید با موضوعات فقه رایج بیان می-گردد. نوشتار پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای به این نتیجه رسیده است که چهارچوبی نو در راستای روش شناسی فقه رسانه، موجود می باشد؛ به طوری که با توجه به ادله و شرایط آن، اگر فقیهی با روش های کلی استنباطی فقه رایج بدان بنگرد، کشف، استنباط و حکم خاصی صادر می کند و اگر با روش فقه تخصصی و مضاف بدان بنگرد، کشف و استنباط دیگری خواهد داشت. در این تحقیق روش سه گانه کشف اجتهادی در فقه رسانه تبیین و پیشنهاد گردیده است.
مکتب سردار سلیمانی در نگاه شخصیت های برجسته جبهه مقاومت (ایران، لبنان، یمن، فلسطین، سوریه و عراق)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش شناسایی ویژگیهای شخصیت شهید سلیمانی از منظر شخصیتهای برجسته محور مقاومت و دستیابی به عناصر گفتمانی مکتب شهید سلیمانی از منظر آنها است. روش تحقیق: روش پژوهش حاضر کیفی از نوع توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی با رویکرد ون دایک انجام شد. سخنرانی شش نفر از رهبران و شخصیت های برجسته مقاومت شامل: (1- آیت الله خامنه ای،رهبر معظم انقلاب، 2- سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان، 3- بشاراسد، رئیس جمهور سوریه، 4- عبدالملک بدر الدین الحوثی، رهبر انصارالله یمن، 5- اسماعیل هنیه، رهبر حماس، 6- فالح الفیاض، رئیس حشد الشعبی) که در ایام پس از شهادت مظلومانه سردار سلیمانی بیان کرده اند، به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد این شخصیت ها با تبیین عناصر و ویژگی های بارز شخصیت شهید سلیمانی سعی کردند دلایل محبوبیت ایشان در بین ملت های مظلوم منطقه و جهان و خشم و انزجار و ضعف دشمنان مقاومت را از طریق نشان دادن عظمت مکتب شهید سلیمانی به عنوان تنها راه مقابله با دشمنان به گوش جهانیان برسانند. نتیجه گیری: در مقابل سانسور و کوچک نمایی رسانه های غربی در خصوص شهادت سردار سلیمانی، این شخصیت ها توانستند با تبیین ویژگی های بارز شخصیت ایشان، نشان دهند که ما در مورد شهید سلیمانی با قهرمان و نخبه ای مواجهیم که از نظر ذاتى و اجتماعى، استعداد ممتازى دارد و اقدامات و ابتکاراتى انجام داده است که شخصیت وی را فراتر از یک فرد و تا حد یک مکتب بی نظیر تبیین می کند.
ارائه راهبرد برای استفاده از سینما در تبلیغ دین
حوزههای تخصصی:
هدف: اگرچه در چهار دهه اخیر تلاش گسترده ای در زمینه انتقال ارزش های فرهنگی از طریق سینما صورت گرفته است؛ ولی به دلیل نداشتن یک راهبرد مشخص، تحقق این امر میسر نشد. ازاین رو بر آن شدیم تا در این پژوهش به ارائه راهبرد برای استفاده از سینما در تبلیغ دین و انتقال ارزش های فرهنگی بپردازیم.
روش : برای انجام تحقیق ابتدا با بهره گیری از مطالعات اکتشافی به شناسایی نقاط قوت، ضعف و همچنین فرصت ها و تهدیدهای موجود در این زمینه پرداخته شد و سپس موارد یادشده با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش نامه در اختیار چهل تن از صاحب نظران قرار گرفت تا نسبت به مشخص کردن میزان وجود آن ها اظهارنظر کنند. روایی پرسش نامه با استفاده از روش اعتبار صوری و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ انجام شد و تحلیل داده ها و ارائه راهبرد نیز با استفاده از ماتریس swot صورت گرفت.
یافته ها: ارزیابی محیط داخلی و خارجی حاکی از وجود موقعیت استراتژیک سینمای ایران در تبلیغ دین، در منطقه تدافعی است؛ ازاین رو استراتژی WT (تدافعی) به عنوان راهبرد اصلی در این زمینه معرفی می شود. از آن جمله می توان به مواردی از قبیل ساخت فیلم هایی با موضوعات دینی فارغ از مباحث سیاسی و اختلافات مذهبی، به کارگیری مدیران «متخصص» در حوزه سینما و «متعهد» به ارزش های دینی و اخلاقی در سازمان ها و نهادهای مرتبط با سینما و... اشاره کرد.
نتیجه گیری: با اس ت ف اده از راه ب رده ای تدافعی می توان ضمن کاستن از نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای خارجی، زمینه را برای استفاده از ظرفیت سینما در تبلیغ دین فراهم کرد.
تبیین الگوی سبک زندگی جِهادی (مطالعه موردی: وصیت نامه شهید قاسم سلیمانی)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر تببین الگوی سبک زندگی جهادی با استفاده از مطالعه موردی وصیت نامه شهید قاسم سلیمانی به منظور الگوسازی رسانه ای ایشان است روش : این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان می دهد شهید سلیمانی در هر سه جنبه جهادیِ جهاد اکبر، جهاد اصغر و جهاد کبیر مصداق بارز انسانی وارسته است که در جنبه جهاد اکبر فردی است که هواهای نفسانی را با توجه به منش توحیدی خود دور ساخته و در عرصه جهاد اصغر سردار و فرمانده ای نامدار است که هدفی جز «فی سبیل الله» بودن نداشته است و تمام کردارش در راه رضای معبود بوده است در زمینه جهاد کبیر فردی هوشیار و بصیر است که هرگز اجازه نزدیک شدن دشمن به خود و نفوذ در او را نداد. نتیجه گیری: سبک زندگی فرمانده ی مجاهد، شهید قاسم سلیمانی، به عنوان الگویی همه جانبه جهت تربیت مدیران جهادی تمدن ساز، در گام دوم انقلاب اسلامی است. به همین منظور وظیفه رسانه این است که با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد تنها در ایام سالگرد شهادت ایشان به جنبه های مختلف زندگی ایشان نپردازد؛ بلکه در طول سال به تناسب جنبه های مختلف زندگی ایشان را به عنان الگو معرفی کند.
ارتباط انسان و خدا؛ بازخوانی و بازتولید ارتباطیِ مفاهیم وحی و دعا
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال اول تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲
9 - 34
حوزههای تخصصی:
وحی و دعا از جمله مفاهیمی در دین اسلام هستند که از منظر علم ارتباطات، قابلیت بررسی دارند، اما تا کنون جایگاه و نسبت این دو حوزه با یکدیگر به روشنی معلوم نشده است. در مقاله حاضر، در راستای بازتولید برخی از مفاهیم علم ارتباطات بر اساس جهان بینی اسلامی، ابتدا به بررسی کلامی و فلسفی این مفاهیم پرداخته و سپس ضمن تلاش برای حفظ خوانش هایی آزاد و منتقدانه از علم ارتباطات، تحلیل هایی ارتباطی از ماهیت این مفاهیم و چگونگی به وقوع پیوستن آن ها ارائه شده است. ابعاد مختلف ماهوی و کارکردی ارتباط انسان با خدا عمدتاً به جهت برقراری ارتباط بین مراتب وجودی مختلف، از دیگر انواع ارتباطات انسانی متفاوت است. لازمه برقراری چنین ارتباطی، ایجاد هم مرتبگی بین دو طرف ارتباط است. این هم مرتبگی یا از طریق توانایی بالفعل بندگان خداوند برای صعود به عوالم مثال و ملکوت به دست می آید یا از طریق اراده حق متعال برای این که برقراری ارتباط را به عالم ماده نازل کند. با این دیدگاه، ارتباط انسان و ذات اقدس اله را می توان به دو دسته ملکوتی و مادی تقسیم بندی کرد که مفاهیم وحی و دعا در دسته ملکوتی جای می گیرند. بر این اساس، مکاتب فرایندی و شناختی قادر به ارائه تبیین روشنی از فرایند برقراری این نوع ارتباط نخواهند بود؛ چرا که به هنگام برقراری ارتباط در قالب عالم ملکوت، وجود از جنس معانی مجرد است و اشتراک معانی توسط عقل فعال صورت می پذیرد.
مطالعه الگوی مطلوب تولید پادکست رادیویی برای ترویج سبک زندگی اسلامی (مطالعه موردی پادکست های سبک زندگی در رادیو جوان، پادکست های شخصی ایرانی و پادکست وان استرالیا)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر ارائه الگوی مطلوبِ تولید پادکست رادیویی را برای ترویج سبک زندگی اسلامی به عنوان هدف مدنظر قرار داده است.
روش : این پژوهش با روش اسنادی و مطالعه موردی انجام گرفته است. جامعه آماریِ آن، پادکست های سبک زندگی در رادیو جوان، پادکست های شخصیِ ایرانی و پادکست وان استرالیا است که بیست پادکست به عنوان حجم نمونه پژوهش به صورت هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفته اند.
یافته ها: یافته ها نشان می دهد که ازنظر محتوا، برنامه های رادیو جوان کمتر با نیازهای جوانان تناسب دارند و برخی از موضوعات سبک زندگی در آن مورد توجه قرار نگرفته و همچنین از منظر قالب نیز پادکست های منتشرشده، کیفیت مطلوبی ندارند؛ اما پادکست وان استرالیا، پادکست های متنوعی را با موضوع سبک زندگی تولید می کند و قالب آن ها از کیفیت مناسبی برخوردار است.
نتیجه گیری: توجه به تنوع موضوعی، بهره گیری از ظرفیت داستان پردازی و روایت در تولیدات رسانه ای، فراهم ساختن فرصت تولید تعاملی و استفاده از تولیدات کاربران در برنامه های سبک زندگی و انتشار بر بستر رسانه های اجتماعی ازجمله مؤلفه های مهم در الگوی مطلوب تولید پادکست سبک زندگی به شمار می روند.
نقش شبکه های اجتماعی مجازی در برگزاری جلسات مذهبی در دوره شیوع بیماری کرونا؛ مورد مطالعه: جلسات مذهبی بانوان شمیران
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹ و ۱۰
133 - 161
حوزههای تخصصی:
هدف: فعالیت هیئت های مذهبی، پس از شیوع کرونا، با چالش جدی روبه رو شده است. در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت هیئت های مذکور پس از مواجهه با بیماری کرونا، به کوچ آنها به فضای مجازی پرداخته شده است.روش: جامعه آماری، عبارت از هیئت های مذهبی بانوان شمیران است. برای گردآوری داده ها، از شیوه پیمایش وابزار مصاحبه ساختار یافته و برای تجزیه و تحلیل، از روش آماری استفاده شده است.یافته ها: پس از مواجهه با کرونا، 45 درصد ازهیئت های مذهبی تعطیل شده، 20 درصد از آنها با رعایت پروتکل های بهداشتی به ادامه فعالیت پرداخته و 35 درصد از آنها نیز به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی روی آوردند. درباره هیئت های مذهبی که پس از شیوع کرونا، به فعالیت خود استمرار بخشیده اند، میتوان گفت در اغلب موارد، تعداد شرکت کنندگان در جلسات و سطح فعالیت این هیئت ها نسبت به قبل کاهش یافته است. همچنین به زعم مسئولین هیئت هایی که جلسات خود را در فضای مجازی تشکیل داده اند، در اغلب موارد سطح کیفیت، میزان اثر بخشی و همچنین رضایتمندی اعضای آنها نسبت به گذشته فرقی نکرده و یا حتی بیشتر شده است.نتیجه گیری: هییت های مذهبی دارای کارکردهای متعددی است که شبکه های اجتماعی مجازی نمی توانند همه آن را براورده کنند و از این رو تنها یک سوم از این هییت ها به استفاده از آن روی آورده اند. لذا انتظار می رود پس از بحران کرونا هییت های مذهبی به صورت سنتی خود برگزار شده و یا حداکثر از ظرفیت فضای مجازی به صورت ترکیبی استفاده شود.
تحلیل فرم نمایش مفهوم توکل و توسل در ژانر جنگ
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر این است که فرم های روایی و سبکی استفاده شده برای نمایش و صورت بندی مفهوم توکل و توسل در فیلم های جنگی را تحلیل کند.
روش شناسی پژوهش: در این پژوهش سکانس های برجسته مرتبط با موضوع توکل و توسل با روش نئوفرمالیستی تحلیل و بررسی شده است.
یافته ها: کهن الگوی قالب این فیلم ها، کهن الگوی تحول است. همچنین هم زمان با ژانر جنگ، ژانر جاده ای نیز در این فیلم ها به کار رفته است. بیان آیاتی از کتب مقدس، اضافه کردن شخصیتی مذهبی، گفت وگوی مستقیم قهرمان فیلم با خدا و پاسخ گرفتن از او، از عناصر روایی معمول برای نمایش مفهوم توکل و توسل در فیلم های ژانر جنگ است. اما تمهیدات روایی به تنهایی کافی نیست و عناصر سبکی مانند استفاده درست از لنز، زاویه و حرکت دوربین، صدا، تدوین، بازی بازیگران و طراحی صحنه و لباس هرکدام در انتقال محتوا و حس نقش به سزایی دارند.
نتیجه گیری: با بررسی عناصر روایی به کار برده شده مشخص شد که استفاده از کهن الگوی تحول و استفاده از ژانر جاده ای در کنار ژانر جنگ به شخصیت پردازی و تحول شخصیت ها کمک زیادی کرده است. همچنین تأثیر توکل و توسل شخصیت در آرامش و اجابت دعایش مشهود است. عناصر سبکی استفاده شده در این سکانس ها در همبستگی کامل با عناصر روایی بوده و وظیفه دارد حس ارتباط شخصیت با معبود به هنگام توکل و توسل را منتقل کند.
تحلیل تماتیک مفهوم عشق به خالق در فیلم مادر آرنوفسکی بر اساس اخلاقیات آگوستین
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال پنجم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۹
37 - 69
حوزههای تخصصی:
آگوستین به عنوان یکی از شخصیت های برجسته در حوزه اندیشه مسیحیت مورد توجه متفکران بوده است. اندیشه های او بر پایه ایمان مسیحی شکل گرفته و ریشه آن باورمندی به خدای یگانه است. یکی از آموزه های مهمی که ذیل خداباوری آگوستین قرار دارد، مفهوم عشق است. آگوستین عشق را به مثابه مفهومی مورد توجه قرار می دهد که بالاترین تجلی ایمان و باورمندی مومنانه را در بر می گیرد. بر اساس عقاید او می توان مولفه هایی را ذیل مفهوم عشق دسته بندی کرد که شامل اشتیاق برای رسیدن، حرکت ارادی به سمت عشق، نیک زیستن، بخشایش عشق، غایت: اتحاد عاشق و معشوق و مراتب عشق می شود. از آنجا که سینمای غرب با مفهوم عشق فیلم های متعددی ساخته است، می توان فیلم مادر ساخته دارن آرنوفسکی را به عنوان یکی از برجسته ترین فیلم های سال های اخیر که کمتر از منظر مفهوم عشق به آن توجه شده است، بر اساس آموزه های آگوستین مورد بررسی قرار داد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش تحلیل فیلم مادر بر اساس مولفه هایی است که توسط پژوهنده از آرای آگوستین به دست آمده است. به این منظور با روش تحلیل تماتیک، رابطه سه شخصیت مهم و موثر فیلم، یعنی مادر، مرد و زن با او در جداولی مطابق با این روش پژوهشی به دست آمده و این نتیجه حاصل شده است که در فیلم مادر سه شخصیت مهم فیلم، به مفهوم مسیحی عشق از منظر آگوستین نزدیک شده، اما با آن فاصله دارند.
مطالعه عوامل موثر بر فعالیت کاربران در شبکه های مجازی و آسیب های اجتماعی ناشی از آن در استان مازندران
منبع:
مطالعات دینی رسانه سال پنجم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۰
1 - 27
حوزههای تخصصی:
هدف: عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی، در سال های اخیر، چالش ها و مشکلاتی را برای افراد جامعه در پی داشته است. به نظر می رسد فعالیت ناآگاهانه افراد در این شبکه ها و فقدان سواد رسانه ای کافی، موجب ایجاد یا تشدید برخی از آسیب های اجتماعی در استان مازندران شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش اصلی است که فعالیت کاربران در شبکه های مجازی تحت تأثیر چه عواملی است و مهم ترین آسیب های اجتماعی این شبکه ها در استان مازندران کدامند؟روش شناسی پژوهش: این پژوهش از لحاظ روش شناختی، پژوهشی کیفی است که با استفاده از روش نظریه زمینه ای انجام شده است. جامعه پژوهش افرادی هستند که به نوعی دچار آسیب های اجتماعی مرتبط با شبکه های مجازی شده اند. نمونه گیری به صورت هدفمند و با توجه به شاخص اشباع نظری انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از ابزار مصاحبه عمیق و بررسی اسناد و مدارک موجود استفاده شده است.یافته ها: عوامل مؤثر در روی آوردن افراد به عضویت و فعالیت در شبکه های مجازی به دو دسته عوامل اولیه و عوامل ثانویه قابل تقسیم بندی است. همچنین عوامل دیگری نیز شرایط زمینه ای را برای عضویت در این شبکه ها فراهم می کنند و بر کنش های کاربران در این فضا تاثیرگذارند.بحث و نتیجه گیری: آثار منفی فعالیت در شبکه های مجازی به چند گروه عمده تقسیم می شود: قرارگرفتن در معرض خشونت سایبری، اختلالات خُلقی و روان شناختی، مشکلات جسمی، اختلالات آموزشی و سوء رفتار جنسی ازجمله این آثار منفی است. همچنین انزوای اجتماعی، انواع خشونت، فرار از منزل و طلاق، از اصلی ترین آسیب های اجتماعی مرتبط با شبکه های مجازی در استان مازندران به شمار می روند.
الزامات نقش رسانه در تبیین سبک زندگی مبتنی بر آموزه های دینی
حوزههای تخصصی:
هدف: رسانه به دلیل پیشرفت چشمگیر و فراهم شدن زمینه دسترسی اکثر افراد به آن می تواند نقش تعیین کننده ای در تغییر و تحول در سبک زندگی مردم داشته باشد، بهره جستن از آن برای تبیین سبک زندگی دینی دارای اقتضائات و الزاماتی است که توجه به آن نقش تاثیر گذاری در دستیابی به نتیجه مطلوب دارد ، هدف از پژوهش پیش رو آن است تا آن الزامات و اقتضائات را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.روش: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده ها بر اساس روش کتابخانه ای است.ی زمانی از از طریق رسانه ها اثر بخش خواهد بود که الزامات و اقتضائات این کار همچون ( تهیه نقشه راهبردی، تولید محتوای جامع از سبک زندگی دینی، توجه به تفاوت ها و ظرفیت های رسانه ها، بهره جستن از قالب های هنری جذاب، تربیت و بکارگیری هنرمندان متعهد، توجه به شرایط زمان، ارتقای سواد رسانه ای مخاطبان، توجه به ذائقه مخاطبان، فراهم نمودن زمینه ایجاد گفتمان غالب، توجه به اندیشمندان مستبصر، پرهیز از موانع تاثیر گذار، رعایت اولویت ها،رعایت اخلاق رسانه ای) را مورد توجه قرارگیرد.نتیجه گیری: دستیابی به اهداف در هرکاری متوفق بر رعایت الزامات و اقتضائات آن کار می باشد تبیین سبک زندگی دینی از طریق رسانه نیز دارای الزامات خاص خودش می باشد که در صورت رعایت آن می توان به یک تبیین مطلوب دست پیدا کرد.