مطالعات دینی رسانه

مطالعات دینی رسانه

مطالعات دینی رسانه سال سوم بهار و تابستان 1400 شماره 9 و 10

مقالات

۱.

تبیین تعاملات دین و رسانه با نگاهی به تربیت کودک

کلیدواژه‌ها: رسانه دین تعلیم و تربیت تربیت دینی کودکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۴
هدف: هدف مقاله حاضر، بررسی تعاملات و سرفصلهای مشترکی است که بین رسانه و دین در مورد تعلیم و تربیت کودکان وجود دارد.روش : روش تحقیق به صورت تحلیلی_توصیفی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است.یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از این است که رسانهها (خصوصا رسانههای تصویری مثل تلویزیون) در امر تربیت کودکان (خواه دینی و خواه غیردینی) نقش برجسته و قابل توجهی ایفا مینمایند. همچنین مشخص شد که همکاری بین رسانه و دین از طرفی موجبات گسترش و نهادینه سازی مفاهیم و آموزههای دینی را فراهم آورده و آنها را در اختیار مخاطبان بیشتری قرار می دهد. از طرف دیگر، رسانه نیز با انتشار آموزه ها و مفاهیم دینی، مشروعیت یافته و مورد پذیرش عامه مردم قرار میگیرد.نتیجه گیری: با توجه به اهداف و مولفههای بررسی شده در این تحقیق، از نتایج همکاری و تعاملات دین و رسانه می-توان به این موارد اشاره نمود: بسط نفوذ دین، گفتمان دینی، تبلیغ دین، ایجاد تجربه دینی، خلق نمادهای مقدس، ایجاد تحول روحی، اطلاع رسانی از ادیان دیگر، الگو آفرینی دینی، مدرسه مجازی و ...
۲.

الزامات نقش رسانه در تبیین سبک زندگی مبتنی بر آموزه های دینی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: رسانه سبک زندگی آموزه های دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۴
هدف: رسانه به دلیل پیشرفت چشمگیر و فراهم شدن زمینه دسترسی اکثر افراد به آن می تواند نقش تعیین کننده ای در تغییر و تحول در سبک زندگی مردم داشته باشد، بهره جستن از آن برای تبیین سبک زندگی دینی دارای اقتضائات و الزاماتی است که توجه به آن نقش تاثیر گذاری در دستیابی به نتیجه مطلوب دارد ، هدف از پژوهش پیش رو آن است تا آن الزامات و اقتضائات را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.روش: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده ها بر اساس روش کتابخانه ای است.ی زمانی از از طریق رسانه ها اثر بخش خواهد بود که الزامات و اقتضائات این کار همچون ( تهیه نقشه راهبردی، تولید محتوای جامع از سبک زندگی دینی، توجه به تفاوت ها و ظرفیت های رسانه ها، بهره جستن از قالب های هنری جذاب، تربیت و بکارگیری هنرمندان متعهد، توجه به شرایط زمان، ارتقای سواد رسانه ای مخاطبان، توجه به ذائقه مخاطبان، فراهم نمودن زمینه ایجاد گفتمان غالب، توجه به اندیشمندان مستبصر، پرهیز از موانع تاثیر گذار، رعایت اولویت ها،رعایت اخلاق رسانه ای) را مورد توجه قرارگیرد.نتیجه گیری: دستیابی به اهداف در هرکاری متوفق بر رعایت الزامات و اقتضائات آن کار می باشد تبیین سبک زندگی دینی از طریق رسانه نیز دارای الزامات خاص خودش می باشد که در صورت رعایت آن می توان به یک تبیین مطلوب دست پیدا کرد.
۳.

بررسی انتقادی بازنمایی عوامل موثر بر فرزندآوری در آگهی های تلویزیون با رویکرد دینی

کلیدواژه‌ها: کاهش جمعیت فرزندآوری آگهی های تلویزیون نشانه شناسی بازنمایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۴
هدف: بررسی انتقادی بازنمایی عوامل موثر بر فرزندآوری در آگهی های تلویزیون با رویکرد دینی ،که این عوامل شامل :عوامل فردی ، اجتماعی و فرهنگی می باشدروش شناسی پژوهش: رویکرد این تحقیق کیفی است؛ لذا سیر تحقیق حاضر به این گونه است که با استفاده از روش نشانه شناسی 10 آگهی با روش هدفمند نشانه شناسی شد وبه دیدگاه اسلام در مورد فرزندآوری پرداخته شد یافته ها: در این تحقیق صحنه ها و دیالوگ های ده آگهی بازرگانی که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند براساس دیدگاه اسلام با روش نشانه شناسی ،عوامل کاهش فرزندآوری در آنها مورد برسی قرار گرفتنتیجه گیری: با نشانه شناسی ده آگهی تلویزیون که به صورت هدفمند انتخاب گردید مشاهده شد که علی رغم تصویبقوانین و سیاست های کلان جمعیتی و ابلاغ به صداوسیما تا آگهی ها و برنامه های تلویزیونی خود را در جهت تبلیغ فرزندآوری تنظیم نماید ولی در این ده تبلیغ که به عنوان نمونه انتخاب شد نمادها و نشانه های عوامل کاهش فرزندآوری مشاهده شد
۴.

تحلیل گفتمان هویت زن مسلمان در سریال پایتخت 6

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان هویت زن مسلمان سریال پایتخت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۴
هدف:دستیابی به گفتمان حاکم بر سریال پایتخت شش از منظر هویت زن مسلمان و شناخت چگونگی بهره گیری از نشانه های فرهنگی، رسانه ای و جنسیتی در بازنمایی هویت زن مسلمان در این سریال و همچنین دستیابی به ایدئولوژی برجسته معرفی هویت زن مسلمان در سریال پایتخت شش روش شناسی پژوهش:رویکرد این تحقیق کیفی است؛ لذا سیر تحقیق حاضر به این گونه است که با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف هویت زن مسلمان در سریال پایتخت شش مورد پژوهش قرار گرفته است. یافته ها: در این تحقیق مفاهیم برگرفته از صحنه ها، نشانه های تصویری، دیالوگ ها، برداشت از متن، نقاط در تعارض هویت زن مسلمان و نقاط مورد نظر هویت زن مسلمان از جنبه های مختلف (فردی، خانوادگی و اجتماعی) در سریال پایتخت شش مورد بررسی قرار گرفته است.نتیجه گیری: جمع بندی یافته های این تحقیق نشان می دهد سریال پایتخت شش روند موفقی در ارائه هویت زن مسلمان در خانواده و اجتماع نداشته است و آگاهی رسانی مناسبی برای جامعه در این زمینه انجام نداده است. بنابراین، در الگوهای بازنمایی شده، هویت ها، تعاملات و ارتباطات دچار تشتت و سردرگمی است و از فقدان یکپارچگی و انسجام رنج می برد و هویت زن در سریال پایتخت شش به صورت سرگردان در حال رفت و آمد بین دو گفتمان هویت اسلامی و گفتمان فمینیستی جاری در غرب است و عمده الگوی هویت زنان در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی به صورت التقاطی تابع هر دو گفتمان است.
۵.

چگونگی بازنمایی نمادهای عاشورایی در سریال مختارنامه

کلیدواژه‌ها: نماد نشانه سریال تلویزیونی مختارنامه عاشورا بازنمایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۴
هدف: این پژوهش به دنبال واکاوی معانی نماد های عاشورایی، با قابلیت نمایشی است، و ترسیم چگونگی بازنمایی نمادهای عاشورایی در فیلم و سریال های تلویزیونی، و راه های ارتقاء آنها است.روششناسی پژوهش: بهره گیری از روش ( تحلیل محتوای کیفی) و تکنیک نشانه شناسی جان فیسک .یافته ها: یافته ها نشان می دهدکه، نماد های استفاده شده در فیلم ها و سریال های تلویزیونی با موضوع عاشورا دارای مفاهیم عمیقی هستند که می توان از آنها در راستای تعمیق بخشی و تولید یک معنای دقیق در قالبی نمایشی استفاده کرد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که نمادهای عاشورایی دارای ظرفیت های بسیار بالایی برای استفاده درآثار نمایشی هستند، اما سازندگان آثار نمایشی به چگونگی بازنمایی این نمادها توجه کافی ندارند و در بیشتر موارد در بازنمایی آنها اشتباه کرده اند. این نحوه بازنمایی گاهی مفاهیم دیگری را در قالب نماد های عاشورایی به بیننده منتقل کرده است.کلیدواژه ها: نماد، نشانه، سریال تلویزیونی، مختارنامه، عاشورا، بازنمایی
۶.

نقش شبکه های اجتماعی مجازی در برگزاری جلسات مذهبی در دوره شیوع بیماری کرونا؛ مورد مطالعه: جلسات مذهبی بانوان شمیران

کلیدواژه‌ها: هیئت های مذهبی ارتباطات سنتی شبکه های اجتماعی مجازی بحران کرونا تبلیغ دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۴
هدف: فعالیت هیئت های مذهبی، پس از شیوع کرونا، با چالش جدی روبه رو شده است. در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت هیئت های مذکور پس از مواجهه با بیماری کرونا، به کوچ آنها به فضای مجازی پرداخته شده است.روش: جامعه آماری، عبارت از هیئت های مذهبی بانوان شمیران است. برای گردآوری داده ها، از شیوه پیمایش وابزار مصاحبه ساختار یافته و برای تجزیه و تحلیل، از روش آماری استفاده شده است.یافته ها: پس از مواجهه با کرونا، 45 درصد ازهیئت های مذهبی تعطیل شده، 20 درصد از آنها با رعایت پروتکل های بهداشتی به ادامه فعالیت پرداخته و 35 درصد از آنها نیز به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی روی آوردند. درباره هیئت های مذهبی که پس از شیوع کرونا، به فعالیت خود استمرار بخشیده اند، میتوان گفت در اغلب موارد، تعداد شرکت کنندگان در جلسات و سطح فعالیت این هیئت ها نسبت به قبل کاهش یافته است. همچنین به زعم مسئولین هیئت هایی که جلسات خود را در فضای مجازی تشکیل داده اند، در اغلب موارد سطح کیفیت، میزان اثر بخشی و همچنین رضایتمندی اعضای آنها نسبت به گذشته فرقی نکرده و یا حتی بیشتر شده است.نتیجه گیری: هییت های مذهبی دارای کارکردهای متعددی است که شبکه های اجتماعی مجازی نمی توانند همه آن را براورده کنند و از این رو تنها یک سوم از این هییت ها به استفاده از آن روی آورده اند. لذا انتظار می رود پس از بحران کرونا هییت های مذهبی به صورت سنتی خود برگزار شده و یا حداکثر از ظرفیت فضای مجازی به صورت ترکیبی استفاده شود.

آرشیو

آرشیو شماره‌ها:
۱۵