کوثر مهرزاده

امروزه حضور رسانه ها و شبکه های اجتماعی در بین خانواده ها به نحوه ای است که خانواده شبکه ای شده، شکل گرفته است. اما با توجه به فرهنگ ایرانی اسلامی این مسئله مطرح است که خانواده ایرانی اسلامی در استفاده از رسانه های اجتماعی باید مدیریت محتوا داشته باشد. ازاین رو، پژوهش حاضر درصدد شناسایی الزامات مدیریت محتوای رسانه های اجتماعی برای خانواده های ایرانی – اسلامی است. چارچوب مفهومی این پژوهش بر مبنای نظریه خانواده شبکه ای شده بری ولمن استوار است.این پژوهش از نوع کیفی و روش آن تحلیل مضمون و ابزار گردآوری اطلاعات آن مصاحبه عمیق و ابزار پردازش کدگذاری سه مرحله ای کینگ (1998) است. جامعه آماری نخبگان دانشگاهی و خبرگان فعال در حوزه رسانه اجتماعی و خانواده بوده که از بین آنها 19 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و فرایند مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. قابلیت اعتماد و اعتبار به روش لینکولن و گوبا بررسی شده است.یافته ها نشان داد برای مدیریت محتوای رسانه های اجتماعی در خانواده ایرانی اسلامی باید به چهار مضمون اصلی، توجه به مخاطب، تولید محتوای تخصصی، آموزش و دانش تفسیر محتوا و هویت واحد پیام توجه کرد. همچنین در این مدیریت باید به ایجاد نظام رده بندی سنی تولید محتوا، تقویت والدگری دیجیتال، تقویت روحیه فرصت محور، تقویت تفکر انتقادی اعضای خانواده، توجه به تربیت رسانه ای کودک، تقویت هوش رسانه اجتماعی کودک، ترسیم وضع مطلوب خانواده شبکه ای توسط دولت، توجه به شاخصه های سبک زندگی ایرانی اسلامی توجه کرد. درمجموع با پایش وضع محیطی استفاده خانواده ها از رسانه های اجتماعی و برنامه ریزی صحیح بر اساس شاخص های ایرانی اسلامی می توان مصرف محتوای اعضای خانواده ایرانی را در رسانه های اجتماعی مدیریت کرد.

پژوهش حاضر، به دنبال ارائه الگوی نشان دهنده ی جریان پربازدید شدن ویدئو ها در رسانه های اجتماعی است. در اختیار داشتن این الگو می تواند تولیدکنندگان ویدیو و بنگاه های رسانه ای فعال در این زمینه را به سمت تولیدات موثرتر و باکیفیت تر سوق دهد. این پژوهش از نوع کیفی و روش گرآوری اطلاعات آن مطالعات اسنادی و مصاحبه عمیق و روش پردازش داده ها تحلیل مضمون بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 10 مدیر رسانه است که در حوزه ی ویدیوی کوتاه فعالیت داشته اند. روش گرداوری اطلاعات، مصاحبه از نوع نیمه ساختاریافته بود و حجم نمونه از طریق اشباع نظری مشخص شد. داده های مصاحبه ها در قالب 31 مضمون سازمان دهنده به دست آمد که با تجمیع آنها 10 مضمون فراگیر یافته های اصلی پژوهش است. یافته های پژوهش نشان داد عوامل توجه به معیارهای انتخاب موضوع، پیام و سوژه متناسب با مخاطب؛ به کارگیری ویژگی های ایده ی خوب در جهت خلق ایده ای قوی؛ دسترسی به شبکه ی انتشار وسیع و متنوع یا خلق آن؛ انتخاب صحیح و شناخت کافی از مخاطب، رفع نیازهای وی و برگزاری تعامل سازنده با او؛ تسلط بر تکنیک و فرم و به کارگیری صحیح از آن در خدمت محتوا؛ شناخت کافی پلتفرم، انتخاب صحیح آن متناسب با مخاطب مورد نظر و رعایت قواعد و محدودیت های آن؛ استفاده از تکنیک های کپشن و تیتر نویسی؛ تشکیل تیم متخصص و قوی تولید؛ انجام پیش تولید مناسب به منظور رسیدن به سناریو قوی؛ اعتبار تولیدکننده یا انتشار دهنده نزد مخاطب اصلی ترین عناوین تشکیل دهنده ی این الگو پربازدید شدن ویدیوها در رسانه های اجتماعی از منظر مدیران رسانه ها می باشند.

پژوهش حاضر، به مسئله بررسی خوانش جوانان از تصویرشان در برنامه های صداوسیما می پردازد. به بیان دیگر اینکه جوانان چه تصور و دریافتی از تصویرشان در برنامه های صداوسیما دارند و چه مقوله هایی در خوانش جوانان از تصویرشان در برنامه های صداوسیما موثرند و در این راستا، دانشجویان و متخصصان چه تحلیل و ارزیابی از نحوه بازنمایی جوانان در رسانه ملی ارائه می دهند. پژوهش حاضر از نوع کیفی و روش گرآوری اطلاعات آن مصاحبه عمیق و روش پردازش داده ها تحلیل مضمون بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دو دسته متخصصان حوزه رسانه و جوانان و دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران است. در مجموع با منطق نمونه گیری نظری با 11 متخصص حوزه رسانه و جوانان به صورت فردی و با 15 دانشجو به صورت گروهی (در قالب گروه های 3 تا 5 نفره) مصاحبه شده است. روش گرداوری اطلاعات این پژوهش، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و تعاملی در دو سطح فردی (متخصصان) و گروهی (دانشجویان) بود. پردازش داده های مصاحبه نیز از طریق تحلیل مضمون به کمک نرم افزار MAXQDA نسخه 10 انجام گرفت. یافته ها نشان داد که جوانان در حوزه های مختلفی چون نحوه بازنمایی اشتغال زنان، نحوه بازنمایی حجاب زنان، فقدان تکثرگرایی و بی طرفی در رسانه ملی، نحوه بازنمایی روابط بین نسلی در رسانه ملی و عدم توجه و پرداخت به همه نگاه ها در بین جوانان در رسانه ملی انتقادهای متعددی به عملکرد رسانه ملی داشته اند که این می تواند هشداری برای رسانه ملی در جهت ریزش مخاطبان جوان و کاهش اعتماد آنان به رسانه ملی باشد.

در این پژوهش به دلایل و نوع استفاده خبرگزاری های اصلی کشور از رسانه های اجتماعی پرداخته شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام در زمره تحقیقات کیفی قرار داد. در این پژوهش به دلیل کمبود تحقیقات قبلی و اکتشافی بودن موضوع تحقیق از مصاحبه عمیق جهت گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران و مسئولان خبرگزاری های مهم کشور بودند. این خبرگزاری ها شامل رسمی کشور که از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند. در این تحقیق با یازده نفر از مدیران خبرگزاری های اصلی کشور مصاحبه انجام شد و پس از این مصاحبه ها، محقق به اشباع نظری رسید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که خبرگزاری ها به دلایلی همچون تعامل با مخاطبان، تقویت اثربخشی، برندسازی رسانه ای، مقابله با رسانه های بیگانه، کمک به مرحله دروازه بانی خبر، پاسخ به ابهامات و... از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند. همچنین موارد مانند بلاتکلیفی رسانه های اجتماعی، ضعف سواد رسانه ای مخاطبان، کوتاه شدن عمر خبر، انتشار اخبار جعلی، مالکیت اخبار تولید شده از چالش هایی است که خبرگزاری ها با آنها مواجه اند.

هدف: فعالیت هیئت های مذهبی، پس از شیوع کرونا، با چالش جدی روبه رو شده است. در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت هیئت های مذکور پس از مواجهه با بیماری کرونا، به کوچ آنها به فضای مجازی پرداخته شده است.روش: جامعه آماری، عبارت از هیئت های مذهبی بانوان شمیران است. برای گردآوری داده ها، از شیوه پیمایش وابزار مصاحبه ساختار یافته و برای تجزیه و تحلیل، از روش آماری استفاده شده است.یافته ها: پس از مواجهه با کرونا، 45 درصد ازهیئت های مذهبی تعطیل شده، 20 درصد از آنها با رعایت پروتکل های بهداشتی به ادامه فعالیت پرداخته و 35 درصد از آنها نیز به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی روی آوردند. درباره هیئت های مذهبی که پس از شیوع کرونا، به فعالیت خود استمرار بخشیده اند، میتوان گفت در اغلب موارد، تعداد شرکت کنندگان در جلسات و سطح فعالیت این هیئت ها نسبت به قبل کاهش یافته است. همچنین به زعم مسئولین هیئت هایی که جلسات خود را در فضای مجازی تشکیل داده اند، در اغلب موارد سطح کیفیت، میزان اثر بخشی و همچنین رضایتمندی اعضای آنها نسبت به گذشته فرقی نکرده و یا حتی بیشتر شده است.نتیجه گیری: هییت های مذهبی دارای کارکردهای متعددی است که شبکه های اجتماعی مجازی نمی توانند همه آن را براورده کنند و از این رو تنها یک سوم از این هییت ها به استفاده از آن روی آورده اند. لذا انتظار می رود پس از بحران کرونا هییت های مذهبی به صورت سنتی خود برگزار شده و یا حداکثر از ظرفیت فضای مجازی به صورت ترکیبی استفاده شود.

رهبری امروزه جایگاه وسیعی در فرهنگ مدیریت پیدا کرده است و با اینکه رهبری و مدیریت در هم گره خورده اند ولی هرکدام فعالیتها و وظایف منحصر به فرد خود را دارا می باشند. انتخاب شیوه درست و متناسب با شرایط در رهبری از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ زیرا بر روی فعالیتها و اعمال دیگر افراد اثرگذار خواهد بود. نوع نگاه به انسانها و کارکنان است که شیوه رهبری را تعیین میکند. از طرفی رسانه، به دلیل ماهیت چندوجهی و پیچیده خود، از ویژگی های متمایزی برخوردار است و این امر موجب شده است مدیریت و رهبری رسانه، در عین وجوه تشابه با سایر مدیریت و رهبری ها نیازمند طراحی متمایزی باشد. شیوه جمع آوری اطلاعات در این پژوهشِ کیفی که با هدف شناخت تفاوت های بین مدیریت و رهبری در رسانه صورت گرفته، استفاده از شیوه اسنادی و کتابخانه ای و ابزار فیش برداری بوده است.