مطالب مرتبط با کلیدواژه

زمینه ها


۱.

نسب و نسب سازی در سده های میانه تاریخ ایران؛ دلایل و زمینه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال چهارم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: نسب تاریخ ایران زمینه ها تبارسازی عرصه ها سده های میانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۴۱
فرهنگ سیاسی ایران در سده های میانه، انتساب خونی به ایران باستان و چهره های اسطوره ای ـ تاریخی آن را یکی از شرایط و ملزومات اساسی کسب مشروعیت، قدرت و از همه مهمتر تداوم آن میدانسته است؛ فقدان آن نیز متقابلاً از آسیبها و خطرات جدی هر حکومتی محسوب میگردید. لذا بخشی از دغدغه ها، توان ذهنی و در نتیجه اهتمام خاص حاکمان و متفکران پیرامونشان، به سیاست جعل نسب و تبلیغ این امر اختصاص داشت. مساعی آنان اگرچه با تردید های جدی رو به رو میشد، لیکن تداوم این مقوله در تمام این سده ها و پیگیری مجدانه، خود بیانگر اثربخشی و تاثیرگذاری آن بر افکار عمومی این عصر است.  در همین راستا پرسشهای اساسی در ذهن هر محققی نقش می بندد و آن این که علل و انگیزه ی حکومت ها از جعل نسب در دوره ی مورد اشاره چه بوده و دیگر این که چرا چهره های اسطوره ای ـ تاریخی به عنوان مرجع تباری مطرح می شوند؟ دستاوردهای پژوهش نیز مشخص می کند حکومت های این دوره در راستای کسب مشروعیت، مقابله با تحقیرها، توازن تباری با دیگر رقبا و نیز در پرتو بینش تاریخی جامعه ایرانی، سیاست تبارسازی را در سرلوحه اقدامات خود قرار دادند.
۲.

راهکارهای تقریب مذاهب در سیره و گفتار امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت سابق) سال دهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: راهکارها زمینه ها تقریب مذاهب منادیان تقریب سیره امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۱ تعداد دانلود : ۵۴۰
امت اسلامی برخلاف دستور و ارشاد الهی به دلایلی از همان روز نخستِ پس از رحلت پیامبر(ص)، دچار شکاف و انشقاق شد. این امر در طول سالیانِ دراز پس از پیامبر، آسیبهای بسیاری بر امت اسلام وارد نموده است. هرچند نباید این وضعیت به وجود می آمد، لیکن از نظر دانایان و دلسوزان، چاره این کار نشستن و گریستن و تماشای تداوم آسیبهای آن نبود. بنابراین از همان آغاز، امامان(ع) که دلسوزترین افراد به حال امت بودند، در صدد برآمدند، تا با تدارک راهکارها و در پیش گرفتن رفتارهایی، نه تنها مانع آسیبهای هرچه بیشتر آن شوند، بلکه نوعی از وحدت و همزیستی سودمند را درون امت اسلام شکل دهند. امام رضا(ع) از جمله این امامان گرامی است که با بررسی سیره زندگی ایشان پی می بریم نگرش و روش ایشان به جدّ تقریبی و هم گرا بوده است که با بیان اخوت ایمانی و گفتگوی سازنده، تأکید بر مشارکت پیروان اهل بیت در مراسم و مناسک عبادی و اجتماعی دیگر هم کیشان، سفارش به برقراری روابط اخلاقی و عاطفی با آنها، و ترویج خردورزی و آزاداندیشی، و با صیانت از یکپارچگی دینی حاکمیتی در جامعه اسلامی، در صدد تأمین تقریب و هم گرایی در میان امت اسلام برآمده است.
۳.

بازنمایی خانواده نابسامان از نگاه زنان درگیر طلاق در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: خانواده نابسامان زنان زمینه ها طلاق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۴۶۴
خانواده معمولا به عنوان فضایی امن برای رشد و ارتقای زندگی فردی و اجتماعی کنشگران اجتماعی به حساب می آید. با وجود این، در دوره اخیر این نهاد اجتماعی با چالش های جدی مواجه شده است. هدف این پژوهش، کشف زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان از طریق تفسیر و معنای ذهنی زنانی است که همین نابسامانی آن ها را درگیر طلاق کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه ای انجام شد. جامعه موردمطالعه زنان متقاضی طلاق در شهر یزد هستند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 33 نفر از زنان درگیر طلاق مصاحبه نیمه ساخت یافته صورت گرفت. داده های به دست آمده از مصاحبه ها با شیوه کدگذاری نظری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بدسرپرستی، ضعف حمایت خانوادگی، خشونت و تعارض والدین، فقر، خشونت زناشویی، اعتیاد و طلاق زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان را فراهم می کند.
۴.

چالش ها ی فراروی بین المللی شدن نظام آموزش عالی در عصر جهانی شدن

نویسنده:
منبع: چالش های جهان سال اول بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 71-100

کلیدواژه‌ها: بین المللی شدن نظام آموزش عالی جهانی شدن زمینه ها ضرورت ها پیامدها و چالش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۲۹۶
در دنیای امروز توسعه همه جانبه یک کشور متناسب با میزان تولید علم، بکارگیری و ترویج آن و یا به عبارت دیگر متناسب با توانمندی جامعه در مدیریت علم و دانش است. بنابراین اگر بپذیریم و اعتقاد داشته باشیم که توسعه یک جامعه به تولید، بکارگیری و ترویج علم و دانش بستگی دارد، باید با یک برنامه ریزی دقیق و عزم ملی تلاش کنیم و مدیریت علم و دانش را در جامعه نهادینه نماییم .در عصر کنونی، مقوله ی بین المللی شدن برای مؤسسات آموزش عالی یک دل مشغولی محوری به حساب می آید. افزایش اهمیت این پدیده در آموزش عالی، برگرفته از تفکر مؤسسات و دولت های ملی است که بر تغییر محیط آموزش عالی تأکید می کنند. در حقیقت با توجه به تغییرات اقتصادی، سیاسی و فناوری، محیط برای آموزش عالی تغییر کرده است و این امر منجر به افزایش اهمیّت و لزوم بین المللی شدن برای مؤسسات آموزش عالی گشته است. بین المللی شدن آموزش عالی، فرآیندی پویاست که به طور مستمر در حال تغییر شکل است. با توجه به تغییرات روزافزون همه جانبه ی جهانی، اهداف، معانی و استراتژی های بین المللی مؤثر در بین المللی شدن آموزش عالی نیز در حال تغییر است. مقاله ی حاضر درصدد تبیین زمینه ها، ضرورت ها، پیامدها و چالش های بین المللی شدن نظام آموزش عالی در عصر جهانی شدن می باشد. روش پژوهش به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و با استناد به مطالعات کتابخانه ای نگاشته شده است.
۵.

گفتمان سلفی معاصر در جهان عرب؛ زمینه های خیزش و منظومه معنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: گفتمان سلفی معاصر زمینه ها منظومة معنایی تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۴۹۵
گفتمان سلفی با وجود آن که با منازعة درون گفتمانی و برون گفتمانی درگیر است، اما از زمان وقوع جنبش های انقلابی عربی تاکنون توانسته از حوزة گفتمان گونگی خارج شود. این که کدام زمینه ها باعث خارج شدن گفتمان سلفی از حاشیه شده و منظومة معنایی و موانع فراروی تبدیل این گفتمان به گفتمان مسلط چیست، سؤال اصلی مقالة حاضر است. فرضیة این مقاله این است که کنش گران گفتمان سلفی، طی یک دهة اخیر، با استفاده از فرصت های معناساز مهمی چون شکست پروژه انقلاب و وحدت عربی، شکست از اسرائیل، تقویت اقتدارگرایی و فاصله گرفتن از دموکراسی و حرکت به سمت نظام سرمایه داری لیبرال، حمایت برخی حکومت های عربی و نیز انقلاب ارتباطات، از حاشیه به متن آمده اند و با تکیه بر مبانی فقهی گفتمان سلفی، اعتبار و دست رسی این گفتمان را گسترش داده، نظام معنایی نسبتاً منسجمی ارائه کرده، بخش زیادی از جوامع عربی را سوژة خود ساخته یا برخی دیگر را دچار چندپارگی هویتی کرده و از سوژگی گفتمان های سیاسی رقیب خارج کرده اند. سلفیهتوانسته است با مفصل بندی دال های «اجتهاد»، «اتباع»، «نص»، «سلف صالح»، «سنت نبوی»، «نجات مؤمنان» و «تکفیر»، پیرامون دال مرکزی «توحید»، گفتمانی منسجم و متمایز از سایر گفتمان های موجود در عرصة جهان عرب ایجاد کرده و با بهره گیری از زمینه های اجتماعی و سیاسی و حمایت های حکومت های عربی، سوژه های بیش تری را به سوی خود جذب کند. اما این گفتمان، در درون با منازعات داخلی جدی روبه رو بوده و خرده گفتمان هایی متفاوت با تفاسیری متناقض از آن، سر برآورده اند. ضعف برخی از تزهای سلفی و ناتوانی آن در همراهی با خیزش فکری و رقابت فرهنگی، به ویژه در دوران جهانی شدن و سرعت و انقلاب اطلاعاتی، چالش های عمدة پیش روی سلفیه است. این گفتمان، به جای آن که برای حل مشکلات زندگان تلاش کند، در حل مشکلات مردگان باقی مانده است.  ابزار تحلیل در این پژوهش، منظومة مفاهیم تحلیل گفتمان لاکلاو و موفهاست.
۶.

تحلیل اجتماعی از اقتصاد مقاومتی بر اساس آموزه های قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۷) 61 - 85

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی زمینه ها حمایت اجتماعی امنیت دانش نارسایی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۳۰۹
ماهیت و گفتمان نظام جمهوری اسلامی، الگوی اقتصاد مقاومتی را برای توسعه و پیشرفت ضروری می نماید. بدین منظور این نوشتار تلاش عرصه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی را بر اساس این الگو مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مبانی تقسیم بندی آن را مورد بررسی قرار دهد. قلمرو روشی مقاله مبتنی بر مختصات روش کیفی است که با استفاده از مکانیزم تئوری زمینه ای تحلیل شده است. در این مسیر، زمینه ها و موانع مؤثر بر شکل گیری اقتصاد مقاومتی، مورد کاوش قرار گرفته است. درباره زمینه های مؤثر بر شکل گیری اقتصاد مقاومتی بر سه عامل اساسی حمایت های اجتماعی، امنیت و دانش تأکید شده است و آیات مناسب هر یک و زیرمجموعه های آن استقراء شده است. پس از ذکر زمینه های بسترهای مؤثر در شکل گیری اقتصاد مقاومتی، از موانع تحقق اقتصاد مقاومتی یاد شده است. این موانع به طور کلی به دو دسته؛ حرام خواری: ربا، رشوه، زیاده خواهی در مصرف، ثروت اندوزی، اسراف، اتراف و نارسایی فرهنگی: وجود روحیه ناسپاسی، تکذیب رهبران دینی، بخل تقسیم می شوند.
۷.

بیداری اسلامی: ریشه ها و زمینه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۵ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 289 - 310

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی بیداری اسلامی پروژه پیامدها ریشه ها زمینه ها فرایند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۲ تعداد دانلود : ۵۲۹
بروز نخستین نشانه های خیزش مردم مسلمان در کشورهای تونس، مصر، لیبی، بحرین، یمن و در شکلی محدودتر در عربستان و اردن علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی، قدرت های بزرگ و کشورهای توسعه طلب غربی را بر آن داشت تا این حرکت های مردمی را به نفع خود مصادره کرده، آنها را از مسیر اصلی خود منحرف کنند. بحث فرایند یا پروژه بودن این حوادث از همین جا رقم خورد؛ زیرا از همان ابتدا، قدرت های توسعه طلب تلاش بسیاری کردند تا به هر نحو ممکن قیام های مردمی را ناشی از خواست همزمان غرب و مردم این کشورها برای گسترش تفکرات لیبرال دموکراسی قلمداد کنند. از این رو، در این مقاله کوشش شده است تا با به دست دادن برخی ادله از جمله ریشه های تاریخی بیداری اسلامی و نیز تأثیر اوضاع داخلی این کشورها به ویژه از جنبه خشم مردم از استبداد داخلی و استعمار خارجی و همین طور اتفاق هایی که پس از پیروزی انقلاب ها رخ داده است، ثابت شود که خیزش مردم در این کشورها خواسته ای است که مسلمانان این منطقه از چندین دهه پیش در انتظار آن بوده اند.
۸.

استبداد و استقبال «تحلیلی بر زمینه های روانی- اجتماعی استقبال از استبداد رضاشاهی»

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال دوازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۶

کلیدواژه‌ها: استبداد استقبال زمینه ها روانشناسی اجتماعی رضاشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۲۴۹
پژوهش حاضر، تحلیلی بر زمینه های روانی- اجتماعی استقبال از استبداد رضاشاهی می باشد. در این پژوهش فرض بر این است که شکل گیری استبداد رضاشاه ناشی از نگرش های عام و خاص و شرایط روانی - اجتماعی آن زمان بوده است که اکثر اقشار جامعه تحت تاثیرمصائب و مشکلات سیاسی-اجتماعی به حمایت و استقبال از اقدامات او در دوران رضاخانی روی آوردند. مطابق چارچوب روشی اسپربر، مسئله ی زمینه های روانی- اجتماعی در بروز استبداد ناشی از کمبود عنصر شادی در زندگی مردم،احساس حقارت،رهایی از بندهای روزمره،رسیدن به منزلت اجتماعی بالاتر و عدم ریشه یابی پدیده های اجتماعی است که طرز تلقی افراد و انگاره ی جامعه آرزومند ظهور فردی منجی برای حل معضلات و بحران های اجتماعی می باشد اما از آنجا که شخصیت مستبد از نظر روانی مستعد قدرت است فرصت را غنیمت شمرده و با توجه به شرایط موجود، حکومت استبدادی را تاسیس می کند. لذا در این پژوهش با توجه به زمینه های روانی- اجتماعی و قدرت خواهی و فرصت طلبی رضاشاه، پدیده استبداد را با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و ابزار منابع کتابخانه ای مورد کنکاش قرار داده ایم.
۹.

واکاوی زمینه ها و عوامل درونی حسد از منظر اسلام و روان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال سیزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۷ 159-178

کلیدواژه‌ها: حسادت عوامل درونی زمینه ها شناختی عاطفی زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۴۱۰
حسادت یکی از مهم ترین ناهنجاری های اخلاقی است که موجب اختلال در کارکرد عادی فرد در زندگی می شود و سلامت جسمی و روانی وی را به خطر می اندازد. بررسی عوامل حسد در پیشگیری و درمان آن نقش بسزایی دارد. عوامل حسد ممکن است درونی یا بیرونی باشند. هدف از تحقیق پیش رو ریشه یابی درونی حسد با توجه به آیات و روایات است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد که به شیوه کتابخانه ای با استفاده از منابع دینی، تقریر علمی و تبیین روان شناختی ای از آموزه های دینی و اخلاقی صورت گرفته است. براساس بررسی های صورت گرفته، عوامل درونی حسد در سه عامل شناختی، عاطفی و زیستی دسته بندی شده اند. در این راستا دلبستگی به دنیا و احساس حقارت از عوامل اصلی حسادت به شمار آمده اند و در زمینه پیشگیری و درمان دارای نقش تعیین کننده ای شناخته شده اند.
۱۰.

زمینه ها و راهبردهای اجرای برنامه درسی سواد مالی برای دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 394-361

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی سواد مالی زمینه ها راهبردها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۳۲
هدف این مقاله تبیین زمینه ها و راهبردهای اجرای برنامه درسی سواد مالی برای دوره ابتدایی است. با استفاده از روش کیفی داده بنیاد، با 12 نفر از صاحب نظران حوزه برنامه ریزی درسی و آموزش ابتدایی، اقتصاد و امور مالی مصاحبه شد. یافته ها نشان داد که نیازها، سیاست ها و اهداف اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و فرهنگی زمینه ساز تدوین و اجرای برنامه درسی سواد مالی دوره ابتدایی اند. مهمترین راهبردهای اجرای برنامه درسی سواد مالی در برگیرنده اقدامات آموزشی و ساختاری مانند غنی سازی برنامه درسی، فراهم ساختن امکانات دسترسی به منابع آموزشی، مشارکت معلمان در تولید برنامه درسی، ایجاد بستر همکاری ها بین سازمان های مالی با آموزش و پرورش، تبادل افکار و ایده های آموزشی بین کلاس ها و مدارس، همکاری سازمان ها در امر گسترش نوآوری های آموزشی در حیطه سوادمالی، تعامل مستمر با مراکز آموزشی و پرورشی حوزه مالی و توسعه تجهیزات آموزش مالی است.
۱۱.

رهیافتی بر تشخیص احادیث زمانمند و غیرزمانمند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 66 - 45

کلیدواژه‌ها: تعمیم پذیری تعمیم ناپذیری حدیث راهکارها زمینه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۵۰
در میان دانش های حدیثی، «فقه الحدیث» از جایگاه رفیعی برخوردار است. بر این پایه، دانشیان حدیث با کاربست قواعد  فهم حدیث، تلاش کرده اند تا حدیث، روشمندانه فهم گردد. از سوی دیگر همواره فهم حدیث دچار آسیب هایی گشته است. «تعمیم گرایی» یا تسری دادن آموزه حدیثی درباره فرد، گروه، زمان و مکان خاصی  به افراد، گروه ها، زمان ها و مکان های دیگر از آسیب هایی است که گاه فهم مقصود اصلی گوینده را تهدید می کند. این نوشتار درصدد راه های تشخیص گزاره های حدیثی «تعمیم ناپذیر» از گزاره های حدیثی «تعمیم پذیر» و بررسی زمینه های پدیداری «تعمیم گرایی» است. با توجه به شأن صدور، تصریح معصوم، بی تأثیری رفتاری در زمانی دیگر، نبودن مصداق در شرایط امروزی، متکلم بودن پیامبر و امام و توجه به مَصَبِّ حدیث می توان به تفکیک میان گزاره های حدیثی تعمیم پذیر از تعمیم ناپذیر اقدام کرد.
۱۲.

راهبردهای مقابله با مسائل فرهنگی و اجتماعی در سیره مدیریتی حضرت موسی علیه السلام از منظر قرآن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 75-91

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران زمینه ها راهبردها سیره حضرت موسی علیه السلام قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۱۴۱
یکی از انحرافات اجتماعی و فرهنگی در مسیر رسالت حضرت موسی علیه السلام گوساله پرستی بود. این انحراف با رفتن آن حضرت به میقات، عدم اطاعت از هارون علیه السلام و ساخت گوساله سامری، به بحران تبدیل شد. مسئله اساسی این است که حضرت موسی علیه السلام چگونه بحران گوساله پرستی را مدیریت کرد؟ برای پاسخ به این مسئله، پژوهشگر به استخراج مؤلفه های مدیریت بحران در سیره حضرت موسی علیه السلام از منظر قرآن کریم پرداخته است. در این پژوهش، داده ها به صورت کتابخانه ای جمع آوری گردیده و با روش اجتهادی، تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که حضرت موسی علیه السلام برای مقابله با گوساله پرستی، راهبردهای ذیل را نسبت به هارون علیه السلام، سامری و مردم اتخاذ کرد. جانشین خود هارون را به شدت مورد تنبیه بدنی قرار داد و از او پاسخ خواست؛ همچنین سامری را نفرین نمود؛ تبعید کرد و به عذاب اخروی وعده داد؛ سپس مردم را به خاطر ارتکاب ظلم، نقض عهد و گوساله پرستی، مستحق مرگ دانست و معبودِ آنان را آتش زد و در دریا انداخت. در پایان، موسی علیه السلام مردم را به توبه و شکرگذاری دعوت کرد؛ همچنین از هارون علیه السلام دل جویی نمود و غفران و رحمت خدا را برای خود و او خواستار شد.
۱۳.

مقایسۀ زمینه های سلوک عرفانی از دیدگاه علی صفایی حائری و اکهارت تُله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات عرفانی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۵ ۲۱۶-۱۹۵

کلیدواژه‌ها: اکهارت تُله زمینه ها سلوک عرفانی علی صفایی حائری مقایسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۸۵
علی صفایی حائری، روحانی و متفکر معاصر شیعی، و اکهارت تُله (Eckhart Tolle)، از صاحب نظران مسیحی معنویت در عصر حاضر، در مقام دو اندیشمند پرآوازه درباره زمینه های سلوک عرفانی و چگونگی رفع موانع رشد انسان، آراء و دیدگاه هایی خاص ابراز کرده اند. مقایسه اندیشه این دو شخصیت درباره زمینه های سلوک عرفانی که به دو فرهنگ دینی، فضای فکری، اقلیم جغرافیایی و زبانی متفاوت تعلق دارند، موضوع اصلی این پژوهش است. با اتخاذ رویکردی مقایسه ای، پدیدارشناسانه و فارغ از جانبداری، و از طریق مراجعه به نوشته ها و اظهارات ایشان می توان به جست وجو، کشف و تبیین دیدگاه ها و مقایسه آن ها پرداخت و به نتایجی قابل اعتنا رسید. فرض بر این است که اگرچه این دو در طرح پیش فرض ها نقاط مشترک کمتری دارند، در تشخیص منبع اصلی اختلال در زندگی بشر دارای اتفاق نظرند و در ارائه راه حل هم به نتایجی مشابه رسیده اند. طبق نتایج به دست آمده، به نظر می رسد که علی صفایی حائری در تبیین اندیشه اش به دلیل بسندگی به گزاره های شیعی دچار کلی گویی شده و منظومه فکری او که شامل طرح جامعی از دین می شود، با مؤلفه هایی چون استناد، اصالت، هماهنگی و ارتباط، و ارائه الگویی منحصربه فرد در تاریخ ادیان با تناقض درونی همراه است، حال آنکه اکهارت تُله به راهکارهایی دقیق، بسیار ساده و مؤثر و فارغ از هر فرهنگ و اقلیم خاص دست یافته است.
۱۴.

زمینه ها و نحوه مواجهه با طلاق عاطفی میان زنان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۴ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 255 - 271

کلیدواژه‌ها: خلأ ارتباطی حمایتی زمینه ها زنان طلاق عاطفی کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۱
کاهش صمیمیت و گسست عاطفی یکی از چالش های خانواده معاصر است که افراد و گروه های مختلف به شیوه های گوناگونی آن را درک و تفسیر می کنند. هدف این پژوهش، کشف زمینه ها و نحوه مواجهه با طلاق عاطفی از طریق ادراک و معنای ذهنی زنانی است که درگیر این فرایند شده اند. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای میان زنان شهر یزد انجام شد. در نمونه پژوهش 33 نفر از زنان درگیر طلاق عاطفی مشارکت داشتند که از نظر سن، تحصیلات، تعداد سال های زندگی مشترک و فاصله سنی با همسر، متفاوت بودند. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری هدفمند و برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شد. داده ها با شیوه کدگذاری نظری تجزیه وتحلیل شد. بر اساس یافته ها، زنان مشارکت کننده، طلاق عاطفی را به صورت خلأ ارتباطی حمایتی ادراک می کنند. بخشی از فرایند شکل گیری طلاق عاطفی به بستر نابسامان خانواده قبل از ازدواج بازمی گردد. پس از ازدواج نیز عواملی همچون ضعف تعهد همسری، خشونت و رسانه مخاطره آمیز در شکل گیری و تداوم فرایند طلاق عاطفی نقش دارند. نحوه واکنش و مدیریت زنان در مواجهه با طلاق عاطفی به صورت های کنش اصلاحی، پنهان سازیو تلافی جویانه بروز می یابد. در پایان، حمایت محوری به منزله راهکار کاهش طلاق عاطفی مطرح شد.
۱۵.

اصطلاحات و عناصر دیوانی در شعر حافظ شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اقتصادی سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 241 - 264

کلیدواژه‌ها: اصطلاحات و عناصر دیوانی شعر زمینه ها حافظ شیرازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۹۰
گستردگی آداب و دامنه فعالیت های دیوانسالاری ایرانی، نقش آفرینی و اثرگذاری آن در زمینه سازی تولید آثار هنری و ادبی، در کنار تعامل شاعران و هنرمندان با دربار سلاطین و تشکیلات دیوانی، دامنه بسیاری از اصطلاحات و عناصر دیوانی را به حوزه ادبیات نیز کشانیده است. دیوان حافظ مصداق بارزی از این مدعاست. میزان و چگونگی ظهور و بروز اصطلاحات و عناصر دیوانی، نیز شناخت و هدف وی از استعمال این دسته از عناصر و مفاهیم در برخی از اشعارش موضوع  شایسته درنگی است که به آن چندان توجه نشده است. از این رو این جستار با روشی توصیفی – تحلیلی، اصطلاحات و عناصر دیوانی در شعر حافظ را در کانون توجه خود قرار داده است. یافته ها نشان می دهند که حافظ در دیوانش  به اصطلاحات و عناصر دیوان های وزارت، انشاء، استیفا، قضاوت، برید و عرض، نظیر: آصف،خواجه،طغرا، رقم، برات، خراج، اوقاف، محتسب، قاضی، یرغو، پروانه و حسبی الله توجه نشان داده و در عین استعمال اصطلاح  لغوی و دیوانی آن؛ غالباً با استعانت از  خیال انگیزی و صنایع ادبی، قرائت ها و معانی بدیع و سحرانگیزی از این مفاهیم و عناصر، خلق نموده است. آشنایی فراوان حافظ از اصطلاحات و عناصر دیوانی، تحرک و شکوفایی دیوان سالاری محلی فارس در این دوران، در کنار حشر و نشر حافظ با دیوانیان و دربار سلاطین، نیز بهره مندی وی از عطایا و مستمری دیوانی در زمینه سازی و توجه او به وارد نمودن این اصطلاحات و عناصر در اشعارش، تأثیر قابل ملاحظه ای داشته است.
۱۶.

تبیین فلسفه استقرار نظام کارورزی مبتنی بر معلم فکور در دانشگاه فرهنگیان و شناسایی زمینه ها و ساختارهای لازم جهت تحقق آن

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۶) 65 - 89

کلیدواژه‌ها: دانشگاه فرهنگیان معلم فکور نظام کارورزی معلم فکور فلسفه ها زمینه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۸۱
تربیت معلم برنامه ای برای توسعه حرفه ای و شایستگی معلم است که از طریق فرایند آموزش و آماده سازی، پیش نیازهای حرفه معلمی و آمادگی برای مواجهه با چالش های آن ایجاد می شود. در دانشگاه فرهنگیان، این رسالت با اجرای برنامه های کارورزی مبتنی بر معلم فکور در دستور کار قرار دارد.  با این اهمیت، پژوهش حاضر به تبیین فلسفه استقرار نظام کارورزی مبتنی بر معلم فکور در دانشگاه فرهنگیان و شناسایی زمینه ها و ساختارهای لازم جهت تحقق آن پرداخته است. پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. شرکت کنندگان این پژوهش را متخصصان، برنامه ریزان و سیاستگذاران  دانشگاه فرهنگیان کشور تشکیل می دهند. برای مصاحبه با صاحبنظران در حوزه دانشگاه فرهنگیان از روش نمونه گیری هدفمند (موارد مطلوب) استفاده شد. در این راستا، به طور هدفمند با مصاحبه نیمه ساختاریافته با 14 نفر، اشباع نظری در داده ها حاصل شد. یافته های پژوهش نشان داد ایجاد تفکر تأملی و همه جانبه در دانشجومعلمان؛ عدم کارآمدی تئوری های آموزشی به تنهایی؛ و تغییر نقش معلم از انتقال دهنده اطلاعات به تسهیل گر از مهم ترین مؤلفه های در زمینه فلسفه  ایجاد و شکل گیری نظام کارورزی مبتنی بر معلم فکور در دانشگاه فرهنگیان شناخته شده است. هم چنین، زمینه های لازم برای تحقق این برنامه شامل اساتید آموزش دیده در دانشگاه فرهنگیان؛ فضای آموزشی مناسب؛ تأمین مالی ؛ و ساختار تعاملی دانشگاه فرهنگیان و آموزش و پرورش است.
۱۷.

«انصاف» عبور از مفهوم اخلاقی به قاعده حقوقی با نگاهی به بن مایه های آن در نظام حقوقی انگلیس و ایران

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 63 - 85

کلیدواژه‌ها: انصاف قاعده حقوقی زمینه ها عدالت گرایش عرفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۸
اگرچه در ادبیات کهن حقوقی، «انصاف» به موازات دارا بودن معنای اخلاقی خود، مفهومی حقوقی نیز یافته لیکن دیرزمانی نیست که به واسطه ورودش درپاره ای نصوص قانونی، تصور قاعده حقوقی بودن آن را به وجود آورده است. این تصور در نظام حقوقی انگلیس، تصوری درست است زیرا رویکرد قاعده انگاری نسبت به آن، هم در ساختار نظام دادرسی آنجا وجود دارد و هم در رویه قضایی و بلکه برخی قواعد مصوب قانونی این نظام حقوقی، ثابت و روشن است.لیکن چنین تلقی از «انصاف» در حقوق ایران به رغم توجه به آن در برخی مقررات قانونی ، امری قطعی نیست. زیرا نه تنها رویه قضایی گویای این نگاه نیست بلکه در دکترین حقوقی نیز وحدت نظر وجود ندارد.چنان نگاهی به « انصاف» در حقوق انگلیس ریشه در اندیشه های فلسفه حقوقی رم قدیم دارد که بازخوانی آنها می تواند الهام بخش دیگر نظام های حقوقی برای پذیرش مقوله مورد بحث به عنوان یک قاعده حقوقی باشد. در حقوق ایران، علاوه بر منابع رسمی آن اعم از فقه امامیه، قوانین اقتباسی خارجی و پاره ای نصوص قانونی موحود، انصاف گرایی از پشتوانه ای به بلندای متون تاریخی خود در فرایند دادرسی دارد که می توان با نگاه ژرف به منابع یاد شده، عناصر لازم برای قاعده حقوقی انگاشتن این مفهوم اخلاقی شناسایی کرد.