پژوهش ملل

پژوهش ملل

پژوهش ملل دی 1401 شماره 83

مقالات

۱.

تأثیر عملکرد بازیگران دولتی بر تغییرات استراتژی سایبری آمریکا (2020-2000)

تعداد بازدید : 939 تعداد دانلود : 644
از زمان ظهور فناوری سایبری تا به امروز، این عرصه دارای پیشرفت های زیادی بوده و حوزه های مختلفی را تحت تأثیر قرار داده است، بطوریکه نبود آن در روند زندگی بشر مشکل ساز بوده و از طرفی هم می تواند بعنوان ابزاری تهدیدآمیز عمل کند. امروزه گسترش فناوری سایبری مسبب نگرانی های جدیدی درخصوص امنیت ملی کشورها شده است. بازیگران متعددی از این فناوری برای اهداف گوناگون بویژه حملات سایبری استفاده می کنند. در مقاله حاضر تلاش می شود تا ضمن معرفی بازیگران دولتی مهم عرصه سایبری، به تأثیر آنها بر روند تغییر استراتژی های ایالات متحده آمریکا و واکنش این کشور برای حفظ امنیت خود در قبال اینگونه تهدیدات و تحولات پرداخته شود. هدف این مقاله، بررسی اقدامات کشورهای چین، روسیه، ایران و کره شمالی بعنوان رقبای آمریکا و کشورهای فعال در فضای سایبری بوده است تا بتوان به روند تغییرات در استراتژی ایالات متحده آمریکا و نحوه واکنش آن بعنوان پیشرفته ترین بازیگر سایبری پی برد. لذا به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که این بازیگران دولتی فعال در فضای سایبری، چه تأثیری بر روند تغییر استراتژی این کشور در برابر تهدیدات فضای سایبری داشته اند. از این رو، یافته ها حاکی از آن است که افزایش اثرگذاری فناوری های سایبری بر امنیت ملی، ظهور بازیگران دولتی و رشد تحرکات سایبری آنها بر کنار گذاشتن رویکرد تدافعی و اتخاذ رویکردی تهاجمی در برابر تهدیدات سایبر تأثیرگذار بوده اند. مقاله پیش رو، براساس چارچوب امنیت ملی و به روش تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگارش شده است
۲.

نقش و جایگاه روسیه در آینده نظم منطقه ای خاورمیانه براساس روش آینده پژوهی پیتر شوارتز

تعداد بازدید : 450 تعداد دانلود : 809
حضور روسیه در سوریه و اتحاد با کشورهای مخالف غرب، بویژه ایران و همچنین رابطه اقتصادی و نظامی مؤثر با اسرائیل و ترکیه بعنوان دو متحد غرب در منطقه، سطح توان بازیگری این کشور در خاورمیانه را افزایش داده است. از طرفی پتانسیل هسته ای و نیروی نظامی قدرتمند این کشور خود عاملی در جهت حضور روسیه در این منطقه است. براین اساس آینده جایگاه این کشور در نظم منطقه ای خاورمیانه از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف مقاله پیش رو، بررسی جایگاه روسیه در آینده نظم منطقه ای خاورمیانه است. روش پژوهش مورد استفاده، روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از رویکرد آینده پژوهی پیتر شوارتز استفاده شده است. سوال مقاله حاضر این است: که سناریوهای محتمل در ارتباط با آینده جایگاه روسیه در نظم منطقه ای خاورمیانه براساس روش آینده پژوهی پیتر شوارتز کدام هستند؟ نتایج نشان می دهد که چهار سناریوی: 1) حفظ نظام موازنه قوا در خاورمیانه از طریق تعادل بخشی میان ایران، عربستان سعودی، ترکیه و اسرائیل با رویکرد چندقطبی، 2) شکل گیری نظام دوقطبی با همراهی ایران بعنوان یک قطب قدرت در مقابل قطب آمریکا و عربستان، 3) افول جایگاه روسیه در نظم منطقه ای خاورمیانه و ایفای نقش در قالب نهادهای بین المللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد و درنهایت، 4) احتمال حذف روسیه از معادلات مربوط به نظم منطقه ای در خاورمیانه محتمل است. به نظر می رسد که سناریوی اول محتمل ترین سناریو است که روسیه در قالب آن سعی خواهد کرد در کنار آمریکا به موازنه بخشی میان قدرت های موجود در منطقه بپردازد
۳.

بازتاب انقلاب اسلامی ایران در پاکستان (براساس آموزه های نظریه پخش هاگراسترند)

تعداد بازدید : 74 تعداد دانلود : 308
هر انقلابى تأثیرات کم وبیش منطقه اى و بین المللى دارد و براى ایجاد عمق استراتژیک خود، پیامى را عرضه می کند. انقلاب ایران نیز دارای این ویژگی بوده و احیاگر تفکر اسلام و اسلام سیاسی بعنوان یکی از رخدادهای مهم در قرن بیستم تلقی می شود. هدف از نگارش این مقاله علت یابی بازتاب محدود انقلاب اسلامی ایران در جمهوری اسلامی پاکستان براساس نظریه پخش و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه کتابخانه ای جهت گردآوری اطلاعات است. بنابراین در این مقاله سعی گردیده است با کاربست نظریه پخش هاگراسترند به این سوال پاسخ داده شود، چرا بازتاب انقلاب اسلامی ایران در کشور اسلامی پاکستان محدود بوده است؟ فرضیه مطروح شده این است که دلیل مشکلاتی از جمله وجود دیدگاه های متفاوتی نسبت به جریان صدور انقلاب و قدرت یابی نظامیان در مبدأ و مقصد پخش یعنی ایران و پاکستان مانع گسترش افکار و اندیشه های انقلاب شده است. یافته های برآمده از  مقاله حاضر، این است که باتوجه به مشکلاتی که در ابتدای انقلاب اسلامی در دو کشور وجود داشته، جمهوری اسلامی به تدریج سیاست صدور انقلاب به پاکستان را کنار گذاشته و به سمت گسترش روابط اقتصادی با این کشور رفته است
۴.

تبیین رفتار اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران براساس رویکرد نئورئالیسم

نویسنده:
تعداد بازدید : 257 تعداد دانلود : 858
اسرائیل بعنوان یک حکومت نوبنیاد در خاورمیانه به دولت های دیگر با دیدگاهی امنیتی می نگرد. این حکومت مهمترین تهدید علیه خود در خاورمیانه را ناشی از جمهوری اسلامی ایران می داند و به لحاظ منافع ملی در تعارض با ایران می باشد. از این رو برای این حکومت در راستای به حداکثر رساندن منافع امنیتی، توسل به هر اقدامی در مقابله با دشمن مشروعیت می یابد. باتوجه به اینکه ایران و اسرائیل از پتانسیل هم سطح برخوردارند، در این مقاله تلاش داریم با بهره گیری از نظریه نئورئالیسم به بررسی رفتار اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران بپردازیم. البته از آنجاکه نئورئالیسم دو رویکرد امنیتی آن رئالیسم تهاجمی و تدافعی می باشد سوال اصلی این است که رفتار اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران در قالب کدام رویکرد نئورئالیسم قابل تبیین است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح است که رویکردهای یاد شده نئورئالیسم، امنیت و قدرت نسبی را ملاک عمل دولت ها دانسته و مهمترین اهداف اسرائیل را در برابر ایران در تثبیت و افزایش امنیت و قدرت نسبی در ابعاد مختلف توسط این حکومت می داند که پیامد چنین رفتاری برای ایران قرار گرفتن در بازی «امنیت و قدرت» است. یافته ها نشان می دهد، باتوجه به اینکه رئالیسم تهاجمی در قیاس با رئالیسم تدافعی از ظرفیت و بسط ابزاری بیشتری برخوردار است از این رو در تبیین رفتاری دولت هایی مثل اسرائیل نظریه مناسب تری است
۵.

نقض حقوق بشر در میانمار از بی تابعیتی تا نسل کشی (2021-2017)

تعداد بازدید : 186 تعداد دانلود : 498
حق حیات و تابعیت بعنوان یکی از ابتدایی ترین حقوق انسان ها و بی تابعیتی یا نداشتن تابعیتی موثر و قانونی مشکلی حاد و بزرگ است. حق حیات بعنوان اساسی ترین حقوق انسانی قابل اسقاط توسط گروه یا اشخاص دیگر نمی باشد و نسل کشی بعنوان یک جنایت بین المللی شناخته شده، از جنایات تکان دهنده بین المللی است چون اساسی ترین حق بشریت، حق حیات را نقض می کند. در ماده (۱۵) اعلامیه جهانی حقوق بشر مقرر شده که همه افراد از حق داشتن تابعیت بهره مند هستند و هیچ کس بصورت خودسرانه از تابعیت ش محروم نخواهد شد. مقررات تدوین شده به منظور پرهیز یا کاهش بی تابعیتی در چندین معاهده بین المللی حقوق بشری از جمله میثاق حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون های حقوق کودک، تابعیت زنان ازدواج کرده، کاهش بی تابعیتی، وضعیت اشخاص بی تابعیت و اعلامیه جهانی حقوق بشر گنجانیده شده اند. بندهای 2 و 3 میثاق مذکور نیز تاکید شده که دولت ها می بایست مفاد کنوانسیون منع نسل کشی را رعایت کنند و انحراف از آن را مجاز ندانسته است. روش پژوهش در مقاله حاضر، توصیفی- تحلیلی است. یافته ها نشان می دهد که مسلمانان روهینگیا با مشکلات چندبعدی مواجه هستند که در مقاطعی این مشکلات نیز علت و معلول یکدیگر هستند. بی تابعیتی، تبعیض و آزار، مهاجران غیرقانونی و نسل کشی از جمله موارد نقض حقوق بشر است که مسلمانان روهینگیا به علت عدم حمایت شهروندی از سمت دولت با آنها مواجه شده اند. مسلمانان میانمار از جمله اقلیت های قومی و مذهبی هستند که به دلیل اعمال تبعیض در قوانین تابعیت محروم مانده اند
۶.

ضوابط اجرائی مضاربه مطابق قانون عملیات بانکی بدون ربا

نویسنده:
تعداد بازدید : 798 تعداد دانلود : 473
یکی از فعالیت های بانک ها امروزه اعطای تسهیلات به مشتریان است. در میان تسهیلات اعطائی مضاربه جایگاه خاصی دارد که باتوجه به اهمیت تجاری آن؛ بخش عمده ای از نیازهای تجار را فراهم می کند. اعطای تسهیلات در این قالب از سال 1361 با تغییر مقررات بانکی در راستای اهداف حکومت جمهوری اسلامی برای اسلامی کردن بانک ها مورد استفاده قرار گرفت. یکی از ویژگی های اساسی این عقد اشاعه طرفین در سود و زیان حاصل از فعالیت تجاری است و بعلاوه فقیهان عقد مضاربه را با وجه نقد و تنها در صورتی صحیح می دانند که عملیاتی که توسط عامل انجام می شود عملیات تجاری باشد که این شرط در مواد (36) و (37) آئین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا و ماده (9) قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز مطرح شده است. مقاله پیش رو در پی آن است تا با روش توصیفی-تحلیلی علاوه بر تحلیل نظر فقها در خصوص ماهیت و چگونگی انعقاد این عقد با تأکید بر رویه عملی بانک ها و تحلیل اقتصادی آن، تصویر واضحی از وضعیت سود معین در این عقد ارائه نماید. یافته ها نشان می دهد باتوجه به فلسفه تأسیس مضاربه و استفاده از عمومات موجود می توان نوع عملیاتی که عامل برای تحصیل سود انجام می دهد را به همه انواع فعالیت های مشروع و قانونی تسری داد و عملاً بانک ها در مضاربه بانکی به دنبال دریافت میزان معینی از سود بدون توجه به نتایج واقعی حاصله از فعالیت تجاری هستند

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳