پژوهش ملل

پژوهش ملل

پژوهش ملل اردیبهشت 1399 شماره 52

مقالات

۱.

فدرالیسم متزلزل: سیستم قدیمی و ناکارآمد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۳۶۳
با بررسی سیستم انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا، این نکته آشکار می شود که ماهیت نظری و عملی دموکراسی در این کشور متفاوت از دموکراسی های اروپایی می باشد. اگرچه ریاست جمهوری قدرتمندترین منصب در ایالات متحده است اما دولت فدرال نقش کمتری در انتخابات ریاست جمهوری ایفا می کند. تأمل در مورد بنیان اصول فدرالیستی کشور آمریکا نشان می دهد که مداخله دولت فدرال در سیستم انتخابات ریاست جمهوری تا حد زیادی محدود به حمایت از حقوق رأی دهندگان و کنترل جمع آوری کمک های مالی در انتخابات می باشد. هدف این پژوهش، استناد به نظریه ها و یافته های مختلف است تا نشان دهد که نظام انتخاباتی ایالات متحده آمریکا در برخی مواضع مانند سیستم الکترال کالج دارای نواقصی می باشد که نقشی تعیین کننده بر اصول دموکراتیک بودن انتخابات این کشور خواهد داشت، اما می توان با الگوبرداری از اندیشه های ترقی خواهانه حقوقدانان و سیاستمداران آمریکایی، سازوکارهایی مبتنی بر دموکراسی مدرن را جهت زدودن موانع و اصلاح ساختار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ارائه نمود.
۲.

حقوق دفاعی متهم در جرائم امنیتی (تروریسم) در حقوق ایران و اسناد بین المللی

تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۴۷۶
حقوق دفاعی متهم از مباحثی است که مربوط به حقوق بشر می باشد. احساس ناامنی ناشی از تحولات دهه نخست هزاره سوم در جهان سرآغازی برای اتخاذ تدابیر بی سابقه سختگیرانه و سرکوبگرانه شد که در لوای شعار مبارزه با جرم و ندای برقراری امنیت، تحقق می یافت. در واقع در ادوار اخیر، جهت گیری های حقوق کیفری بیشتر تحت تأثیر نظریه های جرم شناختی بوده است؛ تا جائیکه امروزه از شکل گیری حقوق کیفری امنیت مدار صحبت می شود. نظریه های امنیت مدارانه جرم شناختی، از جمله نظریه نفی مدارا یا تسامح صفر، آن قدر بر اندیشه کارگزاران نظام عدالت کیفری تأثیرگذار بوده است که پیشروی آنان را بعضاً در قلمرو حقوق شهروندی و نیز برخی جلوه های حقوق بشری در پی داشته است. حق بر امنیت، بعنوان یکی از جلوه های حقوق بشری مورد مطالبه از سوی شهروندان، دولت ها را مکلف نموده که امنیت جانی، مالی و حیثیتی شهروندان را تأمین و تضمین کنند. اما همین موضوع، گاه چالش هایی را از حیث نظری و قانونی در حوزه امنیت فردی و اجتماعی ایجاد کرده است. از این رو در این مقاله با تأکید بر اهمیت غیرقابل انکار موازین دادرسی کیفری و حمایت از حقوق و آزادی های فردی، با مداقه در رویه قضایی و قانونگذاری برخی کشورها (اسناد بین المللی) و همچنین ایران، پیامدهای حاکمیت رویکرد امنیت محور در حقوق کیفری (شکلی) با ترسیم مراحل مختلف فرآیند کیفری، بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد آنچه که ضروری می نماید اعطای حقوقی به متهم است که با استمداد از آنان تعادلی هرچند نسبی میان دو کفه ترازو برقرار شود.
۳.

مقایسه تأثیرگذاری رسانه ملی ج. ا. ایران و رسانه های فارسی زبان معاند در حوادث آبان 98 (برمبنای نظریه آشوب جیمز روزنا)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۶۶۰ تعداد دانلود : ۴۷۴
باتوجه به وضعیت حساس داخلی جمهوری اسلامی ایران و اهمیت این بازیگر مهم منطقه ای، مقاله حاضر سعی دارد به چند و چون تأثیرگذاری رسانه ملی این کشور و رسانه های فارسی زبان خارج نشین در حوادث آبان ماه 1398 بپردازد. هدف این مقاله ابتدا بررسی جنگ نرم و عملیات روانی و ابعاد گسترده آن و سپس با تحلیل محتوا شبکه های فارسی زبان در رابطه با چهار روز ابتدایی اعتراض به افزایش قیمت بنزین در آبان 98 به شیوه تحلیلی می باشد و در عین حال کاستی های احتمالی از جانب مسئولین و عملکرد ضعیف سیمای جمهوری اسلامی که باعث شد تا جریانات خاص بتوانند در حد توان خود به این موضوع دامن بزنند را مورد بررسی قرار دهیم. بر همین اساس سوال اصلی این است؛ رسانه های دیداری و شنیداری فارسی زبان خارج نشین بحران آبان ماه را چگونه پوشش دادند؟ به عبارت دقیق تر نوع موضوعات مطرح شده، جهت گیری، طیف سوالات مجریان، کارشناسان دعوت شده، استفاده به هنگام از مجری و کارشناس زن یا مرد با پوشش خاص، منابع خبری بیان شده، تصاویر، استنادها و پیش بینی ها، اعتمادسازی و سنجش تعادل و اهمیت تیتر خبر در این ارتباط چگونه شکل گرفت؟ در عین حال عملکرد سیمای جمهوری اسلامی و بازیگران عرصه تصمیم گیری داخلی نیز در این پژوهش نقد و بررسی شده است.
۴.

جایگاه اصل توسعه پایدار در حقوق بین الملل ناظر بر تغییرات اقلیمی

نویسنده:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۴۳۲
اصول توسعه پایدار بطور مستقیم، در میان اصول حقوق بین الملل محیط زیست بیشتر از مفاهیم به چشم می خورد. در عین حال با وجود پیشرفت های حاصله درخصوص ادبیات توسعه پایدار در حقوق بین الملل، به دلیل اینکه مفاد این اصول عمدتاً در حقوق قوام یافته و عملاً بنابه اذعان اسناد مهم در این زمینه مبنی بر اولویت توسعه اقتصادی بر توسعه زیست محیطی و اجتماعی، سیاست های توسعه پایدار با مشکلات عملی مواجه شده است و شاهد خلاء قابل توجهی در رویکرد نظری و عملی به توسعه پایدار در حقوق بین الملل توسعه هستیم. در این تحقیق ضمن بررسی اصول در کنار مفاهیم مرتبط با توسعه پایدار در حقوق بین الملل محیط زیست، تمهیدات لازم از سوی جامعه جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی در راستای اهداف توسعه پایدار مورد مداقه قرار گرفته است. امروزه توسعه پایدار کلید حل اکثر مسائل تغییرات اقلیمی می باشد و از اساسی ترین موضوعات حقوق بین الملل محیط زیست به شمار می رود؛ بطوریکه از آن می توان بعنوان اصلی ترین هدف توسعه و تدوین حقوق بین الملل محیط زیست نام برد. تا حدی که اهمیت توسعه پایدار در حقوق بین الملل محیط زیست باعث شده که جهان شاهد تحول این شاخه حقوقی به حقوق بین الملل توسعه پایدار باشد.
۵.

بررسی اصل ضرورت نظامی در حقوق بشردوستانه بین المللی (محدودکننده یا توجیه کننده)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۹۷۲ تعداد دانلود : ۴۱۵
ضرورت نظامی اصلی در قوانین مخاصمات مسلحانه است که قابل کاربرد نبودن بالقوه معیارهای حقوقی را در شرایط خاص به رسمیت می شناسد و متعاقباً ممکن است تقصیر را برای عمل ظاهراً غیرقانونی در موارد مقتضی در درگیری های مسلحانه، کاهش داده یا حذف کند. این قانون آن دسته از اقدامات منافی قانون را مجاز می شمرد که به منظور دستیابی به یک هدف نظامی ضرورت داشته و در غیر اینصورت باید مطابق با قانون موردنظر باشند. این اصل دارای مفهومی پرکاربرد و اساسی ولی در عین حال مبهم و غیرشفاف می باشد. عدم وضوح در معنای این اصل و تبیین نشدن حدود و ثغور «ضرورت نظامی» موجب بروز و ظهور چالش ها و آسیب های فراوان در عرصه مخاصمات داخلی و بین المللی شده است و همچنین در بازی های سیاسی بین المللی مستمسکی برای سوءاستفاده قدرت های بزرگ قرار گرفته است. باید گفت که اکثریت پژوهشگران و صاحب نظران، اصل ضرورت نظامی را بعنوان یک اصل بنیادی در قوانین جنگ می نگرند اما درخصوص اینکه آیا این یک محدودیت بر روی استفاده از زور می باشد و یا توجیهی برای خشونت می باشد، اختلاف نظر وجود دارد. در نظر نگارنده، می توان اصل ضرورت نظامی را با دو نگرش و رویکرد بررسی کرد: 1- رویکرد مجاز کننده؛ 2- رویکرد محدود کننده و بازدارنده. همچنین برای به حداقل رساندن سوءاستفاده ها و نگرانی های راجع به نقض قوانین با تمسک به اصل ضرورت نظامی، باید به تلطیف و تعریفی جامع از این اصل که شروط و قیود آن مشخص باشد، بپردازیم.
۶.

تحلیل محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی پایه پنجم و ششم دوره ابتدایی براساس مؤلفه های فرهنگ کار

تعداد بازدید : ۱۴۸۰ تعداد دانلود : ۷۸۲
پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتب مطالعات اجتماعی پایه پنجم و ششم دوره ابتدایی درخصوص جهت گیری مناسب فرهنگ کار، به مطالعه پرداخته است. برای انجام تحقیق از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده است. با تحلیل واحدهای گوناگون کتاب های مطالعات اجتماعی پایه پنجم و ششم دوره ابتدایی و با استفاده از چک لیست محقق ساخته به ارزیابی مولفه های فرهنگ کار در محتوای کتاب های مذکور پرداخته شده است. یافته ها حاکی از آن است که از لحاظ میزان توجه به مولفه های فرهنگ کار در کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم، بیشترین میزان توجه به مولفه احساس مسئولیت (3/20 درصد) و جدیت در کار (8/19 درصد) و کمترین میزان توجه به مولفه نگرش مثبت در کار (7 درصد) بوده و در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم بیشترین میزان توجه به مولفه احساس مسئولیت (26 درصد) و همکاری و همدلی در کار (3/20 درصد) و کمترین میزان توجه به مولفه خیرخواهی در کار (9/4درصد) می باشد. همچنین در کتاب های ذکر شده، فراوانی و درصد میزان توجه به مولفه فرهنگ کار در متن بیش از فعالیت، کاربرگ و تصویر بوده است. در تبیین این یافته ها می توان چنین گفت که در کتاب های پایه پنجم و ششم مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به صورت متقارن و یکنواخت به مولفه های فرهنگ کار توجه نشده است.
۷.

تأثیرات و پیامد های زبان عربی بر زبان فارسی دری

نویسنده:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۲۸۹
پیامدهای تأثیر و تأثر در زبان ها یک امر طبیعی می باشد، لذا هیچ زبان پیشرفته ای در جهان وجود ندارد، مگر اینکه زبانی بر زبان یا زبان های دیگر تأثیر گذاشته و یا اینکه از آنها تأثیر گرفته باشد، لیکن هر زمانی که مسأله تأثر زبان فارسی دری از عربی مطرح می شود، پیامدها و تبعات مثبت این تأثر در ذهن متبادر می گردد، شکی نیست که این تأثر دارای تبعات و پیامدهای منفی نیز می باشد. سرانجام تأثیرپذیری زبان فارسی دری از عربی منجر به نزدیکی بیش از حد میان این دو زبان گردیده است، و این امر برخی از متکلمین به زبان فارسی دری را در هنگام حرف زدن به عربی دچار ارتکاب خطاء و اشتباه می گرداند، هدف تحقیق این مقاله بازگو نمودن همین موارد می باشد،؛ که نتایج ذیل به دست آمده است: اشتباه درک نمودن در نطق کلمات و عبارات عربی مهجور و متروک بگمان اینکه این کلمات و عبارات زنده و مستعمل در زبان عربی می باشند. همچنین در عدم استعمال الفاظ معرب که ریشه دری دارند، ولی گمان می شود که معادل عربی این الفاظ و کلمات امروز در زبان عربی کاربرد دارند، در حالیکه خود آن الفاظ در عربی استعمال می گردند، نه معادل آنها. اشتباه دیگر، در عدم بکارگیری کلمات و عبارات اصیل عربی که امروز در زبان عربی نیز کاربرد دارند، بگمان اینکه این کلمات و عبارات اصیل دری هستند نه عربی. در عدم فهم معانی بعضی الفاظ مشترک میان هر دو زبان که به حروف، حرکات و سکنات همسان در هر دو زبان نوشته می شوند. در این مقاله از روش کتابخانه ای استفاده شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳