گزارشى از یک سفر تبلیغى

معرفت: بنام خدا. در خدمت‏یکى از طلاب اعزامى به کانادا، جناب حجت‏الاسلام والمسلمین حاج آقاى حقانى هستیم. اطلاع یافتیم که برخى از طلاب اعزامى به کانادا، در اوقات فراغت‏خود در کانادا، علاوه بر کارهاى علمى و تحقیقى، به کارهاى تبلیغى نیز مى‏پردازند. از ایشان تقاضا مى‏کنیم که در این زمینه توضیحاتى بفرمایند.
حجت‏الاسلام حقانى: بسم الله‏الرحمن‏الرحیم. البته، هدف اصلى از اعزام برادران به کانادا در درجه اول، تحصیل بوده است، در عین حال، در کنار امر تحصیل، برادران در اوقات فراغت و فرصتهایى که پیش مى‏آید زمینه‏هایى را جهت تبلیغ اسلام در مسائل اسلامى پیدا مى‏کردند و استفاده مى‏کردند که من به طور فهرست‏وار این زمینه‏ها را مطرح مى‏کنیم و سپس برخى از نکاتى که نیاز به توضیح بیشتر دارد، بیان خواهم کرد. به طور کلى، چند زمینه براى تبلیغ اسلام وجود دارد:
سخنرانى; سمینار; کلاس براى دانشجویان و فرزندان آنها; شرکت در انجمن اسلامى دانشجویان کانادا; ارتباط با دانشجویان و اساتید; نقش دوستان در غنى کردن کتابخانه‏ها، بخصوص کتابخانه دانشگاه مک‏گیل.
در مورد سخنرانى باید گفت که زمینه بسیار خوبى وجود دارد. دوستان نیز در این رابطه تا حدودى موفق بوده‏اند. باید عرض کنم که دوستان در مقاطع مختلف سخنرانیهاى مختلفى داشته‏اند، مثلا، در ایام محرم، صفر و ماه مبارک رمضان و یا در مناسبتهاى دیگر - اعم از مذهبى یا غیر مذهبى - که پیش مى‏آید چه در شهر مونترال، که دوستان آنجا مستقر هستند، و چه در شهرهاى دیگر کانادا و یا کشور آمریکا مسافرت مى‏کردند و به سخنرانى مى‏پرداختند. در سالهاى اول، به دلیل آشنا نبودن به محیط آنجا و نیز به دلیل ابتداى کار و فشرده بودن درسها، سخنرانیها نسبتا پراکنده بود و تنها در روزهاى عاشورا یا 21 رمضان سخنرانى در مونترال یا در شهرهاى مجاور داشتند. ولى بعدها با تجربیاتى که بدست آمد، برنامه‏هاى تبلیغى منظم ده روزه داشتند که در این زمینه با دانشجویان و غیردانشجویان، برنامه‏هاى تبلیغى منظمى داشتند. درست مثل یک مبلغى که از شهرقم به شهرهاى دیگرى مى‏رود و به تبلیغ مى‏پردازد و تنها سخنرانى وظیفه او نیست وظایف دیگرى هم دارد.
معرفت: سؤالى که دراینجامطرح است‏این است‏که محتواى سخنرانیها بیشترچه بود ومخاطبین‏آنها مسلمان بودندیا غیرمسلمان ویاافرادبومى؟
حجت‏الاسلام حقانى: مخاطبین مختلف بودند - اعم‏از ایرانى و غیرایرانى - غیرایرانیها شامل لبنانى‏ها، عراقى‏ها، افراد بومى و افغانى‏ها و ایرانیان نیز دانشجویان و غیردانشجویان بودند. از نظر محتوا نیز، موضوع سخنرانى بستگى به موقعیت زمانى و مخاطبین داشت. مثلا در ایام محرم در درجه اول مسائل دینى و اسلامى، مسائل روز جامعه اسلامى و عزادارى اباعبدالله الحسین و... طرح مى‏شد. گاهى نیز مباحث روز و شبهاتى که وجود دارد طرح مى‏گردید; نظیر مباحث پولورالیسم، ولایت فقیه و... که بحثهاى روز است.
معرفت: جناب آقاى حقانى، آیا جنابعالى هم حرکت تبلیغى داشته‏اید. و اگر گزارشى از کار تبلیغى خودتان بدهید، استفاده مى‏کنیم.
حجت‏الاسلام حقانى: بله، خود بنده امسال به مدت 15 روز سفر تبلیغى به شهر ونکوور داشتم و درآنجا با افراد مختلف، افکار مختلف، برخورد داشتم و استقبال بسیار خوبى شد، به گونه‏اى که قرار شد این سفر تداوم داشته باشد و از ما دعوت کردند که در مناسبتهاى مختلف جهت تبلیغ به آنجا برویم و من نیزاحساس ضرورت کردم که در آینده سفرهایى به این شهر داشته باشم. در شهر ونکوور اسلام به معناى واقعى کلمه، کاملا غریب است و حتى من مشاهده کردم که علنا و صراحتا در روزنامه‏هاى فارسى زبان، علیه اسلام مطلب مى‏نویسند و هیچ کس نیست که جلوى اینها را بگیرد و یا پاسخ اینها را بدهد. البته راه قانونى وجود دارد و آن این است که حزب یا سازمانى که جواز رسمى فعالیت داشته باشد، اعتراض کند و جلوى این مطالب را بگیرد. ولى متاسفانه تا به حال هیچ کارى در این زمینه صورت نگرفته است. در این سفر تبلیغى عمدتا سخنرانى بنده براى مسلمانان ایرانى، عراقى و لبنانى بود، سخنرانى هم به زبان فارسى و گاهى هم به زبان عربى ایراد مى‏گردید. البته، با برخى از افراد بومى، مناظراتى به زبان انگلیسى هم داشتیم. محل سخنرانى نیز در حسینیه این شهر، بنام حسینیه برنابى‏ها صورت مى‏گرفت. شهر ونکوور یکى از شهرهاى بزرگ کانادا است که از مجموعه چند شهر تشکیل شده است از جمله شهرهاى برنابى، فریزر و... زیر پوشش این شهر قرار دارند. برنابى یکى از شهرهاى ونکوور بزرگ مى‏باشد و این حسینیه به برنابى‏ها معروف است که مسلمانان ایرانى، عراقى و لبنانى در آن فعالیت مى‏کنند و معمولا به سه زبان عربى، فارسى و انگلیسى برنامه اجرا مى‏کنند.
الف - ایرانى‏ها: در حال حاضر دو عضو دارد که و متاسفانه فعالیت‏خاصى ندارند.
ب - افغانى‏ها: تعداد این گروه قبل از ایام محرم و مسافرت اینجانب در آنجا کم بود ولى با تلاشى که صورت گفت‏بحمداله توانستیم براى آنها یک انجمنى درون گروهى تشکیل بدهیم که در حال حاضر تعداد آنان به سى نفر رسیده است.
ج - گروههاى عراقى و لبنانى: به دلیل اختلافاتى که بین هر دو گروه از یک سو و لبنانى‏ها از سوى دیگر وجود دارد، فعالیت مطلوبى از آنها مشاهده نمى‏شود.
البته، کنار این حسینیه، مراکز دیگرى هم هست که متعلق به پاکستانى‏ها و ایرانى‏هاى مقیم آنجا هست که زمینه تبلیغ براى آنها وجود ندارد زیرا سیاست این گروه تز "اسلام منهاى سیاست و روحانیت" است و به طور کلى از برنامه‏هایى که صبغه سیاسى داشته باشد، جدا پرهیز مى‏کنند. البته، در این سفر ما سعى بر برقرارى رابطه با اینها کردیم که موفق نشدیم که ان‏شاءالله در آینده به تلاشهاى خود ادامه خواهیم داد.
علاوه بر اینها، مسلمانان اهل تسنن هم دو مسجد دارند که یکى از آن دو متعلق به عربستان است که بیشترین فعالیت آنان در نماز جمعه و نشر کتب و مجلات خلاصه مى‏شود.
البته، دوستان دیگرى هم فعالیت‏هاى تبلیغى داشته‏اند. بطور کلى دوستان به شهرهاى سیاتل و هوستون، ادمینون، ترونتو، شربروک، کبک، اتاوا، واشنگتن و نیویورک و... معمولا مسافرتهایى‏دارند وبرنامه‏هاى تبلیغى منظمى دارند که با عنایت‏خداوند و توجهات حضرت ولى عصر(عج) موفقیت‏هاى خوبى کسب کرده‏اند.
بخش دیگر کارهاى تبلیغى دوستان، حضور در سمینارهااست که شاید در اخبار خوانده یا شنیده باشید. این سمینارها در شهرهاى مختلف کانادا یا آمریکا بوده که دوستان معمولا شرکت مى‏کنند و با ارائه مقالات دینى در راستاى شبهاتى که در مسائل دینى مطرح مى‏شود، به پاسخگوئى و تبیین نظریات اسلامى مى‏پردازند که نمونه‏هایى از مقالات ارائه شده در این سمینار در مجله معرفت چاپ شده است.
از دیگر فعالیتهاى دوستان، کلاس براى دانشجویان و فرزندان آنان است که معمولا در ایام فراغت و بیشتر تابستانها اقدام به این کار مى‏کنند که معمولا، کلاسهاى قرآن، اخلاق، احکام، مباحث اعتقادى و... مطرح مى‏شود.
از جمله فعالیتهاى بسیار خوب دوستان، ارتباط با اساتید و به ویژه دانشجویان هست چه در کلاس درس و چه در خارج از کلاس، با آنان ارتباط برقرار کرده و افکار آنان را در زمینه شبهاتى که طرح مى‏شود روشن مى‏کردند. بحثها و مناظره‏هاى متعددى در زمینه‏هاى مباحث اعتقادى، قرآنى، ولایت فقیه و... در کلاس و خارج از کلاس براى دوستان تاکنون مطرح شده است.
همچنین راجع به اساتید هم، این مورد مصداق دارد. خیلى واضح بود که در ابتدا اساتید بخش ادیان، در ارجاع منابع دینى یا اصلا کتابهاى شیعه را ارجاع نمى‏دادند و یا به ندرت ارجاع مى‏دادند، اما در آخر ترم که مى‏شد کتابهاى شیعه به راحتى ارجاع داده مى‏شد و الان هم همین‏طور است که کتابهاى شیعه ارجاع داده مى‏شود.
از جمله دیگرفعالیت‏هاى دوستان، مبارزه با خط انحرافى وشبهاتى که علیه اسلام و تشیع در آنجا مطرح مى‏شود، مى‏باشد که عمدتا با ارائه سخنرانیها و مناظره‏ها اقدام به این کار مى‏کنند.
بالاخره، زمینه دیگرى که فراهم شد براى دوستان که فعالیت کنند، شرکت در انجمنهاى اسلامى است. بطورى که آنها کم‏کم احساس وظیفه کردند و مسئولیت فرهنگى را در آنجا به عهده گرفتند. مسئولیت کل انجمن اسلامى در کانادا الان به عهده یکى از دوستان است و با درایت و تجربیاتى که از قبل داشتند توانستند انجمن اسلامى را پربار کنند. این انجمن اسلامى متعلق به کاناداست که در همه شهرها شعبه دارند. البته سابقا شعبه‏اى از انجمن اسلامى و دانشجویان در آمریکا و کانادا بود که اینک مستقل شده‏اند.
معرفت: فعالیت انجمن اسلامى بیشتر در چه زمینه‏اى است.
حجت‏الاسلام حقانى: این انجمن، که مخصوص ایرانیان است، بیشتر در زمینه مراسم دعا، نماز جمعه، فعالیتهاى دانشجویى، جذب دانشجویان و راهپیمایى‏ها، سخنرانى‏ها، پخش نوارهاى دینى و ویدئویى و... فعالیت مى‏کنند.