مشکلات آموزش برخط در دوران کرونا از دیدگاه معلمان و والدین و ارائه راهکارها (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

همه گیری کُوید–19 مراکز آموزشی را ناگزیر به تلفیق آموزشِ برخط با روش های سنتیِ یادگیری کرده که به علت ساختار و ماهیت خود مشکلاتی را برای معلمان و والدین به همراه داشته است. هدف پژوهش حاضر مشخص کردن مشکلات آموزش برخط از دیدگاه والدین و معلمان و پیشنهاد راهکار است. ابتدا در فاز کیفی به روش نمونه گیریِ هدفمند، 14 معلم و 15 والد انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. اطلاعات با روش کلایزی تحلیل و مقولات اساسی ازطریقِ آن استخراج شد. در فاز کمّی، دو پرسش نامه بر اساس همین مقولات طراحی و با نمونه گیریِ گلوله برفی به شکل اینترنتی روی 357 والد و 306 معلم اجرا شد. تحلیل اطلاعات پس از تعیین ویژگی های روان سنجی پرسش نامه ها (روایی سازه به روش تحلیل عاملی اکتشافی، ملاکی، محتوایی و اعتبار)، نشان داد مشکلات آموزش برخط از دیدگاه معلمان در هشت مؤلفه (به ترتیب اولویت: آسیب های استفاده افراطی دانش آموزان از اینترنت، مشکلات شبکه شاد و منابع دیجیتالی، نقض عدالت آموزشی، کمبود امکانات پایه، مشکلات فرایند یاددهی–یادگیری و سنجش، فشار شغلی، همکاری نکردن والدین و سواد رسانه ای پایین) و از دیدگاه والدین در هشت مؤلفه (کمبود امکانات پایه، آسیب های استفاده افراطی از اینترنت، کاهش کارآمدی معلم، وقفه در تحول شخصیتی دانش آموز، کاهش انگیزش، برهم خوردن نظم خانه و ناآشنایی با عناصر و مهارت های آموزشی والدین) مقوله بندی می شوند. براین اساس، پیشنهاد هایی مبنی بر ارتقای سواد رسانه ای، تسهیل تعامل میان مدرسه با والدین، بهبود پیام رسان ها، منابع آموزشی دیجیتالی و آموزش تلویزیونی، فراهم کردن امکانات پایه، ارتقای نظارت والدینی، آموزش مهارت های آموزش غیرحضوری، تشویق ارتباط همسالان و بهبود زمان بندی تدریس مطرح و بررسی شد.