بررسی تطبیقی آیه تطهیر در گفتمان کلامی امامیه و اشاعره (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

قسمت دوم آیه 33 سوره «احزاب» معروف به «آیه تطهیر» ازجمله آیاتی است که مجادله های کلامی زیادی را به همراه داشته است. روایات زیادی در فریقین گویای رابطه حدیث کساء با آیه تطهیر است و اختصاص اهل بیت در آیه تطهیر را به خمسه طیبه می داند. امامیه برخلاف اشاعره آیه تطهیر را برهان روشن عصمت امام می داند؛ زیرا امام و خلیفه پیامبر، نزد اشاعره در حکم یک زمامدار است. اکثر اشاعره، در آیه تطهیر، اهل بیت را اعم از اصحاب کساء و همسران پیامبر می دانند. دستاورد این نوشتار از طریق بررسی آثار مفسران فریقین به روش توصیفی تحلیلی، نا یکسان بودن دیدگاه کلامی مفسران اشعری با مفسران امامیه، ادله ناکافی، نادیده گرفتن روایات معتبر در شأن نزول آیه و تفاوت برداشت مفردات آیه تطهیر است که بیانگر تلاش این مفسران در جهت اثبات مبانی اعتقادی شان و امامت خلفای سه گانه با استفاده از آیه تطهیر است. نقدها و ردیه ها ی عالمانه امامیه بر اشاعره در کنار بیان وجوه اشتراک، با نگاه تطبیقی می تواند گامی در تقریب مذاهب اسلامی باشد.