ازجمله شناخت های انسان که در کمال او مؤثر است، معرفت شهودی است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش ایجابی و سلبی معرفت های شهودی انسان در تکامل اختیاری او از دیدگاه قرآن در چارچوب تفسیر موضوعی آیات می پردازد. یافته های پژوهش حاکی است که برخی از آیات دلالت دارند بر اینکه معرفت شهودی انسان به خود و خداوند، عین کمال است و در رسیدن آدمی به کمال بالاتر نیز نقش ایجابی دارد. مطابق دلالت دسته ای دیگر از آیات، خداوند خود به برخی از بندگان خاصش معرفت هایی شهودی اعطا می کند که موجب افزایش کمال آنها می گردد. از دلالت ضمنی پاره ای از آیات هم استفاده می شود که بعضی از معرفت های حضوری می توانند تأثیر سلبی در کمال آدمی داشته و عامل سقوط و زمینه ساز دوری او از سعادت باشند. درک القائات شیطانی و احساس درونی استقلال و بی نیازی از خدا از این قبیل اند.