رفتار حمایتی؛ مفاهیم مرتبط و انواع آن در منابع اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ازجمله رفتارهای بین فردی انسان، رفتار حمایتی است که سال ها روان شناسان اجتماعی پیرامون آن به تحقیق پرداخته اند. اما سؤال اینجاست اگر در منابع اسلامی بخواهیم پژوهشی درباره رفتار حمایتی انجام دهیم، با چه مفاهیمی باید سراغ آیات و روایات رفت؟ بنابراین هدف این پژوهش، دستیابی به مفاهیم مرتبط با رفتار حمایتی و انواع رفتار حمایتی در منابع اسلامی است. بدین منظور، با روش توصیفی تحلیلی، با استفاده از تعریف رفتارحمایتی در روان شناسی و مفاهیم اخلاق اسلامی در حیطه رفتارهای بین فردی به سراغ منابع اسلامی رفته و مفاهیمی را که حاوی چند قید از قیود تعریف رفتار حمایتی در روان شناسی بودند، استخراج گردید که تعداد آنها به 28 مفهوم رسید و ارتباط این مفاهیم با رفتار حمایتی براساس قیود تعریف رفتار حمایتی در روان شناسی، تبیین گردید. سپس برای به دست آوردن روایی محتوا، از شاخص روایی محتوا CVI استفاده شد، برای این منظور، پرسشنامه ای که در آن قیود تعریف رفتارحمایتی، مفاهیم استخراج شده، تعاریف آنها و نوع ارتباطشان با رفتارحمایتی در روان شناسی، درج گردیده بود، تهیه و به 7 کارشناس ارائه گردید. در نهایت با توجه به نظر کارشناسان، 23 مفهوم ارتباطشان با رفتارحمایتی در روان شناسی تأیید گردید. براساس مفاهیم مورد تأیید کارشناسان، می توان گفت رفتار حمایتی به حمایت های مادی و غیر مادی تقسیم می شود و سپس حمایت های مادی به مالی و خدماتی و غیر مادی به عاطفی و شناختی تقسیم می گردد.