کاوش فرایند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم: نظریه داده بنیاد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مدارس بهتر از معلمانی که در آن ها تدریس می کنند نیستند و توسعه حرفه ای کلید اصلی پیشرفت معلمان و رشد حرفه ای آن ها است. این پژوهش فرایند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم را با استفاده از طرح نظام دار نظریه داده بنیاد کاوش نموده است. به این منظور ضمن مصاحبه فردی با 11 نفر از مدرسان و مدیران با 5 گروه از معلمان دوره ابتدایی و راهنمایی این مراکز مصاحبه گروه های کانونی به عمل آمد. نتایج تحلیل داده ها طی سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و انتخابی حاکی از یازده مقوله کلی بود که در قالب مدل پارادایمی شامل: شرایط علّی (انگیزه های بیرونی و درونی)؛ مقوله کانونی (مشارکت در یادگیری حرفه ای)؛ راهبردهای توسعه حرفه ای (فردی، مشارکتی و آموزشی)، زمینه (مدت زمان و تمرکز بر محتوا)؛ شرایط مداخله گر (عوامل سازمانی و روان شناختی) و پیامدها (برآورده نشدن انتظارات، تغییر دانش و نگرش و انتقال یادگیری)، فرایند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم و روابط بین ابعاد مختلف آن را منعکس می نمایند. در پایان بر مبنای نتایج به دست آمده، راهبردهایی برای بهبود فرایند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم ارائه شده است.