تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره آموزش ابتدایی براساس مؤلفه های شادکامی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره آموزش ابتدایی براساس مؤلفه های شادکامی از قبیل عاطفه مثبت و رضایت از زندگی است. جامعه آماری، همه کتاب های دوره ابتدایی؛ شامل 36 جلد کتاب در سال تحصیلی 1390-1389 در هشت عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، هدیه های آسمانی (کتاب کار)، قرآن، ریاضی و تعلیمات اجتماعی و نمونه آماری آن، هفت عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، هدیه های آسمانی (کتاب کار)، قرآن و تعلیمات اجتماعی را شامل می شود. چارچوب نظری این بررسی، دیدگاه نظری آرگایل، مارتین و لو و مؤلفه های مربوطه بوده است. روش تحلیل محتوای پژوهش حاضر، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز صفحات (متن، پرسش ها، تمرین ها وتصاویر) بوده است. علاوه بر این، برای تکمیل اطلاعات از روش کیفی جمع آوری اطلاعات یعنی مصاحبه با دانش آموزان، استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که در کتاب ها به مؤلفه عاطفه مثبت بیش از مؤلفه رضایت از زندگی توجه شده است. ضمن این که هر یک از شاخص های مؤلفه های مذکور به صورت متوازن مورد توجه قرار نگرفته است و کتب درسی به یک نسبت مؤلفه های شادکامی را تحت پوشش قرار نداده اند. همچنین نتایج حاصل از مصاحبه نشان می دهد که دانش آموزان از محتوای کتاب های درسی(مقوله های ارزشی، ساختاری، عاطفی و علایق) احساس لذت و رضایت داشتند. با این حال؛ از بین کتاب های مذکور کتابِ «بخوانیم» بیش از سایر کتب درسی باعث شادکامی دانش آموزان شده است.