ارتباط حافظه و زبان: تأثیر سطح مهارت و تجربه ی زبانی در یادآوری آزاد افراد دوزبانه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با توجه به فرضیه نسبیت زبانی ورفیان در سال 1956 زبان بر تفکر تأثیر دارد که در این مطالعه هدف تعلین ارتباط بین حافظه و زبان است. روش: این پژوهش از نوع شبه تجربی و جامعه ی آماری شامل 1500 نفر دانشجوی دختر دوره کارشناسی دانشگاه پیام نور شاهین دژ و زبان اصی آزمودنی ها آذری بود. از میان آن ها 100 نفر از افراد در دسترس دوزبانه فارس و آذری انتخاب شدند و به پرسشنامه سطح مهارت و تجربه ی زبانی ماریان، بلومنفلد و کاشانسکایا (2007) پاسخ دادند، سپس افراد با مهارت بالا و یکسان در دو زبان به عنوان افراد دوزبانه متوازن و افراد با مهارت متفاوت در دو زبان به عنوان افراد دوزبانه نامتوازن انتخاب و آزمون یادآوری آزاد در مورد آن ها اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تعامل معناداری بین زبان رمزگردانی و زبان بازیابی در آزمودنی های دوزبانه متوازن وجود دارد، ولی این تفاوت در گروه آزمودنی های نامتوازن معنادار نبود. نتیجه گیری: زمانی که زبان رمزگردانی و بازیابی یکسان باشد، میزان یادآوی در گروه آزمودنی های متوازن بیشتر از زمانی خواهد بود که دو زبان یکسان نباشد، یعنی وقتی زبان رمزگردانی و بازیابی در افراد دوزبانه یکسان باشد عملکرد حافظه بهتر از زمانی است که دو زبان یکسان نباشد. این امر حاکی از اثر تعدیل سطح مهارت و تجربه آزمودنی ها در دو زبان بر نتایج آزمون یادآوری است. به عبارت دیگر بافت زبان منجر به اثرات رمزگردانی اختصاصی می شود و عوامل مربوط به زبان در زمان یادآوری بر دسترسی پذیری حافظه تأثیرگذار است. لازم است این نکته در یادگیری و آزمون افراد دوزبانه در نظر گرفته شود، تا یادآوری مطالب تسهیل گردد.