ادراک آیکون ها به عنوان یکی از مهمترین اجزای رابط کاربر گرافیکی سامانه های اطلاعاتی تحت تاثیر عوامل مختلف فردی و محیطی می باشدکه از جمله این عوامل می توان به مدل ذهنی کاربران اشاره کرد. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر مدل ذهنی کاربران از آیکون های رابط کاربر نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال ایران است. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی است و به شیوه کمّی و کیفی انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته و در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساخت یافته است. جامعه پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز، و کتابداران کتابخانه های دانشگاه شیراز و دانشگاه علوم پزشکی شیراز به تعداد 174 نفر است. یافته ها نشان داد مهمترین عوامل تاثیرگذار بر مدل ذهنی کاربران از آیکون ها 4 مقوله " تجربه کاربران"، "کارکرد آیکون "، "مشخصه های ظاهری آیکون" و "بافت آیکون" می باشند. مقوله "تجربه "شامل آشنایی و تجربه قبلی کاربران و مقوله "کارکرد آیکون" شامل تطابق کارکرد آیکون با شکل، اشاره آیکون به کارکرد غیرمتداول و شناخته نشده نسبت به کارکرد متداول، کارکرد مشترک در نرم افزارهای مختلف و کارکردهای تخصصی برخی آیکون ها می شود. مقوله "مشخصه های ظاهری آیکون" به رنگ، اندازه، وضوح، زمینه و پیچیدگی آیکون برمی گردد . تاکنون پژوهشی در ایران به موضوع عوامل موثر بر مدل ذهنی کاربران از آیکون های نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال نپرداخته است. شناسایی عوامل موثر بر مدل ذهنی کاربران می تواند به طراحان نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتال کمک کند تا آیکون هایی طراحی کنند که با مدل ذهنی کاربران مختلف همسویی بیشتری داشته باشد و در نهایت رضایت کاربران را فراهم آورد.
