عدالت اجتماعی در نهج البلاغه؛ زمینه ها، موانع و دستاوردها (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

عدالت اجتماعی به معنی «بهره مندی همه افراد از امکانات موجود در یک جامعه به تناسب ظرفیت ها» آرزوی تمام رهبران، اندیشوران و آزادگان جهان از گذشته تا حال بوده است. برای تحقق عملی این آرزوی شیرین، چاره ای جز شناسایی مقدمات و مسائل ضروری آن نیست. مقاله حاضر، چگونگی بهره مندی همه مردم از امکانات عمومی را در قالب بیان «زمینه ها»، «موانع» و «دستاوردهای» عدالت اجتماعی با نگاه محوری به نهج البلاغه دنبال میکند. استخراج بهترین طرح ها و راهبردیترین اندیشه ها در خصوص چگونگی عملیاتیکردن عدالت اجتماعی از موثق ترین متون دینی شیعی، یعنی نهج البلاغه، مهم ترین هدف این نوشته است. پژوهش حاضر مبتنی بر تحقیقات کتابخانه ای با نگاه متمرکز به کتاب شریف نهج البلاغه و شروح و کتب معتبر مرتبط با آن است که در حقیقت جنبه توصیفی ـ تحلیلی دارد. با این همه به سبب ماهیت گزارشی بحث، جهت توصیفی آن بر جنبه تحلیلی غلبه دارد. ظرفیت بسیار بالای نهج البلاغه در بیان حساس ترین مسائل و نشان دادن بخشی از حرکت های مدیریتی عدالت محور حضرت علی علیه السلام در دوران حکومت، محورهای عمده این تحقیق به شمار میآید.