فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۹۰۱ تا ۵٬۹۲۰ مورد از کل ۳۲٬۰۴۱ مورد.
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)
2582 - 2598
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر،شناسایی کارکرد نظام آموزشی قرآنی ،مسجد و مدرسه در دوره تیموریان است.برای این پژوهش از شیوه تحلیلی با رویکرد تاریخی استفاده شده است. یافته ها پژوهش گویای این است که نظام آموزشی جایگاه ویژه ای در تاریخ اسلام دارد ، مطالعه و بررسی دستاردهای فرهنگی و علمی اعصار و قرون مختلف ، مستلزم توجه به سازمان های آموزشی آن دوره،همچون مساجد و مدارس می باشد. این اماکن به غیر ازاین که محلی برای مباحث و مناظره محسوب می شدند، در جهت اشاعه و انتقال فرهنگ اسلامی کمک شایانی کردند. در دوره تیموریان افراد مقامات حکومتی هر کدام به سهم خود در رشد نهاد آموزشی اهتمام نمودند.با وجود آرامش نسبی،ثبات سیاسی و امنیتی که در پی مرگ تیمور در قلمرو تیموریان به وجود آمد وضعیت معیشت مردم نیز بهبود یافت و زمینه ای مناسب برای حرکت علمی و فرهنگی آماده شد و مساجد ،مدارس ،کتابخانه ها و محافل آموزشی فراونی احداث گردید.بنابراین در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای ،چگونگی کارکرد نظام های آموزشی قرآنی در حکومت تیموری نشان داده شود.یافته های پژوهش حاکی از این است که تیموریان از یک سو با فراهم ساختن امکانات آموزشی و تسهیلات لازم در جهت رفاه حال اساتید و طلاب علم و همچنین ارتقاء سطح آموزش ،گام بر می داشتند و از سوی دیگر مشروعیت حکومت را دنبال می کردند.
نگاشت مدل نوآورانه ساختاری تفسیری اندازه گیری کیفیت پژوهش های آینده پژوهی
منبع:
آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
49 - 70
حوزههای تخصصی:
آینده پژوهی به عنوان یک حوزه دانشیِ نوین و اثرگذار در تصمیم سازی از دانش های سیاست گذاری عمومی و علوم راهبردی متمایز است. به همین جهت، شناسایی دقیق پژوهش های این حوزه نیاز به معیارهای شفاف و روشنی دارد که در این پژوهش تاحدامکان به آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر به دنبال استخراج عناصر اصلی کیفیت پژوهش های آینده پژوهی به منظور ارائه بستری اطمینان بخش برای ارزیابی کیفیت پژوهش های آینده پژوهی است. بعد از مطالعات اسنادی و بررسی پیشینه پژوهش در این حوزه، با ده نفر از خبرگان حقیقی و فعالان حوزه آینده پژوهی مصاحبه شد. در گام اول پژوهش، پس از مصاحبه با 10 نفر از افراد واجد شرایط و تحلیل و بررسی مصاحبه به روش تحلیل مضمون، 135 مضمون پایه استخراج شد که درنهایت ده مضمون سازمان دهنده نیز از آن مضامین پایه به دست آمد. در گام دوم پژوهش با استفاده از فن مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM)، با استفاده ازنرم افزار MATLAB، موقعیت، میزان اهمیت، اثرگذاری (نفوذ) و اثرپذیری (وابستگی) عناصر استخراج شده در پنج سطح ارائه شد که به کارگیری و شبکه سازی خبرگان، بیشترین نفوذ و خلق و تجویز آینده های بدیل و ایجاد معرفت بین الاذهانی، مشارکت دادن و کسب رضایت ذی نفعان، کم ترین نفوذ را داراست.
نسبت سیاست و فهم در منظومه فکری هانا آرنت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش سیاسی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲)
567 - 590
حوزههای تخصصی:
هانا آرنت از متفکرانی است که بیشتر در حوزه اندیشه سیاسی با «ریشه های توتالیتاریسم»، «خشونت»، «انقلاب» و «وضع بشر» شناخته می شود اما همزمان نگاهی عمیقا فلسفی با گرایشهای زیستمانی و پدیدارشناسانه برآمده از همنشینی با هایدگر در این آثار نشان می دهد که در «میان گذشته و آینده» و «حیات ذهن» به اوج می رسد و بیش از سیاست، به فلسفه محض و با تاکید بر مقوله فهم و هرمنوتیک نزدیکتر می شود. در این پژوهش می کوشیم به فهمی از نسبت این دو بعد فلسفی و سیاسی اندیشه ها و آرای آرنت دست یابیم و به این مسئله پاسخ گوییم که چه نسبتی میان هرمنوتیک، فهم و پدیدارشناسی از یکسو و سیاست از سوی دیگر، در اندیشه آرنت وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال، رویکرد آرنت به «فهم» و «امر سیاسی» و نسبت این دو را با روشی توصیفی و تحلیلی در آثار برجسته او مورد بررسی قرار می دهیم.در فرجام این تحقیق به نظر می رسد آرنت انسان و امر سیاسی و نیز مقوله فهم را در دل چارچوبی واحد و از منظر و رویکردی فراگیرتر می بیند و نگاهی پدیدارشناسانه و تفسیری نسبت به انسان، جهان، فهمِ جهان و نیز امر سیاسی دارد. منظومه فکری هانا آرنت پیوندی است میان پدیدارشناسی و نظریه سیاسی و به عبارتی گونه ای سیاسی کردن پدیدارشناسی هرمنوتیک و بسط رویکردی پدیدارشناسانه-هرمنوتیک در حوزه نظریه و فکر سیاسی. از آنجا که رویکرد پدیدارشناسانه هرمنوتیک آرنت به امر سیاسی در درجه اول و بیش از هرچیز در فهم «جهانیت» وجود بشری به کار گرفته شده است، می توان آن را نوعی پدیدارشناسی وجودگرا یا انسان شناسی پدیدارشناسانه امر سیاسی خواند.
نقش حاکمیت دینی در تمدن سازی بر اساس اندیشه امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های سیاست اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸
142 - 170
حوزههای تخصصی:
امام خمینی(ره) از برجسته ترین اندیشمندان مسلمان در دوره معاصر است که اندیشه های تمدنی ایشان، به علت فراملی بودن و گستره جهانی و همچنین فرانظری بودن و تجربه تشکیل حکومت، از اهمیت بسیاری برخوردار است. انقلاب اسلامی ایران، با داعیه تمدن نوین اسلامی، سرآغاز گفتمان تمدنی در عصر جدید است و امام خمینی(ره) با تشکیل حاکمیت دینی بزرگ ترین فرصت تاریخی را برای تمدن سازی نوین اسلامی مهیا کرد. مسئله این پژوهش آن است که حاکمیت دینی چه نقشی در تمدن سازی دارد؟ هدف پژوهش این است که با روش توصیفی- تحلیلی دیدگاه امام خمینی(ره) را درباره نقش حاکمیت دینی در تمدن سازی اسلامی تبیین کند. یافته های پژوهش نشان می دهد شکل گیری یک تمدن محصول وجود و هماهنگی نظام های اجتماعی گوناگون است و حاکمیت آن حلقه وصل و عامل انسجام بین این نظام هاست. از نظر حضرت امام(ره) حاکمیت دینی در ایجاد هماهنگی میان مؤلفه های سخت افزاری (ابزاری) و نرم افزاری (حقیقی) تمدن اسلامی، یعنی توحید، عبودیت، کرامت انسانی، مردم سالاری دینی، سبک زندگی اسلامی، وحدت و انسجام، اقتدار سیاسی و نظامی، اقتصاد، علم و فناوری نقش محوری دارد.
عوامل همگرایی ایران و روسیه در بحران سیاسی امنیتی سوریه (2013-2016)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست جهانی دوره نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۴)
293 - 325
حوزههای تخصصی:
بحران سوریه از پیچیده ترین بحران های امنیتی چند دهه اخیر محسوب می شود. این بحران با توجه به ویژگی ها، دامنه و پیامدهای آن، عملاً نه تنها منطقه خاورمیانه بلکه روابط بین الملل را نیز تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، اگرچه از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا کنون، همواره سوریه از جایگاه خاص و استراتژیکی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده و مسلماً بحران سوریه از ابعاد مختلف بر منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیر گذاشته است، اما مساله نوظهور جدید در خلال بحران سوریه، همگرایی استراتژیک ایران و روسیه در قبال این بحران بوده است به گونه ای که به اعتقاد برخی از کارشناسان و تحلیلگران، سطح روابط دو کشور را از همکاری منفعت محور موقت تا اتحاد استراتژیک ارتقا داده است. سئوال اصلی ای که در صدد پاسخگویی به آن برآمده ایم این است که علل بنیادین همگرایی سیاست خارجی ایران و روسیه در بحران سوریه کدامند؟ و آیا این بحران به تحولی اساسی در روابط ایران و روسیه منجر خواهد شد؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که اگرچه تلاش برای حفظ توازن منطقه ای، مقابله با گسترش و نفوذ غرب و حمایت از دولت اسد، مهم ترین علل اساسی ای بوده اند که زمینه همگرایی راهبردی ایران و روسیه در بحران سوریه را بوجود آورده اند اما محدودیت ها و چالش های روابط ایران و روسیه همچنان مانع از همگرایی قوی تر دو کشور در بلند مدت خواهند شد. این پژوهش از نظر روشی توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد که در آن تلاش خواهد شد با استفاده از مقالات علمی و پژوهشی و دیگر منابع کتابخانه ای به تحلیل و تبیین موضوع پیش رو پرداخته شود.
مبانی و کاربست «دیگری» برای نظم سیاسی- اجتماعی از منظر «ریچارد رورتی»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷
254 - 223
حوزههای تخصصی:
تساهل و پذیرش دیگری، لازمه حیات و پویایی نظم سیاسی- اجتماعی مدرن است. «ریچارد رورتی» از مهم ترین اندیشمندان و فیلسوفان پست مدرن است که توجه خاصی به مفهوم دیگری از منظر فکری- اندیشه ای و نیز پرگماتیستی ناظر بر سودمندی اجتماعی داشته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مبانی فکری و اندیشه ای مفهوم دیگری و کاربست یا سودمندی های عملی آن در در قلمرو سیاست و اجتماع است. در این پژوهش، پرسش اصلی آن است که اساساً چه ارتباط یا نسبتی بین مفهوم دیگری و نظم یا سامان اجتماعی و سیاسی در اندیشه رورتی هست؟ یافته کلی این پژوهش آن است که رورتی با نقد روایت های کلان و نفی حقیقت عام و کلی انتزاعی، قائل به نظامی تکثرگراست که حضور دیگری هم لازمه و هم سودمند برای پویایی نظم سیاسی و اجتماعی مدرن است که در حال حاضر در لیبرال دموکراسی های کنونی، تاحدی تحقق یافته است، اما دارای کاستی های جدی نیز هستند. بر همین اساس وی با نقد اندیشه های مدرنیته و کلان روایت های این گفتمان و رد اصل کوژیتوی دکارتی تحت تأثیر امانوئل لویناس، توجه به ضرورت دیگری و روامداری و مسئولیت پذیری در قبال آن را مهم تر از توجه به مفهوم خود می پندارد. در نظام اندیشه ریچارد رورتی، مفهوم دیگری از زمینه های فلسفی خود فراتر رفته، در حوزه اخلاق به همبستگی و همدردی و در حوزه سیاست به دموکراسی نوپراگماتیسم گسترش می یابد.
مدل های سنجش قدرت ملی؛ ارزیابی خطر جنگ قدرت های بزرگ در نقاط بحرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روابط خارجی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
5 - 44
حوزههای تخصصی:
علی رغم پیشرفت های گسترده در حوزه نظریه پردازی و تبیین علل وقوع جنگ در طول نیمه دوم قرن بیستم، فهم ما از ریشه های بروز مناقشات و کشمکش های بین المللی همچنان در یک سطح مقدماتی باقی مانده است. در این میان نظریه «سیکل قدرت» در تلاش برای ارائه یک تبیین علّی شفاف و روشمند، در مقایسه با سایر رویکردهای مرتبط امیدواری هایی را در این زمینه پدید آورده است. این نظریه تصمیم گیری در مورد جنگ را در متن صعود و افول قدرت نسبی دولت ها قرار داده و تأثیر تغییرات غیرخطی بلندمدت یا نقاط بحرانی در قدرت نسبی یک دولت را بر گرایش آن به سوی جنگ های گسترده مورد سنجش قرار می دهد. بدین منظور پرسشی که مطرح می شود این است که «آیا بین وقوع این نقاط بحرانی در سیکل قدرت و وقوع جنگ میان قدرت های بزرگ ارتباط معناداری وجود دارد؟» به عنوان پاسخی موقت فرضیه پژوهش این است که احتمال وقوع جنگ گسترده در طول دوره های بحرانی به دلیل شوک ناگهانی ناشی از دگرگونی در موازنه قدرت و نقش و حاکمیت فضای عدم اطمینان، سوءبرداشت و محاسبه اشتباه میان تصمیم گیرندگان، نسبت به سایر مواقع بیشتر است. به منظور آزمون گزاره فوق، قابلیت های نسبی قدرت های بزرگ با استفاده از داده های به روز شده «پروژه همبستگی های جنگ» (COW)در طول دوره زمانی 1816-2012 و در قالب ارائه مدل جدیدی از سنجش قدرت ملی ارزیابی و زمان بندی نقاط بحرانی در چرخه قدرت هر کشور با وقوع جنگ بین قدرت های بزرگ مقایسه می شود. یافته ها از این فرض نظریه حمایت می کنند که احتمال وقوع جنگ گسترده در طول دوره های بحرانی نسبت به دوره های عادی بیشتر است.
طراحی مدل تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی برای جلب مشارکت های مردمی در مناسبت های انقلابی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه گسترش اینترنت و شبکه های اجتماعی و تأثیرش بر زندگی افراد جامعه باعث شده سازمان ها و شرکت های تجاری درصدد استفاده از ظرفیت این پدیده جهت تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی مثبت در راستای اهداف سازمانی یا تجاری خود برآیند. که در این بین سازمان های دولتی و حاکمیتی مرتبط با تبلیغات نظام مقدس جمهوری اسلامی مانند بسیج، سازمان شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی و ستاد اقامه نماز می توانند با استفاده از شناخت مؤلفه های مؤثر برتبلیغات دهان به دهان الکترونیکی، کاربران فضای مجازی را در جهت انجام تبلیغات دهان به دهان در این فضا برای جذب هر چه بیشتر افراد جامعه به مشارکت در مناسبت های انقلابی سوق دهند. فلذا سوال اصلی تحقیق بدین صورت می باشد: مدل تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی (EWOM) مشارکت مردمی در مراسم و مناسبت های انقلابی کدام است؟ روش پژوهش، گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) است. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق با 12 نفر از کارشناسان و صاحب نظران مرتبط با موضوع و روش تحلیل داده ها کدگذاری باز، محوری، و انتخابی طبق چارچوب روش نظریه داده بنیاد می باشد. یافته های تحقیق در قالب سه مقوله: ضرورت ها، موانع و الزامات تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی مشارکت مردمی در مناسبت های انقلابی و مدل آن، ارایه شد ه است.
سنجش مطلوبیت عملکرد شهری شورای اسلامی و شهرداری شهر گرگان (1392-1396)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)
682 - 695
حوزههای تخصصی:
این مقاله با عنوان سنجش مطلوبیت سیاستگذاری در مدیریت شهری (مطالعه موردی عملکرد شورا و شهرداری شهرگرگان) (1396-1396) از نظرمتخصصان علوم اجتماعی، بهداشت شهری و فضای سبز در زمینه خدمات اجتماعی، بهداشت شهری و فضای سبز موردبررسی قرار گرفت تا سطح رضایتمندی متخصصان رشته های مذکور از سیاستگذاری و عملکرد شورای شهر و شهرداری سنجیده شود. نتایج و یافته ها حاکی از این است که میزان رضایتمندی متخصصان در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده و اجرایی شهرداری و شورای شهر در حوزه اجتماعی ، فرهنگی و ورزشی و هنری بر حسب مقدار آماری آزمون، همبستگی بین رضایتمندی و عملکرد تأیید میشود، اما همبستگی در حد متوسط است و همچنین در ارتباط با میزان رضایتمندی متخصصان از بهداشت شهری در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده توسط شهرداری و شورای شهر در زمینه بهداشت مطلوب و عملکرد بهینه؛سنجش رابطه آماری بین متغیرها، وجود همبستگی بین این دو متغیر رد میشود ؛ اما رضایتمندی از عملکرد کارکنان بخش خدمات عمومی در حد زیاد است. در ارتباط با میزان رضایتمندی متخصصان فضای سبز در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده توسط شورای شهر و شهرداری نیز ، ضریب همبستگی منفی میباشد. واژگان کلیدی: رضایتمندی، فضای سبز، بهداشت شهری، اجتماعی و فرهنگی، شورای شهر و شهرداری
مسئولیت حقوقی- بین المللی دولتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در وقوع جنگ ایران و عراق
حوزههای تخصصی:
هدف این نوشتار بررسی مسئولیت حقوقی بین المللی دولتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در جنگ ایران و عراق است. در این نوشته تلاش می شود تا ابعاد حقوقی و بین المللی دولتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در خلال جنگ تحمیلی با تأکید بر منصوصات بین المللی تحلیل و تبیین شود. یافته های این پژوهش، که با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و اسنادی به دست آمده، نشان می دهد جنگ علیه حقوق انسانها، نقض تعهد حقوق بشر توسط دولتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در جنگ ایران و عراق از ابعاد حقوقی و بین المللی به بهانه های گوناگون سیاسی و غیر سیاسی بوده است. باتوجه به اینکه در شکل گیری جنگ تحمیلی در سطح تحلیل بین الملل، که ناقض حقوق بشر است، این اقدامات جنایت جنگی محسوب، و موجب مسئولیت کیفری و مسئولیت بین المللی دولت بر اساس حقوق بین الملل می شود و رافع مسئولیت نیست و این رفتار، غیرانسانی و مغایر رفتار بشردوستانه و حقوق بین الملل و اسناد بین المللی است.
Anomie and Peace: A Cross-National Study(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
World Sociopolitical Studies, Volume ۴, Issue ۴, Autumn ۲۰۲۰
707 - 731
حوزههای تخصصی:
In today’s world, which is rife with civil wars, terrorist activities, and different forms of violence, peace has become a complex concept, affected by various social, economic, cultural, political and psychological factors. One of the states of the society, which may pave the way for conflict or other forms of violence is anomie. Anomie, as a societal state, in which there is a threat of violence, war or terrorist activities, provides a rich area of study to develop deeper insights into conflictive contexts. After developing a theoretical framework and using formerly developed measurements and sequence results, we conduct two studies to further investigate the relation between anomie and peace/conflict. Results indicate that internal peace is associated with the breakdown in leadership and social fabric (Study 1A). Therefore, dysregulated and disintegrated societies as the result of breakdown in leadership and social fabric respectively, pave the way for direct and indirect violence. In addition, our results illustrate that anomie has an important role in predicting the contexts where conflict exist (Study 1B). Findings indicate that anomie data can be useful to forecast the contexts in which there is a potential conflict. They also highlight the importance of anomie in being peaceful or conflictive in societies.
فرهنگ سیاسی برآمده از جنبش های سیاسی و مدنی در خاورمیانه عربی پس از سال2011م
منبع:
سیاست پژوهی جهان اسلام دوره ۷ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹
1 - 16
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی فرهنگ سیاسی برآمده از جنبش های سیاسی و مدنی در خاورمیانه عربی پس از سال2011م است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که جهانی شدن و گسترش چشمگیر و برق آسای ارتباطات جمعی در پرتو آن در منطقه خاورمیانه عربی تأثیرات دوگانه ای داشته است: با این توضیح که این فرایند از یک سو موجبات بیداری و آگاهی عمومی مردمی را نسبت به فرهنگ بومی و ملی فراهم آورده و در کل، زمینه رشد نیروهای بنیادگرای اسلامی را مهیاء کرده و از سوی دیگر گسترش وسایل ارتباطی جمعی و سلطه کشورهای غربی بر آنها، چالش های اساسی برای فرهنگ محلی ایجاد کرده است. اما در کل، چنین فرایندی، به گسترش آگاهی های عمومی در بین مردم انجامیده و باعث شده است نظام های سیاسی، سلطه کامل خود را بر ابزارهای فرهنگی (که زمینه را برای بازسازی و تقویت مشروعیت نظام ها آماده می کرد) از دست بدهند.
تاثیر فرآیند سیاست گذاری عمومی بر بحران آب در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مساله کمبود آب در کشور تحت تاثیر عوامل مختلفی به بحران تبدیل شده است. هدف اصلی این مقاله پاسخگویی به این سوال است که نقش سیاست های دولت در ایجاد این بحران به چه میزان است؟ برای پاسخ به این پرسش و بر مبنای مطالعات و اطلاعات جمع آوری شده فرضیه ای طرح شد. طبق فرضیه این پژوهش، ضعف در جامع نگری و ناپیوستگی در فرآیند و مراحل سیاستگذاری آب، سبب تشدید بحران آب در کشور شده است. محک فرضیه، بر اساس شواهد و قراین تجربی و با استفاده از روش فراتحلیل صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مساله شناسی دیرهنگام، ضعف در اتقاق نظر در خصوص تعریف بحران آب، گسستگی بین مرحله اجرا و تصمیم گیری و ضعف شدید در ارزیابی فرآیند سیاستگذاری آب، سبب شده تا راه حلهای ارائه شده و تصمیمات، نه تنها مشکل را برطرف نکرده است بلکه به برداشت بیشتر از منابع و افزایش تقاضا منجر و بحران آب را در کشور تشدید کرده است.
بحران مالی حوزه یورو و روند همگرایی اروپایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۵۰ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲
725 - 745
حوزههای تخصصی:
کامیاب ترین الگوی همگرایی منطقه ایرا می توان در اتحادیه اروپا مشاهده کرد؛ به طوری که با گذشت سالیان دراز هنوز هم الگوی همگرایی منطقه ای موفقی نظیر آن پیدا نشده است. سال 2011 نقطه آغاز تشکیک ها در این پیکر یکپارچه بود. دیدگاه های متعارضی نسبت به نهاد و فرجام همگرایی اروپایی پیش کشیده شد. بی شک بحران حوزه یورو، همگرایی اروپایی را به چالش کشید. بعد از بحران، اروپای واحد به دو نیمه نابرابر تقسیم شد. کشورهای متنعم شمالی و کشورهای در حال ورشکستگی جنوب. شکل گیری این دوگانگی این سؤال را ایجاد می کند که بحران مالی چه تأثیری بر روند همگرایی اروپا برجای گذاشته است؟ در پاسخ می توان گفت بحران در خرده نظام های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی اتحادیه تأثیرگذار بوده و از طریق آنان بر روند همگرایی اثر سوء داشته است. این مقاله برای آزمون فرضیه خود از نظریه سیستمی بهره برده است. بر این مبنا زایش اندیشه های فدرالی ژان مونه و هوادارانش، در توسعه تاریخی همگرایی همان اندازه ارزش دارد که محذورات و فشارهای محیطی؛ فشارهایی که خود برونداد واقعیت های ژئوپلیتیکی و ملاحظات اقتصادی هستند. برای جمع آوری داده ها از اسناد و مدارک موجود در نهادهای اروپایی و کتاب ها و مقالات تخصصی این حوزه استفاده شده است.
عوامل همگرایی و واگرایی در روابط ایالات متحده و اتحادیه اروپا «2020 - 2008»
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴
32-55
حوزههای تخصصی:
همگرایی و واگرایی یکی از موضوعات موردبحث در عرصه روابط بین الملل است، در این میان اتخاذ سیاست های امنیتی و دفاعی ایالات متحده آمریکا در قبال اتحادیه اروپا در دوره اوباما و ترامپ در سال های 2008-2020 زمینه را برای همگرایی و واگرایی میان دو واحد سیاسی فراهم کرده است. امنیت متقابل، مشخصات فرهنگی و هم افزایی اقتصادی از مهم ترین مؤلفه های کلیدی همگرایی ایالات متحده و اتحادیه اروپا است. در مقابل، تلاش روسیه برای نزدیکی به نواحی شرقی اتحادیه اروپا و تضعیف اتحاد فرا آتلانتیکی، مهم ترین عامل واگرایی میان ایالات متحده و اتحادیه اروپا است. عوامل فوق این سؤال را مطرح می کند که عوامل همگرایی و واگرایی در روابط سیاسی-امنیتی ایالات متحده و اتحادیه اروپا (2008 تا 2020) چیست؟ در پاسخ به این سؤال این فرضیه مطرح شد که از سال ٢٠٠٨ تاکنون شاهد همگرایی در روابط آمریکا و اتحادیه اروپا در حوزه های مختلفی همچون حقوق بشر، تروریسم، ایران و تأکید بر پیمان فرااتلانتیک گرایی و واگرایی با تأکید بر به خطر افتادن هژمونی آمریکا، ناشی از همگرایی روسیه با اتحادیه اروپا هستیم.
کارکرد و منزلت تصمیمات قضایی در رویه دیوان بین المللی دادگستری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات بین المللی سال ۱۷ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۶۶)
27 - 51
حوزههای تخصصی:
منابع اصلی قابلِ اعمال توسط دیوان بین المللی دادگستری مندرج در ماده 38 اساسنامه شامل معاهده ، عرف و اصول کلی حقوقی و منابع فرعی ؛ مشتمل بر تصمیمات قضایی ، دکترین و انصاف در صورت توافق طرفین ، می باشند. تصمیمات قضایی به عنوان یکی از منابع حقوق بین الملل، توسط دیوان در مسایل مطروحه قابلیت اعمال دارد. مسئله عملی ، تبیین دقیق وضعیت ویژگی قانونی تصمیمات قضایی در رویه دیوان است در خصوص نقش تصمیمات قضایی در میان منابع و علی الخصوص در رویه قضایی ابهاماتی وجود دارد. این تحقیق که به شیوه توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته در پی یافتن این نقش و جایگاه است. سئوال اصلی بر این محور است که آیا تصمیمات قضایی دیوان بین المللی دادگستری به عنوان منبع مستقل حقوق بین الملل به شمار می آیند یا خیر و هدف تحقیق حاضر تعیین کارکرد و منزلت تصمیمات قضایی در رویه دیوان است.براساس مطالعه رویه قضایی دیوان بین المللی دادگستری به این نتیجه دست یافتیم که تصمیمات قضایی با حفظ نقش فرعی در میان منابع قابل اعمال در تعیین حقوق ؛ در اسباب موجه حکم و ادله طرفین ، دارای کارکردی توجیهی هستند و به هیچ وجه به مشابه دیگر منابع ، مورد حکم واقع نمی شوند بلکه بیشتر در تقویت مدلول و منطوق احکام صادره مفید فایده هستند.
روش شناسی خوانش آثار کلاسیک: مورد فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۵۰ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
1211 - 1229
حوزههای تخصصی:
روش شناسی فارابی در خوانش فلسفه پیشینیانش می تواند منبع الهام عناصر یک روش شناسی تفسیری برای فهم و خوانش آموزه های تألیفی خود او و دیگر اندیشمندان کلاسیک فلسفه سیاسی باشد. براساس این پیش فرض، هدف مقاله پیش رو الهام گرفتنِ این عناصر روش شناختی برای "صورت بندی یک روش شناسی تفسیری به منظور خوانش فلسفه سیاسی کلاسیک"، به عنوان مسئله اصلی مقاله، است. در این زمینه رهیافت و روش مقاله، تفسیری است و علاوه بر روش شناسی فارابی، از روش شناسی های تفسیری معاصر نیز، از جمله اسکینر و اشتراوس، بهره انتقادی برده شده است. پس از بررسی، عناصر و ارکان روش شناسی تفسیری موردنظر در سه بخشِ عناصر برون متنی (زمینه شناسی)، عناصر درون متنی (قالب شناسی و محتواشناسی متن)، و عناصر بینامتنی (گاه نگاری و نظام شناسی فکری)، احصا، تبیین و صورت بندی شده است.
تجزیه و تحلیل تجربه ی اولویت فلسفه بر دموکراسی در دولت های هفتم و هشتم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی سال ششم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴
141 - 181
حوزههای تخصصی:
بر اساس تفاسیر جامعه شناختی و فلسفی، دو نگاه نسبت به دموکراسی وجود دارد. در بینش جامعه شناسانه، نهادهای دموکراتیک در عرصه عمل بر اندیشه و فرهنگ دموکراسی مقدم است. این در حالی است که رویکرد فلسفی ،فرهنگ و مبانی نظری دموکراسی را در اولویت قرار می دهد. از این رو، عده ای از اولویت دموکراسی بر فلسفه و عده ای دیگر از تقدم فلسفه بر دموکراسی سخن می گویند. اکنون پرسش اصلی این است که دولت های هفتم و هشتم پس از جمهوری اسلامی ایران، بر اساس کدام یک از مجاری دموکراتیک فوق مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند؟ نویسندگان این مقاله کوشیده اند تا نشان دهند دولت های مذکور با استفاده از امکانات مفهومی رویکرد اولویت فلسفه بر دموکراسی، ارزیابی می گردند. بر این اساس ،فرضیه اصلی اشاره می کند که حل مشکلات پیش روی دولت های هفتم و هشتم، در بستر دموکراسی نیازمند رویکرد فلسفی است. در این راستا، این مقاله می کوشد با ارائه مولفه های نظری چون نگرش انسانی به توسعه، آموزش دانش سیاسی، فرهنگ سیاسی، توسعه سیاسی و خرد سیاسی بستر مناسبی برای فهم روند دموکراسی و اثبات فرضیه اصلی فراهم نماید. چارچوب نظری این مقاله اولویت فلسفه بر دموکراسی است که درونمایه فلسفی خود را بویژه با تاکید بر آگاهی و شناخت قبل از کنش دموکراتیک در اندیشه های سیدجواد طباطبایی، رضا داوری اردکانی و مصطفی ملکیان به خوبی یدک می کشد. تقدم نظر بر عمل نشان می دهد که هر سه اندیشمند فرصت های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در جامعه را بازتاب کنش های از قبل آموزش داده شده به افراد تلقی می کنند و از این نظر اندیشه هایشان می تواند الگوی خوبی برای تحلیل عمل دولت های هفتم و هشتم باشند. توجه به امکانات مفهومی الگوی نظریه گرایی در مقاله نشان می دهد که درک و تحلیل وضعیت دموکراسی در دولت های هفتم و هشتم، از حیث نظری بسیار با اهمیت است. از این رو، روش این پژوهش توصیفی و تحلیلی و با استناد به روش کتابخانه ای ارزیابی می گردد.
نفوذ فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، چالشها و راهکارهای مقابله با آن از دیدگاه مقام معظم رهبری (1397-1368)
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش به بررسی موضوع نفوذ فرهنگی در آرای مقام معظم رهبری و راهکارهای ایشان پرداخته شده است. این تحقیق از انواع تحقیقات کیفی است. روش جمع آوری داده ها اسنادی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای کیفی و مراجعه به خبرگان استفاده شده است. پس از طرح چارچوب نظری، جمع آوری و تحلیل بیانات مقام معظم رهبری در موضوع نفوذ فرهنگی، مؤلفه های مربوط به اهداف نفوذ، شیوه های نفوذ، ابزارهای نفوذ و نتایج نفوذ امشخص شد. سپس متن بیانات و «مؤلفه های» مربوط به راهکارهای ایشان، که پس از تحلیل محتوا و شناسه گذاری مشخص شده بود در اختیار خبرگان قرار گرفت تا موافقت یا عدم موافقت خود را با آن مؤلفه ها و هم چنین ترتیب اولویت آن اعلام کنند. در زمینه راهکارها نیز نتایج شامل تعمیق مبانی فکری و بازدارندگی اعتقادی، حضور فعال در فضای مجازی، تقویت فرهنگ ملی و تدوین نقشه پیشرفت ایرانی اسلامی، احساس مسئولیت برای ایجاد تمدن نوین اسلامی، شناخت لوازم و موانع فعالیتهای فرهنگی در کشور و تقویت بصیرت خواص است.
تحلیل انتقادی عملکرد و رویه شورای امنیت در تضمین پایبندی به تعهدات عدم اشاعه هسته ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۹)
866 - 881
حوزههای تخصصی:
شناسایی رویکرد جدید در رژیم سازی حقوقی بین المللی از طریق گذر از شیوه های سنتی به روندهای نوظهوری چون اعمال صلاحیت های عام قانونگذاری از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد، بر پیچیدگی کلاف بهم تنیده ایی در این باره افزوده است. اقداماتی که در حوزه افزایش سطح و عمق سازوکارهای نظارتی بر نظام های عدم اشاعه هسته ای در قالب قطعنامه هایی نظیر قطعنامه 1540 شورای امنیت سازمان ملل متحد و یا ایجاد بانک های سوخت هسته ای بر مبنای مصوبات نشست های عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت پذیرفته، تغییر رویکرد حقوقی بین المللی در این حوزه را نمایان نموده است. مبرهن است که روند جدید که خود آغازی بر حیاتی نو و متفاوت در حوزه امنیت هسته ای تلقی می گردد، همانند رویه حقوقی تبعیض آمیز گذشته، درصدد تضییق و تحدید حقوق ندارها در دستیابی به تکنولوژی و فن آوری هسته ای در پوشش تامین امنیت بین المللی بوده و هیچ گام عملی را در محو سلاح های هسته ای پیشنهاد نمی نماید. سردادن شعار عدم تحقق اهداف نظام عدم اشاعه از سوی برخی از کشورها در صحنه بین المللی، گامی در جهت توجیه روندهای نوظهور فعلی بوده و بدین جهت است که شناسایی سازوکارهای اجرای چنین ایده هایی در حقوق بین الملل مدرن از ضروریات غیرقابل انکار است. در این پژ وهش سعی بر این بوده تا بتوان از لابلای اسناد و منابع حقوق بین الملل به نحوی صحیح و واقع بینانه روند مزبور بررسی و بتوان در جهت بالابردن غنا و ظرفیت های موجود در ادبیات حقوق بین الملل در این حوزه گام برداشت. واژگان کلیدی: سلاح هسته ای، شورای امنیت، معاهده NPT، اشاعه هسته ای