دانش سیاسی

دانش سیاسی

دانش سیاسی سال شانزدهم پاییز و زمستان 1399 شماره 2 (پیاپی 32) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل مبانی فکری رفتار حزب حرکت ملی ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حزب حرکت ملی جمهوری اسلامی ایران انگاره ها هویتی ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۳۵۴
احزاب سیاسی بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی در جمهوری ترکیه شکل گرفتند و فضایی از رقابت دموکراتیک علی رغم فضای تک حزبی در سال های نخست جمهوری بین این احزاب به وجود آمد. حزب حرکت ملی چهارمین حزب سیاسی بزرگ ترکیه محسوب می شود که در فضای سیاسی ترکیه تأثیرگذار است. حضور این حزب در ائتلاف جمهور و نقش آفرینی آن در سپهر سیاسی ترکیه ضرورت تحلیل رفتار سیاسی این حزب را در قبال جمهوری اسلامی ایران مشخص می سازد. هدف مقاله حاضر تبیین مواضع حزب حرکت ملی در قبال جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه انگاره های هویتی حزب حرکت ملی چه نقشی در مواضع این حزب در قبال جمهوری اسلامی ایران دارد؟ این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از تکنیک اسنادی نقش انگاره های هویتی را در مواضع حزب حرکت ملی مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی محسوب می شود. یافته های مقاله نشان می دهد که حزب حرکت ملی به دنبال اتخاذ سیاست های همکاری-جویانه در قبال جمهوری اسلامی ایران است.حضور این حزب در ائتلاف جمهور و نقش آفرینی آن در سپهر سیاسی ترکیه ضرورت تحلیل رفتار سیاسی این حزب را در قبال جمهوری اسلامی ایران مشخص می سازد. هدف مقاله حاضر تبیین مواضع حزب حرکت ملی در قبال جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه انگاره های هویتی حزب حرکت ملی چه نقشی در مواضع این حزب در قبال جمهوری اسلامی ایران دارد؟ این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از تکنیک اسنادی نقش انگاره های هویتی را در مواضع حزب حرکت ملی مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی محسوب می شود. یافته های مقاله نشان می دهد که حزب حرکت ملی به دنبال اتخاذ سیاست های همکاری-جویانه در قبال جمهوری اسلامی ایران است.
۲.

کالبدشکافی ابعاد امنیت از منظرآیت الله مهدوی کنی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امنیت ابعاد امنیت آیت الله مهدوی کنی امنیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۷۲
امنیت از مهم ترین و ابتدایی ترین مؤلفه های مبنایی هر دولت به شمار می رود. اکثر مبانی نظری در حوزه مطالعات امنیت برگرفته از متون غربی است. البته در سال های اخیر تلاش هایی جهت بومی سازی این مطالعات صورت گرفته اما هنوز جای کار فراوانی دارد. هدف این مقاله کوشش در جهت هدف مذکور است که با روش تحلیل محتوا در سیره آیت الله مهدوی کنی(ره)، سعی شد قدمی در این مسیر مهم برداشته شود. علت انتخاب آیت الله مهدوی کنی، این است که ایشان در سال های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، مسئولیت تأمین امنیت کشور را در دو سازمان مهم یعنی کمیته انقلاب اسلامی و وزارت کشور، بر عهده داشتند. محققین به دنبال پاسخ به این سؤال اند که در اندیشه آیت الله مهدوی کنی در خصوص امنیت، چه ابعادی وجود داشته و کدام یک از اولویت برخوردارند؟ برای پاسخ به این سؤال دو دسته از منابع بررسی شد که هرکدام از این دو صرفاً یک قسمت از کار را پیش می برد. نگارندگان با بررسی دقیق منابع نظری حوزه امنیت و منابع مربوط به سیره آیت الله مهدوی کنی، نهایتاً موفق به کالبدشکافی ابعاد امنیت از دیدگاه ایشان گشته به طوری که خروجی حاصل از این پژوهش، کمک شایانی به مطالعات بومی امنیت خواهد نمود. نتیجه تحقیق نشان می دهد که: آیت الله مهدوی کنی، در کنار اینکه ابعاد رایج از امنیت را پذیرفته اند اما معتقدند که پایه و اساس این ابعاد باید اسلام و فرهنگ اسلامی و از همه مهم تر بُعد اخلاقی اسلام باشد، چراکه اگر این طور نشود بسیاری از برنامه ریزی های کلان، به سرمنزل حقیقی خود نخواهند رسید و بجای اینکه بر مبنای اخلاق بنا شوند، بر اساس سیاست بازی های ناصواب شکل خواهند گرفت.
۳.

جایگاه تربیت شهروندی در گفتمان های سیاسی بعداز انقلاب اسلامی ایران مطالعه موردی گفتمان های عدالت محوری و اعتدال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل انتقادی انقلاب اسلامی تربیت شهروندی گفتمان اعتدال گفتمان عدالت محوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۶۱
بعداز انقلاب اسلامی در ایران گفتمان های مختلفی ظهور یافته است و هر گفتمان اهداف و برنامه های خاصی در زمینه تربیت شهروندی ارائه نموده است. مقاله حاضر، با هدف تحلیل انتقادی جایگاه تربیت شهروندی در گفتمان های عدالت محوری و اعتدال تدوین شده است. جامعه پژوهش شامل اسناد مرتبط با تربیت شهروندی در هر دو گفتمان می باشد. یافته ها نشان داد که برای تربیت شهروندی از دید گفتمان عدالت محوری، رعایت حقوق اجتماعی- اقتصادی، و از نظر گفتمان اعتدال، رعایت حقوق سیاسی و مدنی، مهمترین مطالبات شهروندان را تشکیل می دهند. متون مورد بررسی در هر دو گفتمان به نقش شهروندان در فرآیند برآورده شدن حقوق توجه چندانی نمی کنند، بلکه تمرکز آنها بر وظیفه دولت برای تحقق بخشیدن به حقوق و زمینه های دستیابی به تربیت شهروندی است. شهروند بازنمود شده در این دو گفتمان موجودی است تک بعدی که تنها در هر دوره در یکی از ابعاد رشدی سریع و نامتوازن را تجربه کرده است. در غالب موارد، اسناد مورد بررسی از الگوی تک گفتمانی پیروی می کنند و علاقه ای به استفاده از عناصر گفتمان های رقیب ندارند.
۴.

کاربست الگوهای تحلیل کنش های کلامی امام علی علیه السلام در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حضرت علی (ع) نهج البلاغه کنش های کلامی اندیشه های سیاسی سرل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۷۲
نظریه کنش کلامی یکی از نظریات مطرح در زمینه تحلیل گفتمان و متن شناسی است. این نظریه که شاخه ای از فلسفه زبان است به بررسی افعال و جملات در موقعیّت های مختلف می پردازد. نظریه کنش کلامی برای اولین بار توسط آستین مطرح شد و پس از او، سرل کار ناتمام او را در پنج الگو به صورت ترغیبی، اظهاری، عاطفی، تعهّدی و اعلامی به پایان رساند. در الگوی که سرل ارائه کرد اطلاعاتی که توسط افعال و جمله های معادل آن ها تبادل می شود مورد ارزیابی قرار می گیرد. این نظریه با بررسی و واکاوی افعال و جملات در متون دینی اعم از قرآن و نهج البلاغه و کشف لایه های زیرین و عمیق کلام به تولید شاکله نو می پردازد. هم چنین نهج البلاغه به عنوان یکی از شاهکارترین متون ادب دینی دارای فصیح ترین و بلیغ ترین جملات و کلمات است. این کتاب ارزنده شامل خطبه ها و نامه ها و کلمات قصار امام علی (ع) در همه زمینه ها اعم از سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دایره المعارفی کامل و راهبردی در همه ادوار بوده است. بُعد سیاسی نهج البلاغه یکی از ابعاد مهم آن است زیرا عدالت اجتماعی، مساوات و برابری و مدیریت صحیح نظام اداری از دغدغه های اصلی حضرت علی (ع) بوده است.
۵.

محاسبه شاخص های اصلی و فرعی قدرت اجتماعی تاثیرگذار بر قدرت ملی کشورها و مقایسه وضعیت ایران با سایر کشورها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت اجتماعی قدرت ملی روش حداکثر نمایی فیشر دیمتل تاپسیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۵۰۸
قدرت اجتماعی با توجه به اهمیتی که در عرصه زندگی فردی و عمومی افراد دارد از اهمیت بسزایی بین صاحب نظران علوم مختلف برخودار است. از سویی دیگر این نوع قدرت را می توان یکی از ابعاد قدرت نرم و تاثیرگذار بر قدرت ملی سازه های سیاسی-فضایی دانست. بنابراین هدف از این تحقیق بررسی عوامل موثر بر قدرت اجتماعی و تعیین ضریب اهمیت هریک از متغیرها و در نهایت رتبه بندی کشورها بر این اساس است. روش تحقیق دارای سه مرحله اصلی می باشد. در مرحله اول مطالعات کتابخانه ای با مراجعه به مقالات، کتب ها و ... مبانی نظری تحقیق نوشته شد. در مرحله دوم در بخش یافته های میدانی برای سنجش ضریب اهمیت متغیرهای اجتماعی موثر بر قدرت ملی به 77متخصص داخلی و خارجی مراجعه شد. سپس برای سنجش متغیر کیفی روحیه ملی 30متخصص خارجی در زمینه علوم اجتماعی، جامعه شناسی سیاسی و ... از کشورها هند، فرانسه، چین، کانادا و ... پرسشنامه ای را که به صورت آن لاین طراحی شده بود را پر نمودند. برای تبدیل متغیرهای کیفی به کمی از روش حداکثر درست نمایی فیشر بهره گرفته شد. و سپس با توجه به دارا بودن رویکرد سیستمی و یکپارچه قدرت از تکنیک دیمتل نیز جهت تعیین روابط علت و معلولی متغیرهای استفاده شد. و در نهایت 69کشور براساس روش تاپسیس براساس داده های کتابخانه ای و آماری رتبه بندی شدند. نتایج تحقیق نشان داد کشور ایالات متحده آمریکا با میانگین (0.575)، سوئیس (0.570)، نروژ (0.566)، سوئد (0.526)، هلند (0.522)، نیوزیلند (0.487)، انگلیس (0.482)، قطر (0.477)، چین (0.475) و هند (0.468) در رتبه اول تا دهم قرار دارند. کشورهای ویتنام (0.33)، نیجریه (0.340)، آفریقای جنوبی (0.347)، ونزوئلا (0.353)، غنا (0.371)، اکراین (0.3718)، پاکستان (0.376) دارای کمترین اهمیت بودند. کشور ایران نیز با میانگین (0.394) در رتبه چهل و نه بین شصت و نه کشور قرار گرفت.
۶.

طراحی الگوی بازاریابی سیاسی شناختی(عصب پایه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی سیاسی علوم اعصاب بازاریابی سیاسی عصب پایه انتخابات رقابت سیاسی علوم شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۴۰۶
بازاریابی سیاسی به عنوان یکی از علوم اجتماعی، ترکیبی از علوم بازاریابی ، علم سیاست وعلوم اجتماعی است . با توجه به این موضوع که بازاریابی سیاسی از رفتارهای موجود در واقعیت امور سیاسی به دانشگاه ها آمده است، و در دانشکده های علوم سیاسی تئوری سازی شده است، بنابراین تئوری های موجود معمولا تنها تبیین کننده واقعیت ها هستند و معمولا لایه های پنهان و عمیق تر این علم در این تئوری ها کمتر مورد توجه قرار گرفته دارد. محقق در این پژوهش ابتدا تئوری های موجود بازاریابی سیاسی را از منظر و دیدگاه خود نقد و سپس اقدام به ارائه یک مدل عصب پایه بازاریابی سیاسی که بر اساس پژوهش بدست آمده است می نماید.نگاه نویسنده در نقد مدلهای بازاریابی بین الملل بر اساس نگاه بازاریابی بوده و بر اساس این نگاه مدلها بررسی شده اند.در نهایت محقق مدل بازاریابی عصب پایه را به عنوان یک مدل کاربردی که بر اساس عملکرد عصب ها و روش کارکرد مغز انسانها شکل گرفته است ارائه می نماید. امدل به دست آمده در این پژوهش در سه سطح ارایه شده است: سطح یک سطح رای دهندگان و رای گیرندگان ،سطح دوم سطح محیط نزدیک داخل کشور که شامل رسانه داخلی و قوانیین داخلی است، می باشد و سطح سوم سطح محیط سیاسی خارج کشورکه شامل رسانه های بین المللی و نهاد های سیاسی بین الملل می باشد.در تدوین مدل از روش دلفی استفاده شده است و البته با توجه به اینکه مدل باید آزمون گردد محقق با استفاده از ابزار pls اقدام به آزمون مدل با 384 نفر پاسخگو و به روش پرسشنامه در بخش رای دهندگان نموده است.سایر قسمتهای مدل این پژوهش از روش دلفی مورد آزمون قرار گرفته است.
۷.

تأثیر تبلیغات سیاسی منفی بر رفتار رأی دهی و مشارکت انتخاباتی (مطالعه موردی: دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی سیاسی تبلیغات سیاسی منفی تمایل به رای مشارکت انتخابات مجلس شورای اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۴۳۱
از مهم ترین کاربردهای تبلیغات سیاسی منفی بسیج کردن مردم برای مشارکت در انتخابات و افزایش میزان رای دهی در زمان انتخابات می باشد. نامزدها و احزاب سیاسی از این نوع تبلیغات برای تضعیف جایگاه رقیب استفاده می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر ادراک از تبلیغات سیاسی منفی بر میزان مشارکت رای دهندگان در انتخابات است. جامعه آماری شامل تمامی افراد واجد شرایط رای دادن در سطح شهر تهران در دوره دهم انتخابات مجلس شورای اسلامی است که در نهایت تعداد 455 نفر به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شده اند. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیات از روش های همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تبلیغات سیاسی منفی بر تمایل به رای دهی رای دهندگان تاثیر دارد. هرچند این تاثیر در تمامی ابعاد تبلیغات سیاسی منفی دیده نشده است. همچنین احتمال رای دادن و مشارکت در انتخابات در مردان نسبت به زنان بیشتر است.* * * * * * * * * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * * * * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * * * * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * ** * * * * * *
۸.

ولایت فقیه در اندیشه آیت الله مهدوی کنی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ولایت فقیه مهدوی کنی حکومت اسلامی در عصر غیبت نظریه نصب ولایت مطلقه فقیه نظارت بر قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۳۴۷
مسأله ولایت فقیه و فروع آن از دیر باز محل بحث فقها و اندیشمندان شیعی بوده است. امام خمینی (ره) نیز با طرح مجدد این مسأله و تکمیل آن توانستند در عمل نیز به تشکیل حکومت اسلامی نائل شوند. در طریق مبارزات انقلاب اسلامی و پس از آن، شاگردان ایشان از جمله آیت الله مهدوی کنی نیز به بسط، تبیین و ترویج این نظریه پرداختند. هدف از این پژوهش، تبیین نظریه ولایت فقیه از منظر آیت الله مهدوی کنی به روش تحلیل محتوا است. برای این منظور ابعاد مهمی از این نظریه از قبیل مشروعیت حکومت اسلامی، حدود اختیارات ولی فقیه، صفات ولی فقیه و نظارت بر رهبری مورد تحلیل قرار گرفته است. آیت الله مهدوی کنی ضرورت تشکیل حکومت اسلامی را امری برخاسته از شرع و مبنای مشروعیت حاکم اسلامی را انتصاب الهی (نظریه انتصاب) می دانند و جایگاه مردم در حکومت اسلامی را صرفاً در مرحله فعلیت و تحقق حکومت اسلامی به رسمیت می شناسند. ایشان در خصوص اختیارات فقیه، قائل به ولایت مطلقه فقیه بوده و بر همین اساس رابطه ولی فقیه و قانون اساسی را تبیین می کنند و در خصوص نحوه نظارت بر رهبری نیز قائل به «نظارت حراستی» هستند.
۹.

ژئوپلیتیک انرژی و سیاست خارجی ایران (1396-1357)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک انرژی نفت و گاز سیاست خارجی ایران خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۳۰۲
مسئله اصلی در تحقیق حاضر بررسی تأثیرپذیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از مولفه های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک از یک سو و چگونگی بهره مندی و به کارگیری آن مولفه ها برای پویایی و کارآمدی بیشتر سیاست خارجی می باشد. این مقاله با هدف بررسی ژئوپلیتیک انرژی و سیاست خارجی ایران (1396 -1357) به روش اسنادی به انجام رسید. در پاسخ به سوال اصلی پژوهش: ژئوپلیتیک انرژی چه تاثیر بر سیاست خارجی ایران (1396- 1357) داشته است؟ نتایج نشان می دهد: انرژی در دهه ی 50 نقش مهمی را در تنظیم روابط و مناسبات سیاست خارجی ایران با دنیای بیرونی داشت. پس از پیروزی انقلاب پیوند میان انرژی، رشد اقتصادی و تقویت نظامی به کلی قطع شد. در این میان انرژی نه به منزله ابزاری کار آمدی جهت تقویت بنیه نظامی کشور و یا تسلّط بر منطقه، بلکه همچون اهرمی علیه «استکبار جهانی»، مورد نظر قرار گرفت. در دهه 1380 رویکرد تعامل با بازیگران نظام بین المللی و تنش زدایی در سیاست خارجی ایران در صدر برنامه های دولتی قرار دارد، و با استفاده از استراتژی و ژئوپلیتیک انرژی سعی در تعامل با کشورهای عمده مصرف کننده انرژی که صاحبان سرمایه و تکنولوژی نیز هستند، می شود. از سال 1384 تا 1392 نیز این سیاست تنش زدایی در سیاست خارجی ایران به همراه عدالت محوری و نگاه به شرق وجود دارد؛ در زمینه ژئوپلیتیک انرژی نفت و گاز در این دوران اهرم فشار (تحریم) به صورت جدی و شدید بر ایران سایه افکنده بود. از سال 1392 تاکنون سیاست خارجی ایران دو برنامه متفاوت را در خصوص ژئوپلیتیک انرژی به خود دیده است در بخش اول دوران رونق در بحث تعاملات انرژی و در نیمه دوم وجود تحریم های پی در پی و شدید موجب محدودیت هایی برای جمهوری اسلامی ایران در تامین انرژی جهانی شده است.
۱۰.

تاثیر هویت ملی و قومی بر نگرش سیاسی (مطالعه موردی شهروندان شهرستان خوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هویت ملی هویت قومی اصول گرایی اصلاح طلبی نگرش سیاسی شهرستان خوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۹۴
بررسی نگرش سیاسی شهروندان مسئله ای است که در جامعه ما از جایگاه خاصی برخوردار است؛ چراکه نگرش ها مقدمه شکل گیری رفتارها و کنش های افراد هستند. ازسوی دیگر، موضوع اهمیت یافتن هویت های ملی و قومی در عصر جهانی شدن، مهم ترین موضوع جامعه شناسی سیاسی در محسوب می شود. در این راستا، به نظر می رسد یکی از عواملی که می تواند بر روی نگرش سیاسی افراد تاثیرگذار باشد، هویت های ملی و قومی افراد می باشد. با توجه به اینکه تاکنون داده مستند تجربی در این خصوص ارائه نشده است، سنجش هرچند اجمالی این موضوع ضروری به نظر می رسد. با توجه به این امر، هدف این پژوهش بررسی تاثیر هویت های ملی و قومی بر روی نگرش سیاسی افراد می باشد. جامعه آماری این پژوهش شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی است که در حدود 398 نفر از افراد ساکن در این شهرستان با روش نمونه گیری سهمیه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که اولا منطبق با نظریات مید میان هویت ملی و هویتی قومی، نه تضاد، بلکه نوعی ارتباط مثبت وجود دارد که بالاتر رفتن هر کدام از آنها با تقویت هویت دیگر همراه است. ثانیا هرچند این دو نوع هویت، انطباق خوبی باهم دارند، اما تاثیرات آنها بر روی نگرش سیاسی شهروندان متفاوت می باشد. در این راستا، یافته ها حاکی از آن است درحالیکه افزایش هویت ملی باعث گرایش شهروندان به اصول گرایی می شود، اما هویت قومی احتمال تمایل افراد به گروه های سیاسی اصلاح طلب در جامعه مذکور را تقویت می نماید.
۱۱.

تبیین مدل مفهومی مقاومت در اندیشه آیت الله سید علی خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مقاومت نظریه داده بنیاد مقام معظم رهبری تمدن اسلامی بازدارندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۳۸۵
پیروزی انقلاب اسلامی مرهون به کارگیری استعداد رهایی بخش روایت شیعی از اسلام سیاسی در ارائه الگوی مقاومت در برابر سلطه استکباری غرب و ارزش های استعلایی مدرنیته غربی در برابر ارزش های دینی در قرن جدید محسوب می شود. ظرفیتی که به تدریج به الگوی تأثیرگذار و ساختارشکن در معادلات نظام قدرت جهانی تبدیل شد.بررسی چیستی مفهوم مقاومت، ابعاد، زمینه ها، پیامد و چشم انداز مقاومت و ارائه مدل مفهومی آن در اندیشه مقام معظم رهبری به عنوان مؤلفه ای تعیین کننده در پیشرفت جامعه اسلامی و غلبه بر چالش های ناشی از قدرت طلبی نظام سلطه موضوع این مقاله است. در این میان بررسی بیانات مقام معظم رهبری از سال 1368 تاکنون نشان می دهد که این مفهوم در اندیشه ایشان از اهمیت حیاتی در تداوم انقلاب اسلامی و رسیدن به افق تمدن اسلامی و الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی دارد. روش مورداستفاده در این پژوهش استراتژی پژوهشی داده بنیاد و تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده بیانات مقام معظم رهبری درباره مقاومت است که یک مدل مفهومی و یک نقشه راه برای الگوی مقاومت در اندیشه رهبری ارائه می دهد. بر مبنای این روش از میان 93 سخنرانی، طی سال های 1368 تا بهار 1398، در دو گام اول کدگذاری باز و محوری 146 کد و 11 مقوله مشخص شد و در گام بعدی با تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده و ارتباط میان نکات، مفاهیم و مقوله ها؛ زمینه مقاومت، ابعاد، موانع، راهکارها، پیامدها و چشم انداز آن در مدل مفهومی با استفاده از شیوه پارادایمی طراحی شده است. نفی سلطه،استقلال،بازدارندگی چندبعدی و دست یابی به تمدن نوین اسلامی طرح کلی مفهوم مقاومت در این بررسی است.
۱۲.

نسبت سیاست و فهم در منظومه فکری هانا آرنت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آرنت امر سیاسی فهم هرمنوتیک عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۳۲۰
هانا آرنت از متفکرانی است که بیشتر در حوزه اندیشه سیاسی با «ریشه های توتالیتاریسم»، «خشونت»، «انقلاب» و «وضع بشر» شناخته می شود اما همزمان نگاهی عمیقا فلسفی با گرایشهای زیستمانی و پدیدارشناسانه برآمده از همنشینی با هایدگر در این آثار نشان می دهد که در «میان گذشته و آینده» و «حیات ذهن» به اوج می رسد و بیش از سیاست، به فلسفه محض و با تاکید بر مقوله فهم و هرمنوتیک نزدیکتر می شود. در این پژوهش می کوشیم به فهمی از نسبت این دو بعد فلسفی و سیاسی اندیشه ها و آرای آرنت دست یابیم و به این مسئله پاسخ گوییم که چه نسبتی میان هرمنوتیک، فهم و پدیدارشناسی از یکسو و سیاست از سوی دیگر، در اندیشه آرنت وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال، رویکرد آرنت به «فهم» و «امر سیاسی» و نسبت این دو را با روشی توصیفی و تحلیلی در آثار برجسته او مورد بررسی قرار می دهیم.در فرجام این تحقیق به نظر می رسد آرنت انسان و امر سیاسی و نیز مقوله فهم را در دل چارچوبی واحد و از منظر و رویکردی فراگیرتر می بیند و نگاهی پدیدارشناسانه و تفسیری نسبت به انسان، جهان، فهمِ جهان و نیز امر سیاسی دارد. منظومه فکری هانا آرنت پیوندی است میان پدیدارشناسی و نظریه سیاسی و به عبارتی گونه ای سیاسی کردن پدیدارشناسی هرمنوتیک و بسط رویکردی پدیدارشناسانه-هرمنوتیک در حوزه نظریه و فکر سیاسی. از آنجا که رویکرد پدیدارشناسانه هرمنوتیک آرنت به امر سیاسی در درجه اول و بیش از هرچیز در فهم «جهانیت» وجود بشری به کار گرفته شده است، می توان آن را نوعی پدیدارشناسی وجودگرا یا انسان شناسی پدیدارشناسانه امر سیاسی خواند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۱