پژوهشنامه تربیتی

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی الگوی خودیاری گری به روش ارزیابی مجدد بر کاهش تنیدگی و افزایش سلامت روانی بود. بدین منظور در یک طرح شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پیش آزمون، 60 نفر از والدین مهدکودک فرشته آسمانی به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. هر دو گروه مقیاس تنیدگی درک شده کوهن و همکاران (1983) و همچنین پرسشنامه سلامت روانی را به عنوان پیش آزمون پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش در معرض 8 جلسه آموزش خودیاری گری به روش ارزیابی مجدد قرار گرفت و گروه گواه هیچ آموزشی را دریافت نکرد. سپس هر دو گروه به پس آزمون پاسخ دادند و داده های پژوهش به کمک تحلیل کوواریانس تحلیل شد. نتایج نشان دادند که الگوی خودیاری گری به روش ارزیابی مجدد بر کاهش تنیدگی و ارتقای سلامت روانی اثر دارد و درمان گران و مشاوران می توانند از این شیوه برای کاهش تنیدگی و افزایش سلامت روانی مراجعان استفاده کنند.

وجود مقوله مسئولیت در ماهیت رهبری ضرورت ایجاد اخلاق را در رهبران ایجاب می نماید. رهبران اخلاقی به طور خاص می توانند مولفه های اخلاقی را در مجموعه ای شامل فرهنگ انصاف، صداقت و امانتداری به وجود آورند و با افراد سازمان خود نیز روابط بین فردی مثبتی داشته باشند. افرادی که در جایگاهی چون رهبری قرار دارند، می توانند منشاء بسیاری از تغییرات رفتاری شوند؛ و این امر، زمانی بهتر محقق می شود که این رهبران رفتار اخلاقی بالایی نیز داشته باشند. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مولفه های رهبری اخلاقی مبتنی بر رویکرد مسئولیت پذیری اجتماعی صورت گرفت. روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی و به شیوه پیمایشی می باشد که با استفاده از نظرات خبرگان و همچنین جامعه آماری پژوهش که شامل کارکنان دانشگاه پیام نور خراسان رضوی بوده و تعداد نمونه آن 205 نفر می باشد، داده های لازم گردآوری شد و سپس با استفاده از نرم افزار مکس کیودا و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP و نرم افزار اکسپرت چویس تحلیل های لازم صورت گرفت. نتایج نشان داد که در بخش شاخص های اصلی شاخص"ساختار اعتقادی"، با وزن 0.214 در رابطه با رهبری اخلاقی مبتنی بر رویکرد مسئولیت پذیری اجتماعی در دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و شاخص های "ساختار قانونمندی"، "ساختار تخصص"، "ساختار دانش"، "ساختار مسئولیت پذیری"، "ساختار مدیریتی"، "ساختار شخصیتی"، "ساختار سازمانی"، "ساختار عدالت محوری" و " ساختار اجتماعی"، در رتبه های دوم تا دهم قرار داشتند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود و مطلوب نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت بود. این پژوهش از نوع پیمایشی، مبتنی بر روش های تحلیل شکاف و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 10 نفر از متخصصان نظام آموزش و پرورش بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 440 نفر و حجم نمونه 205 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها، در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ویلکاکسون و تی همبسته انجام گرفت. نتایج بخش کیفی پژوهش نشان داد عوامل موثر بر توسعه پایدار در نظام آموزش و پرورش با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت شامل 6 بعد و 45 مولفه بود. در بخش کمی، بررسی اختلاف وضعیت موجود و مطلوب در شش متغیر اصلی (فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی، روش های آموزشی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش)، معنادار و زیاد بوده است. بعد فرهنگی، زیست محیطی و سند تحول بنیادین در مقایسه با دیگر ابعاد از وضعیت بهتری برخوردار بودند. بنابراین برای حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب توسعه پایدار لازم است نظام آموزش و پرورش اهمیت ویژه ای نسبت به آموزش مسائل اجتماعی، اقتصادی و روش های آموزشی موثر بر توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت داشته باشد.

هدف تحقیق حاضر، رابطه چابکی در تدریس با عدالت، اعتماد و تعهد آموزشی با واسطه گری باور به کارآمدی تدریس معلم بوده است.روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری مشتمل بر کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد50707 نفر بوده است. شیوه نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده که بر اساس فرمول حجم نمونه مورگان-کرجسی تعداد 382 نفر بطور تصادفی برای تحقیق انتخاب شدند. ابزار تحقیق بر 5 دسته پرسشنامه بوده که عبارتند از: 1.پرسشنامه باور به کارآمدی تدریس معلم 2. پرسشنامه چابکی در تدریس 3. پرسشنامه عدالت آموزشی 4. پرسشنامه اعتماد آموزشی و 5. پرسشنامه تعهد آموزشی. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی(فراوانی، درصد، میانگین) و آمار استنباطی(آزمونهای همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه گام به گام و مدل معادله ساختاری) استفاده شد. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد، بین چابکی در تدریس با عدالت، اعتماد و تعهد آموزشی ادراک شده در سطح 05/0>P رابطه معناداری وجود دارد. باور به کارآمدی تدریس معلم، رابطه بین چابکی در تدریس با عدالت، اعتماد و تعهد آموزشی ادرک شده را درسطح 05/0>P واسطه گری می کند. مدل تجربی تحقیق، برازش نسبتاً مناسب داشته است.

امروزه تدریس معکوس به عنوان یک روش آموزشی کاربردی، محبوبیت فزاینده ای پیدا کرده است. هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش های تدریس معکوس و سخنرانی بر یادگیری دانشجویان در درس روان شناسی صنعتی-سازمانی بوده است. در پژوهش حاضر که به روش شبه تجربی انجام شده است، از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه های غیرتصادفی استفاده شده است. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان رشته روان شناسی تشکیل می دادند. تعداد 78 نفر (۳۹ نفر در هر کلاس) از دانشجویان دختر که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، در دو کلاس آموزشی تدریس معکوس و سخنرانی، محتوای آموزشی یکسانی را در حوزه موضوعات مربوط به درس روان شناسی صنعتی-سازمانی فراگرفتند. قبل از شروع آموزش ها و بعد از اتمام آخرین جلسه آموزش، آزمون محقق ساخته یکسانی از هر دو گروه به عمل آمده و داده ها با استفاده آزمون کواریانس یک راهه (با استفاده از نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج مقایسه اثربخشی روش تدریس معکوس و سخنرانی بر یادگیری دانشجویان در درس روان شناسی صنعتی-سازمانی پس از حذف اثر پیش آزمون (۵۷۶/۱۱f = ؛۰۰۱/۰ > p) نشان داد که بین عملکرد یادگیری دانشجویان تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به میانگین بزرگتر دانشجویان آموزش دیده به روش تدریس معکوس می توان ادعا نمود که روش تدریس معکوس به طور معناداری بیش از روش تدریس سخنرانی به بهبود عملکرد دانشجویان کمک می کند. روش تدریس معکوس می تواند به عنوان روشی بسیار مفید و اثربخش در تدریس درس روان شناسی صنعتی-سازمانی مورد استفاده قرار گیرد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر شکوفایی بر افزایش شکوفایی و درگیری تحصیلی دانش آموزان سه سال اول دبستان صورت گرفت. طرح پژوهش، شبه آزمایشی و از نوع طرح های پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان سه سال اول دبستان شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی 99-98 بود که به روش نمونه گیری در دسترس، 50 نفر از دانش آموزان پسر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه 25 نفره (آزمایش و کنترل) قرار گرفتند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش پرسشنامه شکوفایی اچ.اف.کیو. (2014) و پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو(2013) بود. گروه آزمایش، طی 8 جلسه 90 دقیقه ای و به صورت هفته ای 2 جلسه، تحت آموزش بسته مبتنی بر شکوفایی قرار گرفت و گروه کنترل، بدون هیچ گونه مداخله ای باقی ماند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-24 و روش تحلیل واریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافته ها نشان داد بین میانگین نمرات مؤلفه های شکوفایی و درگیری تحصیلی در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین در نتایج پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش نیز تفاوت معناداری وجود دارد(01/0>P). بر این اساس می توان آموزش بسته مبتنی بر شکوفایی را به عنوان روشی مؤثر بر افزایش شکوفایی و درگیری تحصیلی دانش آموزان دبستان در نظر گرفت و از آن در مدارس استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی ششم دبستان بر اساس مولفه های مهارت اجتماعی بود. روش پژوهش، کیفی و به شیوه تحلیل محتوا ی سطح خوانایی فرای بوده و جامعه آماری شامل کتاب ششم مطالعات اجتماعی بود. جهت بررسی کتاب مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی براساس مؤلفه مهارت و روش فرای نمونه آماری که به صورت تصادفی انتخاب شده است، شامل سه متن 100 کلمه ای از ابتدا، وسط و آخر کتاب درسی مورد نظربود. بر اساس مؤلفه مهارت های اجتماعی به روش فرای با توجه به یافته ها می توان گفت در کتاب مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی، مهارت های اجتماعی در فصول مختلف ارائه شده است. بیشترین توجه در زمینه مهارت های ارتباطی به مقوله مهارت های برقراری ارتباط، بیشترین توجه در زمینه مهارت های خودگردانی به مقوله مهارت های مشورت با دیگران و بیشترین توجه در زمینه مهارت های جرات ورزی به مقوله مهارت های شناسایی حقوق خود و دیگران می باشد. اصل سادگی به دشوار یا دشوار به سادگی در کتاب رعایت نشده است و مؤلفان کتب درسی، چینش مطالب را بر اساس الگوی خاصی انجام نداده اند. همچنین بر اساس نمودار شاخص فرای مشخص گردید که مطالب موجود در کتاب، برای پایه دوزادهم مناسب بوده و این مطالب برای دانش آموزان کلاس ششم دشوار بوده و با سطح خوانایی آنان تناسب ندارد.

ارتقای کیفیت آموزش و عملکرد و کارآمدی معلمان یکی از اهداف عمده آموزش وپرورش محسوب می شود و یکی از فرآیندهای کارآمدی و عملکرد معلمان، رهبری آموزشی است. این مطالعه با هدف تبیین نقش میانجی خودکارآمدی جمعی معلم بین رهبری آموزشی مدیران با تعهد معلمان مدارس شمال استان فارس انجام شده است. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش را معلمان مدارس شمال استان فارس تشکیل می دهند که تعداد آن ها حدود 2800 نفر می باشد. جهت انتخاب حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران نمونه338 نفری به شیوه تصادفی ساده انتخاب گردید. جهت اندازه گیری رهبری آموزشی مدیران از پرسشنامه الیک میلکارک (2003)، خودکارآمدی جمعی چن(2015) و تعهد معلم از پرسشنامه چان و همکاران(2008) استفاده گردید. پایایی پرسشنامه به وسیله ضریب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب و روایی آن توسط روایی سازه و محتوایی مورد بررسی و تایید قرار گرفت. با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری فرضیات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق بیانگر آن بود که رهبری مدیران آموزشی تاثیر مثبت و معناداری بر خودکارآمدی جمعی و تعهد معلم دارد.همچنین رابطه بین خودکارآمدی جمعی و تعهد معلم نیز مثبت و معنادار ارزیابی شد.همچنین نتایج نشان داد خودکارآمدی جمعی نقش میانجی بین رهبری مدیران آموزشی و تعهد معلم ایفا می کند.

پژوهش ها نشان دادند که یکی از مشکلات اصلی دانش آموزان تیزهوش، در تمرکز و حل مسئله است. شیوه های مختلفی برای حل این مشکل به کار رفته است اما پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش راهبردهای تنظیم هیجان بر تمرکز و حل مسئله دانش آموزان تیزهوش انجام گرفت. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پایه دهم، یازدهم و دوازدهم یک مدرسه تیزهوش پسرانه در شهرستان بجنورد در سال تحصیلی 1400-99 تشکیل دادند، که با استفاده از فرمول کوکران 75 نفر به روش تصادفی انتخاب شدند که به دلیل شرایط کرونا تعداد 30 نفر از آنها مشارکت داشتند و در دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 9 جلسه60 دقیقه ای تحت یک برنامه آموزشی با عنوان «بازسازی شناختی» قرار گرفتند ولی گروه گواه این مداخله را دریافت نکرده است. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه مهارت تمرکز و پرشسنامه تجدید نظر شده حل مسئله اجتماعی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون کوواریانس انجام شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد آموزش راهبردهای تنظیم هیجان تأثیر معناداری بر بهبود تمرکز و حل مسئله دانش آموزان تیزهوش داشت. لذا به کارگیری این راهبردها می تواند توانایی تمرکز و حل مسئله را در دانش آموزان بهبود بخشد و باعث بهبود عملکرد این کودکان در حیطه های مختلف تحصیلی و زندگی شود. واژه های کلیدی: تنظیم هیجان، تمرکز، حل مسئله، دانش آموزان تیزهوش

هدف از پژوهش، تبیین رابطه نظام آراستگی فضای آموزشی و احساس تعلق به مدرسه بانقش میانجی دلبستگی مکانی دردانش آموزان بود. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و روش آن، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه 2851 دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم اداره آموزش و پرورش ناحیه دو شهر مشهد می باشد. 338 دانش آموز بر اساس جدول کرجسی - مورگان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه شاخص های استاندارد آراستگی محیطs5 ، پرسشنامه احساس تعلق به مدرسه (برو، بیتی، وات، ۲۰۰5) و پرسشنامه دلبستگی به مکان (صفاری نیا ،۱۳۹۰) استفاده شد. داده ها با نرم افزار 25Spss و لیزرل ۸/۸ تحلیل شدند. یافته ها نشان داد رابطه معناداری بین نظام آراستگی فضای آموزشی و احساس تعلق به مدرسه و دلبستگی مکانی وجود دارد. با توجه به ضریب تعیین 42٪ از واریانس متغیر احساس تعلق به مدرسه و 27 درصد از واریانس متغیر دلبستگی مکانی دانش آموزان به وسیله متغیر نظام آراستگی فضای آموزشی پیش بینی می شود.