پژوهشنامه تربیتی

هدف و زمینه: نوگرایان دینی، طیفی از روشنفکران اند که در پی تبیین فلسفی مولفه های مدرنیته و ربط و نسبت آن با اجزای سنت هستند. یکی از مسائل مطرح در این زمینه چالش های پیش روی تربیت دینی است. روش: ابتدا برخی پیش فرض های قابل نقد تربیت دینی که مرادف با شبه تربیت است، مورد بررسی و سپس با نظر به پیش فرض های مستتر در اندیشه نوگرایانه ابوزید با استفاده از قیاس عملی و الگوی فرانکنا استنتاج مربوطه صورت گرفت. یافته ها و نتایج نشان داد که ابوزید به عینی بودن اخلاق و ارزش های آن قائل است در نظر او اصول توحید و عدل، در تربیت دینی مهمتر است؛ اصل توحید از ورود تربیت دینی به عرصه شبه تربیت و تلقین جلوگیری می کند و اصل عدل نیز اصلی مقدم بر دین تلقی می شود که محک و معیار دینداری است. او اهداف تربیت دینی را در عقلانیت،آزادی و عدالت می داند که به ترتیب می تواند از جهالت(انفعال در برابر قدرت عاطفه)،سرسپردگی(تسلیم در برابر مشروعیت قدرت و قهر در روابط اجتماعی) و ظلم، جلوگیری نماید. از دیدگاه او تربیت دینی باید مبتنی بر اراده آزاد فرد باشد. او ظاهرگرایی ، شخصیت گرایی، تعبد گرایی، انحصارگرایی معرفتی، سوء استفاده صاحبان قدرت از دین را از آفات تربیت دینی می داند و تاکید می نماید که در تربیت دینی باید به جای تکیه بر نص که می تواند به نوعی بت پرستی بدل شود، بر مقاصد شریعت توجه نمود.

هدف پژوهش حاضربررسی نقش برنامه آموزش فلسفه(p4c) برکاهش برون ریزی و درون ریزی خشم در دانش آموزان پسرپایه اول مقطع متوسطه مدارس دولتی شهر تهران بوده است.پژوهش ازنوع تحقیقات کاربردی است که به روش نیمه تجربی وبا طرح تحقیق آزمون مقدماتی ونهایی باگروه شاهد بدون استفاده ازگزینش تصادفی انجام شده است.جامعه آماری پژوهش,کلیه دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه دوره دوم منطقه14 مشغول به تحصیل,درسال1393-1394,که تعداد2994 نفربودندراتشکیل میدهد.حجم نمونه آماری60 نفرازدانش آموزان می باشد که دردوگروه30 نفری تجربی وگواه به صورت غیر تصادفی قرارگرفته اند.پس ازبرگزاری دوره آموزش(p4c) برای دانش آموزان,محقق،ازپرسشنامه حالت-صفت بیان خشم،پرسشنامه اسپیلبرگر2(STAXI-2)که تدوین و توسعه آن در طول 20سال پژوهش بلند مدت در دو حوزه مستقل و در عین حال مرتبط به هم در زمینه ارزیابی شخصیت انجام شده, استفاده نموده است.روش آماری جهت تجزیه وتحلیل داده هاعلاوه برآمار توصیفی,آزمون تحلیل کوواریانس وبا استفادهاز نرم افزارSPSS صورت گرفته است.یافته های حاصل ازاین تحقیق,به سوال کلی محقق که آیا اجرای برنامه آموزش فلسفه برای کودک برکاهش درون ریزی وبرون ریزی خشم دردانش آموزان پسرمقطع متوسطه تاثیرداردیاخیر,پاسخ داده واعتبارواعتمادپذیری برنامه فلسفه برای کودکان درکنترل خشم نوجوانان,بریک مولفه آن یعنی کنترل برون ریزی خشم نوجوانان تایید وبر مولفه دیگر,یعنی کاهش درون ریزی خشم,تایید ننمود.

هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه ی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با افسردگی در دانش آموزان دختر پایه ی پنجم و ششم ابتدایی در شهر اصفهان در سال تحصیلی 93-94 بود. روش پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی و جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ی پنجم و ششم مقطع دبستان در شهر اصفهان بود که بر اساس جدول کوهن و همکاران (2000)، 380 دانش آموز به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج (2006) و افسردگی کواکس (1992) گردآوری و با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان (پذیرش، تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه ریزی، ارزیابی مجدد مثبت، کنار آمدن با دیدگاه) با افسردگی رابطه ی منفی معنادار و بین راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان (سرزنش خود، نشخوار فکری و فاجعه سازی) با افسردگی رابطه ی مثبت معنادار وجود داشت (05/0P<). نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه ی گام به گام نشان داد ارزیابی مجدد مثبت، 10 درصد از واریانس افسردگی (10/0=R2)، نشخوار فکری، 6/9 درصد از واریانس افسردگی (6/9=R2) و پذیرش، 2/2 درصد از واریانس افسردگی (038/0=R2) را تبیین می کند. از یافته های پژوهش استنباط می شود که راهبردهای تنظیم شناختی هیجان از عوامل مؤثر در تبیین افسردگی است و در مداخلات درمانی باید به آن توجه شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت کیفیت خدمات آموزشی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی براساس مدل سروکوال است. در این مطالعه با استفاده از روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، تعداد 346 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. برای جمع-آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد سروکوال شامل ابعاد پنج گانه کیفیت خدمات آموزشی استفاده شده است. داده های پژوهش پس از جمع آوری براساس سوالات پژوهش و با استفاده از آزمون تی مستقل ، تی وابسته و تحلیل واریانس یک راهه تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین عوامل محسوس، قابلیت اطمینان، پاسخ گویی، تضمین و همدلی ادراک شده و مورد انتظار دانشجویان تفاوت معناداری وجود دارد. انتظارات دانشجویان فراتر از درک آن ها از وضعیت موجود است و در هیچ یک از ابعاد کیفیت خدمات، انتظارات آن-ها برآورده نشده است. همچنین بین متغیرهای جمعیت شناختی دانشجویان، تفاوت معناداری مشاهده نگردید.

هدف پژوهش تحلیل ساختاری تأثیرگذاری مهارت های آمادگی فرصت یابی حرفه ای دانشجویان پزشکی بر روابط بین خودکارآمدی تصمیم گیری مسیرشغلی و اطمینان تصمیم گیری مسیرشغلی بود. جامعه آماری دانشجویان پزشکی کرمان بود که 185 نفر به روش طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاس های خودکارآمدی تصمیم گیری مسیرشغلی، اطمینان تصمیم گیری مسیرشغلی، آمادگی فرصت یابی حرفه ای استفاده شد. تحلیل معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی انجام پذیرفت مدل اندازه گیری شامل پایایی شاخص ها (ترکیبی و آلفا)، روایی همگرا و واگرا مورد بررسی قرار گرفتند و اصلاحات لازم انجام شد. مدل ساختاری شامل بارهای عاملی، آزمون معناداری و شاخص ضریب تعیین بود که برای بررسی فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها نشان داد خودکارآمدی تصمیم گیری مسیرشغلی با مهارت های آمادگی فرصت یابی حرفه ای ارتباط مثبت و معنی داری (0.001P<) دارد و مهارت های ریسک پذیری و خوش بینی با اطمینان تصمیم گیری مسیرشغلی ارتباط منفی و معنی داری (0.01P<) دارد اما پشتکار با اطمینان تصمیم گیری مسیرشغلی ارتباط معکوس و معنی داری (0.001P<) دارد و ریسک پذیری نقش میانجی معکوس و پشتکار نقش میانجی مثبت بین خودکارآمدی تصمیم گیری مسیرشغلی با اطمینان تصمیم گیری مسیرشغلی دارند (0.001P<). نتایج نشان می دهد که خودکارآمدی تصمیم گیری مسیرشغلی باعث توسعه مهارت های فرصت یابی حرفه ای شده و انتخاب های مسیرشغلی را سرگشاده می کند و منجر به آفریدن، بازشناختن و بهره ور شدن فرصت جدید و در نهایت پرورش پیشرفت توسعه مسیرشغلی خواهد شد. لذا تجهیز شدن به مهارت های فرصت یابی حرفه ای منجر به سازگاری بیشتر با تغییرات امروزی مسیرشغلی، بهبود شایستگی تصمیم گیری مسیرشغلی و در نهایت توسعه حرفه در زندگی می شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روان نمایشگری بر طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری- هیجانی نوجوانان دختر تک والد بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دختران دبیرستانی تک والد شهر اصفهان تشکیل دادند که از میان آن ها تعداد 30 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس، انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر)، قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 10 جلسه ی هفتگی تحت آموزش روان نمایشگری قرار گرفتند، در حالیکه گروه کنترل، هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها به وسیله تحلیل کوریانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج، نشان داد بین میانگین طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری و هیجانی بین دو گروه آمایش و گواه تفاوت معنی دار وجود دارد و میانگین گروه آزمایش در پس آزمون کاهش یافته است. براساس نتایج به دست آمده در این پژوهش، روان نمایشگری می تواند به عنوان یک درمان مؤثر در تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری- هیجانی نوجوانان دختر تک والد، مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی برنامه فلسفه برای کودکان از طریق حلقه های کند و کاو بر خلاقیت، سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی درس علوم دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی است. این پژوهش از نوع تحقیقات شبه آزمایشی بود. بدین منظور، ابتدا برنامه لیپمن و چگونگی توفیق، توسعه و پیدایش برنامه (p4c) مدنظر قرار گرفت. بدین صورت که p4c)) بر گرفته از آرای لیپمن است که در این پژوهش از سبک حلقه های کندوکاو استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پایه سوم ابتدایی پسرانه شهر قاین در سال تحصیلی (94-93) می باشند که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای، ابتدا از میان دبستان های پسرانه شهر قاین به طور تصادفی یک دبستان انتخاب و در مرحله بعد دو کلاس (20 نفری) پایه سوم از مدارس مذکور برگزیده و پرسشنامه خلاقیت تورنس(1965) و پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیا(1953) و پرسشنامه محقق ساخته پیشرفت تحصیلی درس علوم قبل و بعد از اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در این درس اجرا و اطلاعات به دست آمده جمع آوری و به کمک نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مرحله نهایی داده های حاصل با استفاده از آمار توصیفی و آزمون T نمونه مستقل و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. در پایان نتایج نشان داد که اجرای برنامه فلسفه برای کودکان از طریق حلقه های کندوکاو بر افزایش سازگاری اجتماعی، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی تأثیر دارد، لذا می توان نتیجه گرفت که استفاده از برنامه فلسفه برای کودکان از طریق حلقه های کندوکاو باعث می گردد که سازگاری اجتماعی، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان افزایش یابد.

پژوهش با هدف، ارزیابی جایگاه ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی در محتوای کتاب های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه ایران به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393 است که با توجه به انطباق با منطق تحلیلی پژوهش از نمونه گیری هدفمند استفاده شده و همه چهار کتاب درسی مطالعات اجتماعی سال اول، جامعه شناسی سال دوم، جامعه شناسی سال سوم و تعلیمات اجتماعی سال چهارم به عنوان نمونه در نظر گرفته شده اند. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که روایی آن با استفاده از روش صوری- محتوایی و نظر متخصصان تأیید شده و پایایی آن نیز با روش باز آزمایی 93/0 محاسبه گردید. نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی نرم افزار آنتروپی شانون نسخه 2015 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. عمده ترین یافته های پژوهش بیان گر آن می باشد که کتاب های حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه 747 مرتبه به ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی، توجه کرده بودند که میزان آن در پایه های اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 119، 167، 208 و 253 مرتبه بود. همچنین در بین ابعاد مورد ارزیابی بعد فراشناختی با میزان بار اطلاعاتی 986/0 و ضریب اهمیت 266/0 بیش ترین و بعد رفتاری با میزان بار اطلاعاتی 785/0 و ضریب اهمیت 212/0 کم ترین توجه را به خود اختصاص داده اند.