پژوهشنامه تربیتی

این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی تربیت زیبایی شناختی بر تفکر انتقادی و تدریس خلاق دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی1400- 1399 انجام شد. روش پژوهش آن شبه آزمایشی در یک طرح پیش آزمون و پس آزمون بود و به شکل مطالعه موردی روی 60 نفر از دانشجویان رشته علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان قم که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، اجرا گردید و بسته آموزشی تربیت زیبایی شناختی محقق ساخته نیز، طی 8 جلسه 90 دقیقه ای بر اساس رویکرد سازنده گرایی (E5) آموزش داده شد. ابزار اندازه گیری شامل دو پرسش نامه استاندارد تفکر انتقادی کالیفرنیا(1994) و تدریس خلاق چائوهانگ(2005) بود. پایایی پرسش نامه تفکر انتقادی کالیفرنیا در این مطالعه 91/0 و پایایی پرسش نامه تدریس خلاق چائوهانگ، 89/0 برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار SPSS نسخه 25 استفاده شد. نتایچ پژوهش نشان داد که بسته آموزشی تربیت زیبایی شناسی به طور معنی دار (با اطمینان 99 درصد) در بهبود تفکر انتقادی و تدریس خلاق دانشجو معلمان مؤثر بوده است. بنابراین بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می توان تربیت زیبایی شناسی را به عنوان راهبردی مناسب و کارآمد برای بهبود تفکر انتقادی و تدریس خلاق دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان در نظر گرفت.

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی شادکامی برای دانش آموزان مدارس ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران است. پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی، از نظر داده کیفی و از نظر ماهیت ونوع مطالعه نیز داده بنیاد است. جامعه آماری پژوهش حاضر را در بعدکیفی کلیه متخصصان حوزه شادکامی مانند روانشناسان و جامعه شناسان، علوم تربیتی را تشکیل می دهدبراین اساس در بعدکیفی به روش نمونه گیری آگاهانه از نوع هدفمند ، مشارکت کنندگان پژوهش 16نفر خبره این حوزه و ملاک انتخاب خبرگان رسیدن به اشباع نظری می باشد .جمع آوری داده های پژوهش حاضر را در بعد کیفی یک فرم مصاحبه نیمه ساختار یافته که به روش کدگذاری باز و کدگذاری محوری تدوین شده است. تشکیل فرم مذکور به کمک مصاحبه و فن دلفی از خبرگان از طریق کدگذاری انتخابی نهایی گردید. روش تجزیه و تحلیل داده ها کیفی است و نخستین یافته پژوهش حاضر بیانگر آن ست که الگوی شادکامی برای مدارس ابتدایی آموزش وپرورش شهر تهران کدام است. دومین یافته پژوهش حاضر بیانگر آنست که الگوی مذکور مرکب از چه ابعادی است.این الگومرکب از 3بعد است که به ترتیب اولویت شامل بعد خانواده،بعد مدرسه، بعد محیط است درسومین یافته پژوهش حاضر مؤلفه های سازنده الگوی مذکور 11مورداست که شامل ویژگی های روابط والدین ، تحصیلات ، اقتصاد ، معلم ، مدیر ، همکلاسان ، کارکنان ، فرهنگ حاکم بر جامعه ، امنیت ، قوانین و مقررات و رسانه است چهارمین یافته پژوهش حاضر بیانگر آنست که هر یک از مؤلفه های الگوی مذکور مرکب از چه شاخص هایی است.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری واحد پردازه بر تحمل بلاتکلیفی، احساس تنهایی و رفتار پرخطر در دانش آموزان شاهد بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر شاهد مقطع اول متوسطه دبیرستان شاهد خراسان رضوی در تربت حیدریه در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند. از میان جامعه آماری براساس روش نمونه گیری در دسترس و براساس نمره سه پرسشنامه تحمل بلاتکلیفی (فریستن و همکاران، 1994)، پرسشنامه احساس تنهایی (راسل و فرگوسن، 1995) و پرسشنامه رفتار پرخطر (شفیعی، 1391) در پیش آزمون، 30 نفر که دارای ملاک های ورود و خروج بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند. این 30 نفر به طور تصادفی در ۲ گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش، 10 جلسه 90 دقیقه ای درمان شناختی رفتاری واحد پردازه ای را دریافت کرد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار دارند. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس یک و چند متغیره و برای تسریع در نتایج حاصله از نرم افزار SPSS22 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که درمان شناختی رفتاری واحد پردازه بطور معناداری باعث افزایش تحمل بلاتکلیفی و کاهش احساس تنهایی در دانش آموزان شاهد می شود ولی در کاهش رفتار پرخطر در دانش آموزان تأثیر معناداری نداشت.

هدف اصلی تحقیق، اولویت بندی و ارزیابی ابعاد و مولفه های آموزش خلاقیت مدیران میانی دانشگاه آزاد اسلامی در قالب الگوی مفهومی است. این تحقیق با رویکرد کمی انجام شده که از لحاظ اهداف کاربردی و از نظر داده ها کمی و از نظر نوع مطالعه پیمایشی مقطعی است.جامعه آماری پژوهش شامل مدیران میانی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به تعداد 270 نفر بوده و بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 159 نفر( 74 زن و 85 مرد) به روش تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شد که در سال 1400 مشغول فعالیت بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزار های -v26 Spss و Smart PLS 3 مورد پردازش قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری مناسب با سطح سنجش متغیرها و مفاهیم اصلی تحقیق استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد بالاترین اولویت را بعد الزامات آموزشی (936/0) و کمترین اولویت را بعد فردی(467/0) در آموزش خلاقیت مدیران میانی دانشگاه آزاد اسلامی دارد.بنابراین نتایج این پژوهش قابل تامل برای دست اندرکاران امر آموزش است.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و الویت بندی مولفه های برون سپاری در آموزش و پرورش استان لرستان بود. روش پژوهش، با رویکرد آمیخته متوالی (کیفی- کمی) بود، که در بخش کیفی از روش تحلیل مضامین و در بخش کمی از روش توصیفی و پیمایشی استفاده شد. روش نمونه گیری، در بخش کیفی طبقه ای هدفمند و در بخش کمی به منظور ایجاد شرایط یکسان جامعه آماری جهت قرار گرفتن در نمونه، تصادفی ساده بود. جامعه آماری 152 نفر (اساتید دانشگاهی دارای تالیف در حوزه برون سپاری، کارشناسان ستادی، مدیران هنرستان هایی که مهارت دانش آموزان را برون سپاری نموده اند و مدیران مدارس غیردولتی) بود، در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختارمند تا اشباع نظری داده ها، با 14 نفر از خبرگان (اساتید دانشگاه) ادامه یافت. در بخش کمی نیز گرد آوری داده ها به کمک پرسشنامه برون سپاری (ضریب پایایی 78/0) بصورت تمام شمار و به دلیل اپیدمی بیماری کرونا بصورت مجازی انجام شد. پس از چندین بار بازبینی و تحلیل داده های گرد آوری شده از طریق مصاحبه، مضمون فراگیر، 38 مضمون پایه و 5 مضمون سازمان دهنده شامل: امور مالی، آموزش، اماکن و تجهیزات، منابع انسانی و فرایند های داخلی، بر اساس آزمون فریدمن اولویت بندی شد. نتیجه این که برون سپاری، ضمن تامین اماکن و تجهیزات مورد نیاز آموزشی و تامین نیازهای پشتیبانی و فناورانه، درجذب نیروهای متخصص و ایجاد زمینه های کارآفرینی موثربوده و می تواند سبب کاهش هزینه ها در آموزش و پرورش استان لرستان گردد.

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی مداخله فرانظری ویژه دانش آموزان دارای فرسودگی تحصیلی با آموزش راهبردهای فراشناختی بر فرسودگی تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع دوم متوسطه شهر اصفهان بود. در پژوهش حاضر روش تحقیق نیمه آزمایشی و طرح آن از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر دارای فرسودگی تحصیلی در مقطع دوم متوسطه در یکی از مدارس شهرستان اصفهان در سال 1398 بودند نمونه پژوهش ۴۵ شامل نفر از دانش آموزان دارای فرسودگی تحصیلی بودند که بر اساس معیار های ورود و به شیوه دردسترس انتخاب و به روش تصادفی به سه گروه ۱۵ نفره شامل گروه مداخله فرانظری، گروه مداخله فراشناختی و گروه کنترل بصورت تصادفی گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه فرسودگی تحصیلی(برسو وهمکاران ۱۹۹۷)بود. بر روی دو گروه اول مداخله فرانظری ویژه دانش آموزان دارای فرسودگی تحصیلی و آموزش راهبردهای فراشناختی اجرا گردید و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. سپس از هر دو گروه پس آزمون و پیگیری به عمل آمد برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که بین اثربخشی مداخله فرانظری ویژه دانش آموزان دارای فرسودگی تحصیلی با آموزش راهبردهای فراشناختی بر فرسودگی تحصیلی دانش آموزان تفاوت معنادار (p<0.05) وجود دارد.

در تحقیق حاضر، اثر حمایت از خودمختاری بر استرس تحصیلی از طریق یادگیری خودتنظیمی و هدف گرایی تبحری مورد آزمون قرار گرفت. کلیه دانشجویان دختر و پسر رشته های روان شناسی، علوم تربیتی و مشاوره دانشگاه پیام نور استان خوزستان جامعه آماری را تشکیل داده بودند که از بین آنان 454 نفر (386 دختر و 68 پسر) به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. طرح تحقیق همبستگی است. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های حمایت استادان از خودمختاری بلمونت، اسکینر، ولبورن و کونل (1988)؛ استرس تحصیلی بدوی و جبریل (2015)؛ یادگیری خود تنظیمی ایواموتو، هارگیس، بوردنر و چندلر(2017) و هدف گرایی تبحری میدگلی و اردون (2001) استفاده گردید. داده ها با کمک نرم افزار ایموس تجزیه و تحلیل شدند. پس از اصلاح مدل پیشنهادی و حذف مسیر اثر هدف گرایی تبحری بر استرس تحصیلی، نتایج مربوط به فرضیه های مستقیم نشان می دهد حمایت استادان از خودمختاری بر استرس تحصیلی اثر منفی، و بر یادگیری خودتنظیمی و هدف گرایی تبحری اثر مثبت و یادگیری خودتنظیمی بر استرس تحصیلی اثر منفی دارد. نتایج مربوط به فرضیه های غیرمستقیم نشان داد حمایت استادان از خودمختاری بر استرس تحصیلی از طریق یادگیری خودتنظیمی اثرگذار است.

هدف ازاین پژوهش ، ارائه الگوی کیفیت بخشی جهت تبدیل هنرستانهای فنی حرفه ای به مراکزکارافرینی بود . پژوهش از نظر هدف ، کاربردی توسعه ای است که با رویکرد آمیخته (کیفی وکمی) با طرح اکتشافی انجام شد . در بخش کیفی تحقیق ، از روش تحلیل نظریه داده بنیاد استفاده گردید . مشارکت کنندگان شامل اساتید دانشگاه ، معلمان و هنرآموزان ، مدیران مدارس ،کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران بودند که با استفاده ازنمونه گیری هدفمند و به کارگیری معیاراشباع نظری ، مصاحبه هایی نیمه ساختار یافته با 14 نفر انجام شد و دربخش کمی ازپرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران ، هنرآموزان و دبیران هنرستانها ی شهر ساری در سال تحصیلی 1399-1400بودند . حجم نمونه براساس جدول مورگان ، 296 نفر تعیین و داده ها به روش تصادفی طبقه ای جمع آوری شد . بعد از تعیین روایی صوری ، روایی محتوایی به تایید متخصصان رسید . پایایی با الفای کرونباخ بالای 7/ 0تایید گردید . تحلیل آماری و برازش الگوی مفهومی داده ها به کمک نرم افزارهای SPSSوAMOS انجام گردید که حاصل این فرایند شناسایی 10مقوله اصلی به همراه 101 کد بود که بر اساس پارادایم اشتراوس وکوربین ، الگوی مفهومی تحقیق را شکل دادند . بر اساس نتایج ، الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار است . از این رو ، کیفیت بخشی هنرستانهای فنی حرفه ای با هماهنگی وتوجه همه جانبه ابعاد مختلف ، اعم ازشرایط علی، زمینه ای ، مداخله گر میسر خواهد شد.

به منظور بهره مندی از تعلیم و تربیت با کیفیت، برخورداری از یک الگوی تربیت معلم اثربخش امری ضروری است. هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی تربیت معلم کارآمد تراز جمهوری اسلامی است. روش پژوهش کیفی و از نوع داده بنیاد(گرندد تئوری) است. جامعه آماری پژوهش از میان اساتید صاحبنظر دانشگاه فرهنگیان که در سال تحصیلی 1399-1398 مشغول به تدریس بودند انتخاب گردید . ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و تعداد نمونه ها در پژوهش، بر اساس اصل اشباع نظری 21 نفر بود. مدت زمان مصاحبه 30 تا 45 دقیقه در نظر گرفته شد. سؤالات مصاحبه بر اساس اسناد بالادستی تهیه و سپس با استفاده از روش دلفی به رؤیت و ملاحظه صاحب نظران رسید و روایی محتوایی به مدد خبرگان مورد تأیید قرارگرفت، هم چنین برای سنجش پایایی آن از ضریب کاپا(میزان توافق بین داوران) استفاده شد. پایایی از طریق باورپذیری، انتقال پذیری، وابستگی و اعتماد پذیری انجام شد. ضریب بدست آمده 87/0 بود که از نظر روان سنجی ضریب قابل قبولی است. مفاهیم استخراج شده از این مصاحبه ها شامل 105 کداولیه، 15 طبقه اولیه و سه طبقه (تخصص، تعهد، تحول)که طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی در قالب یک الگوی نظری، با محوریت مقوله های اصلی، شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها منعکس شده است و منجر به طراحی الگوی تربیت معلم تراز جمهوری اسلامی شد.

هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی کاهش نارسایی های برنامه ریزی آموزشی کارکنان سازمان تامین اجتماعی بود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و براساس رویکرد تحقیق در شیوه گرده آوری داده ها، تحقیق آمیخته به شمار می رود. در بخش کیفی پژوهش، مشارکت کنندگان شامل 24 نفر از خبرگان بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده های بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد و داده ها از طریق نرم افزار MAXQDA کدگذاری و با استفاده از روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل شد. روایی و پایایی داده ها از طریق آزمون قابلیت بررسی شد. در بخش کمی، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود و طی دو مرحله نظرسنجی دلفی فازی تجزیه و تحلیل داده صورت گرفت. با استفاده از روش آزمون مجدد، آلفا کرونباخ 783% برآورد گردید و به منظور برازش الگوی استخراج شده، از روش دیمتل استفاده گردید. جامعه آماری در این مرحله کارکنان حوزه منابع سازمان تأمین اجتماعی بودند که با استفاده از جدول مورگان 364 نفر تعیین و نمونه به شیوه تصادفی ساده انتخاب شد. یافته ها حاکی از آن بود که الگوی برنامه ریزی آموزشی کارکنان سازمان با 7 مشکل اصلی مواجه است که نارسایی و ناکارآمدی نطام برنامه ریزی آموزشی، فقدان نظام ارزشیابی، نگاه کوتاه مدت به برنامه های آموزشی کارکنان سازمان جزو مهمترین مشکلات و نارسایی های سازمان بودند. نتایج نحقیق نشان می دهد که مولفه های استخراجی مدل تحقیق، مورد تائید جامعه قرار دارند. سازمان می تواند از طریق شناسایی نارسایی ها، عوامل موثر بر آن و راهکارهای ارائه شده در این پژوهش، برنامه ریزی لازم را جهت کاهش نارسایی های الگوی برنامه ریزی آموزشی کارکنان انجام دهد.