فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۷۲۱ تا ۳٬۷۴۰ مورد از کل ۳۱٬۹۵۳ مورد.
منبع:
آفاق امنیت سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶
135 - 159
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی بیداری اسلامی بحرین و نسبت آن با امنیت ملی مورد بررسی قرار گرفت. از طریق مطالعه مبانی مرتبط با بحرین و تحلیل داده های کیفی موجود در اسناد و منابع و داده های موجود در اندیشکده ها و کتابخانه های داخلی و خارجی اقدام به تبیین موضوع شد. از طریق مصاحبه با 12 نفر متخصص حوزه بحرین و بر مبنای تکنیک SWOT، نقاط قوت، ضعف و فرصت، تهدید احصاء شد. در مرحله بعد از طریق توزیع پرسشنامه در بین 50 نفر از کارشناسان حوزه های روابط بین الملل، مطالعات منطقه ای و استراتژیک، متخصصین بحرین و متخصصین مذهبی فعال در حوزه بحرین اقدام به تحلیل سوات و تنظیم ماتریس ارزیابی داخلی و خارجی شد. در نهایت موضوعات اساسی راهبردی در هشت محور احصاء شد. این محورها عبارتند از: 1) راهبردهای روحیه حق طلبی و مقاومت، 2) راهبردهای اشتراکات و پیوندهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، 3) فقدان نهادها و تشکل های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، 4) تعصبات قومی، قبیله ای و مذهبی 5) گروه ها و احزاب متعدد و پراکنده 6) عدم مشروعیت رژیم آل خلیفه 7) حاکمیت فضای امنیتی 8) استمرار نیرو و تجهیزات نظامی قدرت های فرامنطقه ای. بر مبنای نتایج پژوهش باید از راهبردهای روحیه حق طلبی، مقاومت و ایستادگی و استکبارستیزی نفی سلطه مردم استفاده کرد تا امنیت ملی ایران از طریق تبدیل بحرین به یک جبهه مقاومت منطقه ای محقق گردد. از سوی دیگر تبدیل بحرین به متحد راهبردی جمهوری اسلامی ایران نیز می تواند در تعمیق امنیت ایران مثمرثمر باشد.
مردم نگاری و بررسی درون نگرایانه انواع نگرش های مردمی در مواجه با پدیده تدفین شهدای گمنام در سطح مناطق شهری (با تأکید بر مناطق شهری شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شهید و شهادت، از محوری ترین مقوله های قدسی و استعلایی اسلام و خصوصاً مذهب تشیع محسوب می شوند. مقوله هایی که در زمان معاصر و در روند شکل گیری جریان انقلاب اسلامی سال 1357 و جنگ تحمیلی هشت ساله پس ازآن، از صورتی غریب و نامأنوس به مصداقی آشنا و تجربه روزمره افراد و جامعه مبدل شد. پس از پایان جنگ و با ایجاد فاصله زمانی و فراز و نشیب های فراوان در شیوه حکمرانی، غفلت و از یاد بردن آرمان ها و اهداف شهدا، به عنوان خلائی جدی از سوی افکار عمومی جامعه، خصوصاً جریانات مردمیِ انقلابی و مذهبی، ادراک می شد. در همین راستا و با توصیه های مؤکد رهبر انقلاب مبنی بر فراموش نشدن آرمان ها، اهداف و مسیر شهدا، تدفین شهدا در سطح شهرها و در مکان های مختلف آن، در دستور کار مسئولان و متصدیان امر قرار گرفت. عملی که از همان آغاز و در روند انجام تاکنون، در کانون مباحث و بعضاً انتقادات بین گروهیِ افراد مختلف، در جامعه نیز بوده است. گروه هایی که هرکدام به تناسب نوع نگرش، در نهایت در ذیل طیفی از موافقان تا منتقدان بر زوایای مختلف این عمل، قرار می گیرند. ما در این پژوهش، بر آن هستیم تا با رویکرد کیفی و روش مردم نگاری روایی و تحلیل گفتمانی و با کمک مصاحبه های باز و موردی، در کنار ابزارهای مشاهده، مشاهده مشارکتی، بررسی اسنادی و...، کلیدی ترین نگرش های این گروه و طیف ها را، نسبت به امر تدفین شهدا در سطح شهر جمع آوری و توصیف کرده و تحلیلی مختصر از چگونگی منطق عملکردی هر یک، ارائه دهیم.
مدل سازی ساختاری تفسیری حل مسائل پیچیده در دوران دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هر کشوری با مسائل متعدد و متکثر مواجه است که حل آن ها منوط به داشتن مدلی برای تعیین اولویت ها، تبیین زوایای مسائل، طراحی راه حل ها و غیره است. ازآنجایی که اقتضائات کشورها با یکدیگر متفاوت می باشد؛ نیازمند مدل بومی متناسب با اقتضائات خود هستیم. ایران پسا انقلاب اسلامی با اقتضائات نشأت گرفته از سه گانه ایرانیت، اسلامیت و مدرنیته با مسائل پیچیده ای مواجه شد. در این میان، دفاع مقدس دربردارنده دانشی کارآمد و بومی در شناخت و حل مسائل پیچیده، تجربه شده است؛ این درحالی است که این دانش، ضمنی است و برای تبدیل شدن به دانش صریح نیازمند بررسی، تعمیق و مدل سازی می باشد. در مقاله حاضر با بررسی تجربیات زیسته فرماندهان دفاع مقدس و نحوه مواجهه ایشان با مسائل پیچیده و با استفاده از راهبرد تحلیل مضمون و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 8 نفر از خبرگان دوران دفاع مقدس، 180 شناسه، 31 مضمون پایه، 8 مضمون سازمان دهنده شناسایی و سپس با استفاده از روش ISM، مدل ساختاری تفسیری آن را ارائه شده است. نتایج نشان داد به منظور مواجهه با مسائل پیچیده در دفاع مقدس از الگویی 8 مرحله ای شامل شناخت وضعیت مطلوب، جمع آوری اطلاعات، تجزیه وتحلیل وضع موجود، کشف و شناسایی مسائل، محیط شناسی، ایده پردازی، برنامه ریزی اقدام و ارزیابی و اثرسنجی استفاده شده است و این الگو قابل تسری به سایر عرصه های مدیریتی مورد نیاز در انقلاب اسلامی می باشد.
Designing a System Model of Good Governance in the Social Security Organization
حوزههای تخصصی:
رویکرد کانتر هژمونیک چین در خلیج فارس (مطالعه موردی؛ ایران و عربستان بین سال های 2022- 2015)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی آمریکا سال دوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۸)
135 - 156
چین به عنوان یکی از کشورهای قدرتمند، همکاری جدی با کشورهای درحال توسعه در قالب «مشارکت» دارد. پکن تلاش دارد تا روابط اقتصادی خود را در منطقه خلیج فارس با طرح انواع مشارکت و همکاری به پیش ببرد که در این میان ایران و عربستان سعودی از جایگاه خاصی برخوردار هستند. سؤالی که مطرح است اینکه؛ مشارکت چین با ایران و عربستان با چه اهدافی صورت می گیرد؟ فرضیه این است که مشارکت چین با ایران بیشتر بر مبنای رویکرد کانتر هژمونیک و با هدف کاستن از قدرت ایالات متحده و با عربستان سعودی، جهت تأمین انرژی و راهیابی چین به تجارت دریایی در خلیج فارس و قاره آفریقا است که نقد جدی به یک جانبه گرایی آمریکا است. یافته های مقاله حاضر نشان می دهند که چین با گزینش کشوری مانند عربستان، به دنبال ترغیب آن به سمت خود و دور کردن آنان از ایالات متحده امریکا است که توانسته عربستان سعودی را به اتخاذ تصمیمات نسبتاً مستقل از ایالات متحده امریکا سوق دهد. ایران که از دیرباز سیاست های ضدامریکایی در منطقه خلیج فارس داشته است، اشتراکات ضدهژمون با همراهی چین در زمینه سیاسی و ایدئولوژیکی علیه آمریکا دارد و تبادلات تجاری بسیار کمتری نسبت به عربستان در ارتباط با چین را داراست. رویکرد ناظر در این پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی است و جمع آوری داده ها کتابخانه ای اعم از مکتوب و الکترونیک می باشد و از چارچوب نظری «کانتر هژمونی» بهره برده ایم.
الگوی ارزیابی عملکرد در توسعه سرمایه گذاری مشترک بین المللی جمهوری اسلامی ایران با راهبرد فاکتورهای بازارگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روابط خارجی سال چهاردهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
127 - 158
حوزههای تخصصی:
ما در این پژوهش به ارزیابی عملکرد سرمایه گذاری مشترک در حوزه بین المللی با رویکردی بر بازارگرایی پرداختیم. پژوهش حاضر از نظر هدف- کاربردی، از لحاظ روش انجام توصیفی-پیمایشی و از نظر زمان- انجام مقطعی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کارشناسان و مدیران ارشد شرکت های خودروسازی ایران خودرو و سایپا بودند که سابقه ی بیش از 5 سال فعالیت در سرمایه گذاری مشترک بین المللی را داشتند. داده ها با کمک پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزارSPSS نسخه 11 و فرآیند تحلیل شبکه ایANP و تاپسیس فازی تحلیل شدند. محاسبه وزن نسبی شاخص های مشتری محوری نشان داد ؛ مولفه های میزان موفقیت در تعیین هدف ها جهت دستیابی به رضایت مشتریان، میزان موفقیت در تعهد به مشتری و میزان موفقیت در خلق ارزش برای مشتری به ترتیب دارای بیشترین اهمیت و تاثیر بودند. محاسبه وزن نسبی شاخص های رقیب محوری نشان داد؛ مولفه های میزان عملکرد در به اشتراک گذاری اطلاعات رقیبان در بازار، میزان کیفیت ارائه خدمات پس از فروش، میزان توجه مدیران عالی به استراتژی های رقبا به ترتیب دارای بیشترین اهمیت و تاثیر بودند و محاسبه وزن نسبی شاخص های هماهنگی بین وظیفه ای نشان داد؛ مولفه های میزان مربوط بودن تمامی وظیفه ها به ارزش های مشتریان، میزان عملکرد یکپارچگی وظیفه ای در استراتژی و راهبردهای شرکت، میزان موفقیت در تقویت فرهنگ حمایت از بازارگرایی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت و تاثیر بودند.
نقش فضا در رقابت های بین المللی قدرت های بزرگ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
حرکت به سوی فضا بیشتر حاصل رقابت ابرقدرت های زمینی برای هژمونی سیاره ای بود. فضا، معیاری جدید برای تشخیص ارتقا قدرت و تخصیص اعتبار در جامعه ی جهانی به ارمغان آورد. اکتشافات و تکنولوژی های فضایی دو ابرقدرت، رقابت میان آن ها را شعله ورتر می ساخت. پرتاب اسپوتنیک 1 توسط شوروی آغاز کننده ی مسابقه فضایی بود. در نهایت هم ایالات متحده با فرود بر روی ماه خود را پیروز مسابقه فضایی دانست. اما پس از آن نیز نه تنها رقابت میان این دو کشور پایان نیافت بلکه کشورهای دیگر همچون چین، هند، ژاپن و برخی کشورهای اروپایی را نیز به میدان فراخواند. از آغاز عصر فضا تا کنون نیز فعالیت های نظامی بخش مهمی از اهداف قدرت ها را در بر گرفتند. سوال اصلی این است که فضا چگونه در تشدید رقابت میان قدرت ها نقش داشته است. فرضیه این مقاله نیز معتقد است فضا با ایجاد شرایط و تسلیحات مدرن باعث تشدید رقابت بین المللی میان کشورها شده است. از منظر نئورئالیسم، فضا تبدیل به عرصه ای جدید برای تشدید رقابت میان کشور ها در عرصه نظامی و کسب پرستیژ شده است.
تحلیل محتوای خشونت رسانه ای (مطالعه موردی: خشونت مطبوعاتی در انتخابات ریاست جمهوری ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش سیاسی سال هجدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۵)
103 - 124
حوزههای تخصصی:
تأسیس و توسعه مطبوعات در ایران آثار مثبت و منفی متعددی داشته است که در این میان «خشونت مطبوعاتی» از جمله پیامدهای منفی آن به شمار می آید. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای خشونت مطبوعاتی در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران (به سال 1396) است. جامعه آماری این پژوهش روزنامه های ایران، شرق، کیهان و وطن امروز و نمونه آماری مطالب حاوی خشونت در این روزنامه ها است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی و نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، مشاهده و مطالعه مطالب، نحوه اجرا کدبندی موارد مرتبط با خشونت و واحد تحلیل «کلمه» و «جمله» بوده است. یافته های پژوهش نشان داد در ایام برگزاری انتخابات، روزنامه های مورد نظر در چهار بعد مخاطبان، موضوع، نوع اتهام و شکل انتشار خشونت از یکدیگر متمایز بوده اند.
تأثیر ایده خوداتکایی بر امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه خوداتکایی از مسائل مهم مورد تأکید در راهبردهای جمهوری اسلامی ایران است. عوامل متعددی موجب توجّه و تأکید جمهوری اسلامی ایران بر خوداتکایی شده که جنگ تحمیلی و تحریم های بین المللی از آن جمله است. با این حال باید دید کاربست این راهبرد چه تأثیری بر امنیت ملّی خواهد داشت، زیرا از دیرباز، همواره مسئله امنیت ملّی مهم ترین دغدغه دولت های گذشته و حال بوده و تحت تأثیر عوامل مختلفی بسط و قبض یافته است. ازاین رو سؤال پژوهش حاضر این است که ایده خوداتکایی چه تأثیری بر امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ فرضیه نیز این است که عوامل زمینه ای خوداتکایی نظیر انسجام ملی، موقعیت عمده ژئوپلیتیک کشور، پیشینه تاریخی تمدنی، اراده استقلال طلبی سیاسی، اعتماد متقابل مردم و حاکمان و ارتباط مؤثر و سازنده با بازیگران منطقه ای و بین المللی بر تحقق ایده خوداتکایی و به تبع تقویت امنیت ملّی تأثیرگذار است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی و از روش پیمایشی بهره گرفته شده است. جامعه آماری از بین نخبگان دانشگاهی و پژوهشگران انتخاب و داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS1 تجزیه و تحلیل شده اند و درنهایت داده های به دست آمده با روش توصیفی تحلیلی و با عنایت به مکتب نظری کپنهاگ واکاوی شده است. یافته های پژوهش وجود رابطه ای معنادار بین متغیرهای زمینه ای و امنیت ملّی را نشان می دهد.
نقش نرم افزاری ولایت فقیه و فقه حکومتی در ایجاد تمدن نوین اسلامی
حوزههای تخصصی:
مطابق اندیشه امام خامنه ایa، تشکیل تمدن نوین اسلامی، هدف غایی انقلاب اسلامی است. از سوی دیگر در دوران غیبت کبری و بر پایه نظریه ولایت فقیه، اسلامی بودن حکومت و به دنبال آن شکل گیری تمدن اسلامی نوین، منوط به حاکمیت ولیّ فقیه است که تحقق این مهم نیز در پرتو بهره گیری از فقه حکومتی امکان پذیر است. پرسش این است که در منظومه اندیشه امام خامنه ای، «ولایت فقیه» و «فقه حکومتی» چه نوع نقشی در «تشکیل تمدن نوین اسلامی» دارند؟ هدف مقاله توصیف میزان نقش «فقه حکومتی» و «ولایت فقیه» در «تمدن سازی نوین اسلامی» بر پایه اندیشه رهبر معظم انقلاب است، که برای این منظور با بهره گیری از روش تحلیل مضامین، به واکاوی این نقش در اندیشه آیت الله خامنه ای پرداخته ایم. یافته های تحقیق نشان می دهد در منظومه فکری امام خامنه ایa، همان گونه که ولایت فقیه و رویکرد فقه حکومتی در تحقق مرحله اول و دوم انقلاب اسلامی (انقلاب و نظام اسلامی)، ضروری و زیرساختی بوده اند، در تحقق آخرین مرحله از مراحل پنج گانه انقلاب، یعنی تمدن نوین اسلامی نیز نقش اساسی و محوری دارند.
Provisions of Lawsuits for Compensation for Oil Pollution by Ships Based on Iran and United States Laws: A Comparative Study(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Considering that Iran has both oil and seawater, which is the route of transportation of oil tankers, the legal system of Iran has been discussed in this paper. Also, regulations related to prevention and dealing with pollution caused by oil tankers, regulations on how to compensate for damages caused by oil pollution, filing lawsuits, and how to receive compensation due to damages are examined with comparison to American laws. Regarding Iran's laws, it can be said that this country has not passed advanced regulations domestically and independently. However, due to the international aspect of these incidents, conventions have been formulated by international organizations, and by joining them, Iran has aligned itself with the international community in this field. However, since most of its states are surrounded by the sea and a lot of oil is transported through its ports, the United States enacted legislation in this field before the international community, and the history of its legislation dates back to 1924. With its strong domestic laws, the United States has not acceded to international conventions and still considers its national laws to govern these matters. Hence, the laws of this country and its performance be set as a model for other countries that are struggling with these issues.
شناسایی تهدیدات رسانه ای ماهواره های تلویزیونی و راهکارهای مقابله با آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳۰
105-131
حوزههای تخصصی:
شبکه های ماهواره ای یکی از منابع قدرت نرم و بخش مهمی از زیربناهای ارتباطی دنیا هستند. گسترش ارتباطات و تبادل فرهنگ از طریق ماهواره ها، ورود ارزش های جدید و به تبع آن رفتارهای جدید را به دنبال دارد و به عنوان یک تهدید نرم می تواند به تدریج فرهنگ و هویت یک ملت را تغییر دهد. لذا ارزیابی تأثیرات عمیق این رسانه بر ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی ضروری است. سؤال اصلی در این پژوهش این است که تهدیدات رسانه ای ماهواره های تلویزیونی چیست و راهکارهای مناسب جهت مقابله با آن ها کدام اند؟ برای پاسخ به این سؤال و گردآوری و تحلیل اطلاعات از دو روش «پیمایشی» با تکنیک پرسشنامه و روش «مصاحبه عمقی» با تکنیک «مصاحبه بسته یا هدایت شده» استفاده شده است. جامعه آماری در روش پیمایش «کلیه افراد بالای 18 سال شهر تهران که برنامه های شبکه های ماهواره ای را تماشا می کنند» و در روش مصاحبه عمقی «متخصصان حوزه های علوم ارتباطات و علوم سیاسی» بودند. یافته ها نشان می دهد که از مجموع 450 پاسخگو، بیشترین نسبت پاسخگویان با انواع تهدیدات ماهواره ای از قبیل «تهدیدات روانی، سیاسی و فرهنگی، اقتصادی و نظامی –امنیتی» «موافق» بوده اند و 3/33 درصد «میزان تهدید آفرینی ماهواره» را «متوسط» ارزیابی کرده اند. همچنین بیشترین نسبت آنان (1/43 درصد) بهترین شیوه برخورد با تهدیدات ماهواره را «بالا بردن سواد رسانه ای» دانسته اند. یافته های مصاحبه نیز مؤید آن است که برای مواجهه با ماهواره اتخاذ راهکارهای تنوع (فوق فعال) و تهاجمی (فعال) مناسب تر از راهکارهای انفعالی و حفظ وضع موجود است.
شکاف قومی، انگاره های نهادینه و معمای صلح پایدار در افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اگر پروسه صلح و صلح سازی را روندی پیچیده و طولانی درنظر گیریم، اجماع و اجرایی سازیِ صلحی پایدار در افغانستان همواره با چالش ها و پیچیدگی های خاص و فزاینده ای سردرگریبان بوده است. جدا از قرار داشتن این کشور در آماجِ اهداف، منافع و نفوذِ بازیگرانِ داخلی، منطقه ای و فرامنطقه ای متعدد، تحکم ساختاری متصلب و نشات گرفته از ایده ها یا انگاره های ذهنیِ نهادینه از سوی بازیگران در تاریخ افغانستان، اتخاذ تصمیماتی موثر در دستیابی به صلحی پایدار را با بحران مواجه ساخته است. اما سوال اصلی این است که چرا مقوله صلح در افغانستان به معمایی لاینحل و دست نیافتنی تبدیل شده است؟ هدف پژوهش حاضر بررسی معمای صلح افغانستان با تمرکز بر ادراکات و انگاره های ذهنیِ کنشگران دخیل و عاملیت قوم پشتون در ساختاری متزلزل و بی ثبات از تحقق صلح می باشد. در بسترِ موزاییکی کشوری چون افغانستان، برساخته های ذهنیِ بازیگران با محوریتِ مولفه هایی چون قومیت، سبب سازِ شکاف قومی، تنش داخلی و همچنین تشتت در دستیابی به وحدتی ملی برای تحقق صلح می باشد. بدین ترتیب فرض برآن است که سیاست های متکی بر پشتون گرایی در دولت های سابق، نقطه ثقلی در به حاشیه راندن روندی اجرایی از صلح و ظهور چرخشی باطل از تصلب قومیتی و تنازع داخلی بوده است.
فراتحلیل روش سناریونویسی در آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سناریونویسی یکی از روش های بسیار پرکاربرد و از روش های اختصاصی آینده پژوهی است. استفاده از این روش در خصوص پروژه های مطالعه آینده در ایران در سال های اخیر بسیار گسترش یافته است و پژوهشگران در موضوعات مختلف در تحقیقات خود از این روش استفاده کرده اند. این پژوهش به بررسی تمامی مقالات علمی پژوهشی ایران با استفاده از روش سناریونویسی پرداخته و با معیار دارا بودن مطالعه موردی مشخص، ارتبط با آینده و استفاده صحیح از روش، صد مقاله منتشر شده در پنج سال اخیر را به منظور بررسی دقیق و نهایی برگزیده است. سپس با استفاده از روش فراتحلیل مقالات منتخب را مورد بررسی قرار داده و آن ها را با 12 شاخص شامل؛ اکتشافی یا هنجاری، موضوع، افق زمانی، منبع، نوع داده ها، وجود یا عدم وجود سیالیت در استفاده از روش، ترکیب یا عدم ترکیب روش (سناریونویسی) با دیگر روش ها، تک لایه یا چندلایه بودن، تعامل محوری یا خبره محوری، خلاقانه محوری یا داده محوری، تک رشته ای یا چندرشته ای بودن و استفاده یا عدم استفاده از نرم افزار مورد ارزیابی قرار داده و نهایتا توصیه هایی در خصوص استفاده از روش سناریونویسی در انجام پروژه های آینده پژوهی در ایران ارائه داده است.
فهم مساله شناسی سیاسی دولت در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰
133 - 161
حوزههای تخصصی:
مساله های سیاسی که در ارتباط با امر بی نظمی اجتماعی-سیاسی تبین می شود ناظر به ادراکات عمومی برای شرایط منفی، شایع و قابل تغییر تلقی می گردد که با ارزش های شمار مهمی از مردم مغایرت دارد و معتقدند باید برای تغییر آن وضعیت اقدام کنند. با توجه به اهمیت مساله شناسی اجتماعی–سیاسی در استمرار و کارآمدیِ یک نظام اجتماعی–سیاسی، هدف اصلی مقاله حاضر شناخت مدل نظام مند اهم مسائل سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران با رویکرد جامعه شناسی سیاسی است. لذا در جواب به سوال اصلی چیستی اهم مسائل سیاسی دولت (به مثابه حکومت ) جمهوری اسلامی ایران، سعی شده تا با چارچوب مفهومی آنومی اجتماعی–سیاسی و ادراکات ذهنی، از رویکرد کیفی در قالب روش تفسیری همدلانه برای پاسخ به سوال اصلی استفاده شود. با تکنیک بارش فکری نخبگانی، تحلیل یافته ها، (ضمن اذعان به توانمندی های نسبی دولت ها)حاکی از آن است که از میان مشکلات کارگزاری و ساختاری مرتبط با دولت در جمهوری اسلامی ایران، روند سینوسی اعتمادسیاسی، هسته اصلی مسایل سیاسی امروز کشور ما بوده است که در بعد داخلی رابطه مهمی با ضعف در عملکرد نهادهای نظارتی، ناکارآمدی بعضی از نهادهای حکومتی و وجود شکاف های اجتماعی داشته و در بعد خارجی نیز بی تأثیر از مساله سیاست های تحریم آمریکا علیه مردم ایران نبوده است. البته توانمندسازی ابعادی و منطقی دولت در اقتصاد، فرهنگ و امنیت و جلب مشارکت آگاهانه مردم به کاهش مسائل اساسی سیاسی دولت کمک خواهد کرد.
حکمرانی اسلامی با بهره گیری از رویکردی غیرمعرفت شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰
293 - 321
حوزههای تخصصی:
رویکرد غالب به حکمرانی اسلامی، اسلام را دستگاه معرفت شناسانه ای در نظر می گیرد و از دلِ آن در صدد است نهادها، رویّه ها، اصول و احکام حکمرانی اسلامی را احصا و کشف کند. در این رویکرد همانند سایر دستگاه های معرفتی تحلیل بر روی بدیهیات استعلایی خاصی استوار می شود. از منظر معرفت شناسانه در باب حکمرانی اسلامی آثار و نوشته جات متعددی به رشته تحریر درآمده است. در این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که از منظری غیرمعرفت شناختی چگونه می توان به حکمرانی اسلامی اندیشید؟ جهت پاسخ به این سؤال فرضیه ای که با بهره گیری از روش درون ماندگار (در تقابل با روش استعلایی و رویکرد معرفت شناسانه) تنظیم شده بدین شرح است که در رویکرد غیرمعرفت شناسانه به حکمرانی اسلامی که می توان آن را «حکومت مندی اسلامی» نامید، اسلام به نیروی سیاسی فعال در زیستِ درون ماندگار سوژه ها بدل خواهد شد که رفتار سوژه ها را به واسطه نسبت های متغیر و هر روزه با خودشان، مقاومت در برابر بدیهیات متصلّب و سلطه آورِ زمان حال و تبدیل کردن سوژه های مسلمان به نیروهای خلّاق حکمرانی، تنظیم و هدایت می کند. مهم ترین نمونه بارز چنین حکمرانی غیرمعرفت شناسانه اسلامی ای (حکومت مندی اسلامی) را می توان در اسلام جاری در زیست سوژه های انقلابی در سال های منتهی به انقلاب اسلامی مشاهده کرد.
مهاجرت و مرزهای بشردوستانه؛ نقض حقوق بشر به نام حقوق بشر در اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پناهندگی و مهاجرت و آثار و پیامدهای آن از جمله معضلات جهان معاصر ماست. در این میان، مرزهای بشردوستانه مفهومی بدیع و تازه در نظام بین الملل است که ناظر بر برخی تلاش ها برای کاستن از آلام مهاجران در مرزهاست. اما نگاه عمیق تر به مرزهای بشردوستانه بیانگر وجود نوعی تبعیض و نابرابری نهادینه شده در ساختار و سازمان اجرایی این مرزهاست. این مقاله در چارچوب رویکردی هنجاری – توصیفی نشان می دهد که سیاست ها و اقدامات بشر دوستانه، که منطقا باید درد و رنج مهاجرین و پناهندگان را تسکین دهند، در نهایت سیاسی هستند و در عمل به بخشی از ابزار توجیه انواع و اقسام خشونت ورزی در مرزها تبدیل می شوند. در این راستا به نظر می رسد که تأکید بر رویه ها و مؤلفه های امنیت انسانی به جای امنیت ملی و دولتی می تواند چارچوبی مطلوب برای به ثمر نشاندن مرزهای بشردوستانه باشد. امنیت انسانی متضمن توجه به امنیت فرد نسبت به دولت ها و رهایی از ترس و رهایی از فقر و دیگر آرمان های اولیه حقوق بشر است. موضوع این امنیت، حیات و کرامت انسانی و غایت آن، محافظت از بنیادهای اصلی حیات نوع بشر در مقابل تهدیدهای فراگیر و تأمین مصالح درازمدت زندگی انسان های پناهنده و مهاجر است. از این رو در تلاقی میان تلاش های انسان دوستانه و امنیتی سازی، قراردادن موضوع امنیت انسانی در کانون رژیم های مرزی، جوهر گفتمان سیاسی است که باید در موضوع مهاجران و پناهندگان در غرب اتخاذ گردد.
روند توسعه سیاسی و مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹
29-46
حوزههای تخصصی:
الگوهای توسعه سیاسی در ایران معاصر، در نفی فرهنگ بومی، اسلامی و وابستگی به توسعه غربی در دوران مشروطه، قاجار و پهلوی ارائه می شد. این در حالی است که شاخص های توسعه سیاسی در الگوی اسلامی پیشرفت می بایست برپایه شاخص های مشارکت سیاسی، مردم سالاری دینی، آزادی و برابری بنا شود. انقلاب اسلامی براساس اهداف و آرمان های قابل قبول به وجود آمد که ریشه در آموزه های دینی و ملی جامعه ایران داشت و با توجه به این که مردم سالاری دینی، برآمده از درون دین می باشد؛ لذا حوزه سیاست را قلمرو خود می دان د. در این نوشتار بدنبال آن هستیم با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی به ارتباط بین توسعه سیاسی و مردم سالاری دینی و روند توسعه سیاسی در حوزه مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی ایران بپردازیم. بنابراین، ضمن معرفی توسعه سیاسی و معرفی ارکان مردم سالاری دینی تلاش خواهیم نمود نسبت توسعه سیاسی یا نظام مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی تبیین گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد توسعه سیاسی در چارچوب تحلیل های علمی و پژوهشی، از اهداف ضروری انقلاب اسلامی در جهت شکل گیری و دوام نظام مردم سالاری دینی بوده است و اصول و شاخص های توسعه سیاسی در روند شکل گیری نظام مردم سالاری دینی حائز اهمیت است و این اصول نشان دهنده نسبت بین شاخص های توسعه سیاسی با معیارها و ملاک های حاکم بر نظام مردم سالاری دینی می باشد.
Gender Cleavage and Political Conflict in Iran: A Sociological Approach
حوزههای تخصصی:
A look at Iran's contemporary history shows that in the past century, Iranian society has been alternately involved in riots, movements, revolutions and political instability. To explain the causes of these conflicts, theorists have emphasized various factors, among which the number, type, nature and structure of social divisions in Iran can be mentioned. One of the faults that became activated after the Islamic Revolution is the gender cleavage. This article deals with the question of what role gender played in the process of political conflicts in post-revolutionary Iran.The findings show that the activation of the gender cleavage caused the political conflicts after the revolution to take on a gendered color.As a result,while women pursue specific demands related to their gender class, other groups and political factions involved in political conflicts also have emphasized their demands to attract their opinion, and from time to time, they have highlighted these demands in their campaign agenda.The current research is of a qualitative type based on documentary and library methods,and the relevant data were collected through note-taking of various books,articles,and documents,and the data were described and analyzed with a sociological approach.
اهمیت تخیل اجتماعی در سیاست و نسبت آن با ادعای تصوری بودن ملت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه علوم سیاسی سال هفدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۶)
129 - 162
حوزههای تخصصی:
برخی محققان اروپایی بر این باورند که مفاهیمی همچون ملت و ناسیونالیسم مفاهیمی جدید هستند و از قرن هجدهم به بعد شکل گرفته اند. راویان این دیدگاه استدلال می کنند که این مفاهیم تا پیش از اراده روشنفکران و حکومت ها برای بازسازی و برکشیدن آنها از دل تاریخ و استفاده سیاسی از آنها اساسا وجود نداشته اند. در مورد ایران نیز برای نمونه ضیا ابراهیمی بحثی را به عنوان ناسیونالیسم بی جا ساز در کتاب خود با عنوان پیدایش ناسیونالیسم ایرانی مطرح می نماید. از نظر او روشنفکرانی ایرانی تلاش کردند تا ایران را در یک فرآیند ایدئولوژیک، بی مکان و بی جا تصور کنند و آن را با اروپا و نه اعراب پیوند دهند و این فرآیند آمیخته به نژاد پرستی و نگرش های نازیستی و عرب ستیزی ایرانیان بوده است. این مقاله نشان می دهد که مفاهیمی همچون تخیل اجتماعی و روایتگری موجب قوام هویت ملی و به تبع آن دولت-ملت ایران بوده اند. تخیل در معنایی که توضیح خواهیم داد نزد ایرانیان هماره دارای جایگاهی ویژه بوده است و نقش محوری در شکل دهی به هویت ایرانیان داشته است و در مواجهه ایرانیان با جهان مدرن در آستانه مشروطه نوعی درک مدرن از ملت را شکل داده است. ابراهیمی ضمن خطاهای روشی درک درستی از تاریخ ایران نیز ندارد و بررسی ایران ذیل دیدگاه های اروپایی نیز اشتباه دیگر ابراهیمی است.