راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

مقدمه : مدیریت استعداد، مدیریت استراتژیک جریان استعداد در یک سازمان است. هدف و مقصود آن تضمین عرضه مطلوبی از استعدادها به منظور انطباق افراد مناسب با مشاغل مناسب در زمان مناسب بر مبنای اهداف استراتژیک سازمان است. روش ها : نوع پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش تحقیق، آمیخته (کیفی۔ کمی) می باشد. در مرحله کیفی با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته در بین17نفر از صاحبنظران دانشگاه علوم پزشکی اهواز به روش نمونه گیری هدفمند و با توجه به معیار اشباع داده ها، مولفه های مدیریت استعداد شناسایی و به روش تحلیل محتوا تحلیل شد. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم استفاده شد. حجم نمونه 240 نفر با استفاده از فرمول کو کران برآورد شد. یافته ها: از طریق بکارگیری پرسشنامه محقق ساخته و با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری ، بعد از آنکه روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظر کارشناسان تأیید قرار گرفت. و پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 84./. بدست آمد. ۱۰۷ کد از داده های تحقیق کیفی استخراج شد که در 5 طبقه اصلی دسته بندی گردید. یافته های بخش کمی نیز سازه فرایند مدیریت استعداد را که شامل پنج بعد ، شناسایی و تعیین نیازهای استعدادی، جذب ، توسعه توانایی های بالقوه ، بکارگیری استراتژیک ، حفظ و نگهداری استعدادها، » می باشد. را تایید کرد. نتیجه گیری : با توجه به داده های حاصل از تحقیق کیفی و کمی مولفه هایی برای فرایند مدیریت استعداد در دانشگاه علوم پزشکی اهواز ، مشخص گردید. بنابراین فرایند مدیریت استعداد دارای پنج بعد است که این ابعاد مربوط به دانشگاه علوم پزشکی می باشد. با رسیدگی به این ابعاد می توان گامی مهم و بهتر برای مدیریت استعداد در دانشگاه علوم پزشکی برداشت.

هدف اصلی پژوهش حاضر تدوین الگوی ارتقاء دانشگاه خدمت محور باکارکرد خدمت به جامعه بوده است. این پژوهش با روش آمیخته(کیفی و کمی) انجام شد. جامعه پژوهش در بخش کیفی خبرگان دانشگاهی و در بخش کمی، اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل بودند. در بخش کیفی نمونه گیری با روش هدفمند و براساس اصل اشباع نظری، 15 نفر از خبرگان آموزش عالی تعیین شدند و در بخش کمی بر اساس جدول کرجسی و مورگان از مجموع230 نفر اساتید دانشگاه، 145نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل داده های کیفی بر مبنای رهیافت نظام مند استراوس و کوربین(2008) و براساس کدگذاری(کدگذاری باز، محوری و انتخابی) و داده های کمی با روش معادلات ساختاری و تحلیل عاملی(اکتشافی و تاییدی) در قالب نرم افزار SPSS وSmartPLS مورد آزمون قرار گرفت. اعتبار سنجی یافته ها در بخش کیفی از طریق مثلث سازی و بازبینی خبرگان آموزش عالی تایید و در بخش کمی روایی پرسشنامه با نظر متخصصان و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ88/0 برآورد گردید. یافته ها نشان داد که ابعاد الگوی پارادایمی شرایط علی شامل(نیروی انسانی، شیوه های خدمت رسانی، فرهنگ دانشگاهی، استقرار نظام تضمین کیفیت خدمات، ساختار دانشگاه، رهبری و مدیریت دانشگاه، منابع مالی مستقل و ویژگی مطالبه گری ذی نفعان)، پدیده محوری (دانشگاه خدمت محور)، شرایط زمینه ای (پایبندی به ارزش های اخلاقی، بسترسازی و تمهید امکانات، رسالت و مأموریت دانشگاه، چابک سازی و آزاد سازی ظرفیت ها)، شرایط مداخله گر (فرهنگ عمومی، عوامل درون دانشگاهی و برون دانشگاهی)، راهبردها (ارتقاء فرهنگ خدمت محوری، توسعه تعامل ، حفظ استقلال دانشگاهی ، توانمندسازی، مدیریت مشارکتی)، پیامدها شامل (ارتقاء کیفیت خدمات، توسعه دانش، توسعه فناوری و مشتری محوری) می باشند. بر اساس یافته ها، ابعاد مدل دانشگاه خدمت محور از برازش مطلوبی برخوردار بوده است.

مقدمه: اخلاق پزشکی یکی از ارکان برنامه درسی رشته پزشکی بوده و هدف آن کسب مهارت تحلیل، استدلال، تصمیم گیری و حل معضلات اخلاقی در دانشجویان است، لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های عناصر برنامه درسی با رویکرد اخلاق پزشکی انجام شده است. روش کار: تحقیق از نوع ترکیبی اکتشافی، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ اجرا توصیفی-استنتاجی است. برای آگاهی از وضعیت آموزش اخلاق پزشکی در سال 1398، ابتدا دروس متناسب با موضوع با تحلیل محتوای کمی از برنامه رسمی استخراج و سپس به شیوه نمونه گیری هدفمند با 14 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و پردیس رامسر مصاحبه نیمه ساختارمند به عمل آمد و داده های مصاحبه به روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی تحلیل گردید. یافته ها: نتایج تحلیل محتوای کمی نشان داد برنامه رسمی در اهداف کلی یا اختصاصی 43 عنوان از دروس تخصصی به آموزش اصول اخلاق و رفتار حرفه ای پرداخته است. در بخش کیفی 10 درون مایه اصلی و 35 طبقه شامل اصلاح اهداف براساس نیازسنجی، بازبینی محتوا و منابع، زمان و مکان مناسب، اصلاح شیوه اجرا، توجه به استاد، اصلاح فرایند یاددهی-یادگیری، ارزشیابی چندوجهی، تکنولوژی به عنوان فرصت، توجه به فراگیر و مدیریت برنامه پنهان شناسایی شد. نتیجه گیری: با توجه به جایگاه و ضرورت اخلاق در حرفه پزشکی، می توان با بازنگری برنامه و ترمیم چالش های موجود و ارتقاء مستمر آن، به برنامه درسی نهادینه شده و تربیت دانشجویان پزشکی اخلاق مدار دست یافت.

مقدمه: ارایه مراقبت تسکینی به بیماران مبتلا به بیماری های صعب العلاج یک چالش کنونی و آینده می باشد. پرستاران اولین گروه فراهم کننده مراقبت تسکینی می باشند که بررسی و شناسایی درد و رنج بیماران اولین مراقبت حرفه ای آنان است. از این رو آموزش مراقبت تسکینی به دانشجویان پرستاری می تواند کمک زیادی به مراقبت بهتر از این بیماران کند. مطالعه حاضر با هدف طراحی برنامه درسی مراقبت تسکینی برای دانشجویان پرستاری می باشد. روش ها: در این مطالعه مروری پایگاه های Magiran، SID، Pubmed، Science direct و Springer جستجو شد. مقالات از سال 2000 تا 2017 با استفاده از کلید واژه های آموزش، برنامه درسی، مراقبت تسکینی، پرستاری جستجو شد. نتایج: از بین 1024 مقاله، 53 مقاله مورد بررسی اولیه قرار گرفت که در نهایت 9 مقاله جهت تحلیل انتخاب شد. چهار عنصر برنامه درسی شامل هدف، محتوا، روش های تدریس و ارزشیابی برنامه درسی مراقبت تسکینی مورد بررسی قرار گرفت. در این برنامه درسی هدف آموزش ارتقاء آموزش دانشجویان پرستاری در ارتباط با مراقبت های تسکینی و از جمله مراقبت از بیمار در انتهای زندگی است. محتوای آموزشی تاکید بر 5 طبقه شامل اصول مراقبت تسکینی، مراقبت فیزیکی، ارتباطات، اخلاق و مسائل روانی- اجتماعی- معنوی- فرهنگی دارد. که در این برنامه درسی از روش های مختلفی برای تدریس و ارزشیابی دانشجویان استفاده شد. نتیجه گیری: این برنامه درسی ابعاد مختلف مراقبت تسکینی برای رشته پرستاری را با مروری بر متون مورد توجه قرار داده است. با توجه به نیاز جامعه به ارایه خدمات تسکینی پرستاران چنین برنامه های آموزشی ضرورت دارد.

مقدمه: انگیزش پیشرفت و رضایت آموزشی پایین نقش مهمی در افزایش استرس و کاهش تمایل به تحصیل دارد و یکی از راهکارهای بهبود آنها آموزش مدیریت استرس است. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر انگیزش پیشرفت و رضایت آموزشی از دانشگاه در دانشجویان پزشکی انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 98-1397 بودند. نمونه پژوهش 50 نفر بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای با روش آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های انگیزش پیشرفت (هرمانز، 1970) و رضایت آموزشی از دانشگاه (دهقانی و همکاران، 1393) استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 17 و به روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل از نظر انگیزش پیشرفت و رضایت آموزشی از دانشگاه تفاوت معناداری داشتند. یعنی، روش آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی باعث افزایش انگیزش پیشرفت (001/0 P< ,183/29F=) و رضایت آموزشی از دانشگاه (001/0 P< ,760/36F=) در دانشجویان پزشکی شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، پیشنهاد می گردد که روانشناسان و مشاوران تحصیلی برای افزایش انگیزش پیشرفت و رضایت آموزشی از دانشگاه می توانند از روش آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در کنار سایر روش های آموزشی استفاده کنند.

مقدمه: ایمنی بیمار یکی از دغدغه های جهانی است، زیرا حوادث نامطلوب عواقب جبران ناپذیر زیادی به دنبال دارد. در بین مسائل موجود در مسیر بهبود ایمنی بیمار، آماده سازی دانشجویان علوم پزشکی از اهمیت شایانی برخوردار است. اتاق عمل به عنوان یکی از واحدهای اصلی بیمارستان که مهم ترین مرحله درمانی بیمار را شامل می شود، رعایت نکات ایمنی بیمار حائز اهمیت است، لذا این مطالعه با هدف تعیین بررسی تاثیر آموزش مجازی ایمنی بیمار بر نگرش و عملکرد بالینی دانشجویان تکنولوژی اتاق عمل انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بود. با حضور 48 نفر از دانشجویان تکنولوژی اتاق عمل در سال 1398 انجام شد. نمره نگرش و عملکرد بالینی دانشجویان قبل و بعد از آموزش با استفاده از پرسشنامه اقتباسی و چک لیست محقق ساخته اندازه گیری و جهت آنالیز داده ها از آزمون تی زوجی توسط نرم افزار SPPS نسخه 16 استفاده شد. یافته ها: قبل از مداخله میانگین و انحراف معیار نمرات نگرش و عملکرد به ترتیب 10/11±55/56 و01/24 ± 89/54 بود که بعد از مداخله به نمره 92/9±09/71 و 53 /10± 70/78 رسید. نتایج آزمون تی زوجی نشان داد که بین نمره نگرش و عملکرد قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی دار آماری وجود داشت (001/0>p). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه به مدیران بیمارستان جهت ارتقای نگرش و عملکرد کارکنان اتاق عمل، به منظور رعایت کردن ایمنی بیمار و نهادینه کردن جو ایمن و ارتقای کیفیت ارائه خدمات و کاهش حوادث زیان بار کمک می کند.

مقدمه: دانشجویان در دوران تحصیل با موانع متعددی روبه رو می شوند، که این امر می تواند موجب بروز تعلل ورزی در آنان شود و خودکارآمدی تحصیلی آنها را نیز تحت الشعاع قرار می دهد، لذا پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر تعلل ورزی و خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی انجام شد. روش ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. برای انجام این پژوهش 40 دانشجو به صورت دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. برای جمع آوری اطلاعات در پیش آزمون و پس آزمون از مقیاس تعلل ورزی تحصیلی و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی استفاده شد. برای گروه آزمایش برنامه آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی به مدت 10 جلسه اعمال شد. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS-23 به روش تحلیل کوواریانس، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که فرضیه های پژوهش مبنی بر آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر تعلل ورزی و خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی شهر مشهد مورد تائید قرار گرفته است و دانشجویان گروه آزمایش نسبت به دانشجویان گروه کنترل در پس آزمون به طور معناداری، تعلل ورزی تحصیلی کمتر و خودکارآمدی تحصیلی بیشتری داشتند. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر کاهش تعلل ورزی تحصیلی و افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی اثربخش است.

مقدمه: اختلال سلوک نوعی اختلال روانی شایع و بسیار آسیب پذیر است که معمولاً در کودکی یا نوجوانی بروز می کند و با رفتارهای ضد اجتماعی و پرخاشگرانه شدید مشخص می شود. این بیماری با اختلالات عصبی شناختی همراه است وغالبا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی در بزرگسالی منجر می شود. روش: نیمه آزمایشی اندازه گیری مکرر(پیش آزمون،پس آزمون وپیگیری)با گروه کنترل جامعه آماری شامل، 45 پسر9-12 سال دارای اختلال سلوک به روش نمونه دردسترس انتخاب، و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. دوگروه آزمایش طی 8 هفته تحت آموزش راهبردها قرارگرفتند،گروه کنترل هیج آموزشی دریافت نکرد داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه تشخیص اختلال سلوک و تفکرانتقادی ریتکس، با نرم افزار اس پی اس اس 22 تحلیل شد (0/05 >p) یافته ها: نشان داد اثربخشی مداخلات در گروه نورون های آینه ای نسبت بگروه کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری، افزایش معنا دارنشان داد. تفاوت مداخلات درگروه کارکردهای اجرایی و کنترل معنادارنبود. تفاوت مولفه های بالندگی و تعهد درگروه نورونهای آیینه ای درقیاس با گروه کنترل معناداربود و مولفه خلاقیت معنادار نبود درگروه کارکردهای اجرایی در هیچ یک از مولفه (p< 0/05) ها تفاوت معنادارنبود نتیجه گیری: آموزش راهبردهای نورون های آینه ای بر تفکر انتقادی ومؤلفه های بالندگی و تعهد تأثیر مثبت و معناداری داشت بر مؤلفه خلاقیت تأثیرگذار نبود مداخلات کارکردهای اجرایی مغز بر تفکر انتقادی و مؤلفه های آن بی تأثیربود. براین اساس استفاده از آموزش راهبردهای نورون های آیینه ای بعنوان مداخله موثر در بهبود عملکرد شناختی وارتباطی درکودکان دارای اختلال سلوک پیشنهاد می شود

مقدمه: آموزش و تربیت دانشجویان دکترای پرستاری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا از آنها انتظار می رود به عنوان عاملی جهت پیشرفت علم پرستاری، مشاوران حرفه ای و محققان آینده پرستاری عمل نمایند. برای موفقیت هر چه بیشتر دوره دکتری پرستاری در ایران و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن، پرداختن به مطالعات تطبیقی و بهره برداری از تجارب دانشگاههای موفق، امری ضروری است. در این پژوهش مقایسه تطبیقی برنامه آموزشی دوره دکتری پرستاری دانشگاه پنسیلوانیا و ایران انجام شد. روش کار: مطالعه توصیفی- تطبیقی حاضر در سال 1398 انجام شد. در این مطالعه تطبیق نظام آموزش پرستاری ایران در مقطع دکتری با دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا با استفاده از الگوی بردی در چهار مرحله توصیف، تفسیر، هم جواری و مقایسه، صورت گرفت. یافته ها: برنامه هر دو دانشگاه بر اساس اصول برنامه ریزی استراتژیک دارای ارزش ها، رسالت و چشم انداز است. فلسفه دانشکده پرستاری پنسیلوانیا تفاوت های فرهنگی و قومیتی را لحاظ کرده است درحالی که در ایران به ارائه مراقبت های پرستاری با توجه به فرهنگ و قومیت های مختلف توجه نشده است. ارائه دروس در دانشگاه پنسیلوانیا به صورت حضوری و مجازی است. برنامه های آموزشی متنوع تر و تعدادی از واحدها اختیاری بوده و به تناسب نیاز دانشجو و عنوان رساله و توصیه استاد راهنما انتخاب می شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، پیشنهاد می گردد با در نظر گرفتن نقش و وظایف فارغ التحصیلان دوره دکترای پرستاری و نیازهای پیچیده و در حال تغییر جامعه، در محتوا، شیوه ارائه و ارزشیابی برنامه درسی این دوره، بازنگری صورت گیرد.

مقدمه: سبک زندگی تحصیلی سلامت محور چارچوبی ارزشمند در شناسایی مولفه های انگیزشی و پیش بینی سلامت تحصیلی فراگیران می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای عزت نفس در رابطه بین نیازهای بنیادین روانشناختی و سبک زندگی تحصیلی سلامت محور انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر، توصیفی-همبستگی و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال 1400-1399در بر می گیرد که به صورت نمونه گیری در دسترس تعداد ۷۴۴ نفر از بین آنها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه رفتارهای سبک زندگی تحصیلی سلامت محور، پرسشنامه عزت نفس و پرسشنامه نیازهای بنیادین روانشناختی بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که سبک ارتقا دهنده تحصیلی سلامت محور با نیازهای بنیادین روانشناختی (35/0) دارای همبستگی مثبت معنادار و سبک بازدارنده تحصیلی سلامت محور با نیازهای بنیادین روانشناختی (32/0) و عزت نفس (21/0) دارای همبستگی منفی معنادار در سطح 01/0 بود. همچنین عزت نفس در رابطه بین نیازهای بنیادین روانشناختی و سبک زندگی تحصیلی سلامت محور دارای نقش میانجی بود (05/0 >P). نتیجه گیری: بر این اساس در زمینه طراحی اقدامات لازم به منظور ارتقای رفتارهای سبک زندگی سلامت محور در دانش آموزان می توان به تدوین برنامه هایی در جهت اصلاح عزت نفس و نیازهای بنیادین روانشناختی اقدام نمود.