معصومه جعفری ندرآبادی

مقدمه: سبک زندگی تحصیلی سلامت محور چارچوبی ارزشمند در شناسایی مولفه های انگیزشی و پیش بینی سلامت تحصیلی فراگیران می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای عزت نفس در رابطه بین نیازهای بنیادین روانشناختی و سبک زندگی تحصیلی سلامت محور انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر، توصیفی-همبستگی و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال 1400-1399در بر می گیرد که به صورت نمونه گیری در دسترس تعداد ۷۴۴ نفر از بین آنها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه رفتارهای سبک زندگی تحصیلی سلامت محور، پرسشنامه عزت نفس و پرسشنامه نیازهای بنیادین روانشناختی بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که سبک ارتقا دهنده تحصیلی سلامت محور با نیازهای بنیادین روانشناختی (35/0) دارای همبستگی مثبت معنادار و سبک بازدارنده تحصیلی سلامت محور با نیازهای بنیادین روانشناختی (32/0) و عزت نفس (21/0) دارای همبستگی منفی معنادار در سطح 01/0 بود. همچنین عزت نفس در رابطه بین نیازهای بنیادین روانشناختی و سبک زندگی تحصیلی سلامت محور دارای نقش میانجی بود (05/0 >P). نتیجه گیری: بر این اساس در زمینه طراحی اقدامات لازم به منظور ارتقای رفتارهای سبک زندگی سلامت محور در دانش آموزان می توان به تدوین برنامه هایی در جهت اصلاح عزت نفس و نیازهای بنیادین روانشناختی اقدام نمود.

خانواده جایگاه بسیار مهمی در مسایل فردی و اجتماعی نوجوانان از جمله میزان وابستگی آنان به استفاده از اینترنت و فضای مجازی دارد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین میزان وابستگی به فضای مجازی با کارکرد خانواده و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پایه نهم و دهم منطقه 14 آموزش و پرورش شهر تهران است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهشی 101 دانش آموز پسر و 139 دانش آموز دختر از 4 دبیرستان در منطقه 14 تهران است که در سال تحصیلی 96-95 شاغل به تحصیل بودند و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش، پرسشنامه سنجش عملکرد خانواده( FAD ) و آزمون اعتیاد به اینترنت (IAT) بود. عملکرد تحصیلی دانش آموزان نیز با استفاده از معدل نمرات درسی آنان برآورد شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی فراوانی،درصد، میانگین، انحراف استاندارد، و همچنین آزمون آماری t استودنت و آزمون همبستگی پیرسون ، استفاده شد.نتایج پژوهش نشان داد؛ بین میزان وابستگی به فضای مجازی با کارکرد خانواده، همچنین بین میزان وابستگی به فضای مجازی و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان رابطه معکوس و معنادار وجود دارد. بررسی شاخصهای کارکرد خانواده هم نشان داد بین وابستگی به فضای مجازی با شاخصهای حل مسئله، نقشها،آمیزش عاطفی، ارتباط، کنترل، رابطه معکوس و معنادار است ولی بین شاخص همراهی عاطفی و میزان وابستگی به فضای مجازی رابطه معناداری یافت نشد.