راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

زمینه و اهداف:دانشجویان در کسب مهارت و گرایش به تفکر انتقادی مشکل دارند و یادگیری بر اساس روش های تدریس جدید باعث افزایش یادگیری مداوم و کارآمد پرستاران می شود. پژوهش حاضر تأثیر دو روش تدریس آموزش مبتنی بر حل مسئله و نقشه مفهومی بر گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری را مقایسه نمود. روش بررسی:این پژوهش مداخله ای دوگروهی با پیش آزمون و پس آزمون بر روی 32 دانشجوی کارشناسی پرستاری در سال 1393 انجام شد. ابتدا پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی CTDIتوسط دانشجویان تکمیل گردید. افراد به صورت تصادفی ساده به دو گروه 16 نفرِ تقسیم شده و برای هر گروه به طور جداگانه روش تدریس یادگیری مبتنی بر حل مسئله و نقشه مفهومی اجرا گردید. در پایان ترم مجدداً امتیاز گرایش به تفکر انتقادی ثبت و با قبل مقایسه گردید. از نرم افزار Spssنسخه 18 و آزمون های آماری t مستقل و زوجی برای تحلیل استفاده شد. یافته ها:بعد از اجرای مداخله، نمره کل گرایش به تفکر انتقادی افزایش یافت؛ ولی این افزایش در دو گروه با هم تفاوت آماری معنی داری داشت و در گروه آموزش به روش حل مسئله بیشتر بود. این تفاوت در زیرگروه های انتقادپذیری، اعتمادبه نفس، جستجوگری و رشد یافتگی معنی دار بوده و امتیاز گروه آموزش به روش حل مسئله بیشتر بود ولی در زیرگروه های حقیقت جویی، قدرت تحلیل و قدرت سازماندهی دو گروه تفاوت آماری معنی داری نداشتند. نتیجه گیری:گرایش به تفکر انتقادی در اکثریت دانشجویان در ابتدای پژوهش مطلوب نبود؛ لزوم رشد تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری و تعدیل شرایط استرس زا در محیط های آموزشی مشخص گردید. مربیان و اساتید باید از روش هایی بهره ببرند که مفاهیم را به شیوهای معنی دار یاد دهد و در موقعیت بالینی کاربردی باشد.

زمینه و اهداف: تلاش برای شناسایی موانع موجود در لایه های برنامه ریزی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در جامعه به عنوان یک ضرورت مطرح است . لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی موانع و راهکارهای  موجود در لایه های برنامه ریزی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت باتجربه متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش بهداشت است . روش بررسی: مطالعه کیفی حاضر با رویکرد پدیدارشناسی در تابستان 1395 بر روی 15 متخصص تعلیم و تربیت و آموزش بهداشت به روش نمونه گیری هدفمند و تا اشباع داده ها ، با رعایت محرمانه بودن اطلاعات و امکان ترک مطالعه در هر زمان که مایل بودند ، ادامه یافت . روش جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه عمیق باز و نیمه ساختاریافته انجام گرفت . یافته ها: با تحلیل و ادغام مؤلفه های اصلی ، 3 مؤلفه اصلی شناسایی و با تحلیل مؤلفه های اصلی ، 20 مؤلفه فرعی استخراج گردید . مؤلفه اصلی موانع در لایه برنامه ریزی شامل  مفاهیم بهداشتی در کتاب های درسی، زمان کم آموزش اطلاعات و...  قرارگرفته اند . مؤلفه اصلی موانع در لایه اجرا شامل عدم معلم متخصص، زمان کم ، عدم استفاده از فعالان بهداشتی و... بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان می دهد که  از میان مؤلفه های فرعی  به دست آمده  از تحلیل پاسخ های متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش بهداشت ، مهم ترین مانع  موجود در لایه های برنامه ریزی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ، عدم وجود معلمان متخصص  و علاقه مند  می باشد.

زمینه و اهداف : خودکارآمدی تحصیلی ازجمله عوامل پیش بین در پیشرفت تحصیلی دانشجویان است که متأثر از عوامل گوناگونی است. پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش ویژگی های شخصیت تاریک (ماکیاولی، خودشیفتگی و جامعه ستیزی) به منظور پیش بینی باورهای خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه همبستگی، ۲۳۰ نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه اصفهان به شیوه خوشه ای انتخاب شدند (سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵). به منظور جمع آوری داده ها پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان اون و فرامن و مقیاس شخصیت تاریک  جانسون و وبستر اجرا شد. به منظور محاسبه داده ها از نرم افزار  Spss-۱۸  استفاده شد . یافته ها: نتایج دلالت بر این داشتند که صفات شخصیت جامعه ستیزی ( ۰/۳۴۱-=r  ) و ماکیاولی (۰/۳۶۴-=r ) با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان رابطه معنادار و منفی داشتند (۰/۱> P ). نتایج دیگر نشان داد که بین صفت شخصیت خودشیفتگی و خودکارآمدی تحصیلی ارتباط معناداری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که به صورت منفی ۰/۱۵ از تغییرات خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان را می توان بر اساس صفات شخصیت تاریک ماکیاولی و جامعه ستیزی تبیین نمود.     نتیجه گیری: با توجه به ارتباط معکوسی که بین خودکارآمدی تحصیلی و صفات شخصیت تاریک (جامعه ستیزی و ماکیاولی) مشاهده شده است می توان نتیجه گرفت که این صفات می توانند تأثیر مخربی بر خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان و درنهایت پیشرفت آن ها داشته باشند. همچنین نتایج این پژوهش از نقش متغیر روان شناختی صفات شخصیت تاریک در پیش بینی باورهای خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان حمایت می کند.

زمینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری تاب آوری در رابطه ی حمایت های تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه پیام نور بود.   روش بررسی: با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، 140 دانشجو انتخاب و پرسشنامه حمایت تحصیلی ، مقیاس تاب آوری  و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی را کامل کردند.تمامی ابزار از روایی و پایایی مطلوب بهره مند بودند. داده ها از طریق تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته ها: یافته ها حاکی از اثر مستقیم حمایت تحصیلی اساتید، والدین و همسالان بر تا ب آوری بود. همچنین اثر غیر مستقیم حمایت تحصیلی اساتید، والدین و همسالان بر سرزندگی تحصیلی از طریق تاب آوری نیز مورد تأیید واقع شد. بر این اساس می توان گفت تاب آوری قادر است رابطه ی انواع حمایت تحصیلی با سرزندگی تحصیلی را واسطه نماید.     نتیجه گیری: یافته های به دست آمده بر نقش حمایت های تحصیلی در تاب آور ساختن دانشجویان جهت نیل به سرزندگی تحصیلی تاکید می کند. یافته های پژوهش با توجه به شواهد نظری و تجربی به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایی بدین منظور ارائه گردیده است

زمینه و اهداف: اضطراب امتحان یکی از شایع ترین مشکلات روانی که نقش مخرب و بازدارنده ای در سلامت روانی و آموزشی دانش آموزان بخصوص دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی که می تواند عملکرد فرد را مختل کند و منجر به عدم موفقیت در امتحان گردد . روش بررسی: این تحقیق یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی بود که در آن تعداد 250  نمونه به روش نمونه گیری  در دسترس جهت بررسی انتخاب شدند. جهت انجام تحقیق از پرسشنامه  استاندارد اضطراب امتحان  TAI استفاده گردید. داده ها در Spss   نسخه 16 با استفاده از آزمون های واریانس یک طرفه و T مستقل  و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معناداری 0/05>  p مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در این مطالعه 125 نفر (50%) از دانش آموزان پسر و 125 نفر (50%) دختر بودند. 53 نفر (21%) دارای اضطراب امتحان بالا، 121 نفر (4/48%)  اضطراب امتحان متوسط و 76 نفر (4/30%)  اضطراب امتحان پایین بودند. یافته ها اختلاف معناداری را در نمره اضطراب امتحان بر حسب جنس نشان داد (0/006= p ). و همچنین بر حسب سطح تحصیلات والدین ( پدر و مادر) نشان داد (0/008= p ) . ضریب همبستگی پیرسون همبستگی معکوس و معنی داری بین اضطراب امتحان با معدل دانش آموزان مورد بررسی نشان داد (0/283-= r و 0/003= p ).   نتیجه گیری: با توجه به میزان بالای اضطراب امتحان در بین دانش آموزان مقطع پی دانشگاهی ، و با در نظر گرفتن تأثیر منفی اضطراب بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان، لزوم بکارگیری خدمات روانشناسی و مشاوره، و برنامه ریزی جهت کمک رسانی برای پیشبرد اهداف بهداشت روانی دانش آموزان به منظور پیشگیری از خسارات جسمانی، روانی، تحصیلی و اقتصادی  پیشنهاد می گردد.

زمینه و اهداف: دوران جوانی، به عنوان یکی از مراحل سرنوشت ساز فرا روی افراد، با چالش های فراوانی به ویژه چالش های مربوط به زندگی تحصیلی روبه رو است. سرزندگی تحصیلی به عنوان یک توانمندی، می تواند در انطباق با این چالش ها و الزامات تحصیلی، نقش ایفا کند. ازاین رو شناسایی متغیرهای پیش بینی کننده سرزندگی تحصیلی بسیار حائز اهمیت است. از عوامل مؤثر بر سرزندگی تحصیلی، می توان به معنای اشاره کرد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، پیش بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس معنای زندگی بود. روش بررسی: در این پژوهش از نوع همبستگی، نمونه ای مشتمل بر 343 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال تحصیلی 96 -1395 ، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب گردید. آزمودنی ها، دو مقیاس سرزندگی تحصیلی و معنای زندگی را تکمیل کردند. سپس داده ها به کمک نرم افزار 21 Spss و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسو ن، تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سن و سرزندگی تحصیلی، رابطه منفی و معناداری وجود دارد (0/01> p )؛ اما میان سن و ابعاد معنای زندگی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج نمایان ساختند که میانگین نمرات سرزندگی تحصیلی و معنای زندگی دانشجویان رشته های مختلف، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. درنهایت یافته های حاصل شده،حاکی از آن بود که متغیر جستجوی معنا، سرزندگی تحصیلی را به صورت منفی و معنادار پیش بینی می کند اما وجود معنا، پیش بینی کننده مثبت و معنادار سرزندگی تحصیلی است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه معنای زندگی از قدرت پیش بینی کنندگی سرزندگی تحصیلی برخوردار است، ضروری می نماید که برنامه های آموزشی در راستای فراهم آوردن زمینه های پرورش و ارتقای معنای زندگی ، جهت بهبود سرزندگی تحصیلی نوجوانان و جوانان گام بردارند.

زمینه و اهداف: پژوهش حاضر به ارزیابی و رتبه بندی شکاف کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویان پرداخته است. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی، 706 نفر از دانشجویان به صورت تصادفی- طبقه ای در نیمسال اول سال تحصیلی 1395-1394 انتخاب شدند. ابزار گرد آ وری داده ها پرسشنامه استاندارد سروکوال، دارای 5 بعد کیفیت خدمات شامل تضمین، همدلی ، اطمینان، فیزیکی، و پاسخگویی بود. برای تحلیل نتایج از نرم افزار Spss.18 و آزمون های یومان ویتنی، کروسکال والیس، ویلکاکسون، همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده گردید.   یافته ها: ا ز دیدگاه دانشجویان درهر پنج بعد کیفیت خدمات، شکاف (ادراک منهای انتظار) منفی وجود دارد. میانگین شکاف کیفیت به ترتیب در ابعاد شرایط فیزیکی (0/83-)، پاسخگویی (0/82-)، همدلی ) (0/78-)، تضمین (0/68 - )، و قابلیت اطمینان ( 0/68-) مشاهده شد. بین متغیر جمعیت شناختی جنسیت و ترم های تحصیلی تفاوت معناداری با شکاف در هر یک از ابعاد پنج گانه مشاهده نگردید. به جز بعدهای پاسخگویی و تضمین، بین متغیر مقطع تحصیلی با شکاف، در سایر ابعاد پنج گانه تفاوت معنادار مشاهده شده است. متغیر معدل با شکاف در هر یک از ابعاد پنج گانه به جز پاسخگویی و همدلی تفاوت معنادار مشاهده شده است. همچنین بین متغیر رشته تحصیلی با شکاف به جز بعد شرایط فیزیکی در بقیه ابعاد تفاوت معنادار مشاهده نشده است.   نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که کیفیت خدمات آموزشی در حد انتظار دانشجویان نبوده است، لذا سیاست گذاران دانشگاهی با بهره گیری از یافته های این تحقیق می توانند در راستای کیفیت خدمات آموزشی گام های مؤثر را بردارند.

صاحب نظران برنامه درسی به نقش اساتید و مربیان بعنوان راهنما،تسهیل کننده و تضمین کننده یادگیری تاکید دارند.توانمندی اساتید در تدریس با روشهای یاد دهی و یادگیری فعال و بهره گیری از روشهای تدریس دانشجو محور یک ضرورت است.این مطالعه با هدف تعیین اثر بخشی کارگاههای آموزشی نیاز محور بر ارتقاء دانش و مهارت اساتید دروس دینی در دانشگاههای علوم پزشکی تهران انجام گرفت. روش ها: تحقیق حاضر ازنظر هدف، یک تحقیق کاربردی و از نظر روش یک مداخله ای است. جامعه آماری این مطالعه اساتید دروس دینی دانشگاههای علوم پزشکی شهر تهران و با نمونه گیری به روش تصادفی به تعداد 139 نفر بود.در این مطالعه در قالب طرح تحقیق مداخله ای و اجرای کارگاه آموزشی اساتید با پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. اطلاعات مربوط به دانش  و مهارت اساتید با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید.   یافته ها: نتایج حاکی از آن است که دوره آموزش کارگاهی برنامه ریزی درسی نیاز محور ازنظر افزایش دانش و آگاهی اساتید اثربخش بوده و تفاوت معنی داری بین میانگین پیش آزمون و پس آزمون نمونه ها در سطح اعتماد 95 درصد وجود دارد.   نتیجه گیری: برخورداری از دانش و مهارتهای تدریس در کنار هنر معلمی از الزامات کار معلمان بخصوص برای معلمان تازه کار و اساتید دروس دینی می باشد. برگزاری کارگاههای توانمند سازی اولیه و تداوم آن و همچنین ارزشیابی دوره ای آن پیشنهاد می گردد.

زمینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتبار یابی الگوی آموزش مبتنی بر موبایل برای خود مراقبتی بیماران دیابتی است . روش بررسی: برای رسیدن به هدف پژوهش، از روش تحقیق ترکیبی استفاده شد. در بخش کیفی برای به دست آوردن الگوی طراحی آموزشی، از تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی برای اعتباریابی درونی ازنظر متخصصان به روش پیمایشی پرسش نامه ای استفاده شد. به منظور انتخاب مقالات برای تحلیل محتوای کیفی ، ابتدا کلیدواژه ها، برای جستجوی مقالات مشخص گردید. در بخش کیفی، جامعه ی آماری کلیه ی مقالاتی بودند که از بانک های اطلاعاتی مرتبط به موضوع مانند ساینس دایرکت، پروکوئست، ابسکو در بازه زمانی 1990 تا 2016، قابل دانلود بودند و در بخش کمی، 20 نفر از متخصصان تکنولوژی آموزشی، آموزش مبتنی بر موبایل، آموزش پزشکی و برنامه ریزی آموزش الکترونیکی بودند. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده، حجم نمونه 40 مقاله و واحد تحلیل محتوا در این پژوهش، مضمون بود. یافته ها: طبق تحلیل محتوای انجام شده بر روی مقالات،7 طبقه به این شرح به دست آمد: تجزیه وتحلیل، تعیین هدف، طراحی محتوا، توسعه محتوای الکترونیکی، انتخاب ابزار سیار، طراحی و اجرا آموزشی و ارزشیابی. درنهایت، نتیجه ی تمامی تحلیل محتواهای انجام شده بر روی مقاله ها، در قالب الگو ارائه گردید. نتایج حاصله از اعتبار یابی درونی بر اساس نظر متخصصان نشان داده است که الگوی آموزشی ارائه شده بر مبنای یادگیری سیار، از اعتبار مناسب و خوبی برخوردار است و اثربخشی لازم را برای آموزش به بیماران دیابتی دارد.   نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود مجریان این امر از یادگیری مبتنی بر موبایل در توانمندسازی و خود مراقبتی بیماران دیابتی به دلیل تسهیل در دسترسی بهره گیرند.

زمینه و اهداف: کارایی یادگیری مبتنی بر تلاش ذهنی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان است و در سیستم تحصیلی سنتی برنامه های درسیبدون توجه به اثرات بار شناختی طرح ریزی می شوند، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزشی بار شناختی برکارایی یادگیری مفاهیم جبر در دانش آموزان دختر پایه هفتم شهر تهران در سال تحصیلی 1395-1394 انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر مدارس دولتی پایه هفتم منطقه 6 شهر تهران در سال تحصیلی 1395-1394 تشکیل دادند 56 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از دو مدرسه انتخاب شدند. برنامه آموزشی مبتنی براثرات بار شناختی به مدت 4 هفته و درمجموع 8 جلسه اجرا شد. میزان اثربخشی برنامه آموزشی با آزمون مفاهیم جبر، مقیاس درجه بندی ذهنی بار شناختی و اندازه های کارایی پاس و مرینبوئر ارزیابی شد. داده های پژوهش با مدل تحلیل کوواریانس، تحلیل واریانس و آزمون t مستقل با استفاده از نرم افزار Spss-20 تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه آزمایشی، پیشرفت تحصیلی بالاتر (0/001> P و 18/71=F ) و بار شناختی پایین تر (0/001> P و 15/70= ( F از دانش آموزان گروه کنترل داشتند. همچنین یافته ها نشان داد کارایی یادگیری گروهازمایشی بالاتر از گروه کنترل می باشد ( 0/07< P و 4/031 =t     ) . نتیجه گیری: از آنجایی که ترکیب بار شناختی ادراک شده و پیشرفت تحصیلی تعیین کننده میزان کارایی یادگیری بود،  می توان با طراحی برنامه آموزشی مبتنی براثرات بار شناختی، نتایج یادگیری را افزایش و بار شناختی ادراکی را در دانش آموزان به حداقل رساند.