جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال 12 بهار 1401 شماره 2 (پیاپی 46) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی نواحی روستایی مورد مطالعه: روستاهای بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآفرینی روستایی توسعه پایدار روستایی ناحیه روستایی بخش چندار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
در سال های اخیر یکی از مشکلات اساسی کشور ما عقب ماندگی روستاها و مهاجرت روستاییان به نواحی شهری است. عامل اصلی آن مسائل اقتصادی، به خصوص دسترسی به اشتغال بوده که مشکلات بسیار زیادی مانند حاشیه نشینی، کاهش کیفیت زندگی و کمبود اشتغال در شهرها را به همراه داشته است. توجه به کارآفرینی روستایی با نگرش به مشکلات موجود در این نواحی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این تحقیق با هدف تحلیل ظرفیت های توسعه کارآفرینی در ناحیه روستایی بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ استان البرز انجام شد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی با روش تحلیل مولفه های اصلی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنین روستاهای بخش چندار (باسواد و سنین بین 15 تا 65) بوده است. تعداد 400 نفر از ساکنین روستاها بصورت تصادفی انتخاب و بین آنها پرسشنامه هایی که دارای 5 شاخص در زمینه های فردی، زیرساختی، اقتصادی، اجتماعی ونهادی و 35 گویه بود توزیع شد. یافته ها نشان می دهد وضعیت مولفه های کارآفرینی در مناطق روستایی مورد مطالعه کمی بالاتر از مقدار متوسط است. مناسب ترین شرایط را می توان در بعد زیر ساختی و فردی و سپس به ترتیب در مولفه های اقتصادی ، اجتماعی و نهادی مشاهده کرد . نتایج بدست آمده از تحلیل عوامل نشان میدهد که در روستاهای مورد مطالعه مولفه های زیر ساختی و فردی کارآفرینی فراهم بوده اما مولفه های اقتصادی و به خصوص اجتماعی و نهادی مهیا نیست.
۲.

بررسی ناهنجاری همدید در بروز گرمای زودهنگام (مطالعه موردی :ایستگاه همدید اندیمشک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اندیمشک ناهنجاری همدید گرمای زودرس الگوهای گردشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۱۷۶
در این تحقیق ناهنجاری همدید موثر در بروز گرمای زودهنگام ایستگاه همدید اندیمشک در طی دوره آماری1390–1360 با رویکرد محیطی به گردشی مورد بررسی قرارگرفت و از داده های ارتفاعی مربوط به ترازهای 500 و 700 هکتوپاسکال و فشار تراز سطح زمین در قلمرو جغرافیایی 0 تا 90 درجه طول شرقی و 0 تا 60 درجه عرض شمالی استفاده و نقشه های مرتبط در محیط نرم افزار Grads ترسیم شد. داده ها از مرکز باز تحلیل ملی پیش بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش های هواشناسی (NCEP/NCAR) به صورت دیده بانی 6 ساعته با تفکیک مکانی 5/2 × 5/2 درجه دریافت نتایج نشان داد، سامانه پر ارتفاع جنب حاره نقش اصلی را بر عهده دارد. در دوره گرم سال زبانه ای از پرفشار جنب حاره ای آزور که در اقیانوس اطلس تشکیل می شود بر روی ایران استقرار می یابد. قلمرو عملکرد این زبانه از تراز 700 تا 100 میلی بار گسترش دارد، در این سامانه خطوط هم ارتفاع به موازارت هم شکل گرفته همچنین زبانه های ناهنجاری های مثبت در ترازهای پانصد و هفتصد هکتوپاسکال در بازه زمانی مورد مطالعه بر روی منطقه حکم فرما بوده است. در مقابل در تراز دریا با ناهنجاری منفی همراه است.
۳.

رویکرد سازه انگارانه به فرهنگ استراتژیک روسیه و ایران در جغرافیای سیاسی اوراسیا تاثیر آن بر منافع ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اوراسیا ایران روابط راهبردی روسیه فرهنگ استراتژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۲۳
مفهوم فرهنگ استراتژیک از نظر رفتارهای سیاست خارجی امروز کشورها دارای اهمیت اساسی است. این مفهوم که توسط جک اسنایدر ابداع شده است ، در هسته اصلی درک ماهیت روابط بین دولتی قرار دارد و بنابراین به عنوان اصلی ترین رفتارهای سیاست خارجی کشورهای مدرن ملت عمل می کند. مفهوم فرهنگ استراتژیک از یک طرف ریشه های سازه انگاری دارد در حالی که در طرف دیگر ضربه ای به "تئوری انتخاب منطقی" نیز وارد می کند. این مقاله اساساً با استفاده از رویکرد سازه گرایانه برای درک عناصر سازنده فرهنگ استراتژیک روسیه و ایران، پتانسیل آن در برقراری روابط راهبردی با ایران است. این مقاله نشان می دهد که ریشه فرهنگ های استراتژیک روسیه نسبت به اوراسیا اساساً بر اساس تجربیات متفاوت تاریخی مفهوم ایدئولوژی و اعتقادات رهبری آنها نسبت به منطقه است. بعلاوه فرهنگهای استراتژیک هر دو کشور همچنین با مفاهیم ما در مقابل دیگران که هسته اصلی الگوی ساره انگاری را تشکیل می دهند ، هدایت می شوند. در این مقاله استدلال می شود که با توجه به ویژگی فرهنگ استراتژیک روسیه که مبتنی بر قدرت سخت است، از پتانسیل اندکی برای برقراری روابط راهبردی میان دو کشور وجود دارد و دو کشور در بسیاری از حوزه ها مانند آسیای مرکزی قفقاز دریای کاسپین و حوزه انرژی با هم رقابت دارند. در این پژوهش منابع الکترونیک و نوشتاری استفاده شده است و اطلاعات به روش کتابخانه ای گردآوری شده است.
۴.

بررسی آسیب پذیری مناطق شهری بر اساس الگوی مکانی و زمانی جرائم شهری (مطالعه موردی شهر قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل بزهکاری انواع جرایم ملاک ها اثرات و راه کارها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۹۲
تحلیل بزهکاری یک فرآیند مهم اجرایی برای شناسایی و درک عمل مجرمانه است و این فرآیند شامل مراحل جمع آوری و تحلیل داده های گزارش شده از وقایع بزهکاری، مشخصات بزهکار و بزه دیده و اطلاعات توسعه یافته در این زمینه است که در اقدامات مرتبط با پیشگیری و کشف مورد استفاده قرار می گیرد.پژوهش حاضر تحلیلی- توصیفی و اطلاعات موردنیاز پژوهش با دو روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. در این مقاله با جمع بندی انواع جرایم سه ساله اخیر شهر قزوین وتطابق آن با شرایط خاص محیطی و اجتماعی این شهر سعی شده است تا انواع تمایلات جرم شناسانه را در مکان های خاص که ایجاد فضای خاص ترکیب جرایم را می کنند بررسی کنیم. با تحلیل بعمل آمده در این تحقیق این مورد را میتوان اشاره نمود که تاثیر شرایط مکانی هریک از مناطق شهری که پذیرای جمعیت خاصی از شهر هستند باعث ایجاد نوع خاصی از فضای شهری می شود که دسته خاصی از جرایم که از یک سنخ هستند در آن مناطق بیشتر امکان بروز و وجود پیدا می کنند. در این مقاله مرکز متوسط برای مجموع جرایم به عنوان معیاری برای مقایسه چهار گروه داده ای انواع جرایم به کار گرفته شده است. مرکز متوسط سرقت از منزل نسبت به مرکز متوسط تمام جرایم و دو جرم دیگر، تمایل بیشتری به سمت شمال دارد. مرکز متوسط برای جرایم مرتبط با خودرو نسبت به دیگر جرایم، جنوبی ترین نقطه است
۵.

ارائه مدلی جهت تبیین عوامل موثر بر قصد گردشگران جهت سفر مجدد به مقصد گردشگری و توصیه آن به سایرین (مطالعه موردی: شهر مقدس قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درگیری ذهنی گردشگر کیفیت تجربه گردشگر قصد سفر مجدد به مقصد گردشگری توصیه سفر به مقصد گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۸۲
امروزه متخصصان بازاریابی و گردشگری توجه کمی نسبت به تجربه گردشگر هنگام سفر به مقصد گردشگری می کنند. هدف پژوهش ارائه مدلی برای تبیین عوامل مؤثر بر قصد گردشگران جهت سفر مجدد به مقصد گردشگری و توصیه آن به سایرین می باشد. در مدل توسعه داده شده درگیری ذهنی گردشگر، کیفیت تجربه گردشگر و رضایت از سفر به مقصد گردشگری از جمله مهم ترین عوامل تأثیر گذار بر قصد سفر مجدد به مقصد گردشگری و توصیه سفر به مقصد گردشگری می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل آن دسته از گردشگران خارجی است که در بهار 1395 به شهر قم سفر کرده اند. از این جامعه، نمونه ای به حجم 200 نفر انتخاب شد. داده های پژوهش، با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مسیر با نرم افزار لیزرل صورت پذیرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد درگیری ذهنی با مقصد گردشگری، کیفیت تجربه گردشگر، و رضایت از سفر به مقصد گردشگری، به طور معناداری قصد سفر مجدد به مقصد گردشگری و توصیه سفر مجدد به آن را تحت تأثیر قرار می دهد.
۶.

ارزیابی و تحلیل برنامه ریزی کاربری زمین در طرح های توسعه شهری از منظر عدالت فضایی (نمونه موردی: طرح تفصیلی شهر مهاباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ارزیابی کاربری زمین طرح تفصیلی عدالت فضایی شهر مهاباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۵۴
ناهمگونی فضایی که امروزه در شهرها قابل مشاهده است نتیجه فقدان طرح های توسعه مناسب و کارآمد قبلی و تحقق پذیری نامطلوب آنها است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی، با بهره گیری از مطالعات اسنادی مربوط به طرح تفصیلی 1375 و وضع موجود شهر و استفاده از مدل های کمی، تحلیل های آماری و آمار فضایی در نرم افزارهای SPSS و Arc GIS، انجام گرفته است. هدف اصلی پژوهش تبیین و سنجش نحوه تدوین و میزان تحقق طرح تفصیلی 1375 شهر مهاباد بر اساس معیارهای عدالت فضایی می باشد. یافته های پژوهش نشان داد در مجموع میزان تحقق کاربری های پیشنهادی در طرح تفصیلی کم است که در این بین بیشترین کاربری تحقق یافته، کاربری مسکونی بوده و کاربری های خدمات شهری با تحقق پذیری ناچیزی روبرو بوده اند. همچنین در بخش هایی که تحقق کاربری-های پیشنهادی، به ویژه کاربری های خدمات شهری بیشتر بوده، شکاف میان نواحی مختلف شهر بیشتر شده است. به عبارت-دیگر، خدمات لازم در نواحی که محرومتر بوده اند ایجاد نشده اند این مساله ناشی از آنست که هم در تدوین طرح و هم در تحقق آن نواحی برخوردارتر بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. در بحث موارد عدم تحقق کاربری های پیشنهادی، می توان دریافت که موارد عدم تحقق در قسمت های حاشیه ای و پیرامونی شهر بیشتر است. نکته حائز اهمیت دیگر آنست که در طرح پیشنهادی تاکید بیشتر به توسعه بیرونی بوده و توجه چندانی به توسعه درونی شهر نشده است. در مجموع، می توان دریافت که فقدان پایه نظری و نگرش مبتنی بر تئوری ها و معیارهای عدالت فضایی در تهیه و تدوین طرح های توسعه شهری به ویژه در شهرهای کوچک و متوسط، به خوبی قابل مشاهده می باشد.
۷.

مدل یابی تاثیر ادراک محیطی ساکنان بر شکل گیری گونه های فضایی مسکن (مطالعه موردی: محله حسین آباد در کلان شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گونه شناسی مسکن ادراک محیطی محله حسین آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۳۳
هدف از پژوهش حاظر بررسی عوامل موثر بر ادراک محیطی ساکنان 30 تا 69 ساله ساکن در خانه های مسکونی محله حسین آباد کلان شهر شیراز می باشد. حجم اطمینان با سطح احتمال 95 در صد، احتمال خطای 5 درصد و با این فرض که 50 در صد از جمعیت پاسخ یکسانی بدهند، برابر 400 نفر تعیین گردید. با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده و در دسترس، پرسشنامه با 20 گویه تهیه و توزیع گردید. پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss نسخه 24 تحلیل شد. روش آزمون و بررسی فرضیات تحقیق استفاده از آمار استیودنت(T)، همبستگی پیرسون و رگرسون صورت گرفت. اعتبار پایایی این پرسشنامه با توجه به آلفای کرونباخ 0.905 مورد تایید قرار گرفت. مقاله حاضر می کوشد ضمن شناسایی عوامل موثر بر ادراک محیطی، رابطه همبستگی بین این مهم با عامل گونه های فضایی مسکن در قالب یک مدل تحلیلی ترسیم کند. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که عوامل کیفی از قبیل: تمایز وخوانایی، دسترسی و نفوذپذیری، تنوع و پویایی عملکردها، ایمنی و امنیت، خوانایی، محیط طبیعی، آسایش با میزان 912/0 نقش ماثری را در شکل گیری گونه های مسکن ایفاء می کند. هدف از پژوهش حاظر بررسی عوامل موثر بر ادراک محیطی ساکنان 30 تا 69 ساله ساکن در خانه های مسکونی محله حسین آباد کلان شهر شیراز می باشد. حجم اطمینان با سطح احتمال 95 در صد، احتمال خطای 5 درصد
۸.

سنجش محرمیت بر اساس روش نحو فضا در خانه های تاریخی بندر کنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بندرکنگ نحو فضا مسکن بومی حیاط ورودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۹۹
معماری در گذشته متناسب با اقلیم، فرهنگ، کاربران و منطقه طراحی می شده است. لذا شناخت مسکن بومی و چگونگی الگوها در شکل گیری خانه ها امری ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر به منظور بررسی موضوع محرمیت فضاها در خانه های سنتی و تاریخی بندر کنگ انجام شده است. محرمیت در این پژوهش در قالب میدان دید مورد تحلیل قرار می گیرد این شاخص با استفاده از نرم افزار نحو فضا بررسی شده است. جهت تحلیل و بررسی ساختار فضایی نمونه های موردی پژوهش از روش نحو فضا (اسپیس سینتکس ) و نرم افزار دپس مپ استفاده شده است. این پژوهش ترکیبی از روش های کیفی و کمی است. در بخش تحلیل کمی از داده های حاصل از نرم افزار با استفاده از ایزوویست (میدان دید) به منظور استخراج یافته ها استفاده شده است و در انتها یافته های به دست آمده به وسیله استدلال منطقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به طور کلی نتایج به دست آمده از تحلیل خانه ها نشان می دهد که موضوع محرمیت به عنوان یک اصل جدایی ناپذیر علاوه بر مسایل اقلیمی، به عنوان یک اصل فرهنگی مورد توجه بوده است. همچنین این نتیجه حاصل شده است که ناظر در محل ورودی در فضای ایزوله ای قرار می گیرد که به سایر فضاهای خانه دسترسی و دید نخواهد داشت و از طرفی با قرار گیری ناظر در حیاط ، این فضا به عنوان یک فضای خصوصی برای ساکنان که می توانند به راحتی در آن رفت و آمد کنند، تبدیل خواهد شد.
۹.

تحلیل پراکنش کاربری اراضی با تاکید بر عدالت اجتماعی در مناطق 1 و 4 شهر رشت با مدل AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کاربری اراضی عدالت اجتماعی تحلیل کمی وکیفی مدلAHP مناطق یک و چهار شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۵۳
طرح کاربری اراضی شهری یکی از موارد مهم برای دستیابی به اهداف کلان اجتماعی، اقتصادی و کالبدی است که نه تنها آثار بسیاری بر سرمایه گذاریها و تصمیم گیریهای عمومی می گذارد، بلکه نقش مهمی در میزان رشد شهری و کیفیت محیط کالبدی شهر دارد. هدف نهایی تحلیل مکانی و فضایی کاربری اراضی، ایجاد نوعی تعادل اکولوژیک و عدالت اجتماعی در روند توسعه و عمران شهری است و می باید به اهداف کیفی انسانی مثل ادراک زیبایی، احساس هویت فضایی و احساس تعلق به محیط پاسخ گوید. هدف پژوهش، تحلیل کمی و کیفی کاربری اراضی شهری با تاکید بر عدالت اجتماعی در مناطق یک و چهار شهر رشت می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- توصیفی است. جهت ارزیابی کمی کاربری ها به مقایسه سرانه کاربری ها در وضع موجود و مقایسه این سرانه ها با سرانه استاندارد پرداخته شده، ارزیابی کیفی کاربری ها از لحاظ تحلیل شاخص عدالت اجتماعی انجام گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آمار توصیفی، مقایسه میانگین شاخص ها و زیرشاخص ها و روش AHP استفاده شده است. نتایج نشان می دهد اکثر کاربری ها در سطح مناطق یک و چهار رشت، پراکنش فضایی مناسبی ندارند و تحلیل کاربری ها نشان از آشفتگی کمی و کیفی کاربری های مناطق یک و چهار رشت دارد. در پایان، راهکارهای مناسب جهت رسیدن به هدف اصلی برنامه ریزی شهری که تأمین رفاه مردم از طریق ایجاد محیطی بهتر، سالم تر، مؤثرتر ودلپذیرتر است، بیان می شود.
۱۰.

بررسی رقابت های ژئوپولیتیکی در منطقه جنوب آسیا با تأکید بر سواحل چابهار ایران و گوادر پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رقابت های ژئوپولیتیکی چابهار گوادر هندوستان چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۲۲۳
از دید بسیاری از صاحب نظران حوزه ژئوپولیتیک، اقتصاد سیاسی بین الملل و روابط بین الملل بخش بزرگی از مبادلات اقتصادی و تجاری و در کل تمرکز اقتصادی در جهان در حال حرکت به سمت جنوب آسیا و پاسیفیک است؛ هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی رقابت های ژئوپولیتیکی در منطقه جنوب آسیا با تأکید بر سواحل چابهار ایران و گوادر پاکستان است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین رقابت های رقابت های ژئوپولیتیکی در منطقه جنوب آسیا با تأکید بر سواحل چابهار ایران و گوادر پاکستان کدام ند؟ روش این مقاله کیفی است. روش جمع آوری اطلاعات کیفی است. شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی تحلیلی است. نتایج مقاله نشان می دهد که در این میان دو قدرت اقتصادی بزرگ جنوب آسیا یعنی چین و هندوستان که روزانه در حال رشد فزاینده اقتصادی و البته افزایش نیاز به انرژی و بازار مصرف هستند، در پی دستیابی به مناطق با اهمیت استراتژیک و ژئوپولیتیک برای توسعه همه جانبه خود هستند. لزوم دسترسی به آسیای مرکزی و حوزه خلیج فارس از اهداف مهم چین و هندوستان است. در این راستا تمایل این دو کشور به سرمایه گذاری در سواحل اقیانوس هند و دریای عمان و حتی خلیج فارس قابل توجه است. در حال حاضر این کشورها به دنبال توسعه زیرساخت های بنادر گوادر پاکستان، چابهار ایران و صحار عمان هستند.
۱۱.

بررسی تأثیر کیفیت نمای طبقات همکف تجاری بر توسعه الگوی مناسب فضای شهری (نمونه موردی: خیابان رودکی شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت نما طبقات همکف نمای تجاری حس تعلق به مکان الگوی فضای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۱۵۵
نمای طبقات همکف تجاری در خیابان های عبوری، نقش مهمی را در کیفیت فضاهای شهری ایفا می کند. بسیاری از نظریه پردازان شهری خیابان های تجاری عبوری را به عنوان یکی از اجزای اصلی سیمای شهری می دانند، زیرا در کنار نقش کارکردی خود باعث افزایش اجتماع پذیری در فضای شهری و همچنین ارتقای حس شهروندی می شوند. بنابراین به منظور افزایش حس تعلق به فضاهای شهری و برای برآورده ساختن نیازهای شهروندان، باید به کیفیت نماهای طبقات همکف تجاری توجه کرد و آنها را مورد بررسی قرار داد. مهمترین قسمت ساختمان که در معرض دید عموم شهروندان هنگام عبور از فضای شهری می باشد، طبقه ی همکف ساختمان است. طراحی این قسمت از ساختمان در کیفیت فضای شهری بسیار تأثیرگذار است. هدف از این مطالعه، شناسایی و ارزیابی مؤلفه های کیفیت نمای طبقات همکف تجاری و تأثیر آن بر حس تعلق به فضای شهری است. پژوهش حاضر با روش ترکیبی از نوع پیمایشی صورت گرفته است. در این پژوهش برای تدوین چهارچوب نظری ابتدا جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه اسنادی استفاده شده است. در بخش اصلی این پژوهش یعنی مطالعه موردی از ابزار پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شاغلین، ساکنین و عابرین در محل بوده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر به دست آمده است و پرسشنامه ها با روش نمونه گیری ساده تصادفی بین افراد توزیع گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است .
۱۲.

ارزیابی مؤلفه های تأثیرگذار بر برنامه ریزی و سیاست گذاری مسکن روستایی در ایران (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان ماسال/گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی برنامه ریزی مسکن مسکن روستایی شهرستان ماسال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۵۰
برنامه ریزی و سیاست گذاری مسکن روستایی در ایران که به طور جدی توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی پیگیری و اجرا می شود؛ به دنبال ارائه ی الگوی مطلوب مسکن برای ساکنان روستایی می باشد. با توجه به اهمیت برنامه ریزی مسکن روستایی، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی مؤلفه های تأثیرگذار بر برنامه ریزی مسکن روستایی در شهرستان ماسال و شناسایی نقاط قوت و ضعف آنها می باشد. در این راستا، روش تحقیق آمیخته با رویکرد کمی-کیفی بوده که از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه ی آماری تحقیق شامل مسئولان و کارشناسان حوزه ی مسکن روستایی در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ماسال/گیلان بوده است، که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 383 نفر به دست آمده و با استفاده از فرمول اصلاح شده ی کوکران به تعداد 340 نفر تقلیل یافته است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق نیز از روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار Smart-pls استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که 5 متغیر اصلی و 24 متغیر فرعی مورد بررسی، تأثیر برنامه ها و سیاست گذاری ها در برنامه ریزی مسکن روستایی را 903/0 درصد و تنها با از دست دادن 097/0 درصد تبیین می کنند. همچنین بیشترین اثرگذاری در بین مؤلفه های مورد بررسی در برنامه ریزی مسکن روستایی مربوط به مؤلفه های اقتصادی و کمی و کمترین تأثیرگذاری مربوط به مؤلفه ی کیفی به ترتیب با امتیاز 856/0، 811/0 و 326/0 می باشد. از طرفی شاخص نیکویی برازش مدل GOF برای اندازه گیری برازش مدل های اندازه گیری و ساختاری مقدار 522/0 به دست آمده است که از مطلوبیت کلی مدل ساختاری تحقیق حکایت دارد.
۱۳.

ارزیابی برهم ساخت گرایی فضای باز مجتمع های مسکونی با سنجش رفتار نگاری در جغرافیای شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برهم ساخت گرایی فضای باز مجتمع مسکونی کرمان جغرافیای انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۹
تا کنون پژوهش های زیادی در زمینه ارتقای کیفیت فضاهای شهری که مهمترین مکان رویداد تعاملات اجتماعی و سرچشمه سرزندگی و پویایی شهرها هستند، با تأکید بر تأثیرات محیطی-رفتاری در داخل و خارج از کشور انجام شده است. بنظر می رسد که تا پیش از جنگ جهانی دوم، تحقیقات علوم رفتاری تأثیر چندانی بر جغرافیا، طراحی شهری، معماری و نظریه های مرتبط با آن نداشته است(عسگری و همکاران،1399). یکی از رسالت های طراحان خلق رابط های متناسب بین انسا ن ها و کالبد اطرافشان است. برای نیل به این هدف، خالقان فضا باید درک صحیحی از رفتار انسان در محیط های متفاوت داشته باشند، به نحوی که پیوند انسان و مکان را قو یتر سازند. (کریمی آذری و همکاران،1395) مخاطب اصلی فضای شهری کاربران آن است و فضای شهری فقط با حضور مردم قابل توجه می شود .بنابراین می توان گفت موفقیت هر فضای شهری به دلیل پاسخگویی آن به نیاز کاربران و سازگاری طرح کالبد و محتوا (رفتار) است) Wiker ,1979).
۱۴.

مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل ریلی کالای محترقه و خطرناک در حقوق ایران و اسناد بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسئولیت مدنی حمل و نقل کالای خطرناک کالای محترقه جغرافیای وقوع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۱۵۵
مسئولیت مدنی ناشی از حمل و نقل وجغرافیای وقوع آن از مهم ترین موضوعاتی است که با توجه به تغییرات نوین در چگونگی و وسایل آن ، مورد توجه قوانین داخلی کشورها و اسناد بین المللی قرار گرفته است. رژیم مسئولیت مدنی ناشی از حمل و نقل نیز با توجه به شرایط اقتصادی و جغرافیایی کشورها و پایبندی به اسناد بین المللی متفاوت از هم می-باشند.در سیستم حقوقی برخی از کشورها مسئولیت مبتنی بر تقصیر است ودر برخی دیگراز نظام های حقوقی، مسئولیت مطلق در مسئولیت های قراردادی به ویژه در عرصه حمل و نقل کالاهای خطرناک یا پیش فرض مسئولیت در سوانح و خدمات بیمه ای نیز مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی به مسئولیت مدنی ناشی از حمل این کالاهادر حقوق ایران واسناد بین المللی پردا خته است .در حقوق ایران در خصوص حمل این کالاها ،قوانین جامعی وجود ندارد لذا برای تعیین شرایط حمل و میزان مسئولیت متصدی باید به قوانین داخلی چون آیین نامه ی حمل کالاو مسافر با راه آهن ، قانون تجارت ، قانون مدنی ، قانون مسئولیت مدنی، قانون اصلاح قانون بیمه اجباری وسیله نقلیه موتوری در مقابل اشخاص ثالث و کنوانسیون های بین المللی با عنوان کنوانسیون RID,SMGS(ضمیه Cکنوانسیون کوتیف) که ایران به آن پیوسته استناد نمود .
۱۵.

بررسی رابطه مدیریت راهبردی و توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان سیریک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت راهبردی توسعه پایدار روستایی شهرستان سیریک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
توسعه پایدار مفهومی است که پس از گزارش کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه در 1987، توانست تمامی رویکردهای دیگر که تا آن زمان غالب بودند را کنار زده و به گفتمان غالب در توسعه جوامع تبدیل شود. بنابر تعریف کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه، توسعه پایدار، توسعه ای است که نیازهای نسل فعلی را بدون ایجاد اشکال در توانایی نسل های آینده در برآوردن احتیاجات خود تأمین می نماید. حوزه های روستایی به عنوان قاعده نظام و فعالیت ملی نقش اساسی در توسعه ملی ایفا می کنند؛ زیرا توسعه پایدار سرزمین در گرو پایداری نظام روستایی به عنوان زیر نظام تشکیل دهنده نظام سرزمین است و پایداری فضاهای روستایی در ابعاد مختلف می تواند نقش مؤثری در توسعه منطقه ای و ملی داشته باشد و اگر در جریان پیشرفت و توسعه فضاهای روستایی وقفه ای ایجاد شود، آثار و پیامدهای آن نه تنها حوزه-های روستایی؛ بلکه مناطق شهری و در نهایت، کلیات سرزمین را در بر خواهد گرفت. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مدیریت راهبردی و توسعه پایدار روستایی(مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان سیریک) انجام شد. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش صاحب نظران و متخصصان بخش مرکزی شهرستان سیرک بودند که به شیوه هدفمن 47 نفر از آن ها انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد بین مدیریت راهبردی و توسعه پایدار روستایی ارتباط معنادار وجود دارد. از بین عوامل مدیریت راهبردی عامل اقتصادی مهم ترین عامل می باشد.
۱۶.

ارائه الگوی بهینه ی حمل و نقل شهری تهران با تاکید بر انرژهای پاک بومی سازی شده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمل و نقل شهری سوخت انرژی پاک تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۷۷
امروزه حمل و نقل با کلیه جنبه های زندگی در شهرها در ارتباط است. داشتن رویکرد پایدار مستلزم داشتن تطابق و هماهنگی میان فعالیت های انسانی با یک محیط با نشاط و مبری از آلاینده ها در کنار حمایت از پویایی و عدالت اقتصادی به همراه سرزندگی و عدالت اجتماعی است که به عنوان ابعاد اصلی توسعه پایدار مطرح است. هدف این مقاله ارائه الگوی بهینه ی حمل و نقل شهری تهران با تاکید بر انرژهای پاک بومی سازی شده است. در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات در آزمون فرضیات از نرم افزارهای SPSS و GIS استفاده خواهد شد. یا بعبارتی چون تحقیق کیفی است برای تحلیل آن ابتدا تبدیل کیفیت به کمیت با استفاده از پرسشنامه و تحلیل آمار ناپارامتریک در محیط SPSS و بیان تصویری آن در محیط GIS اقدام خواهد شد. در این پژوهش جهت یافتن سوخت پاک و بومی سازی آن با توجه به وضعیت کلان شهر تهران و کشور در ابتدا 5 سوخت مصرفی خودرو در ایران نظر 40 کارشناس و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP و در نرم افزار Expert Choice مورد تحلیل قرار گرفتند. در نهایت با توجه به 5 عامل مطرح شده از کارشناسان خواسته شده است که سوخت نهایی با کمترین میزان آلودگی و بیشترین میزان تولید در کشور را معرفی کنند؛ که نتایج در قالب طیف 5 گزینه ای لیکرت و با استفاده از آزمون t مورد آزمون قرار گرفت که سوخت گاز فشرده (CNG) به عنوان مناسبترین سوخت که دارای قابلیت بالای بومی سازی در تهران و کشور است معرفی گردد.
۱۷.

نقش سیاست خارجی بر روند جذب گردشگر در چشم انداز 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگر سیاست خارجی گردشگری سلامت گردشگری دینی چشم انداز 1404

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۱
این تحقیق با هدف نقش سیاست خارجی بر روند جذب گردشگر در چشم انداز 1404 انجام پذیرفته است. با توجه به اهمیت جذب گردشگران در کشور و شناخت عوامل موثر بر آن در راستای سند 1404 به منظور دستیابی به توسعه گردشگری پایدار و کسب رتبه های برتر گردشگری بررسی سیاست های دولت بویژه در حوزه خارجی دارای ضرورت فراوانی است که در این تحقیق مورد بحث و بررسی علمی قرار گرفته است. این تحقیق به روش کیفی انجام شده و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مصاحبه های متمرکز با صاحبنظران و بهره گیری از اسناد و مدارک معتبر گردآوری گردیده و با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی نسبت به تجزیه و تحلیل اطلاعات اقدام شده است. در نتیجه نهایی تحقیق میتوان گفت که بر اساس نظر صاحبنظران همسویی سیاست خارجی کشر با روند جذب گردشگران در حد متوسط رو به پایینی بوده و سیاست خارجی صحیح و درست دولت در قبال سایر کشورها تاثیر زیادی بر روند جذب گردشگران فرهنگی، تاریخی، دینی و سلامت دارد.
۱۸.

تبیین اثرات ژئواکونومیکی مناطق آزاد بر توسعه مناطق پیرامون مطالعه موردی منطقه آزاد انزلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناطق آزاد توسعه پایدار ژئواکونومی منطقه آزاد انزلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
درک صحیح تغییرات گسترده در صحنه های اقتصادی، تکنولوژی، فن آوری اطلاعات، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی و استقبال از آن و نیز مدیریت اینگونه تحولات در مقیاس پایلوت مناطق آزاد امری اجتناب ناپذیر است. مهمترین ابزارهای جهانی سازی در چهار مقوله تولید، تکنولوژی، سرمایه گذاری و تجارت خلاصه می گردد و سرمایه گذاری به عنوان مهمترین ابزار وموتور محرکه سایر موضوعات تلقی می گردد. با توجه به اینکه این مناطق می تواند یاری دهنده کشورهای در حال توسعه در رهایی از فقر و عقب ماندگی باشد، این کشورها به ایجاد مناطق آزاد روی آوردند. ایران نیز با توجه به اینکه با احداث مناطق آزاد در پی آن است تا کشور را در مسیر توسعه و همسو با اقتصاد جهانی قرار دهد، به همین منظور در شمال، جنوب، شرق و غرب دارای مناطق آزاد است. به این منظور پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و میدانی سعی نموده تا به تبیین اثرات ژئواکونومیکی مناطق آزاد بر توسعه مناطق پیرامون که به صورت مطالعه موردی به بررسی منطقه آزاد انزلی و توسعه مناطق چیرامونی پرداخته هست را بیان نماید. یافته های تحقیق نشان می دهد، از آنجایی که منطقه آزاد انزلی در پی افزایش سرمایه گذاری و ثبت شرکت ها و تولید و صادرات است، موجب اشتغال و توسعه اقتصادی در مناطق پیرامونی خود شده است.
۱۹.

برسی نقش بازاریابی در گردشگری مناطق آزاد تجاری با رویکرد توسعه اقتصادی منطقه مورد مطالعه جزیره قشم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازاریابی خدمات گردشگری توسعه اقتصادی مناطق آزاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۴۸
توسعه اقتصادی جذب سرمایه خارجی استفاده از طرفیت ها و مزیت های نسبی منطقه ای، ایجاد و راه اندازی فرصت های شغلی با و تحصیل درآمد بواسطه خدمات مرتبط برای ساکنان و همچنین برای توسعه مناطق کم برخوردار و یا کمتر توسعه یافته بخشهایی از مناطق مرزی یا قطب رشدهایی بنام مناطق آزاد تجاری درکشورهای مختلف بویژه ایران شکل گرفته است. عمده فعالیت این مناطق با رویکرد گردشگری است که از اهداف راهبردی شکلگیری این مناطق میباشد. برای رونق بخشی و جلب نظر سرمایه گذاران و مردم نیز به اتخاذ استراتژِ یهایی از جمله وضع قوانین آسان و برای نیل به هدف راهکارهایی چون بازاریابی که شامل فعالیت هایی در رابطه با رساندن خریدار و فروشنده به یکدیگر برای انجام معامله، ایجاد انگیزه و تقاضاست تاکید می گردد. بازار جهانگردی بر مبنای منطقه جغرافیایی ، ترکیب جمعیتی ، نوع رفتار یا بر مبنای روان نگاری بخش بندی می شود. و برای اثر بخشی بازاریابی در این حوزه از تکنیک آمیخته بازاریابی که عبارتند از: محصول، توزیع، قیمت و ترویج یا گسترش محصول (سیاستهای تشویقی) استفاده می گردد. برای اطمینان یافتن از اینکه همه تلاش ها در راه تأمین هدفهای کوتاه مدت و بلند مدت بکار می رود برای بازاریابی (خدمات) ،کار با تهیه یک برنامه موفق بازار یابی با تجزیه و تحلیل عوامل محیطی شروع و با تجزیه و تحلیل عوامل اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی و ارزیابی بازار و روند رقابت را تجزیه و تحلیل می شود.
۲۰.

تحلیل توزیع شاخص های برنامه ریزی و مدیریت پایدار صنعتی بر اساس رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت توسعه پایدار مسئولیت اجتماعی برنامه ریزی استراتژی آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۴
منابع انسانی به عنوان مهم ترین دارایی سازمان های دانشی و منبع خلاقیت و نوآوری که قابلیت های فردی، استعداد، دانش، تجربه، مهارت، توانایی و نگرش را در خود دارند، زیر بنای اصلی موفقیت سازمانی را تشکیل می دهند هدف پژوهش طراحی مدل مدیریت منابع انسانی پایدار در صنعت پتروشیمی ایران بر اساس رویکرد آینده پژوهی می باشد . هدف پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و توسعی و کیفی و روش اجرای آن از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی است . جامعه آماری پژوهش 15 نفر از خبرگان که به عنوان تیم تصمیم در شناسایی شاخص ها و ابعاد متغیرها که از روش غیرتصادفی (هدفمند) و روش گلوله برفی استفاده شده است, می باشد . یافته ها ی پژوهش حاکی از آنست مدل مدیریت منابع انسانی پایدار در صنعت پتروشیمی ایران بر اساس رویکرد آینده پژوهی از چهار بعد اصلی (درونداد ، سازمان ، فرآیند ، برونداد) و 15 مولفه و 53 شاخص ، تشکیل می شود . این یافته ها در سه مرحله از پرسشنامه های خبرگان ، تکنیک دلفی مرحله اول و تکنیک دلفی مرحله دوم بدست آمدند که می بایست به هر چهار بعد توجه داشت.
۲۱.

نقش عوامل جغرافیایی- محیطی در شکل گیری رفتار انسان: مطالعه موردی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط جغرافیایی رفتار انسانی خشونت عشق شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۱۷۶
این تحقیق با هدف بررسی نقش عوامل جغرافیایی- محیطی در شکل گیری رفتار انسانی انجام شده است. پژوهش با رویکرد کیفی، تفسیری و روش گراندد تئوری انجام شده است؛ گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه ی عمقی با 30 نفر از زنان و مردان ساکن شهر تهران انجام شده است که روش انتخاب آنان، نمونه گیری نظری هدف مند بوده است. یافته های این تحقیق پس از مستند سازی در یک فرآیند علمی و با استفاده از کدگذاری داده ها در سه فاز بدست آمده است. در این پژوهش یک گونه شناسی از رفتار انسانی ارائه شده که در قالب مدل پارادایمی قرار دارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل جغرافیایی محیطی در شکل گیری رفتار انسانی(عشق، خشونت، نفرت) در شهر تهران غلبه زیادی یافته است. همچنین گونه شناسی به دست آمده نشان می دهد که تاثیرات منفی مولفه های نامطلوب جغرافیایی محیطی در رفتار انسانی در قالب خشونت جسمی، خشونت کلامی، خشونت جنسی، خشونت روانی، خشونت رسانه ای، نفرت در مواجهه با عشق به خود، عشق عاقلانه، عشق الهی، عشق ایثارگرانه خود را نشان داده است.
۲۲.

سنجش تاثیر مولفه های بازآفرینی فرهنگ مبنا بر توسعه پایدار گردشگری در بافت فرسوده تاریخی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی فرهنگ مبنا توسعه پایدار گردشگری بافت فرسوده تاریخی شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۸۴
وجود بافتهای فرسوده سبب شده است که بازآفرینی شهری جزء مهمترین دغدغه های برنامه ریزان کشورمان باشد. این مسئله وقتی در بافت تاریخی رخ میدهد ابعاد جدی تری به خود می گیرد چرا که با روند رو به افزایش فرسودگی هویت تاریخی و فرهنگی یک شهر به خطر می افتد. بافت تاریخی شهرها مهمترین بستر کالبدی-فضایی ارزشهای فرهنگی محسوب میشود.رویکرد منتخب پژوهش بازآفرینی فرهنگ محور می باشد. هدف از انجام پژوهش سنجش تاثیر بازآفرینی فرهنگ مبنا (متغیر مستقل) بر توسعه پایدار گردشگری (متغیر وابسته) و ارزیابی وضعیت شاخص های هر یک از دو مفهوم در محدوده مورد مطالعه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (0.935) به دست آمده است. برای تحلیل داده ها رگرسیون چند متغیره آماری تی تک نمونه با استفاده از نرم افزار spss استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین بازآفرینی فرهنگ مبنا و توسعه پایدار گردشگری همبستگی قوی و رابطه مستقیم وجود دارد و این دو شاخص بر یکدیگر تأثیر گذارند. همچنین نتایج نشان داد که متغیر مستقل بیشترین همبستگی را به ترتیب با شاخص امکانات خدماتی و رفاهی، زیست محیطی، اجتماعی، مدیریت شهری، فرهنگی، تکنولوژی و کالبدی دارد. نتایج آن بیانگر این بود که شاخص اقتصادی در مفهوم توسعه پایدار گردشگری در وضعیت نامطلوب در ارزیابی وضعیت شاخص های مفهوم بازآفرینی شاخص عملکرد در وضع نامطلوب نسبت به سایر شاخص ها قرار دارد.
۲۳.

بررسی کارآیی بالکن و بهینه سازی آن در مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی (مطالعه موردی: مناطق 7 و ۸ تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بالکن کارآیی بهینه سازی آپارتمان مناطق 7 و ۸ تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۷۲
مقدمه: آپارتمان های با مساحت کم، تهویه نامناسب و فاقد فضاهای نیمه باز مانند بالکن از چالش-های امروز زندگی سکونتگاه های انسانی است که باید با برنامه ریزی و ساخت و سازهای علمی نسبت به رفع آن اقدام شود. هدف پژوهش: بررسی کارآیی بالکن و روش های بهینه سازی آن در آپارتمان های مسکونی.روش شناسی تحقیق: در این پژوهش پرسش نامه هایی برای تمام گروه های سنی ۱۰ تا 80 ساله تنظیم شد و بالغ بر ۱۰۰ بالکن در مناطق ۷، ۸ تهران و پردیس و پرند بررسی شدند. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه با وسعتی معادل 15335212.41 متر مربع، 1.2 درصد مساحت کل شهر تهران را تشکیل می دهد و از لحاظ وسعت مقام پانزدهم را در بین مناطق شهر تهران دارا می باشد. جمعیت ساکن منطقه 194.312 نفر است. منطقه 8 تهران نیز با مساحت 1339 هکتار و جمعیت 377806 در محدوده شرقی تهران قرار دارد. یافته ها و بحث: بالکن در مناطق مورد بررسی به دلایلی مانند نداشتن محرمیت، جانمایی غلط از لحاظ طراحی فضای معماری، موقعیت نامناسب در جهت های اقلیمی، مساحت کم و همچنی عدم امنیت، فقدان فضای سبز و ... از کارایی مناسبی برخورداد نیست.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که عدم شکل گیری فضای خصوصی مناسب و حفظ حریم شخصی در فضاهای نیمه باز، مهم ترین عامل کارکرد ضعیف بالکن در واحدهای مسکونی محسوب می شوند که باید در جهت رفع آنها برنامه ریزی شود.
۲۴.

بررسی رابطه میان شیوه زندگی و معماری خانه با نگاهی بر تاثیر مدرنیته (مطالعه موردی: خانه های پلکانی در جغرافیای امیرآباد پاوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیوه زندگی کالبد خانه های پلکانی مدرنیته پاوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۰
شکل گیری معماری خانه ها متاثر از عوامل متعددی است که تمامی آنها از نظر میزان اهمیت و تاثیرگذاری در یک سطح قرار نمی گیرند. به نظر یکی از مهمترین آنها، شیوه زندگی است که با داشتن مقوله هایی همچون"فرهنگ"،" اجتماع" و" اقتصاد"، ویژگی های کالبدی خانه ها را دچار تغییر می نماید. با این فرض، در مقاله حاضر سعی شده تا با تعیین جایگاه شیوه زندگی معاصر و اهمیت مقوله های آن، ویژگی های کالبدی در معماری خانه های پلکانی پاوه بررسی شود. در این پژوهش، روش تحقیق از نوع تحلیلی- توصیفی است که برای بررسی همبستگی میان عامل ها، از روش "تحلیل عاملی" استفاده شد. برای پیمایش مدل نظری بدست آمده از مبانی نظری ابتدا "پرسشنامه ای بسته" با مقیاس لیکرت پنج تایی طراحی و سپس برای تحلیل داده های آن از نرم افزار "اسمارت پی ال اس" استفاده شد. البته برای اینکه بتوان نتایج حاصل از نمونه های بررسی شده را به کل جامعه آماری تعمیم داد، نمونه ها به صورت "تصادفی ساده" انتخاب شدند. سرانجام با استفاده از روش "رولوه" و "عکسبرداری"، الگوها و برخی از مهمترین تغییرات آن ها بدست آمد. بر خلاف انتظار، نتایج حاصل از پرسشنامه نشان داد زیرمجموعه های "بوروکراتیک شدن" و "تجاری شدن" نسبت به سایر زیرمجموعه ها برای ساکنان از اهمیت کمتری برخوردار است و آنچه مهم می باشد "رسانه ای شدن" زندگی امروز است. در "رولوه" نیز، تحولاتی از قبیل؛ "تقلیل اهمیت حریم خصوصی"؛ "انتقال محل تفریح و جشن ها به بیرون از خانه"؛ "انتقال محل نگهداری دام به بیرون از خانه و شهر" و ... دیده می شود.
۲۵.

تعهد دولت ها به ایمن و پایدارسازی سکونت گاه ها در مقابله با تغییرات اقلیمی در چارچوب حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکونت گاه های انسانی ؛ تعهد دولت ها ؛ تغییرات اقلیمی ؛ حقوق بین الملل ؛ ؛ توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۶۵
پژوهش حاضر به موضوع تعهد دولت ها به ایمن و پایدارسازی سکونت گاه های انسانی در مقابله با تغییرات اقلیمی در چارچوب حقوق بین الملل می پردازد. هدف از نگارش این پژوهش تبیین تعهدات حقوقی دولت ها به ایمن و پایدارسازی سکونت گاه ها در مقابله با تغییرات اقلیمی در چارچوب حقوق بین الملل است. این پژوهش به صورت کیفی، تحلیلی، توصیفی و به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است. تغییرات اقلیمی از جمله عواملی است که از دهه ها قبل پایدارسازی سکونت گاه ها را با چالش رو به رو ساخته و خسارات بسیاری را به محیط زیست بشر وارد آورده است. بنابراین دولت ها در قالب معاهدات و کنوانسیون های زیست محیطی سعی در کنترل این پدیده نموده اند. گرچه کنوانسیون ها و اسناد حقوقی بسیاری به تعهدات دولت ها به پایداری سکونت گاه ها در مقابله با تغییرات اقلیمی و همچنین کاهش بلایای طبیعی که همگی سکونت گاه های انسانی را دچار چالش می سازد، تاکید نموده اند و هر یک از دولت های عضو تعهداتی را جهت مقابله و کنترل تغییرات اقلیمی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و از طرفی سازگاری محیط زیست بشری با پدیده تغییرات اقلیمی همچون ایمن سازی سکونت گاه ها و اماکن بشری عهده دار شدند، اما به دلیل ویژگی غیرالزام آوری شان چندان مورد توجه دولت ها نیستند. اما در هر صورت می توانند به عنوان سازوکاری موثر در کنترل تغییرات اقلیمی و ایمن نمودن سکونت گاه ها مثمر ثمر باشند.
۲۶.

مدیریت و برنامه ریزی توسعه پایدار بافت های شهری؛ مطالعه موردی شهر خرم دره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار بافت های شهری شهر خرم دره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف اصلی این مقاله عبارت است از مدیریت و برنامه ریزی توسعه پایدار بافت های شهری شهر خرم دره است. سوال اصلی مقاله این است که آیا بازآفرینی شهری بر توسعه پایدار شهری خرو دره تاثیر دارد؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج مقاله نشان می دهد که توسعه پایدار نیازمند اقتصاد با ثبات و نظام اجتماعی است که در برابر شوک ها مقاومت کند و امکانات رفاهی را برای نسل های آینده تضمین نماید، عواملی مانند تورم، انحصارگرایی، فقر و آلودگی محیط زیست نشانگر عدم بهره برداری صحیح از منابع طبیعی و اقتصادی و محرومیت قشر وسیعی از آحاد جامعه از منافع حاصله می باشد که حاکی از فقدان فرصت های برابر و وجود ناآزادی های استفاده همگان از امکانات موجود است که به نابرابری ها دامن زده و سبب توسعه نیافتگی می شود. مطابق با یافته های بدست آمده از تحقیق حاضر، در شهر خرم دره وضعیت اقتصادی در حد متوسط است و بیشتر مردم با مشاغلی چون کارمندی ، کارگری و کشاورزی اینگونه اظهار نظر می کنند که؛ وضعیت اقتصادی شهرشان تابعی از اقتصاد کلان کشور است. کشاورزان نیز به عنوان قشری مهم و تولید کننده معیشت خود را وابسته به برنامه ها و سیاست های دولت دانسته اند. البته نباید از این نکته غافل بود که در چند سال اخیر خیل جوانان بیکار و تحصیلکرده از وضعیت خود ناراضی بوده و می گفتند برای رسیدن به توسعه پایدار شهری قبل از هرچیز بایست مدیران شهری به مولفه اقتصاد توجه نشان دهند.
۲۷.

واقعیات ژئوپولیتیک و الگوی مدیریت بحران هسته ای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت بحران آسیای غربی ژئوپولیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۶۹
امروزه نقش هر کشور در سیاست جهانی تحت تأثیر عوامل ژئوپولیتیکی آن است. به گونه ای که از دیدگاه جغرافیدانان سیاسی، قدرت هر کشور به شدت از ژئوپولیتیک و موقعیت جغرافیایی آن تأثیر می پذیرد. ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، وضعیت ژئوپولیتیک منحصربه فردی رادارست. این موقعیت، ایران را تبدیل به کشوری جهانی کرده است که همواره در معادلات جهانی نقش برجسته ای به آن می دهد. بر این اساس، پژوهش مزبور با روش توصیفی _ تحلیلی به دنبال بررسی روند رویکردهای اتخاذی سه دولت های ج اایران در مدیریت بحران هسته ای است. در این تحقیق بر اساس هدف پژوهش ، روش تحقیق برای تجزیه و تحلیل توصیفی و تحلیلی ، استفاده از منابع کتابخانه ای و رسانه های داخلی و خارجی است تا توجیه قانع کننده ای برای استدال پژوهش پیدا کنیم. رابطه سیاست و فضای جغرافیایی رابطه ای دوجانبه و پویاست. هر سیاستی تظاهرات جغرافیائی/ فضایی خاص خود را و هر فضایی نیز سیاست های خاص خود را نیاز دارد. پس توجه به واقعیات جغرافیایی و ژئوپولیتیک می تواند عامل مهم و حیاتی در اتخاذ سیاست های اعمالی حکومت ها باشد. جمهوری اسلامی ایران در مدیریت بحران هسته ای که از سال 1382 شروع شد و با توافق برجام هرچند به صورت تعلیق یافته) پایان یافت سه رویکرد مختلف را اجرایی در مدیریت بحران هسته ای بکار برده است:1.سازش 2.تقابل 3.تعامل. که به جز رویکرد سوم یعنی مدیریت تعاملی با نگاه به منافع ملی، الگوهای مدیریت بحران هسته ای دیگر نتوانسته اند نقش موثری در حفظ و تامین منافع ملی داشته باشد
۲۸.

کارنامه اقتصادی ترامپ در سیاست منطقه ای از منظر واقع گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد سیاست خارجی ترامپ واقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۵
هدف از این نوشتار بررسی اقتصاد در سیاست خارجی ترامپ از منظر واقع گرایی می باشد .سوال اساسی پژوهش عبارت است از: کارنامه سیاست خارجی ترامپ در اقتصاد بین الملل پس از 4سال از ریاست جمهوری و از منظر واقع گرایی چگونه بوده است؟ این مطالعات به روش توصیفی تحلیلی به انجام رسیده است. نتایج نشان می دهد، سیاست خارجی ترامپ مبتنی بر منافع محوری بوده چارچوب رویکرد منفعت محوری و ناسیونالیسم اقتصادی را به جهانی شدن اقتصاد بین الملل ترجیح می داد و با دید تردید به جهانی شدن اقتصاد می نگریست. ترامپ اعتنایی به جهانی شدن اقتصاد نداشت، او به بهانه ی ملی گرایی، بعضی پیمان های تجاری را لغو و یا در پی اصلاح آنان بود. ترامپ با ایجاد نظم لیبرال در آمریکا مخالف است و در پی پایان دادن به نظم بوده، به نظر اقتصاد جهانی منفعتی برای آمریکا نداشته و او در پی بازتعریف بنیادین از منافع ملی آمریکا بوده است. سیاست حمایت گرایی ترامپ وضعیت اقتصاد جهان را بدتر می کند. با روی کار آمدن دولت ترامپ، جهت گیری سیاست خارجی آمریکا دستخوش تغییرات محسوسی شده و از بین الملل گرایی لیبرال به ترکیبی از نوانزواگرایی و واقع گرایی تحول یافته بوده است. از مهم ترین شاخص های این نوع جهت گیری، اولویت دادن به اهداف ملی، اتخاذ سیاست های یکجانبه، مخالفت با ایفای نقش رهبری مشروع و مشارکتی آمریکا، عدم تمایل نسبت به جهانی شدن اقتصاد و عدم پایبندی آمریکا به تعهدات اخلاقی و هنجارهای بین المللی بوده است
۲۹.

بررسی نقش سازمانهای مردم نهاد در مدیریت شهری (موردی: شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سمن ها مدیریت شهری شهرداری تهران تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۲۲۰
با عنایت به اهمیت و ضرورت روز افزون اهمیت مدیریت شهری در دستیابی به توسعه پایدار و همجانبه، مطالعه حاضر به بررسی نقش سمن ها در مدیریت شهری شهرداری تهران می پردازد. از نظر طرح تحقیق مطالعه حاضر از نوع میدانی و کاربردی است جامعه و حجم نمونه آماری شامل مدیران و کارشناسان شهرداری مناطق 22 گانه تهران و 121 نواحی که 220 نفر آنها شهرداران هر منطقه و مدیران ارشد می باشند. نتایج براساس آزمون های فریدمن و روش تحلیل عاملی درجه دوم بدست آمد. در این حوزه 6مولفه بصورت حقوق شهری، حسابداری و مدیریت مالی، مهندسی شهری، شهرسازی، محیط زیست به عنوان مؤلفه های مدیریت شهری در نظر گرفته شده اند. نتایج آزمون فریدمن بیانگر این است که حسابداری و مدیریت مالی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است و بعد از آن اقتصاد شهری با در رتبه بعدی قرار گرفته است. حقوق شهری در جایگاه سوم و محیط زیست در جایگاه چهارم قرار گرفته است علوم اجتماعی شهری، شهرسازی و مهندسی شهری به ترتیب رتبه های بعدی را به خود اختصاص داده اند. یافته ها نشان داد سازمان های مردم نهاد، بعنوان واسط بین شهرداری، مردم و حکومت، می توانند نقشی بی بدیل و حیاتی داشته باشند و با برقراری ارتباط، مشارکت عمومی و مدیریت کارا، شهرداری را از یک سازمان منفعل به نهادی پویاو توانمندساز تبدیل کنند.
۳۰.

تحلیل تهدیدات خارجی تأثیرگذار بر توسعه و امنیت مناطق مرزی ایران (مطالعه موردی: استان خراسان جنوبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهدیدات توسعه مناطق مرزی افغانستان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۸
توسعه و امنیت برای مناطق مرزی ایران، یکی از مسایل اصلی و مهم است که باید مورد توجه جدی مسئولان قرار بگیرد. این مناطق همواره با معضلات و چالشهای توسعه و امنیت مواجه هستند. این مسأله، نگرانی های امنیتی در مناطق شرقی را به یکی از معضلات اصلی برای ایران مبدل ساخته است. چرا که مرزهای شرقی ایران که بسیار طولانی هستند با موضوعاتی از قبیل قاچاق مواد مخدر، ژئوپولیتیک آب، مسائل قومی و مذهبی و حضور کشورهای بیگانه در کشورهای همسایه دست به گریبانند. ایران از سمت شرق با دو کشور افغانستان و پاکستان هم مرز است؛ کشورهایی که به دلیل دوره های طولانی تنش و بی ثباتی، نقش زیادی در ایجاد ناامنی در مناطق همجوار خود از جمله ایران دارند. نوشتار حاضر کوشیده به روش توصیفی– تحلیلی، ریشه های ناامنی و تهدیدات خارجی تأثیرگذار بر توسعه و امنیت منطقه مرزی خراسان جنوبی را مورد تحلیل قرار دهد. سوال اصلی مطرح شده این است که آمایش سرزمین استان خراسان جنوبی به عنوان منطقه مرزی در شرق کشور با چه تهدیدات خارجی برای توسعه و ایجاد امنیت مواجه است؟ نتایج یافته های تحقیق حاکسیت که قاچاق مواد مخدر، شرارات و ناامنی، تروریسم، مسائل قومی و مذهبی و بی ثباتی سیاسی افغانستان از مهمترین تهدیدات خارجی فراروی توسعه و امنیت در مناطق مرزی ایران و افغانستان به ویژه در استان خراسان جنوبی محسوب می گردد. لاجرم، آمایش سرزمین در استان خراسان جنوبی با مسایل و چالشهای عدیده ای مواجه است و توسعه و امنیت در این استان، به نگاه و توجه ویژه دولت و مسئولان محلی نیاز دارد
۳۱.

واگرایی قوم بلوچ و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شکاف قومی - مذهبی امنیت ملی قوم بلوچ واگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۱۷۶
ایران کشوری متنوع از نظر قومی است . ویژگی های متمایز کننده اقوام از دیک دیگر در ایران بیشتر بر مولفه های زبانی و مذهبی متمرکز می شود . سکونت قومیتهای ایرانی عمدتا در مناطق مرزی و هم جوار با کشور هم زبان خود ، زمینه مناسبی را برای وقوع بحرانهای قومی و متاثر ساختن امنیت ملی کشور فراهم می آورد ؛ از طرفی در مطالعات بین الملل استفاده تاکتیکی از قومیت ها بسیار اهمیت یافته است . بر این اساس ، نتیجه پژوهش حاضر که بر اساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته ، بر این فرض مبتنی است که برخورد سخت ، امنیتی و سیاسی با گروههای قومی سبب افزایش احساس محرومیت سیاسی و اقتصادی در آنها می شود . این مساله احساس رضایت ، حساسیت ، اعتماد و مشارکت سیاسی قومیتها ، توان سیاست سازی دولت در زمینه حفظ یکپارچگی ، انسجام و هویت ملی را کاهش داده ، زمینه بهره برداری فرصت طلبانه کشورهای بیگانه فراهم می آورد . آگاهی به شرایط و عواملی که سبب تنش در روابط قومی در ایران می شوند ، می تواند به اتخاذ راه کارهای اجرایی بهتر و موثرتر بیانجامد . دولت مرکزی باید با اتخاذ سیاستهای موثر و اجرایی قومیت ها را به سوی مشارکت ملی سوق دهد .
۳۲.

طراحی الگوی مثبت گرایی در رفتار سازمانی کارکنان سازمان های ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مثبت گرایی در سازمان سازمان های ورزشی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۱۹۸
هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی مثبت گرایی در رفتار سازمانی کارکنان سازمان های ورزشی بود. روش این پژوهش ترکیبی و طرح آن از نوع همسوسازی و اکتشافی بود. در بخش کیفی این تحقیق از روش نظریه داده بنیاد رهیافت اشتراوس و کوربین و در بخش کمی از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی صاحب نظران و مطلعین سازمان های ورزشی بودند. در این بخش نمونه گیری با روش حداکثر تنوع انجام شد و مجموع افراد مشارکت کننده 15 نفر بودند. جامعه آماری این تحقیق در بخش کمی تمامی کارکنان ادارات ورزش و جوانان مناطق جنوب و جنوب شرق کشور به تعداد 638 نفر بودند. تعداد حجم نمونه در این تحقیق مبتنی بر تعداد پارامترهای شناسایی شده در بخش کیفی تحقیق برآورد شد (برای هر پارامتر شناسایی شده 5 نمونه در نظر گرفته شد). در نتیجه حجم نمونه برابر با 459 نفر بود که با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. همچنین در بخش کیفی جهت گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از پرسشنامه استفاده شد. جهت بررسی کیفیت و اعتباربخشی به نتایج کیفی در تحقیق حاضر از معیارهای ارزشیابی لینکلن و گابا (1985) شامل معیارهای اعتبار، انتقال، قابلیت اعتماد و تأییدپذیری استفاده شد و جهت روایی و پایایی ابزار بخش کمی از روش های روایی محتوا، روایی همگرا، روایی واگرا و آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. یافته ها نشان داد پدیده محوری در این تحقیق ترکیبی از مقوله های فرعی خودکارمدی، تاب آوری، خوش بینی واقع بینانه و امیدواری است.
۳۳.

مجموعه راهبردهای پدافند غیرعامل متناسب با ساختارهای (جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی) در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر چابهار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدافند غیر عامل امنیت شهری ساختارهای(جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی) شهر چابهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۸
همیشه شهرها به عنوان مکانی برای تأمین امنیت بشر در برابر حوادث و مخاطرات انسانی و طبیعی بوده اند. اما تغییرات گسترده شهرها در طی دهه های اخیر و تمرکز بی محابای جمعیت در مراکز شهری، شهرها را به محیطی مخاطره آمیز تبدیل کرده است. از این رو، بحث تأمین امنیت شهروندان و دفاع از همه امکانات و تسهیلات شهری به شیوه هوشمند و برنامه ریزی شده، راه را برای مفهوم پدافند غیر عامل شهری باز کرده است. هدف پژوهش حاضر، مجموعه راهبرد های پدافند غیرعامل متناسب با ساختار های (جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی) در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر چابهار) می باشد. تحقیق حاضر بر اساس هدف، یک تحقیق توسعه ای، بر حسب ماهیت، از روش کمی و بر حسب روش از نوع پیمایشی و نحوه اجراء توصیفی-تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار Expert choice و مدل SWOT استفاده شد. نتایج مدل SWOT نشان داد استراتژی های کلان بر اساس قاعده ی معمول با توه به اینکه میانگین کل امتیازات تهدیدات و ضعف ها بیشتر از میانگین کل امتیازات فرصت ها و قوت ها باشد (WT<SO)، استراتژی کلان، از نوع استراتژی بازنگری خواهد بود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در شرایط کنونی، شهر چابهار فاقد یک برنامه جامع دفاعی جهت تأمین امنیت شهر و شهروندان در شرایط بحرانی و بروز حملات احتمالی از سوی دشمن می باشد، لذا برنامه ریزان، مدیران شهری و طراحان شهری نسبت به برنامه ریزی پدافند غیر عامل چاره اندیشی داشته باشند.
۳۴.

تحلیل داده های گمرکی و طراحی مدل ارزیابی ریسک با تاکید بر اثر اقلیم گرم و مرطوب در گمرکات استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت ارزیابی ریسک داده های گمرکی داده کاوی Rapid miner

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۱
تلاش برای بکارگیری تکنیک های مدیریت ریسک در راستای کاهش ریسک در گمرک اهمیت دارد. هدف از پژوهش تدوین الگوی مدل مدیریت ارزیابی ریسک با استفاده از الگوریتم های داده کاوی می باشد. این پژوهش براساس روش توصیفی و تحلیلی بر اساس الگوریتم های داده کاوی می باشد و نیز تحقیق حاضر از نوع روش و ماهیت، از نوع کیفی- کمّی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل خبرگان و سیاست گذاران، مدیران و مشاورین ارشد گمرک استان خوزستان می باشند. در قسمت روش کیفی مدیران و مشاورین ارشد خبره در نظر گرفته شدند، تعداد 14 نفر از همکاران خبره سازمان، تعداد 10 نفر از اساتید دانشگاهی برای استخراج اولیه مدل در قسمت کمی نیز تمامی مدیران و مشاورین ارشد گمرک استان خوزستان بعنوان جامعه آماری تحقیق در نظر گرفته شدند. در هر دو فاز کیفی و کمی نمونه گیری بصورت قضاوتی و هدفمند صورت گرفت. در این تحقیق از الگوریتم درخت تصمیم برای ساخت مدل مدیریت ارزیابی ریسک و تحلیل داده های گمرکی استفاده شد، که از الگوریتم درخت تصمیم و تحلیل داده های گمرکی از نرم افزار Rapid miner ورژن 9.1 بهره گیری شده است. نتایج تحقیق نشان داد در بین عوامل ریسک شناسایی شده در رویه تراتزیت ارزش ارزی بالاترین اهمیت و نوع ترانزیت کمترین اهمیت را دارد. و در بین عوامل ریسک شناسایی شده در رویه واردات بیمه بالاترین اهمیت و وزن خالص کمترین اهمیت را دارد و در بین عوامل ریسک شناسایی شده در رویه صادرات وزن خالص بالاترین اهمیت و ارزش ارزی کمترین اهمیت را دارد.
۳۵.

تدوین مدل رضایتمندی از کیفیت فضایی فرهنگ مبنا در مجموعه های مسکونی با روش POE(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ مدل POE کیفیت فضایی مجموعه مسکونی برنامه ریزی منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۲ تعداد دانلود : ۴۱۶
این پژوهش به دنبال آن است تا به بررسی رضایتمندی از کیفیت فضایی در جنبه ذهنی که فرهنگ در آن میگنجد بپردازد. استفاده از روش ارزیابی پس از ساخت از طریق شناسایی نقاط ضعف و قوت هر مجموعه می تواند به این امر کمک نماید. هدف از این پژوهش به دست آوردن مدلی است که بتوان به کمک آن به ارزیابی کیفیت فضایی هر مجموعه مسکونی متناسب با فرهنگ ساکنینش دست یافت. از این رو پژوهش استفاده از روش پژوهش کیفی و تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، به دنبال پاسخ به این سوال است: چگونه می توان با روش poeمدلی تنظیم کرد که بر اساس آن میزان رضایتمندی ازکیفیت فضایی- فرهنگی در مجموعه های مسکونی را سنجید؟ یافته های پژوهش مبین آن است که بسیاری از موارد مرتبط با فرهنگ در مقوله ادراکی یا ذهنی میگنجد. این بدان معنا نیست که نقش سایر شاخصه های مادی( عینی) را باید نادیده گرفت. در این میان نقش زمان و نیازهای آتی که در یک مسکن ممکن است اتفاق بیوفتد از اموری است که در میزان رضایتمندی بهره برداران به صورت مستقل نقش مهمی را ایفا میکند. بر اساس مدل مفهومی نهایی می توان به شاخصه ها و گزینش آنها در ارزیابی مجموعه های مسکونی از بعد کیفیت فرهنگی-فضایی، هر نمونه مطالعاتی نایل آمد. این شاخصه ها قابلیت آن را دارند تا در هر نمونه موردی بوسیله پرسشنامه به آزمون گزارده شود تا میزان هریک را بتوان سنجید.
۳۶.

تبیین عوامل موثر اشاعه و پذیرش فناوری های نوین تفکیک در مبدا پسماند شهری بمنظور بهبود مدیریت شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری های نوین مدیریت پسماند شهری تفکیک در مبدا مدیریت شهری مدل سازی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۱۸۷
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین عوامل موثر اشاعه وپذیرش فناوری های نوین حوزه مدیریت پسماند شهری انجام شده است. این تحقیق از لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی بوده و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه مورد بررسی شهروندان شهر تهران است که در آن ها فناوری های نوین مورد نظر در این پژوهش در حوزه تفکیک در مبدا پسماند اجرا و پیاده شده است. به منظور بررسی روایی پرسشنامه از تحلیل عاملی تاییدی و به منظور بررسی فرضیات تحقیق از مدل سازی معادلات ساختاری روش الگویابی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار SmartPLS3 استفاده شده است.همه فرضیه های تحقیق مورد تایید قرار گرفته است و عوامل موثر(عوامل اجتماعی، عوامل مدیریتی، عوامل فرهنگی، روش های آموزشی و ترویجی، آگاهی از غرفه های بازیافت، اعتماد به اپلیکیشن، جذابیت فنی، انگیزه، انتظارات از انتشار و توزیع، بازاریابی رقابتی) اشاعه و پذیرش فناوری های نوین در حوزه مدیریت پسماند شهری به اثبات رسید. نتایج نشان داد که عوامل موثر با اشاعه و پذیرش فناوری های نوین بکارگرفته شده در حوزه تفکیک در مبدا پسماند رابطه مثبت و معناداری دارند .نتایج حاکی است بهره گیری از این مدل به مدیران کمک می کند تا این ابعاد را شناسایی و با رفع نقاط ضعف و قوت در زمینه ذیربط، به ارتقا و بهبود اشاعه و پذیرش در مخاطبان فناوری های بکارگرفته شده تفکیک از مبدا پسماند اهتمام داشته و بتوانند علاوه بر معرفی موثر کاربران بیشتری را به استفاده از این فناوری ها ترغیب نمایند.
۳۷.

تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر رفتار سیاسی شهروندان ایران (از سال97-87)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی رسانه مشارکت سیاسی رفتار سیاسی و انتخابات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف این مقاله بررسی تأثیرات شبکه های اجتماعی بر رفتار سیاسی مردم ایران است. زیرا رسانه های جمعی در کشور ما به طور پیوسته در حال از دست دادن مرجعیت و اعتبارشان هستند. ریشه های این روند، هم به درون رسانه ها بر می گردد، هم به بیرون . در کنار برخی تحولات تکنولوژیک و تغییرات در اکوسیستم اطلاع رسانی، سیاست گذاری های حاکمیتی عامل مهمی بوده که طول سالهای گذشته، منجر به تضعیف رسانه ها و کاهش مرجعیت و اعتبار آنها شده است. جامعه آماری این تحقیق دربرگیرنده ی کل افراد ایران دارای حق رأی بوده و به طور تصادفی به انتخاب 278 نفر پرداختیم. روش تحلیلی- همبستگی در دست یابی به اطلاعات مورد نظر در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. در این مقاله در پی پاسخ به این سؤال می باشیم که شبکه های اجتماعی چه تاثیری بر رفتار سیاسی مردم ایران (از سال87-97) داشته است؟ بین استفاده از شبکه های اجتماعی بین سال های 87 تا 97 و رفتار سیاسی شهروندان رابطه مثبت وجود دارد، به عبارتی هرچقدر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی بیشتر می شود، رفتار سیاسی افراد در انتخابات تغییر بیشتری می کند.
۳۸.

سازوکارهای جهانی با منطق ژئوپولیتیکی مقابله با تامین مالی تروریسم و جایگاه جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اف ای تی اف رژیم مقابله با تروریسم منطق ژئوپولیتیک رژیم بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۹
. مقابله با تامین مالی تروریسم اهمیت ویژه ای در سازوکارهای بین-المللی مقابله با تروریسم دارد. جمهوری اسلامی ایران هم در معرض تهدیدات جدی ناشی از تروریسم است و هم قربانی بزرگ اعمال تروریستی بوده است. از طرف دیگر اتهام به ایران در قالب حمایت از تروریسم صرفا در قالب روابط دوجانبه با معدودی قدرتهای بزرگ قرار داشته، از ماهیتی ابزاری-سیاسی برخوردار بوده و نمی تواند و نباید مانع دیپلماسی فعال ایران در زمینه مقابله با تروریسم باشد. ایران از ابتدای ظهور و فراگیر شدن تروریسم در منطقه ، نقش مهمی در مقابله با آنها و همکاری با رژیم بین المللی مقابله با تروریسم و تامین مالی آن داشته است. فعالیت های ایران در زمینه مقابله با تامین مالی تروریسم در یک دهه گذشته بویژه ذیل همکاری با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) تعریف می گردد. رژیم مقابله ای FATF بخش مهمی از رژیم مقابله ای شورای امنیت ملل متحد است. تصویب قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم گام مهمی در جهت نهادینه ساختن مقابله با تامین مالی تروریسم از طریق سازوکارهای مبتنی بر قوانین داخلی بود. ارزیابی FATF از وضعیت ایران در ارتباط با تامین مالی تروریسم بیانگر جایگاه ایران در این خصوص چه از باب قوانین و مقررات و چه از باب فعالیت های عملیاتی میدانی می باشد. مدیریت شرایط و بهره گیری از وضعیت بسیار مناسب ایران در زمینه مقابله با تروریسم ایجاب می نماید که سازوکارهای بین المللی مقابله با تامین مالی تروریسم بر اساس قوانین داخلی اجرا شده و ظرفیت های آن در دیپلماسی و سیاست خارجی پویا برای کشور بدرستی مورد بهره برداری قرار گیرد.
۳۹.

الگوهای معماری پایدار مسکن بومی اقلیم گرم و خشک و سرد با معیار تناسبات کالبدی (نمونه موردی: میان اقلیم BW و Ds)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معماری پایدار سرد و خشک گرم و خشک تناسبات کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۹۶
امروزه کره زمین با مشکل جدی آلودگی هوا مواجه است، یکی از نتایج آن پدیده گرم شدن کره زمین است. فاکتورهای مهم آلودگی هوا خصوصاً در محیط های شهری، اتومبیل و ساختمان های مسکونی هستند. بنابراین اگر ساختمان های مسکونی که به عنوان بخشی از مصرف کنندگان این انرژی هستند، میزان مصرف انرژی را کاهش دهند، آلودگی هوا کاهش می یابد. یکی از جلوه های معماری پایدار، معماری سنتی ایران است که با انتخاب درست تناسبات و جهت گیری ها، سعی در حرکت به سمت معماری پایدار داشته است. این تحقیق به دنبال بررسی چگونگی تطبیق معماری و اقلیم در اقلیم خشک و چگونگی توجه به شرایط آب و هوایی در ایجاد خانه های مورد نظر برای ایجاد آسایش مطلوب و کاهش مصرف انرژی بوده است. در راستای دستیابی به این اهداف ، شهرهایی از میان اقلیم BW , Ds خانه هایی به عنوان نمونه های مطالعاتی جهت تحلیل انتخاب گردیده که بر اساس معیار تناسبات کالبدی مورد تحلیل قرار گرفته اند. بررسی ها نشان داد که از نظر ویژگی های کالبدی در اقلیم خشک، فرم حیاط ، توده های ساختمانی ، جهت کشیدگی حیاط در خانه ها ، میانگین نسبت فضای باز به فضای بسته متفاوت می باشد. همچنین می توان گفت هر دو اقلیم دارای شباهت هستند؛ بدین شکل که بیشترین مساحت نما و بازشو به نمای جنوبی و کمترین سطح و بازشو به نمای غربی تعلق دارد. استفاده از این الگوها می تواندمصرف انرژی را کاهش دهد. به طوریکه می توان از طریق تأمین معیار تناسبات کالبدی، در کنار سایر معیارهای معماری پایدار، گامی در جهت ارتقای پایداری برداشت.
۴۰.

شناسایی و اولویت بندی ریسک های محیط زیستی مکان دفن زباله و نیروگاه زباله سوز و تاثیر آن بر محیط زیست شهری با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مخاطرت دفع زباله ریسک زیست محیطی اولویت بندی روش FAHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۴۸
امروزه، افزایش جمعیت و تغییر در شیوه های زندگی و الگوهای مصرف، تغییرات شگرفی را در کمیت و کیفیت پسماندهای تولیدی ایجاد نموده است که مشکلات و معضلات متعددی از قبیل اشکال در نحوهجابجایی و چگونگی دفع را نیز به دنبال داشته است. شهر تهران با بالاترین میزان جمعیت شهری در کشور، با تولید متوسط روزانه 7۴۸9 تن پسماند حدود ۲۰ درصد از پسماند کل کشور را تولید می کند. از آنجایی که وقوع هرگونه بحران بهداشتی و زیست محیطی در این کلان شهر حیات اجتماعی کل کشور را به مخاطره می اندازد، این مطالعه به شناسایی مخاطرات هر دو روش دفن بهداشتی و زباله سوز و همچنین رتبه بندی آنها به منظور مدیریت ریسک محیط زیستی روش های دفن بهداشتی پسماند و زباله سوز شهر تهران می پردازد. ابزار مورد استفاده در گردآوری داده های موردنیاز نیز این مطالعه پرسشنامه است که توسط 130 نفر از کارشناسان، خبرگان، متخصصان و دانشجویان و اساتید این حوزه که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب و تکمیل شده است. جهت شناسایی ریسک ها از روش HAZID و جهت بررسی پرسشنامه ها از نرم افزارهای آماری EXCEL و SPSS استفاده شده است که نهایتا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی FAHP رتبه بندی شده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهند که در روش دفن زباله، آلودگی آب های زیرزمینی و انتشار بوی نامناسب و در روش زباله سوز، آلودگی هوا، هزینه ی بالای تجهیزات جمع آوری و نهایتا کنترل آلاینده ها از مهم ترین خطرات دفع زباله در سایت کهریک می باشند.
۴۱.

بررسی معیارهای جغرافیایی موثردر باززنده سازی فضای اماکن تاریخی حمام های تاریخی به روش ahp (مطالعه موردی حمام آقا نقی اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حمام تاریخی میرزا نقی کاربری سازگار باززنده سازی تصمیم گیری چند معیاره روش تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۴
یکی از مسائل بسیار مهم و چالش برانگیز در کشورهایی با پیشینه تاریخی همچون ایران، نحوه برخورد مناسب با میراث ارزشمند گذشته است که بایستی بطور شایسته ای به نسل های آینده انتقال یابند. در این میان معماری و خصوصا عملکرد خاص حمام های سنتی بسیار پیچیده تر از سایر بناهای تاریخی بوده و با توجه به شرایط موجود می طللبد که با ایجاد فضاهای ویژه و درک این فضاها و روابط بین آنها و با باززنده سازی آنها ، کاربری های مناسبی به آنها اعطا شود. به همین منظور و جهت واکاوی این موضوع حمام تاریخی آقا نقی اردبیل انتخاب گردیده و جهت پاسخگویی به سوالات پژوهش با روش پیمایشی و توصیفی – تحلیلی و جمع آوری داده هایی بصورت دلفی و پرسشنامه و بکار گیری روش ارزیابی چند معیاره (MCDM)مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و استفاده از نرم افزار Expert Choise اقدام نموده ایم. یافته های تحقیق نشان می دهد که به ترتیب اهمیت، معیار شناخت اثر و بررسی وضعیت مکانی خرده فضاهای حمام های تاریخی در مرحله مداخله با وزن 302/0 ب ه عن وان بهت رین معیار در انتخاب گزینه برای تدوین مدل پیشنهادی انتخ اب ش ده است . بعد از آن معیار حفظ ارزش های تاریخی وابسته به بنا با وزن 0222/0 در رتبه دوم و معیار پیروی از اصول مدون حفاظت با توجه به منشورهای مرمتی با وزن 0124/0 رتبه سوم را دارند. در میان شاخصه مورد بررسی ،مداخله با هدف توسعه صنعت گردشگری با وزن 015/0 در پایین ترین رتبه نسبت به سایر شاخص ها قرار گرفته است.
۴۲.

برآورد کارایی فنی و اقتصادی در صنعت صید کیلکا در راستای کمک به برنامه ریزی منطقه ای سواحل جنوبی دریای خزر و تاثیر آن بر معیشت شهری و روستایی منطقه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارایی فنی ماهی کیلکا تابع مرزی تصادفی دریای خزر استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۳۶
بدون شک صنعت ماهیگیری و صید آبزیان دریایی یکی از اصلی ترین شغل هایست که با قدمت بسیار طولانی در مناطق جنوب و شمال کشور همچنان بخش مهمی از جمعیت فعال کشور را به خود مشغول نموده است. وج ود پتانسیل بالادر تامین پروتئین غ ذایی کش ور، ایجاد اشتغال و خصوصا ارزآوری در این صنعت ، ض رورت مطالعه و به طبع آن برنامه ریزی در راستای بهره برداری مناسب تر از امکانات موجود کشور را بیش از پیش روش ن م یس ازد. از اینرو در این تحقیق، جهت بررسی وضعیت فعالیت ناوگان صیادی کیلکا در استان مازندران به برآورد کارایی فنی و برآورد تابع تولید مرزی تصادفی اقدام شده است . برای تخمین کارایی از روش حداکثر راستنمایی پیشنهاد شده از سوی باتیس و کوئلی استفاده شده است. نتایج برآورد کارآیی فنی بدست آمده نشان می دهد که بالاترین کارآیی فنی در گروه مورد مطالعه، 97 درصد و پایین ترین آن 46 درصد است. میانگین کارآیی فنی بهره برداران 87 درصد و دامنه بین حداقل و حداکثر کارآیی نیز ۴۱ درصد محاسبه گردید که می توانیم این اختلاف را ناشی از مسائل مدیریتی دانست. نتایج نهایی تحقیق نشان میدهد که هرچه تعداد ناو و تورها بیشتر شود مقدار کارایی اقتصادی کاهش یافته و متقابلا هر چه تعداد نیروی انسانی و سرمایه صید افزایش بیابد میزان کارایی اقتصادی نیزافزایش خواهد یافت. لذا با بهبود و بازنگری شیوه های مدیریتی در صید است که می توان بر میزان افزایش تولید و افزایش کارآیی استفاده از نهاده های تولیدی افزود.
۴۳.

تحلیل و بررسی جایگاه ژئوپلیتیک ایران در طرح های انتقال منابع انرژی از حوزه دریای خزر در راستای تاثیر آن بر توسعه ژئواکونومیک آسیای میانه و قفقاز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک دریای خزر خطوط انتقال انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۸۱
در این مقاله سعی می شود با استفاده از رویکرد توصیفی – تحلیلی به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که جایگاه ژئوپلیتیک(جغرافیای سیاسی) ایران در طرح های انتقال ذخائر و منابع انرژی از حوزه دریای خزر(دریای مازندران) و توسعه ژئواکونومیک(یا بُعد اقتصادی ژئوپلیتیک) آسیای میانه(اسیای مرکزی) و قفقاز چه جایگاهی است. نتایج پژوهش نشان می بخشد که ایران با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک(جغرافیای سیاسی) ویژه ای که دارد می تواند نقش ترانزیتی و اتصال این کشورها را به آب های آزاد و اروپا داشته باشد. به عبارت دیگر، ایران با توجه به جایگاه جغرافیایی(طبیعی و انسانی) خود، به عنوان یک گزینه مناسب انکارناپذیر برای انتقال نفت و گاز کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی به بازارهای مصرف مطرح است. این مسائل علاوه بر فرصت هایی که در اختیار ایران می گذارد، چالش هایی را نیز برای ایران به دنبال داشته است، مانند حضور آمریکا و اسرائیل در منطقه. غربی ها به خوبی می دانند که مسیر جنوبی و ایران، تنها مسیری است که می تواند نفت و گاز مورد نیاز اروپا را بدون نیاز به عبور از مرزهای روسیه به آنجا انتقال دهد. اما به نظر می رسد تا زمانی که اختلاف های بین ایران و ایالات متحده امریکا ادامه داشته باشد، آمریکا از انتقال انرژی حوزه دریای خزر از مسیر ایران جلوگیری خواهد کرد و همچنان خطوطی مانند باکو- تفلیس- جیحان که از ایران و روسیه عبور نمی کند، مورد حمایت ایالات متحده خواهد بود.
۴۴.

تحلیل و بررسی تاثیر رودخانه های مرزی بر روابط ایران و همسایگان شرقی و شمال شرقی در راستای ثبات و توسعه اقتصادی مناطق مرزی و همگرایی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رودهای مرزی همگرایی ژئوپلیتیک امنیت مرزی اقتصاد مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
رودهای بین المللی، به راه های آبی گفته می شوند که از مرز بین دو یا چند کشور عبور کرده و نوار مرزی کشورها را مشخص می سازند یا رودهایی که در طول مسیر خود از قلمرو چند کشور عبور می کنند. در عصر کنونی منشأ بسیاری از درگیری ها و منازعات منطقه ای میان دولت هایی است که حوضه های آبریز مشترک دارند. هدف اصلی مقاله در حال انجام عبارت است از تحلیل و بررسی تاثیر رودخانه های مرزی بر روابط ایران و همسایگان شرقی و شمال شرقی در راستای ثبات و توسعه اقتصادی مناطق مرزی و همگرایی منطقه ای. سوال اصلی مقاله این است که رودخانه های مرزی چه تاثیراتی بر بر روابط ایران و همسایگان شرقی و شمال شرقی در راستای ثبات و توسعه اقتصادی مناطق مرزی و همگرایی منطقه ای گذاشته اند؟ اطلاعات مورد نیاز این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای و اس نادی ج مع آوری شده است . به این ترتیب که با مطالعه و بررسی کتب، مقالات و م جلات ع لمی پژوه شی به گردآوری درباره موضوع این پژوهش پرداخته شده است . همچنین از نظرات اساتید و کارشناسان مربوط ب ه جغرافیای س یاسی نیز به منظور افزایش هرچه بیشتر وزن مطالب استفاده شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که پیدایش و شکل گیری آبراهه های طبیعی که همان رودخانه ها هستند، متأثر از عوامل مختلفی هستند؛ همچون شرایط آب و هوایی، زمین شناسی، عوامل انسانی و جغرافیایی است. رودخانه های با حوزه های مشترک مرزی آثار محسوسی بر روابط دو کشور به ویژه مسائل سیاسی و امنیتی آن ها می تواند بگذارد.
۴۵.

مفهوم متفاوت ضرر در خسارات زیست محیطی با مطالعه تطبیقی در اسناد بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط زیست ضرر آینده جبران خسارت اسناد بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۵۲
یکی از موضوعات جدیدی که در دهه های اخیر به آن پرداخته شده ، حق بر محیط زیست سالم است. محیط زیست، به تمام محیطی اطلاق می شود که انسان احاطه کرده و زندگی ، فعالیت های او در ارتباط با آن قرار دارد. خسارت به این حق، بر خلاف بسیاری از حقوق دیگر جنبه شخصی نداشته و می تواند آثار زیانبار جمعی و جهانی داشته باشد.چنانکه کمیسیون اروپا در اسناد خود گرایش های متفاوتی در این خصوص داشته است و در لایحه 2000 خود دو نوع خسارت قابل مطالبه پیش بینی کرده:1.خسارت زیست محیطی که در برگیرنده خسارت وارد بر تنوع زیستی،آب و محوطه های آلوده است 2. خسارت سنتی که همان خسارت وارد بر اشخاص و اموال است. حال اینکه مفهوم خسارت وارده بر محیط زیست دارای چه خصوصیتی می باشد که متفاوت از مفهوم ضرر وارده با سایر موارد در جامعه واشخاص است؟ موضوع اساسی پژوهش حاضربوده که به روش توصیفی- تحلیلی به این موضوع پرداخته شده وبیان خواهدشدمقصود از ضرر در خسارات زیست محیطی،به هرصدمه و نقصانی که به محیط زیست وارد آید، اعم از اینکه حال باشد یا آینده، شخصی باشد یا نوعی، مستقیم باشد یا غیرمستقیم، قابل مطالبه جمعی باشد یا فردی، قابل جبران باشد یا نباشد؛اطلاق می یابد. براساس ماهیت و تحول مفهوم ضرر در خسارت زیست محیطی به نظر می-رسد که اعمال قواعد عام و سنتی روش های جبران خسارت زیست محیطی در حوزه حقوق محیط زیست چندان کارایی ندارد و از این رو تدوین نظام جبران خسارت خاص زیست محیطی با رویکرد روش های نوین ضروری بنظر میرسد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳