۱.
کلید واژه ها:
تاب آوری مخاطرات طبیعی مدیریت بحران شیراز SPSS
امروزه، خسارات فراوان مخاطرات طبیعی و انسانی به محیط و کالبد شهرها باعث شده است که مفهوم تاب آوری به منظور کاهش آثار سوانح، به حوزه ای مهم در عرصه مدیریت بحران تبدیل شود. شناخت تاب آوری می تواند به تعیین صفات و ویژگی هایی که ظرفیت مقابله جوامع با سوانح را افزایش می دهند کمک نموده و ابزارهایی را برای کمک به فرآیند کاهش آسیب پذیری پیشنهاد نماید. پژوهش حاضر از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و از نظر ماهیت نیز پژوهشی توصیفی – تحلیلی در بستری پیمایشی است که در آن هدف، بررسی و سنجش میزان تاب آوری کلان شهر شیراز در برابر مخاطرات طبیعی می باشد. مبانی نظری پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای به دست آمده و جهت بررسی محدوده مورد مطالعه از تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. بدین منظور تعداد 30 پرسشنامه با استفاده از روش دلفی بین کارشناسان حوزه های مختلف مربوط به موضوع که از وضع موجود کلان شهر شیراز شناخت داشته اند، توزیع و جمع آوری شده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای و رگرسیون گام به گام در نرم افزار Spss استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان میانگین تاب آوری شهر شیراز برابر 45/2 است که پایین تر از حد متوسط 3 بوده و در برابر مخاطرات طبیعی تاب آور نیست. همچنین نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که مولفه نهادی - مدیریتی با ضریب بتا 825/0 بیشترین تأثیر و مولفه اقتصادی با ضریب بتا 321/0 کمترین تأثیر بر تاب آوری شهر شیراز در برابر مخاطرات طبیعی داشته اند.
۲.
کلید واژه ها:
هیدروپلیتیک روابط بین الملل ایران افغانستان
هیدروپلیتیک ترکیبی متوازن از دو واژه آب و سیاست است و تأثیر و نقش آفرینی منابع آب بر روابط سیاسی کشورها را مطالعه قرار می دهد. افزایش تقاضا برای مصرف آب و مدیریت ضعیف منابع آب موجبات تنش بر سر استفاده از منابع آب هم در در درون کشورها و هم در روابط بین کشورها فراهم کرده است. این موضوع در مورد رودخانه بین المللی کاملاً مشهود بوده و به چند شاخه تقسیم بندی می گردد. در سال های پایانی قرن بیستم آب به عنوان موضوعی مهم در کانون بحث ها و مذاکرات بین المللی قرار گرفت و تقریباً هیچ نشست بین المللی که در آن آینده جهان در هزاره سوم میلادی مطرح باشد را نمی توان سراغ گرفت که در آن آب مدیریت آن به صورت یکی از اصلی ترین عوامل و عناصر در دستور کار قرار نگرفته باشد. نشست ریو، آّب به عنوان یکی از موضوعات مهم مورد توجه قرار گرفت و در مفاد پایانی این کنفرانس به طور آشکار به حفاظت و برنامه ریزی برای استفاده بهینه و پایدار منابع آب جهت تأمین نیازهای شرب و غیر شرب اشاره می کند.
۳.
کلید واژه ها:
نماگرهای توسعه تحلیل عاملی مک گراناهان استان همدان
از پیش نیازهای برنامه ریزی منطقه ای سطح بندی نواحی مختلف جغرافیایی براساس برخورداری از شاخص های مختلف توسعه جهت شناسایی وضعیت توسعه یافتگی مناطق نسبت به همدیگر است. روش پژوهش از نوع کمی- تحلیلی و شاخص های بررسی شده 44 مورد بوده است. در پژوهش حاضر سعی شده است که با استفاده از تکنیک-های تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ای و مدل مک گراناهان به بررسی نماگرهای توسعه در شهرستان های استان همدان پرداخته شود. نتیجه حاصل از به کارگیری تکنیک تحلیل عاملی تقلیل 44 شاخص پژوهش به پنج عامل نهایی است. با توجه به امتیازهای استخراج شده نتیجه حاصل از به کارگیری تکنیک تحلیل خوشه ای گروه بندی شهرستان های استان همدان به چهار گروه همگن بوده است. با توجه به شاخص ترکیبی محاسبه شده به رتبه بندی شهرستان های استان همدان در چهار سطح بسیار برخوردار: همدان؛ سطح برخوردار: ملایر؛ سطح تا حدودی برخوردار: نهاوند؛ سطح محروم: شهرستان های کبودرآهنگ، رزن، تویسرکان، بهار و اسدآباد مبادرت شده است. سطح بندی انجام شده نشان می دهد که شاخص های مورد بررسی در استان همدان حکایت از نابرابری فضایی دارد، وجود پنج شهرستان در سطح محروم حکایت از این عدم تعادل دارد.
۴.
کلید واژه ها:
شایستگی مدیران گروه های آموزشی ارزیابی دانشگاه آزاد اسلامی
هدف از پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی الگوی شایستگی مدیران گروه های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی می-باشد. روش پژوهش به لحاظ هدف، توسعه ای و کاربردی می باشد و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، از نوع آمیخته (کمی و کیفی) می باشد. برای تدوین مؤلفه ها از بررسی اسناد و مدارک و همچنین مصاحبه نیمه ساختارمند به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جهت تحلیل یافته ها از روش تحلیل محتوا به شیوه مقوله بندی استفاده گردید. همچنین جهت شناسایی جامع مؤلفه های اصلی و فرعی شایستگی مدیران گروه های آموزشی، 48 واحد مطالعاتی در زمینه مؤلفه های شایستگی مدیران به صورت تصادفی در دسترس انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت و همچنین مصاحبه به صورت نیمه ساختارمند با 10 نفر از خبرگان حوزه شایستگی و مدیران گروه های آموزشی صورت گرفت که به صورت هدفمند انتخاب شدند. نتایج نشان داد که شایستگی های مدیران گروه های آموزشی شامل سه بخش اصلی شایستگی های مدیریتی، اجتماعی و فردی و 9 مؤلفه اصلی ادراکی، رهبری، تصمیم گیری، اجرایی، ارتباطی، کار تیمی، مدیریت افراد، ویژگی های شخصیتی و ویژگی های اخلاقی می باشند.جهت رتبه بندی و تعیین میزان اهمیت هر مولفه و زیر مولفه از روش AHP استفاده شد. ضرایب رتبه ی مؤلفه ها به ترتیب رتبه به صورت: شایستگی های مدیریتی (رهبری، 388/0؛ ادراکی، 268/0؛ اجرایی، 210/0 و تصمیم گیری، 134/0)، شایستگی های اجتماعی (مدیریت افراد، 445/0؛ ارتباطی، 294/0 و کار تیمی، 261/0)، و شایستگی های فردی (ویژگی های شخصیتی، 703/0 و ویژگی های اخلاقی، 297/0) مشخص شد. همچنین با روش دیمتل معیارهای شایستگی مدیریتی و شایستگی اجتماعی مولفه های تاثیرگذار و شایستگی فردی معیار تاثیرپذیر است.
۵.
کلید واژه ها:
حقوق کار آیین دادرسی کار اصول دادرسی کار مراجع حل اختلاف کار
یکی از ویژگی های اساسی و ثابت حقوق کار موضوع صیانت از حقوق کارگر می باشد . لذا این ویژگی باعث به وجود آمدن ماهیت مستقل حقوق کار شده است و سبب گشته است دادرسی کار ، دارای شرایط منحصر به فرد خویش باشد و نظام دادرسی و تشریفات رسیدگی متفاوتی نسبت به اختلافات جزایی و مدنی داشته باشد . اصولی چون سهولت وسرعت در رسیدگی و رایگان بودن دادرسی باعث به وجود آمدن اختلاف اساسی در حقوق کار نسبت به سایر موضوعات حقوقی شده است . این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به بررسی و تبیین اصول دادرسی منصفانه در حقوق کار می پردازد . در این مقاله ابتدامطالب از طریق فیش برداری گرد آوری شده است و با تحلیل و بررسی کتابهای موجود و منابع کتابخانه ای و مقالات مربوطه و پایان نامه های در این حوزه و سایت های متعدد و متنوع در این موضوع سپس به تبیین مساله اصول حاکم در دادرسی کار به روش توصیفی تحلیلی پرداخته شده است. یکی از ویژگی های اساسی و ثابت حقوق کار موضوع صیانت از حقوق کارگر می باشد . لذا این ویژگی باعث به وجود آمدن ماهیت مستقل حقوق کار شده است و سبب گشته است دادرسی کار ، دارای شرایط منحصر به فرد خویش باشد و نظام دادرسی و تشریفات رسیدگی متفاوتی نسبت به اختلافات جزایی و مدنی داشته باشد . اصولی چون سهولت وسرعت در رسیدگی و رایگان بودن دادرسی باعث به وجود آمدن اختلاف اساسی در حقوق کار نسبت به سایر موضوعات حقوقی شده است
۶.
کلید واژه ها:
تاب آوری شهری پایداری و ناپایداری سیستم پیشران های کلیدی نرم افزار MICMAC شهر اردبیل
شناخت شاخص های هر مفهوم و نظریه علمی لازم و ضروری است. در همین راستا، هدف اصلی این تحقیق شناسایی پیشران های کلیدی تاب آوری شهر اردبیل می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان آشنا به مسائل شهری در سطح شهر اردبیل است. حجم نمونه به روش نمونه گیری هدفمند 100 نفر بدست آمده است و برای تجزیه و تحلیل داده های این تحقیق از نرم افزار میک مک استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که متغیرهای درآمد، بستر نهادی، کاهش مخاطرات، شدت خسارات و روابط نهادها به ترتیب بالاترین رتبه های تاثیرگذاری و متغیرهای توانایی برگشت پذیری به شرایط شغلی مناسب، وضعیت جسمی- روحی، سرمایه مادی، پس انداز و توانایی جبران خسارات به ترتیب بالاترین رتبه های تاثیر-پذیری کلی را دارند. در خصوص ابعاد چهارگانه تحقیق نیز رتبه های تاثیرگذاری به ترییب به ابعاد نهادی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی و رتبه های تاثیرپذیری هم به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و نهادی تعلق دارد. در حالت کلی از میان 32 متغیر بررسی شده این پژوهش، 10 متغیر سطح سواد، کاهش مخاطرات، بستر نهادی، درآمد، کاربری های خطرزا، خطوط و زیرساخت های حیاتی، روابط نهادی، شدت خسارات مهارت و مراکز امدادرسانی به عنوان متغیرهای کلیدی موثر بر تاب آوری شهری انتخاب شده اند. نتیجه این که هرگونه برنامه ریزی برای تاب آوری شهر اردبیل باید نقش کلیدی عوامل مذکور را مورد توجه قرار دهد. این متغیرها در افزایش تاب آوری شهر اردبیل دارای قدرت نفوذ بالا و وابستگی پایینی هستند و اولویت اول در تاب آور نمودن شهر اردبیل به حساب می آیند.
۷.
کلید واژه ها:
پیاده راه های شهری سلامت پیاده راه اکباتان شهر همدان
با توسعه سریع شهرها و حمل و نقل موتوری، ارزیابی موفقیت پیاده راه ها در ابعاد محیطی سلامت مساله ای ضروری است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. دریافت اطلاعات و داده ها به دو شکل کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. 399 نفر حجم نمونه محاسبه شده با فرمول کوکران بوده و پرسشنامه ها به روش تصادفی ساده بین شهروندان توزیع گردید. همچنین، 20 نفر از مسئولان و 50 نفر از کسبه هم مورد پرسش قرار گرفتند. متغیرهای مورد بررسی شامل مولفه سلامت با سه بعد جسمانی، اجتماعی و روانی بوسیله طیف لیکرت بررسی شدند. عناصر پیاده راه شامل عناصر سخت و نرم می باشند. یافته های آزمون تی تک نمونه ای نشان می دهد در پیاده راه اکباتان، میانگین گویه های سلامت جسمانی (89/2)، روانی (8/2) و اجتماعی (67/2) پایین تر از حد متوسط (3) هستند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که کیفیت این پیاده راه، ازنظر معیارهای محیطی سلامت با همین نظم پایین است. دیدگاه مسئولین و کسبه نیز با اختلاف جزیی ناشی از تضاد منافع همین نتایج را تایید می کند. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر رابطه عامل های سه گانه سلامت نشان می دهد، بیشترین همبستگی بین عامل های سلامت اجتماعی و روانی (480/0) و کمترین همبستگی بین عامل های سلامت اجتماعی و جسمانی ( 309/0) می باشد، بعلاوه عوامل سلامت اجتماعی (375/.) و جسمانی (267/0) بترتیب حداکثر ضریب تاثیر را با عناصر سخت و نرم پیاده راه اکباتان دارند. موقعیت محروم جغرافیایی، نحوه برنامه ریزی و مدیریت شهری و عوامل فراکالبدی، اقتصادی و اجتماعی نقش مهمی در شکل گیری نتایج فوق داشته اند. درپایان، متناسب با یافته های پژوهش، راهبردهای کاربردی ارائه گردید.
۸.
کلید واژه ها:
طراحی شهری جزایر حرارتی شهری دما محیط زیست فضای سبز
با افزایش نرخ مهاجرت به شهرها و گسترش افقی و عمودی شهرها نظام حاکم بر محیط طبیعی دستخوش تغییر شده و عناصر مصنوع جایگزین عناصر طبیعی همچون درختان و پوشش گیاهی در محیط شده است. عدم تعادل میان عناصر مصنوع و طبیعی منجر به پیدایش پدیده های جدید نظیر جزایر حرارتی شده است. شرایط زیست محیطی و معیشتی در کلان شهر تهران نیز با توجه به انواع کاربری های درشت مقیاس نظیرمجاورت با فرودگاه مهرآباد تحت تأثیر نارسایی های این پدیده قرار گرفته است. محدوده مورد مطالعه در مجاورت نقطه کانونی جزایر حرارتی کلان شهر تهران قرار گرفته است. مهمترین هدف پژوهش، بازخوانی تأثیر جزایر حرارتی در زندگی شهری، با استفاده از روش ها و تکنیک های طراحی شهری در محدوده تهرانسر است. با هدف شناسایی عوامل مؤثر در تقلیل آثار نامطلوب این پدیده نوظهور، با بکارگیری روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، بهره مندی از مطالعات کتابخانه ای، بررسی نشر الکترونیکی و تحقیقات میدانی به گردآوری داده ها پرداخته شد. با توجه به یافته های تحقیق در بخش مبانی نظری و شناخت محدوده طرح، با ارائه راهکارهای طراحانه می توان تا حدی آثار نامطلوب این پدیده را کاهش داد. دستاورد نهایی این پژوهش به صورت طرحی قابل توسعه ارائه گردید که می تواند اقدامی در جهت تقلیل نارسایی های محیطی ناشی از جزایر حرارتی در این محدوده باشد.
۹.
کلید واژه ها:
گسترش شهری پایداری نظام ناحیه ای شهرستان ری روستاهای پیرامون
رشد و گسترش انفجار گونه جمعیت شهرنشین شهرها مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی فراوانی را پدید می آورد. در نتیجه این مشکلات، تحلیل گران مسائل شهری و منطقه ای، توجه خود را به توسعه شهرهای کوچک و متوسط، به عنوان راه حل مقابله با عدم تعادل ناشی از توسعه شهرهای بزرگ، معطوف کرده اند. به عقیده برنامه ریزان راهبرد توسعه روستا- شهرها و شهرهای کوچک از جمله راهبردهایی است که قادر است ضمن ایجاد تعادل در نظام استقرار سکونتگاه ها و فعالیت های اقتصادی نقش مهمی را در تحرک بخشی نواحی روستایی ایجاد و اشتغال زایی و متنوع سازی فعالیت ها داشته باشد. هدف این مقاله تبیین اثرات تبدیل روستاها به شهر در نظام پایداری ناحیه ای شهرستان ری و روستاهای پیرامون است. سوال اصلی مقاله این است که تبدیل روستاها به شهر در نظام پایداری ناحیه ای شهرستان ری و روستاهای پیرامون چه تاثیراتی را به همراه داشته است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و داده های میدانی (مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه) انجام شده است و برای تحلیل داده ها از مدل تحلیلی سوآت استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که تبدیل روستاها به شهر ابعاد ساختار جغرافیایی، ساختار اجتماعی، ساختار اقتصادی و ساختار کالبدی نظام پایداری ناحیه ای را در شهرستان ری و روستاهای پیرامون تحت تاثیر قرار داده است.
۱۰.
کلید واژه ها:
حکمروایی خوب شهری کیفیت زندگی محله سنندج
پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی، ضمن تاکید بر جنبه کاربردی آن به تحلیل و ارزیابی رابطه بین حکمروایی و کیفیت زندگی بپردازد. روش جمع آوری اطلاعات بر اساس فن پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن توسط اساتید گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج و دانشگاه کردستان مورد تایید گرفته است و پایایی آن بر اساس روش آلفای کرونباخ در در دامنه 0.88 تا .094 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استباطی (رگرسیون خطی و همبستگی و تحلیل عامل تاییدی) و معادلات ساختاری در liserel بهره گرفته است. نتایج پژوهش نشان داده است که از نظر آماری، یک همبستگی معنادار بین دو بعد وجود دارد و نتایج معادلات ساختاری نشان داد که میزان تاثیرات حکمروایی بر کیفیت زندگی برابر با 0.42 است که نشان دهنده تاثیرگذاری 42 درصد حکمروایی در تبیین کیفیت زندگی است. همچنین مقادیر بارهای عاملی نشان از تاثیرگذاری بالای شاخص ها و ابعاد در ایجاد روابط بین متغیرها دارد. این مورد به ویژه در ارتباط با ابعاد محیطی و آموزشی نمود بیشتری پیدا می کند و نتایج برازندگی 0.04 است که این بیانگر مطلوبیت مدل به کار گرفته در پژوهش است.
۱۱.
کلید واژه ها:
پایداری محیط زیست گردشگری شهری شهر رشت
امروزه پایداری به یکی از مهمترین مباحث در بخش گردشگری شهری تبدیل شده است زیرا رشد و توسعه گردشگری شهری به دلیل پذیرش حجم انبوهی از گردشگران دارای پیامدهای مثبت و منفی متعددی برفضای بوم شناختی منطقه است. از این رو با ارزیابی وضعیت پایداری گردشگری می توان به برنامه ریزی و اتخاذ تمهیدات لازم جهت گسترش پیامدهای مثبت و کاهش اثرات منفی پرداخت. شهر رشت به دلیل موقعیت طبیعی خود و دارا بودن جاذبه های فرهنگی و انسان ساخت به عنوان یکی از مقاصد گردشگری، سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف این پژوهش سنجش پایداری زیست محیطی گردشگری شهری رشت با توجه به ظرفیت زیستی منطقه و پاسخ به این سوال که آیا ظرفیت زیستی منطقه متناسب با میزان مصرف منابع توسط گردشگران است یا خیر؟ می باشد. این پژوهش بر پایه روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از روش جای پای اکولوژیک است. جامعه آماری پژوهش تعداد گردشگران شهر رشت در نظر گرفته شد از این رو 384 پرسشنامه بر اساس مدل کوکران از طریق دو روش نمونه گیری منظم و اتفاقی بین گردشگران جهت دستیابی به داده های اولیه توزیع گردید. با توجه به نتایج محاسبات جای پای اکولوژیک گردشگری شهر رشت معادل 907177 هکتار و ظرفیت زیستی منطقه معادل 662871 هکتار می باشد. بنابراین می توان نبود تناسب میان منابع موجود و میزان مصرف و به تبع آن ناپایداری زیست محیطی منطقه را که موجب ایجاد فشار بر فضای بوم شناختی می گردد، مشاهده نمود. در نتیجه برنامه ریزی جهت دستیابی به پایداری امری ضروری محسوب می گردد.
۱۲.
کلید واژه ها:
جزایر گرمایی محیط زیست مصالح سبز جداره ساختمان برنامه ریزی شهری کوتاه مدت
در طول حیات کره زمین، تغییرات آب و هوایی زیادی صورت گرفته است و در حال حاضر شاخص ها نشان می دهند که تغییرات طبیعی با مداخله بشر در طبیعت تسریع یافته است. گسترش شهر نشینی، کاهش فضاهای سبز و مصرف بیشتر سوخت های فسیلی، پدید آورنده میکروکلیمای جزیره حرارتی بر فراز شهر است، که چندین درجه سانتی گراد هوای شهر از پیرامون خود (روستاها) گرم تر می کند. این پدیده موضوع بسیار داغی در پژوهش های اخیر در اروپا و امریکا می باشد که نخستین بار، با مقایسه دمای مرکز شهر لندن و اطراف آن مطرح گردید و تحقیقات وسیعی در زمینه راهکار های آن انجام شد، اما متاسفانه در ایران تقریبا کوششی در زمینه معماری برای حل معضلات ناشی از این پدیده صورت نگرفته است. این پدیده هنگامی شکل می گیرد که درصد زیادی از پوشش های طبیعی سطحی از بین می روند و جای خود را به ساختمان ها، جاده ها و سایر تأسیسات شهری می دهند. این سطوح توانایی بازتابش کمتری دارند و بنابرابن انرژی خورشیدی را جذب و نگه داری می کنند و باعث ایجاد پدیده جزایر گرمایی می شوند و اختلاف دمای زیادی میان هوای درون شهر و هوای پیرامون شهر ایجاد می نماید. لذا این مقاله با هدف بررسی و شناخت عوامل موثر بر جزایر حرارتی، راه های کاهش آن و نقش مصالح موجود در نمای ساختمان ها بر ایجاد جزایر حرارتی، درصدد است با شناخت علل تشدید از قبیل بازتاب، جذب، گسیل و انتشار کربن، لیستی از مصالح مناسب و جایگزین مصالح موجود برای شهرها و ساختمان های آینده ارائه نماید تا قدمی در جهت کاهش اثرات مخرب جزایر گرمایی در شهرها برداشته شود.
۱۳.
کلید واژه ها:
توسعه پایدار اماکن ورزشی زیست محیطی نهادهای دولتی شاخص اجتماعی
هدف از تحقیق حاضر تدوین مدل عوامل موثر بر توسعه پایدار سالنهای ورزشی در خراسان رضوی می باشد. روش جمع آوری داده ها در تحقیق به شکل مصاحبه عمیق با 15 نفر از خبرگان و مدیران اجرایی حوزه وزارت ورزش و اداره کل ، اساتید حوزه مدیریت ورزشی و مدیران خبره اماکن ورزشی استان خراسان رضوی می باشد. روش نمونه گیری به صورت غیر احتمالی و گلوله برفی بوده و مصاحبه ها تا جایی ادامه پیدا کرد که اشباع نظری در خصوص سوالات و اهداف تحقیق حاصل گردید. فرمت داده ها به دو صورت صوت و متن بوده و تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار MAXQDA18 انجام گردید. محقق پس از کدگذاری باز و فرایندی مصاحبه های انجام شده، عوامل احصاء شده را در قالب مدل مفهومی چارمز و گلیزر (2006) معرفی نمود. مقوله های «عوامل اقتصادی، عامل تبلیغاتی، کاربران و عوامل مدیریتی، منابع انسانی، تجهیزات ورزشی، امکانات رفاهی و جانبی، ایمنی، مکان یابی، و خصوصی سازی» به عنوان عوامل اثر گذار بر توسعه پایدار در اماکن ورزشی به شمار می روند. توسعه پایدار فرایندی است که آینده ای مطلوب را برای جوامع بشری متصور می شود که در آن شرایط زندگی و استفاده از منابع، بدون آسیب رساندن به یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظام های حیاتی، نیازهای انسان را برطرف می سازد.
۱۴.
کلید واژه ها:
شیوه زندگی سازمان فضایی مسکن معماری صخره ای روستای کندوان
سبک زندگی اصطلاحی است که در بطن خود مؤلفه های زیستی، اجتماعی-فرهنگی و معیشتی را می پروراند و تأثیرات عمیقی در الگوهای زندگی افراد جامعه می گذارد. یکی از مصادیق تجلی سبک زندگی، کیفیت فضای سکونت و سازمان فضایی است که به تبع آن معماری خانه تحت تأثیر قرار می گیرد. هدف اصلی پژوهش، بررسی اثر شیوه زندگی ساکنین محلی در عرصه معماری مسکن روستای کندوان در سه گروه کران های سنتی، کران های سنتی- معاصر و خانه های نوساز است؛ بنابراین این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی است. پژوهش در دو سطح کتابخانه ای و میدانی انجام پذیرفت. در بخش میدانی، با منازل و ابعاد زندگی فردی و اجتماعی روستائیان، اطلاعات موردنیاز کسب شده است. نتایج پژوهش نشان داد که فضاهای زیستی و قدیمی روستای کندوان در جوابگویی به عملکردها شکل گرفته و تمامی فعالیت های تولیدی - معیشتی در کنار سایر فعالیت های زیستی و فرهنگی در فضای کران ها به فعلیت رسیده است. همچنین با نظر به تغییرات فرهنگی پیش آمده و توجه به مشاغل جدید چون گردشگری، فضاهای عملکردی کران ها از کارکردهای سابق فاصله گرفته و به فضاهای زیستی ساده مبدل شده است که سنخیت چندانی با رسوم و آداب محلی و معماری بومی ندارد. علاوه بر این ها، یافته ها نشان داد، تغییراتی این چنینی به دلیل موج معاصرسازی و مدیریت ناصحیح آسیب هایی گاه جبران ناپذیر بر معماری و بافت وارد ساخته است؛ بنابراین پیشنهاد می شود با توجه به شهرت روستای کندوان، ویژگی های کالبدی و عملکردی کران ها جهت احیاء و به کارگیری ظرفیت های محیطی و انسانی مدنظر قرار گیرد.
۱۵.
کلید واژه ها:
اندیمشک همدید گرمای زودرس الگوهای گردشی
در این تحقیق گرمای زودهنگام ایستگاه همدید اندیمشک در طی دوره آماری 1390–1360 با رویکرد محیطی به گردشی مورد بررسی قرارگرفت. سپس با تحلیل داده های موجود ایستگاه روزهای گرم 30 درجه سانتیگراد و بالاتر از آن در اردیبهشت دوره 30 ساله شناسایی و به عنوان روزهای گرم زودهنگام بهاره شهر اندیمشک احصاء شد؛ در این راستا از داده های مربوط به ترازهای پانصد و 700 هکتوپاسکال، همچنین نقشه های دما تراز 1000 هکتوپاسکال در قلمرو جغرافیایی 0 تا 80 درجه طول شرقی و 0 تا 80 درجه عرض شمالی استفاده و نقشه های مرتبط در محیط نرم-افزارGrads ترسیم شد. داده های مربوطه از مرکز باز تحلیل ملی پیش بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش های هواشناسی به صورت دیده بانی 6 ساعته با تفکیک مکانی 5/2 × 5/2 درجه دریافت شد. در سال 1385 به دلیل اینکه گرمترین اردیبهشت در طی دوره با 14 روز هوای گرم 30 درجه سانتیگراد و بالاتر بوده، انتخاب شد. با تحلیل همدید نقشه ها در این سال مشخص شد یکی از دلایل ایجاد گرما استقرار و گسترش پرارتفاع آزور در تراز 500 هکتوپاسکال که سبب حاکمیت هوای گرم بر روی اندیمشک می شود و همچنین پرفشار جنب حاره که محل فرونشینی هوا می-باشد و به دلیل گرمایش بی دررو و ایجاد پایداری با هوای گرم و خشک همراه هستند. از عوامل دیگر وجود بعضی پرفشارها بر روی دریای ماندران در شمال کشور است که مانع ریزش هوای خنک از عرض های بالاتر شده و تداوم کم فشار گنگ را در سطح زمین قوت بخشیده است و سبب گرمای زودهنگام هوای اندیمشک می شود.
۱۶.
کلید واژه ها:
عوامل محدود عوامل تسهیل حکمروایی خوب شهری شهر جدید فولادشهر
امروزه از حکمروایی خوب شهری به عنوان یک رویکرد کارآمد، مقرون به صرفه و پایدار در مدیریت شهرها یاد می شود. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر سنجش مطلوب ترین الگوی مدیریت، رتبه بندی شاخص های حکمروایی خوب و در نهایت تعیین ضرایب عوامل محدود کننده و تسهیل کننده در مدیریت شهر جدید فولادشهر است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیل آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر جدید فولادشهر است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر جمعیت ساکنان بالای 15 سال( 11797 نفر ) و حجم نمونه برابر با 375 نفر از ساکنان و 50 نفر از مسئولان است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده هدفمند انتخاب شده اند . نتایج پژوهش نشان می دهد که از بین الگوهای مدیریت شهری الگوی حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان با 3/27 % و برای کارشناسان با 30% مطلوب ترین الگوی پیشنهادی برای مدیریت شهر جدید فولادشهر بوده است. نتایج حاصل از آزمون رتبه ای فریدمن نشان می دهد که متغیرهای حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان و مسئولان گزینه مناسبی برای مدیریت شهری فولاد شهر می باشد. بر این اساس، شاخص های قانونمندی و اجتماع محوری به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حکمروایی خوب شهری از نظر شهروندان دارد و همچنین شاخص های پاسخ گویی و قانونمندی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حکمروایی خوب شهری از نظر مسئولان دارد. با وجود این، مدیریت شهری فولادشهر بیشتر تحت تاثیر عوامل محدود کننده در زمینه توسعه شهری می باشد
۱۷.
کلید واژه ها:
تاب آوری تاب آوری منطقه ای مخاطرات مورا کهگیلویه و بویراحمد
سنجش میزان تاب آوری شهرها و مناطق با استفاده از شاخص های مناسب به برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان در درک توان و قابلیت مناطق در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی به منظور تدوین استراتژی ها و برنامه های مناسب کمک شایانی می کند. هدف اصلی این پژوهش بررسی توان های شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد با بهره گیری از رویکرد تاب آوری منطقه ای می باشد. پژوهش ازنظر روش، توصیفی-تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد طبق تقسیمات سال 1390 می باشد. داده های موردنظر از طرح آمایش استان استخراج گردید. از 31 شاخص سه بخش سرمایه انسانی، طبیعی و فیزیکی به منظور سنجش تاب آوری منطقه ای استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون به منظور وزن دهی و تکنیک مورا جهت رتبه بندی بهره گرفته شد. نتایج بیانگر این است که شهرستان های بویراحمد، کهگیلویه، گچساران، دنا، باشت، چرام و بهمئی ازنظر شاخص های تاب آوری منطقه ای به ترتیب رتبه یک تا هفت را به دست آوردند. ضروری است جهت تقویت تاب آوری منطقه ای و تاب آوری شهرستان ها شاخص های مثبت مانند طول راه ها، خدمات ارتباطی و درمانی افزایش یابد و شاخص های منفی مانند بیکاری، بارتکفل، تراکم جمعیت کاهش یابند.
۱۸.
کلید واژه ها:
مدیریت شهری مدیریت یکپارچه بافت تاریخی کلان شهر شیراز
مدیریت یکپارچه شهری «مدیریت افقی» است، نه مدیریت «عمودی»، یعنی اینکه تمام سازمان ها و نهادهای درگیر در مدیریت شهری به صورت افقی و هماهنگ در کنار یکدیگر قرار دارند. لذا این پژوهش ضمن بررسی و تحلیل ساختار مدیریت شهری بافت تاریخی کلان شهر شیراز به دنبال به کارگیری الگوهای جدید مدیریت شهری ازجمله مدیریت یکپارچه شهری در این سکونتگاه می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای استخراج گردیده است. ابزار پژوهش نیز شامل مصاحبه و پرسشنامه می باشد. جامعه آماری شامل نهادهای دولتی و عمومی و ساکنین بافت تاریخی کلان شهر شیراز می باشد. حجم نمونه برای بخش دولتی و عمومی 128 و برای ساکنین 382 برآورد گردیده است. تحلیل آماری داده ها نیز از طریق نرم افزارهای SPSS و Amos Graphic و با استفاده از رویکرد مدل-سازی معادله ساختاری واریانس محور و کوواریانس محور صورت گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که تقویت هم افزایی و تشریک مساعی درون نهادی و برون نهادی می تواند منجر به تقویت مدیریت یکپارچه شهری در بافت تاریخی کلان شهر شیراز شود و برعکس کاهش آن منجر به مدیریتی عمودی و موازی می گردد. همچنین برای دست یابی به مدیریت یکپارچه شهری مبتنی بر حکمروایی خوب شهری در بافت تاریخی باید تمایل ساکنین به مشارکت در مدیریت شهری را افزایش داد که برای تحقق این امر باید ظرفیت و نهادسازی محلی را نیز تقویت نمود.
۱۹.
کلید واژه ها:
گردشگری روستایی گردشگری کویر گردشگری پایدار روستایی گرمسار
مناطق بیابانی و کویر به عنوان یکی از زیباترین، ناشناخته ترین و بکرترین جاذبه گردشگری در روستاهای مناطق بیابانی و نیمه بیابانی محسوب می شود. شناخت اصولی و دقیق توان های نواحی کویری الگوی گردشگری و حتی برنامه ریزی برای ساخت برند معتبر برای آن می تواند مقدمه ای بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و در کل گردشگری مناطق موجود به خصوص مناطق روستایی موجود واقع در آن ها گردد. ضروریات اساسی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها است. بهره مندی از کویر و ظرفیت های گردشگری مکان های کویری، یکی از رویکردها و رهیافت های پایداری مکان های سکونتی و اقتصادهای محلی حاشیه کویر است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که گردشگری کویری چگونه می تواند در توسعه روستاهای مناطق کویری شهرستان گرمسار نقش آفرینی کند؟ روش این مقاله توصیفی- تحلیل است. یافته ها نشان می دهد مکان های گردشگری کویری جاذبه هدف و عامل توسعه یکپارچه گردشگری است و بدین سان نقش اصلی در پیوند و همگرایی مکان های گردشگری با مکان های سکونتی دارد.
۲۰.
کلید واژه ها:
متغیرها جغرافیایی توسعه اقتصادی اقتدار منطقه ای دریای خزر خلیج فارس
متغیرهای جغرافیایی همواره نقشی استراتژیک در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی امپراتوری-های باستانی و نیز دولت – ملت های عصر مدرن ایفا کرده اند. راه ها، منابع، هجوم و دفاع، تولید، زاد و ولد و رشد جمعیت، عمق سرزمینی، آب و هوا، مرزها، توپوگرافی و شکل سرزمینی از جمله متغیرهای جغرافیایی تاثیرگذار در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی کشورها هستند. توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه-ای ایران نیز تا اندازه زیادی وابسته به نقش متغیرها و توانمندی های جغرافیایی است. در این راستا دو منطقه-ای که از اهمیت بیشتری برخوردارند دریای خزر و خلیج فارس است. هدف این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش متغیرها و توانمندی های جغرافیایی در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی ایران با تاکید بر منطقه دریای خزر و خلیج فارس. سوال اصلی مقاله این است که منطقه دریای خزر و خلیج فارس چه جایگاهی در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی ایران دارند؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به این سوال اصلی در صدد آزمون آن هستیم این است که مسیر درون دادها و برون دادهای سیستم توسعه و اقتدار منطقه ای ایران متغیرهای جغرافیایی به ویژه در منطقه دریای خزر و خلیج فارس هستند. روش این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهم ترین نقطه قوت ایران برای توسعه و اقتدار منطقه ای وجود دو منطقه دریای خزر و خلیج فارس است اما از طرف دیگر جریانات فرامنطقه ای با اعمال تهدید و تحریم و فشار محدودیت هایی را برای بهره برداری ایران از این دو منطقه به وجد آورده اند.
۲۱.
کلید واژه ها:
ملاحظات اخلاقی دادرسی عادلانه نظام تقنینی جمهوری اسلامی ایران شئونات انسانی برابری
در پژوهش حاضر ابتدا دادرسی عادلانه در پرتو جغرافیای تقنینی ایران تشریح ، سپس ملاحظات و مولفه های دادرسی عادلانه مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش موصوف که از لحاظ هدف ؛ جزء تحقیقات کاربردی مساله محور می باشد و تحلیلی محسوب می گردد با استفاده از روش اسنادی به گردآوری داده ها و اطلاعات از طریق مطالعه کتب ، پژوهش های بنیادین و مقالات پرداخته و ملاحظات و ابعاد دادرسی عادلانه را مورد بررسی قرار داده است. مطالعه و بررسی قواعد و معیارهای دادرسی عادلانه نشان داد که با لحاظ قوانین شهروند محور مبتنی بر شرع مقدس که نظام حقوق کیفری ایران در جهت اجرای آن گام برداشته و در نظر داشتن رفتارهای بزهکارانه انسانی و عنصر مکان به عنوان محل وقوع جرم ، ضرورت حفظ نظم عمومی حاکمیت ملی و قواعد مربوط به صلاحیت از مهمترین ملاحظات دادرسی عادلانه به شمار آمده و رعایت اصل برابری و عدالت ، حاکمیت قانون ، آمره بودن قوانین ، تامین منافه بزه دیده ، متهم و جامعه ، کرامت انسانی و پیشگیری از اشتباهات قضایی از مهمترین مولفه های اساسی دادرسی عادلانه است. لذا می توان دادرسی عادلانه را با لحاظ تمامی تضمینات حقوق و اخلاقی اعمال و از این طریق مانع از تضییع حقوق متهم و سایر نقش آفرینان در فرآیند کیفری گردید.
۲۲.
کلید واژه ها:
شاخص های کمی و کیفی مسکن COPRAS محلات شهر مراغه
توجه به مسکن و برنامه ریزی آن در راستای توسعه پایدار و در چارچوب برنامه ریزی ملی و منطقه ای ضروری است زیرا بررسی وضعیت مطلوب مسکن در مناطق شهری یکی از شاخص های توسعه اقتصادی- اجتماعی در کشورهای جهان محسوب می شود. مسائل کمی مسکن در برخی کشورها ناشی از کمبودهای موجود مسکن، رشد جمعیت و تنگناهای اقتصادی است. در مقابل مسائل کیفی مسکن عمدتاً تغییر در ساختارهای جمعیتی و اجتماعی است. بدین منظور، هدف اصلی این پژوهش بررسی و تجزیه وتحلیل شاخص های کمی و کیفی مسکن و مؤلفه های تأثیرگذار در برنامه ریزی مسکن و سطح بندی محلات شهر مراغه بر این اساس است. این پژوهش ازنظر هدف از نوع کاربردی- توسعه ای و ازلحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش 24 شاخص کمی و کیفی مسکن در 26 محله شهر مراغه با استفاده از داده ها و اطلاعات موجود از سرشماری های موجود و داده های مرکز آمار در سال 1395 استخراج گردید. در تحلیل داده ها، ابتدا با استفاده از ضریب آنتروپی شانون، وزن هر یک از شاخص ها برآورد گردید و سپس با بهره گیری از مدل COPRAS محاسبه و رتبه بندی شدند.
۲۳.
کلید واژه ها:
سرزندگی فضا دلبستگی تحلیل مسیر تبریز
مسکن و ساختمان یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشور بوده و طیف گسترده ای از سایر صنایع را برای فعالیت های خویش به همراه دارد. اصلاح الگوی ساخت و ساز، بهره برداری و بازیافت مصالح از دغدغه های مهم کشورها برای توسعه پایدار می باشد. در گذشته تاریخی ایران نیز الگوهای بهینه مسکن (از جمله مصرف انرژی و سازگاری با محیط) وجود داشته که پشتوانه های فرهنگی و اجتماعی خوبی محسوب می شوند. طراحی و تصمیمات فضاهای مسکونی سنتی از عوامل مختلفی هم چون سنت، فرهنگ و اقلیم تأثیر می پذیرد. به این ترتیب، مهمترین هدف تحقیق تبیین مؤلفه های سرزندگی و دلبستگی در طراحی فضاهای مسکونی سنتی می باشد. روش تحقیق مطالعه حاضر توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از جدول مورگان، 200 نفر از کارشناسان، نخبگان به طور تصادفی انتخاب شدند. روش گردآوری با استفاده از پرسشنامه و روش تجزیه تحلیل از آزمون های آماری، خاکستری، همبستگی و تحلیل مسیر بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزار AMOS و SPSS انجام یافته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مؤلفه های فرهنگی و محیطی بیشترین رابطه و کمترین رابطه را مؤلفه های کالبدی و عملکردی با رابطه منفی و معکوس دارا می باشند. همچنین مؤلفه های محیطی، عملکردی و بصری دارای بیشترین میزان تأثیرگذاری مستقیم بر فضاهای مسکونی هستند و مؤلفه های اجتماعی، ادراکی از وضعیت مساعدی در فضاهای سنتی بافت مرکز تبریز برخوردار نیستند.
۲۴.
کلید واژه ها:
ژئوپلتیک همگرایی منطقه ای سازمان منطقه ای ایران آسیای مرکزی
ایران و آسیای مرکزی در مسیرهمگرایی دوره روابط متقابل دارای قوت ها و فرصت هایی هستند که برخی از آنها ریشه در محیط داخلی و برخی دیگر ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد و برای رسیدن به همگرایی باید براساس راهبردهای پنج گانه به آن دست پیدا کرد. در این مقاله، به عوامل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با تأکید بر عوامل مختلفی چون اشتراکات فرهنگی و تاریخی، مزیت های متقابل موقعیت جغرافیایی ایران و کشورهای آسیای مرکزی، ژِئواکونومی انرژی، بازار مصرف کالا، سرمایه گزاری به عنوان قوت هادر این منطقه واحد مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین در بخش مربوط به عوامل بیرونی (خارجی) عضویت ایران در سازمان منطقه ای، همکاری روسیه، چین و ایران در جلوگیری از هژمونی غرب در آسیای مرکزی از طریق ایران، به عنوان فرصت های موجود مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. در این راستا این سوال اصلی قابل طرح است براساس ساختار ژئوپلتیکی موجود عوامل داخلی (قوت ها) و عوامل خارجی و فرصت ها چگونه می تواند به منطقه گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی منجر گردد. در پاسخ به این سوال این فرضیه مطرح می شود چنین به نظر می ر سد که براساس ساختار ژئوپلتیکی موجود ارائه الگوی مبتنی بر واقعیات و منافع ژئوپلتیکی همگراساز (قوت ها و فرصت ها) می تواند به منطقه گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی در راستای منافع مشترک منجر گردد.
۲۵.
کلید واژه ها:
زیست پذیری زیرساختی منطقه 17
در جهان امروز، شهرها مکان اصلی کار و زندگی انسانها شده اند. اگر در گذشته ای نه چن دان دور، ش هرها پدی ده ه ایی استثنایی و کمیاب بودند، امروزه به مکان اصلی سکونت انسان و هنجار تبدیل شده اند. رشد و توسعه بیش از حدِ شهرها در عصر حاضر و افزایش چالش های مرتبط با آن، باعث به خطر افتادن زندگی در شهرها شده است.به همین منظور یکی از رویکرها در جهت ارتقاء کیفیت زندگی رویکرد زیست پذیری می باشد. زیست پذیری از جمله رویکردهایی است که به دنبال ایجادِ یک محیط امن و سالم برای جوامع انسانی است. این رویکرد از در هم تنیدگی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی تشکیل یافته است. به همین منظور و در جهت پرداختن به ابعاد و شرایط زیست پذیری مقاله حاضر با هدف شناسایی مسایل و مشکلات مناطق شهری در بحث شرایط زیست پذیر بودن با تاکید بر بعد کالبدی و زیرساختی شکل گرفته است و برای دستیابی به هدف تحقیق منطقه 17 تهران به عنوان نمونه موردی مورد بررسی و تحلیل در بحث زیست پذیری انتخاب شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی می باشد و از نظر ماهیت کاربردی می باشد گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و پیمایشی (پرسشنامه) انجام شده است. تجزیه و تحلیل شاخص ها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای انجام شده است که نتایج نشان می دهد منطقه 17 تهران در بعد کالبدی – زیرساختی بر اساس شاخص های فرم شهری و دسترسی و شبکه معابر در وضعیت مطلوبی قرار ندارد
۲۶.
کلید واژه ها:
شهر سالم خوشه بندی عدالت فضایی شیراز
رویکرد شهر سالم به دنبال رشد و گسترش بی رویه شهرها و با هدف تامین شرایط مطلوب زندگی برای نسل امروز و نسل های فردا مطرح شد. این تحقیق با هدف ارزیابی و تحلیل فضایی وضعیت برخی از شاخص های شهر سالم در محلات ده گانه شهر شیراز به منظور سطح بندی مناطق انجام می شود. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی مبتنی بر داده های رسمی می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی است. برای سطح بندی محلات و مناطق شهری از روش تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج خوشه بندی فازی مناطق شهر شیراز با توجه به شاخص های شهر سالم نشان از پراکندگی و ناهمسانی وضعیت شاخص های شهر سالم در کل مجموعه شهر دارد. لذا مدیریت شهری باید بودجه و امکانات بیشتری برای این مناطق در نظر گرفته تا بخشی از این کمبودها و نارسایی ها جبران گردد. برای این کار پیشنهاد می گردد سیاست های نوشهرگرایی نیز به صورت همزمان از سوی مدیران شهری دنبال شود که بر اهداف توسعه حمل و نقل عمومی سالم، توسعه پیاده راهها و دوچرخه سواری عمومی، فشرده سازی و ترکیب کردن کاربری های سازگار، با هدف افزایش فعالیت اقتصادی و اجتماعی و افزایش اشتغال،کاهش هزینه های توسعه پراکنده شهری تاکید دارد.
۲۷.
کلید واژه ها:
توسعه پایدار محله پایدار سطوح پایداری تحلیل مسیر شهر مهاباد
برای دستیابی به شهرهای پایدار قبل از هر چیز محلات پایدار لازم است، بر این اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تحلیل وضعیت پایداری ﻣﺤﻠﻪﻫﺎی شهر مهاباد بر اساس سطح مطلوب و ایده آل شاخص های توسعه پایدار و همچنین تبیین عوامل اثر گذار بر ارتقاء توسعه پایدار در محلات مورد مطالعه انجام شده است. در این پژوهش ابتدا به استخراج و تدوین مقادیر آیده آل شاخص های توسعه پایدار اقدام شده و سپس با استفاده از آزمون T.Test در نرم افزار SPSS، نسبت به سنجش وضعیت کلی پایداری شاخص های مورد مطالعه بر اساس مقادیر ایده آل اقدام شده است. در ادامه با استفاده از مدل تاپسیس، رتبه بندی و سطح بندی محلات از منظر توسعه پایدار انجام شده است و در گام آخر از طریق مدل تحلیل مسیر در نرم افزار PLS، اثرگذارترین عوامل مرتبط با ارتقاء پایداری در محلات شهر مهاباد سنجش و استخراج شده اند. نتایج پژوهش مشخص ساخت به طورکلی از بین 53 شاخص بکار رفته، تنها 16 شاخص در وضعیت پایدار قرار دارند. به طوریکه نتایج سطح بندی محلات در شاخص تلفیقی توسعه پایدار نشان داد ،22 محله از 26 محله شهری مطالعه شده در سطوح توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته قرار می گیرند. این مساله فاصله زیاد شهر مهاباد را با یک شهر پایدار به خوبی مشخص می سازد. همچنین نتایج مدل تحلیل مسیر نشان داد تمامی متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، خدماتی، زیست محیطی و بهداشتی- درمانی، اثر مثبت و معنی داری بر ارتقاء توسعه پایدار محلات شهر مهاباد دارند که در این بین شاخص های اقتصادی بیشترین اثر را بر پایداری محلات شهر مهاباد دارا می باشند.
۲۸.
کلید واژه ها:
هزینه و درآمد توزیع فضایی آذربایجان غربی
وضعیت خالص درآمدی و هزینه خانوار روستایی یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر توسعه پایدار روستایی، است. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی توزیع هزینه و درآمد خانوارهای روستایی و تحلیل توزیع فضایی آن در بین شهرستان های استان آذربایجان غربی در سال 96-1395 می باشد. باتوجه به هدف مطالعه، جامعه آماری تحقیق حاضر، خانوارهای روستایی استان آذربایجان غربی است (3669 روستای دارای سکنه و 304853 خانوار). 142 روستا (403 خانوار) با استفاده از فرمول کوکران و به روش خوشه ای تصادفی با انتساب متناسب به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب شدند. اطلاعات لازم به استفاده از پرسشنامه استاندارد (پرسشنامه هزینه درآمد خانوار مرکز ملی آمار ایران) بدست آمده است. نتایج کلی نشان داد، متوسط درآمد کلی خانوارهای روستایی مورد مطالعه در استان آذربایجان غربی 16654920 تومان در سال و متوسط هزینه کلی هر خانوار در ماه برابر با 1989071 تومان است. همچنین، نتایج نشان داد، خانوارهای روستایی شهرستان های نقده و تکاب به ترتیب دارای بیشترین و کمترین سطح درآمد سالانه بوده؛ خانوارهای روستایی شهرستان های شوط، پلدشت و ماکو دارای کمترین میزان هزینه در ماه و شهرستان پیرانشهر دارای بیشترین هزینه خانوار در ماه می باشد.
۲۹.
کلید واژه ها:
دهیاری مدیریت روستائی توسعه پایدار مشارکت دهستان همگین
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد دهیاری های ایجاد شده در روستاهای دهستان همگین واقع در استان اصفهان انجام شده است.روش تحقیق پژوهش ، توصیفی تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده ، جامعه ی آماری شامل ساکنین حوزه ی پژوهش ( 4700 نفر) می باشند که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و در مجموع 350 نفر مورد مطالعه قرارگرفته اند. پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده ، روایی محتوایی پرسشنامه با نظرخواهی از اساتید راهنما و مشاور تأیید شده است. نتایج نشان داد، دهیاران مورد مطالعه روستای همگین نسبت به سایر روستاهای مورد مطالعه از نظر ابعاد مورد مطالعه دارای موفقیت بهتری بوده و کمترین میزان موفقیت دهیاری های دهستان همگین در روستای قمیشلو و در زمینه اجتماعی فرهنگی بوده است.همچنین، نتایج نشان داد مهمترین دلیل عدم موفقیت دهیاران روستاها ، عدم مشارکت روستاییان در برنامه های مورد نظر است.محدودیت های منابع مالی دهیاری ها برای انجام امور محوله، یکی از عوامل اصلی محدودیت-ها و مشکلات در انجام وظایف دهیاری می باشد و در این زمینه سازمان باید نسبت به مساعدت مالی از طرف دولت، اخذ عوارض در قبال ارائه خدمات عمومی، استفاده از تسهیلات بانک ها و مشارکت مردمی در جهت برطرف کردن این مشکل اقدام نماید.
۳۰.
کلید واژه ها:
شهر سلسله مراتب شهری شبکه شهری نظام شهری TOPSIS
بیان مساله: امروزه شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند. این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب مانده اند . هدف از پژوهش دستیابی به توسعه متوازن، ایجاد تعادل فضایی و توزیع بهینه فضا، فعالیت و جمعیت در سطح منطقه است. روش تحقیق: روش توصیفی – تحلیلی است. در این پزوهش به بررسی الگوی پراکنش سکونتگاه های شهری، نظام یابی استقرار شهرها و نحوه تاثیر گذاری شهر ایلام بر نواخی پیرامونی با استفاده از مدل های مختلف (تاپسیس....) و با نرم افزار های EXCEL و GIS داده ها و اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت یافته های تحقیق: تأثیرگذاری شهر ایلام بر شهرهای استان متفاوت بوده است. به طوری که برای رشد برخی نقاط سکونتگاهی عامل محرک، برای برخی مانعی اساسی در نگهداشت جمعیت و برای برخی دیگر به دلیل فاصله بیشتر عاملی منفعل و یا معکوس عمل نموده است.شهر ایلام نتوانسته است بعنوان مرکز استان نقش همگرایی فضایی استان را ایفا نماید و بجز خدمات اداری و درمانی برای کل استان در سایرحوزه های جنوب و شمال و شمال شرق استان واگرایی به سمت شهرهای استانهای خوزستان و لرستان و کرمانشاه را تشدید نموده است الگوی قطبی بر نظام شهری استان حاکم است. میزان نخست شهری در نظام شهری استان با وجود برخی نوسانات دوره ای، تثبیت شده است.
