۱.
کلید واژه ها:
توسعه روستایی اعتبارات روستایی مسکن روستایی شهرستان زنجان
مسکن به عنوان عمده ترین جزء بافت کالبدی روستا در گذر زمان بر اثر فعالیت ها و نیازهای انسانی با تحول همراه بوده است. در حال حاضر تحولات و دگرگونی های کالبدی در روستاها موجبات ایجاد ناسازگاری های اقتصادی-اجتماعی و تغییر معیشت این فضاها را فراهم آورده است. یکی از عوامل مؤثر در تغییرات مسکن روستایی، ارائه اعتبارات مقاوم سازی مسکن می باشد. در تحقیق حاضر اثرات این اعتبارات بر معیشت خانوارهای روستایی بررسی می گردد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی، روش تجزیه وتحلیل اطلاعات به صورت توصیفی و استنباطی (آزمون t جفت شده و آزمون ویلکاکسون) است. با توجه به حجم جامعه آماری تحقیق (811 خانوار دریافت کننده اعتبارات مقاوم سازی مسکن)، حجم نمونه بر پایه فرمول کوکران 231 خانوار تعیین شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، بین میزان معیشت در زمان قبل و بعد از دریافت اعتبارات مقاوم سازی مسکن، تفاوت معناداری وجود دارد و همچنین همه ابعاد معیشت خانوارهای روستایی به جز بُعد کالبدی (با مقدار t: 2.276-) در زمان پس از دریافت اعتبارات کاهش یافته است.
۲.
کلید واژه ها:
محله برنامه ریزی محله محور برنامه ریزی مشارکتی مدیریت محله های شهری
از اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی تاکنون توجه عمده مدیریت شهری بر ظرفیت سازی محلی، تقویت رویکرد نهادی- سازمانی و در نهایت حرکت از نوعی مدیریت متمرکز به مدیریت محلی معطوف شده است. بنابراین لزوم "استفاده از ظرفیت های محله ای" و "بازتعریف نقش شهروندان و کنشگران مدیریت شهری" در سطح محله های شهری وهم چنین شناخت مفهوم "برنامه ریزی مشارکتی" و کارکردهای آن در سطح محلی ضروری بوده و به شکل گیری و اجرای الگوی جدید از مدیریت شهری در سطح محلات به عنوان مدیریت محله محور کمک کرده است. این مقاله درصددپاسخگویی به این سؤال است که آیا مشارکت مردم درمدیریت بهینه وپایدار محله های شهری تاثیرگذار است؟ به عبارت دیگر، آیابرای داشتن مدیریت شهری محله محور پایدار به مشارکت و همفکری مردم (شهروندان) نیاز است؟ برای پاسخگویی به این سؤال، ازروش های جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای (اسنادی) و میدانی (پیمایشی) استفاده شده است که در روش کتابخانه ای با استفاده از فیش تحقیق و در روش میدانی با استفاده ازابزار پرسشنامه و درقالب طیف لیکرت، اطلاعات موردنیاز گردآوری شده است، جامعه آماری این تحقیق براساس فرمول کوکران، 383 شهروند ساکن در محله های زعفرانیه، ولنجک، دزاشیب، گلابدره و امامزاده قاسم هستند که بصورت تصادفی انتخاب شدند، اطلاعات میدانی گردآوری شده پس از تلخیص و طبقه بندی و کدگذاری وارد نرم افزار SPSS شده و سپس با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، واریانس، انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T تک نمونه ای) به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته وبه سؤال تحقیق پاسخ داده می شود. نتایج حاصل ازمشاهدات میدانی و آزمون های آماری نشان می دهد که بین میزان مشارکت مردم و مدیریت محله های شهری رابطه وجود دارد و با دخالت دادن مردم در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها، مدیریت مطلوب وپایدار محله های شهری محقق خواهد شد.
۳.
کلید واژه ها:
نظام شهری شبکه شهری نخست شهری توزیع فضایی جمعیت استان کهگیلویه و بویراحمد
افزایش شدید جمعیت شهری در جهان به ویژه در کشورهای درحال توسعه در طی دهه های اخیر باعث به وجود آمدن پدیده ی نخست شهری در آن ها شده است. کشور ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای درحال توسعه، در طی دهه های اخیر به ویژه از سال 1345 به بعد از روند متعادل خود خارج شده است. هدف از تعریف این مقاله، تحلیل تحولات و الگوی نظام شهری در استان کهگیلویه و بویراحمد در طی سال های 1335 تا 1390 می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی می باشد. مدل های استفاده شده در این تحقیق عبارت اند از: شاخص نخست شهری، شاخص دو شهر، شاخص چهار شهر، شاخص چهار شهر مهتا، شاخص موماوالوصابی، شاخص تمرکز هرفیندال، شاخص پراکندگی هندرسون و ضریب آنتروپی می باشد. در این راستا برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار EXCEL و برای ترسیم نقشه ی محدوده ی موردمطالعه از نرم افزار ARC GIS9.3 استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد در بازه ی زمانی موردمطالعه استقرار جمعیت در کانون های شهری استان به صورت متعادل و همگون توزیع نشده است. شهرهای یاسوج، گچساران و دهدشت در نظام شهری استان تقریباً از مرتبه ی ثابتی برخوردار بودند و فاصله ی آن ها با بقیه ی شهرهای استان بسیار است. نخست شهر یاسوج به مرورزمان فاصله خود را با بقیه شهرها زیاد کرده و شبکه ی شهری استان به سمت عدم تعادل در جریان است.
۴.
کلید واژه ها:
روداب سبزوار بیابانزایی مدل MICD
از مهمترین چالش های بشر در قرن حاضر در ابعاد گوناگون بیابان زایی بوده که از آن تحت عنوان تخریب اراضی نه تنها در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب بلکه در مناطق مختلف به ویژه کشورهای در حال توسعه یاد می شود. مناسب ترین روش برای بررسی عوامل مؤثر در تخریب اراضی و شدت بیابان زایی از نظر متخصصان استفاده از مدل های ارزیابی بیابان می باشد. روش های متعددی برای شناسایی مناطق حساس و تهیه نقشه خطر بیابان زایی وجود دارد که از میان آن ها روش MICD انتخاب و بر اساس آن نقشه وضعیت فعلی بیابان زایی برای منطقه روداب سبزوار با وسعت 14/64900 هکتار تهیه شد. در این تحقیق ابتدا بر اساس تلفیق اطلاعات مربوط به نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و بازدیدهای صحرایی، منطقه مورد مطالعه به 10 رخساره تفکیک گردید که هر رخساره ژئومورفولوژی به عنوان واحد اصلی ارزیابی بیابانزایی مد نظر گرفته شد؛ سپس در هر کدام از واحدهای همگن بیابانی، ارزش شاخص های تعریف شده تکمیل شد و در نهایت با جمع ارزش های مربوط به هر شاخص و بر پایه جداول مبنا، شدت بیابان زایی تعیین و نقشه مربوط به وضعیت کنونی در هر یک از کاربری ها ترسیم شد. نتایج نشان داد که منطقه مورد بررسی از نظر وضعیت کنونی بیابانزایی، در دو کلاس متوسط و زیاد قرار گرفت. از کل منطقه مورد مطالعه؛ کلاس زیاد (IV) با مساحت 93/109003 هکتار (77/65 درصد)، بیشترین سطح منطقه و کلاس کم (II) با مساحت 24/10225 هکتار (17/6 درصد) کمترین سطح منطقه را پوشاند.
۵.
کلید واژه ها:
سرمایه اجتماعی مخاطرات طبیعی ماهیدشت کرمانشاه انسجام اجتماعی
مخاطرات طبیعی در روستاهای کشور سالانه آسیب های اقتصادی و اجتماعی فراوانی را ایجاد می کنند و لذا از جمله سیاست های دولت مدیریت مخاطرات طبیعی با مشارکت مردم محلی است. مشارکت مردم و موفقیت این همکاری تا حد زیادی منوط به سرمایه اجتماعی مردم است و لذا این تحقیق با هدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات محلی در بخش ماهیدشت کرمانشاه انجام شده است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. روش تعیین حجم نمونه فرمول کوکران و روش نمونه گیری توصیفی ساده بوده است. جامعه آماری مشتمل بر جامعه آماری شامل مردم روستایی بخش ماهیدشت کرمانشاه بوده است که بالغ بر 84 نفر بوده اند. یافته های تحقیق نشان می دهند که سرمایه اجتماعی از طریق ایجاد آگاهی، اعتماد، انسجام، اعتماد، همکاری نهادهای محلی و مشارکت توانسته مخاطرات محلی را مدیریت کند. یافته های تحلیل همبستگی نشان می دهند که آگاهی مردم، همکاری و مشارکت مردم، اعتماد مردم، انسجام اجتماعی و نهادهای محلی رابطه معنی داری با مدیریت مخاطرات طبیعی داشته و تحلیل رگرسیون نشان می دهد که انسجام اجتماعی مهم ترین مؤلفه سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی است.
۶.
کلید واژه ها:
تحلیل فضایی شاخص های بهداشتی و درمانی استان فارس TOPSIS VIKOR SAW. کپ لند
توزیع عادلانه امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی یکی از اصلی ترین پیش نیازهای افزایش سطح برخورداری جامعه از خدمات و مراقبت های سلامت می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان فارس از نظر شاخص های بهداشتی درمانی با استفاده از روش ترکیبی تصمیم گیری چند شاخصه انجام گرفته است. مسأله اساسی این است که سطح توسعه یافتگی یا محرومیت شهرستان های استان فارس از نظر برخورداری از امکانات بهداشتی و درمانی به درستی مشخص نیست و این مقاله با روش های کمی درصدد تعیین دقیق جایگاه هر شهرستان می باشد با در نظر گرفتن مولفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی تحلیلی است. شهرستان های استان فارس (29 شهرستان) جامعه آماری پژوهش را شامل می شوند که براساس 28 شاخص رتبه بندی شده اند. داده ها به روش کتابخانه ای و با استفاده از پایگاه اطلاعاتی مرکز آمار ایران جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک روش وایکور، تاپسیس، SAW و کپ لند، همچنین روش آنتروپی شانون و به کمک نرم افزار GIS به انجام رسید. یافته های مطالعه نشان می دهد که اختلاف و شکاف زیادی از نظر بهره مندی از شاخص های ساختاری بهداشت و درمان بین شهرستان های استان وجود دارد. شهرستان شیراز و کوار برخوردارترین و محروم ترین شهرستان های استان فارس از نظر شاخص های مورد بررسی تعیین شدند. با توجه به نتایج پژوهش، شهرستان هایی که بهره مندی کمتری از شاخص های ساختاری بهداشت و درمان را دارند باید در اولویت برنامه ریزی و محرومیت زدایی قرار گیرند و برای آن برنامه های ضربتی در نظر گرفته شود. پیشنهاد می شود کاهش شکاف خدمات بهداشتی درمانی در شهرستان های استان از طریق برنامه ریزی های توسعه محور در اولویت قرار گیرد.
۷.
کلید واژه ها:
مراکز اقامتی گردشگری -تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پهنه بندی دهستان گلمکان
بر اساس آمار و گزارش های سازمان جهانی گردشگری، امروزه جریان گردشگری به یکی از پررونق ترین و گسترده ترین فعالیت های اقتصادی جهان تبدیل شده به طوری که در بیش از 150 کشور، یکی از پنج منبع اصلی درآمد و ارزآوری محسوب می شود. در همین راستا فعالیت های مربوط به میهمان داری و پذیرایی گردشگران یکی از بخشهای اصلی اقتصاد گردشگری را تشکیل می دهد که ظرفیت بالایی برای ایجاد اشتغال و درآمد بویژه در نواحی روستایی دارا می باشد. باتوجه به این مهم و همچنین اثرات مثبت فعالیت های گردشگری دراقتصاد محل و زندگی افراد کم برخوردار، شناخت ظرفیت های گردشگری نواحی و مناطق به منظور ساماندهی فعالیت ها و مکان های گردشگر پذیر در جهت افزایش رضایت گردشگران و نشت اقتصادی بیشتر برای جامعه میزبان و همچنین حفاظت زیست بوم ها اهمیت فراوان یافته است. در این رهگذر این پژوهش شناسایی پهنه های مساعد و مجاز دهستان گلمکان شهرستان چناران به عنوان یک تفرجگاه پیرامون شهری را به منظور استقرار اقامت گاه های دائم و موقت گردشگری هدف قرار داده است. روش انجام پژوهش توصیفی – تحلیلی با اهدف کاربردی است که از طریق مطالعات اسنادی و میدانی محقق شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سلسله مراتبی (AHP) و همچنین نرم افزار GIS استفاده شده است. در روش سلسله مراتبی AHP ابتدا عوامل مؤثر پهنه بندی به کمک متخصصین مربوطه شناسایی و سپس بوسیله روش سلسله مراتبی، وزن دهی شده و در انتها معیارهای (لایه ها) بدست آمده با توجه به وزن هر معیار بوسیله توابع overley در نرم افزار GIS تلفیق شده و امتیاز هر پهنه با توجه به کل عوامل مؤثر و وزن آنها بدست آمده است. نتایج پژوهش نشان می دهد معیارهای طرح شده عمدتاً بر بنیان جاذبه های طبیعی ناحیه استوار است براین اساس پهنه های موجود در دهستان گلمکان جهت استقرار مراکز اقامتی و کمپ های گردشگری به سه دسته ممنوع، مشروط و مجاز تقسیم می شود. از یافته های دیگر پژوهش وجود تنها 17 درصد پهنه های مجاز با پتانسیل بالا برای استقرار مراکز اقامتی است که باید برای سرمایگذاری و احداث تأسیسات مورد توجه قرار گیرد.
۸.
کلید واژه ها:
توسعه کالبدی ورودی های شهری لبه های شهری ارزش های ایرانی - اسلامی
هدف پژوهش حاضر ارتقا کیفی ورودی و لبه های بزرگراه شهید کاظمی تهران با تأکید بر ارزش های ایرانی - اسلامی می باشد که این هدف بر اساس اسناد طرح های فرادست و معیارهای پایداری در برنامه ریزی و طراحی محیط هماهنگ با مقررات شهرسازی، توسعه فیزیکی شهرها، دوری از طبیعت و قطع رابطه انسان را با محیط زیست طبیعی موجب می شود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و به روش شناسی از نوع توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش در بدو امر به کندکاو در تعاریف و مفاهیم سیما و منظر شهری و معرفی اهداف پژوهش، حرکت ناظر و ادراک آن با هدف استخراج معیارها و شاخص های مرتبط با مبادی ورودی شهر پرداخته که نتایج آن در قالب معیارهای اصلی و شاخص های آن ها مشخص می گردد. پس از استخراج متغیرها و معیارهای مرتبط، شناخت کیفیات بصری به وسیله برداشت های میدانی و تصاویر گرفته شده از سایت انجام گردید تا این متغیرها تدقیق گردند. پژوهش حاضر بر روی کلیدی ترین لبه های ورودی بزرگراه شهید کاظمی واقع در منطقه 19 تهران انجام می گیرد. در حوزه تجزیه و تحلیل داده ها، پس از شناسایی متغیرها، بر روی محدوده موردنظر از طریق عکس های هوایی و تولید نقشه امکان سنجی شده و از این طریق تحلیل و تفسیر انجام گرفته است. سرانجام نیز بر اساس تحلیل موقعیت محدوده مورد نظر بر اساس متغیرهای موردنظر، پیشنهاداتی در این زمینه مطرح گردیده است.
۹.
کلید واژه ها:
رضایتمندی سیاحتی امنیتی گردشگری مازندران
هدف اساسی این پژوهش ارزیابی سطح رضایت گردشگران از عملکرد خدمات گردشگری و شناسایی زمینه های بهبود و توسعه خدمات در شهرهای ساحلی استان مازندران است، جامعه آماری این پژوهش را کلیه گردشگران داخلی و خارجی استان مازندران در سال 139۵ تشکیل می دهند که با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان به تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی است و از نظر ماهیت و روش توصیفی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. روایی پرسشنامه با بهره گیری از روش محتوایی انجام شد،. پایایی پرسشنامه نیز با روش آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای، رگرسیون خطی چند متغیره و آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شده است. یافته های تحقیق بر اساس آزمون تی نشان داد که گردشگران از خدمات ارائه شده در زمینه های امنیتی و سیاحتی رضایت داشته اند، نتایج به دست آمده از رگرسیون خطی چندگانه نیز معنی داری هر یک از مؤلفه های کیفیت دسترسی خدمات سیاحتی با مقدار ضریب بتا 164/.، جاذبه های گردشگری با مقدار ضریب 179/.، کیفیت و تعداد هتل ها و رستوران ها با مقدار ضریب 103/.، امنیت اجتماعی با مقدار ضریب 175/. و امنیت روانی با مقدار ضریب 199/. تأیید نموده است. همچنین بر اساس آزمون فریدمن توجه به مسائل بهداشتی و درمانی، ایحاد منطقه آزاد، استفاده از تبلیغات برای معرفی جاذبه های گردشگری، توسعه سواحل و تسهیل در امر حمل و نقلاز مهمترین زمینه های رشد و توسعه گردشگری در شهرهای ساحلی استان مازندران می باشد.
۱۰.
کلید واژه ها:
ژئوپلیتیک شهری اقتصاد فضا استان فارس
ژئوپلیتیک شهری با تاکید بر سیاست گذاری های اقتصادی در شهر، در پی بررسی و مطالعه ی نقش ابعاد سیاسی در پدیده های جغرافیایی یک شهر است. سیاست های اقتصادی در یک شهر، می تواند زوایای مختلفی از شیوه های مدیریت و سیاست را بازنمایی کند. به گونه ای که با توجه رویکرد ژئوپلیتیک شهری، می توان پراکنش کیفیت شاخص های اقتصادی در یک شهر را در چارچوب عدالت اجتماعی یا فضایی مشخص کرد. پژوهش حاضر، با چنین هدفی به بررسی چگونگی پراکنش توسعه در مقیاس استان فارس پرداخته است. از میان شاخص های توسعه در بخش اقتصاد سیاسی، زیرساخت ها و امکانات بهداشتی- درمانی برگزیده شده است تا چگونگی پراکنش و توسعه ی آن در مقیاس شهرستان های استان فارس (14 شهرستان منتخب) مقایسه شود. روش مطالعه در این پژوهش، علی- مقایسه ای بوده و از تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره، همچون روش شباهت به گزینه ی ایده آل (TOPSIS)، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش تحلیل خوشه ای استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان از آن دارد که محرومیتی نسبی در مقیاس استان فارس از نظر برخورداری از شاخص های توسعه ی بهداشتی-درمانی به چشم می آید و پراکنش فضایی امکانات نیز چندان با توان و نیاز جمعیتی شهرستان های این استان، همخوان و همگن نیست؛ چنانکه شهرستان شیراز به عنوان مرکز سیاسی استان، برخوردارترین شهرستان از نظر شاخص توسعه به شمار می رود و اختلاف نسبتاً چشم گیری با دیگر شهرستان ها دارد.
۱۱.
کلید واژه ها:
رشد فیزیکی تصاویر ماهواره ای تغییرات کاربری طبقه بندی تصاویر ماهواره ای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
استفاده از تصاویر ماهواره ای می تواند ابزار بسیار مفیدی برای تشریح روابط متقابل بین محیط انسانی و محیط طبیعی برای کمک به تصمیم گیری برنامه ریزان در شرایط پیچیده باشد. فرآیند توسعه شهرها یکی از نیازهای اساسی در مدیریت و ارزیابی شهرها می باشد. افزون بر میزان رشد شهرها، مطالعه میزان تغییرات و تخریب کاربری ها در سال های گذشته و پیش بینی این تغییرات در سال های آینده می تواند در مدیریت و برنامه ریزی صحیح برای حل مشکلات کنونی و برنامه ریزی های توسعه آینده کمک نماید. در همین راستا مقاله حاضر قصد دارد تا با استفاده از تصاویر ماهواره ای Landsat Tm سال 1368 و تصویر ماهواره ای LandSatETM سال 1390 به بررسی روند رشد فیزیکی و جهت گسترش شهر اردبیل بپردازد. این مطالعه منطبق با دوره قبل و بعد از مرکزیت سیاسی شهر اردبیل می باشد. به همین منظور پس از پردازش تصاویر ماهواره ای، تصاویر با روش حداکثر احتمال طبقه بندی شدند و در نهایت در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با اعمال تابع تغییرات، تغییرات کاربری بدست آمد. با توجه به بررسی ها به عمل آمده نتیجه گیری شد که رشد فیزیکی شهر اردبیل بعد از مرکزیت سیاسی شتاب زیادی به خود گرفته است و در طی رشد فیزیکی شهر، زمین های زراعی اطراف شهر به زیر ساخت و ساز های شهری رفته است.
۱۲.
کلید واژه ها:
روستا بهسازی بافت با ارزش روستایی توسعه گردشگری
بافت کالبدی روستاهای ایران ضمن برخورداری از ارزش های معماری، دارای الگوهای بصری و زیبا شناختی، انطباق با محیط طبیعی، هماهنگی با عملکرد زیستی، معیشتی، استفاده از مصالح و دانش بومی است. در این میان، بافت کالبدی برخی از روستاهای کشور به دلیل برخورداری از ویژگی های خاص معماری، تاریخی و فرهنگی به عنوان میراثی ارزشمند و بجای مانده از نیاکان ما به شمار می رود که از یک سو حفظ و نگهداری آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است و از سویی دیگر ضمن ایجاد محیطی مطلوب و جذاب برای روستاییان، با جذب بیشتر گردشگران به رونق و توسعه صنعت گردشگری در این روستاها کمک فراوانی بنمایند. لذا هدف از این مقاله نیز بررسی تأثیر بهسازی بافت های با ارزش روستایی در توسعه صنعت گردشگری، شناخت محدودیت ها و پتانسیل های گردشگری منطقه و ارائه راهکارهایی برای توسعه صنعت گردشگری در روستاهای مورد مطالعه می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش تبیین و بررسی آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بوده است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. مطالعات میدانی، از طریق طراحی و تکمیل پرسشنامه از دو گروه نمونه از روستائیان (262 نفر) و گردشگران (106 نفر) روستاهای ابیانه، طره، یاسه چای و سرآقاسید که به طور تصادفی انتخاب شده اند صورت گرفته و با استفاده از آزمون خی دو و تحلیل واریانس به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که بهسازی بافت با ارزش روستایی نقش مؤثری در توسعه صنعت گردشگری دو روستای طره و ابیانه داشته و این میزان بالاتر از دو روستای سرآقاسید و یاسه چای است که در آنها بهسازی صورت نگرفته است.
۱۳.
کلید واژه ها:
توان محیطی گردشگری AHP دیلمان بخش سیاهکل
توان های محیطی به مجموعه توانایی ها و استعدادها و قابلیت های محیطی گفته می شود که در محیط طبیعی-اجتماعی و اقتصادی وجود دارند. این توان ها شامل شکل زمین، جهت و جریان آب ها، جنس خاک و رویش گیاهی در محیط طبیعی و ویژگی های جمعیتی از نظر خصوصیات کیفی جمعیت و فعالیت و نحوه چگونگی توزیع فضایی آن از بعد اجتماعی و ایفای نقش معیشتی گروه های اجتماعی در بستر محیط، چگونگی سازمان یابی فضایی این نقش معیشتی و محیط اقتصادی را به وجود می آورد. هدف از این مقاله تنظیم رابطه انسان، محیط و فعالیت های او در زمینه گردشگری در پهنه مورد مطالعه است، به گونه ای که فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی، موجبات ساماندهی فضایی، مکانی و توسعه یافتگی و یا به عبارتی کامل تر، توسعه پایدار منطقه را فراهم کند و می تواند نقش بسزایی در گسترش گردشگری منطقه داشته باشد. روش تحقیق در این مقاله شامل روش کتابخانه ای، اسنادی و مراجعه به منطقه مورد مطالعه و عملیات میدانی است. همچنین بعد از جمع آوری داده ها جهت تحلیل این داده ها و شاخص ها، از روش AHP استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل AHP نشان داد که عامل خاک با وزن نسبی 18/0، عامل شیب با وزن نسبی 15/0 و آب زیرزمینی با وزن نسبی 14/0 بیشترین نقش را در توسعه آبادی های بخش دیلمان داشته اند. بعد از این عوامل محیطی عامل اقلیم و کاربری اراضی با وزن نسبی به ترتیب 13/0 و 12/0 قرار دارند. این عوامل به صورت مستقیم و غیرمستقیم در گسترش گردشگری روستایی می تواند بسیار مؤثر باشد و خود جاذب یا دافع گردشگران می گردد.
۱۴.
کلید واژه ها:
بحران ۲۰۱۱ سوریه امنیت اسرائیل ایران منطقه خاورمیانه
بحران 2011 میلادی سوریه یکی از بحران هایی است که در آن مهم ترین بازیگران منطقه ای و جهانی در آن در حال ایفای نقش هستند. هدف این مقاله تحلیل و مقایسه اهداف ژئوپلیتیکی روسیه و آمریکا در بحران ۲۰۱۱ میلادی سوریه با تاکید بر امنیت اسرائیل و نقش منطقه ای ایران است. سؤال اصلی ای که در صدد پاسخگویی بدان برآمده ایم این است که با در نظر گرفتن دو متغیر امنیت اسرائیل و نقش منطقه ای ایران مهم ترین اهداف ژئوپلیتیکی روسیه و آمریکا در بحران سوریه کدام اند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح است از جمله اینکه بحران 2011 میلادی سوریه دارای چه تاریخچه و جبهه هایی است؟ دلایل اهمیت خاورمیانه برای ابرقدرت های آمریکا و روسیه چیست و اینکه ایران و اسرائیل چه اهمیتی در اهداف ژئوپلیتیکی روسیه و آمریکا در بحران سوریه ایفا می کنند؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که روسیه و آمریکا هر کدام دارای اهداف ژئوپلیتیکی بلند مدتی در منطقه خاورمیانه هستند و در این راستا از جمله متغیرهایی که به طور مستقیم و غیر مستقیم این اهداف را تحت تأثیر قرار می دهند نقش منطقه ای ایران و امنیت اسرائیل است. این پژوهش از نظر روشی توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است که در آن تلاش خواهد شد با استفاده از مقالات علمی و پژوهشی و دیگر منابع کتابخانه ای به تحلیل و تبیین و مقایسه اهداف ژئوپلیتیکی روسیه و آمریکا در بحران ۲۰۱۱ میلادی سوریه با تاکید بر امنیت اسرائیل و نقش منطقه ای ایران پرداخته شود.
۱۵.
کلید واژه ها:
گردشگری ورزشی کارآفرینی مدل توسعه
هدف از این پژوهش ارائه چارچوب مفهومی توسعه کارآفرینی در صنعت گردشگری ورزشی کشور بود. روش تحقیق از نوع مطالعات کیفی نظامند و توسعه نگر می باشد. جامعه آماری شامل دو بخش جامعه انسانی (صاحب نظران) و جامعه اطلاعاتی (منابع علمی و اسناد) حوزه گردشگری ورزشی بود. از دو ابزار پژوهش شامل مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه استفاده گردید. روایی پژوهش با استفاده از روش اعتباریابی کیفی مبتنی بر نظر متخصصان مورد تایید قرار گرفت. از روش کدگذاری برای چارچوب بندی راهکارها استفاده گردید. چارچوب شناسایی شده شامل مشوق های محیطی و نهادی، ساختار و مدیریت توسعه، نگرش، رفتار و فرهنگ کارآفرینانه، تأمین منابع توسعه، نظام نوآوری، زمینه ها و فرصت ها و پیامدهای توسعه کارآفرینی در گردشگری ورزشی بود. ارتباط بین منظرها از طریق سه نوع اثر پیشایندی، فرایندی و پیامدی و با مشخص کردن جنبه برجسته تأثیر مشخص گردید. علاوه براین برای هر کدام از منظرها چالش ها و راهکارهای اجرایی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این یافته ها پیشنهاد می شود در توسعه کارآفرینی در گردشگری ورزشی اقدامات و تصمیم گیری های راهبردی مبتنی بر تفکیک منظرهای فوق و پیش بینی ارتباط بین آن ها باشد. رویکرد کلی می تواند این باشد که بر مبانی محیط و منابع گردشگری ورزشی و از طریق مدیریت، فرهنگسازی و نوآوری در این صنعت به ارتقای فرصت ها و پیامدهای کارآفرینی در آن اقدام شود.
۱۶.
کلید واژه ها:
بافت فرسوده انسجام فضای- کالبدی ساماندهی بهسازی و نوسازی
بافتهای فرسوده شهری که تحت تأثیر مدرنیزاسیون شتابزده، جمعیت غیربومیِ بلاتکلیف با زندگی شهری را به جای جمعیت بومی نشانده است، علاوه بر ایجاد محیط فیزیکی ناخوشایند، فضای اجتماعی ناپایداری نیز بوجود آورده است. به همین دلیل ، نوسازی بافت های فرسوده شهری یکی از مسائل اساسی در حوزه شهرسازی می باشد. این پژوهش در پی آن است تا بافت های فرسوده واقع در منطقه 14 شهر تهران را با بهره گیری از بازشناسی و به کارگیری قابلیت های اجتماعی و فضایی- کالبدی آن مورد و بهسازی و نوسازی قرار دهد و با ارائه راهبردهای منطقی در بافت فرسوده مورد مطالعه، تسریع در امر نوسازی را موجب شود . محدوده مورد مطالعه جوامعی مهاجر با خرده فرهنگ های متفاوت ، به ودیعه گرفته شده است که در ترکیب های طایفه ای ، انسجام اجتماعی شان را تا به امروز حفظ کرده اند. چنین امری موجب شده تا علیرغم فرسودگی بافت، ارزش زیست و سکونت آن به طور نسبی حفظ شود. یافته های تحقیق حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از قضاوت کارشناسانه و بهره گیری از شیوه پیمایش میدانی از مدل swot برای تحلیل داده ها به دست آمده است، نشان می دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد، موجبات تضعیف و فرسودگی ساختار اجتماعی - کالبدی را فراهم می آورد. بازشناسی این قابلیت و به کارگیری آنها در تدوین راهبردها و طرح ساماندهی پیشنهادی ، موجبات برخورد منطقی جهت مداخله در بافت فرسوده حاضر در روند بهسازی و نوسازی را فراهم می آورد.
۱۷.
کلید واژه ها:
میزان رضایت عملکرد مدیران محلی شهرستان صومعه سرا
این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و مشاهدات میدانی وتکمیل پرسشنامه به بررسی میزان رضایت روستاییان ازعملکردمدیران محلی درشهرستان صومعه سرا پرداخته ومهمترین هدف اصلی تحقیق بررسی میزان رضایت روستاییان ازعملکردمدیران محلی در این شهرستان می باشدجامعه آماری کل شهرستان صومعه سرا بوده وحجم نمونه براساس جدول مورگان و به روش تصادفی سهمیه ای انتخاب گردیده است. نتایج تحقیق بیانگراینست که مدیران محلی می توانندتاثیر زیادی درتوسعه روستاهای شهرستان داشته وهمه روستاییان تشکیل مدیریت محلی یاوجود دهیاری وشوراها را در توسعه روستا ضروری وزمینه های ضرورت تشکیل این مدیریت محلی در روستا رااز نظراقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وهمه مواردبیان نموده اند. اکثرپاسخ دهندگان معتقدند که مدیران محلی درکارخودموفق بوده وازعملکردمدیران محلی احساس راضایت می کنند.وچگونگی عملکرد مدیران روستا رادرزمینه اجتماعی وفرهنگی عالی بیان داشته ونقش مدیران محلی رادرتوسعه روستاهای شهرستان صومعه سرابسیارزیاددانسته اند.همچنین میزان موفقیت و عملکرد مدیران در زمینه رونق و تجارت وکسب وکار درمناطق روستایی، بازگشت مردم به روستا و جلوگیری ازمهاجرت ،گسترش فعالیت های خدماتی وسایر موارد در روستا زیاد دانسته ودرمجموع مشارکتشان را درتوسعه روستا بسیار موثرمی دانند.درواقع بیشترین زمینه های ایفای نقش مدیران اقتصادی، اجتماعی وبعد فرهنگی وفضایی کالبدی می باشد .اکثرپاسخ دهندگان معتقدندکه مدیران برای مشارکت مردم درامورمختلف مردم راتشویق نموده و معتقدند که مدیران محلی توانسته اندمشکلات موجود درشهرستان صومعه سرا را برطرف نموده ومیزان توانایی مدیران محلی درحل مشکلات موجود در این شهرستان را بسیار زیاد می دانند.
۱۸.
کلید واژه ها:
شورای شهر حقوق شهروندی شهر مدیریت شهری شورای شهر تهران
شهرو هر محیط زندگی مدنی واجتماعی ، با شهروندان معنی پیدا می کند. رابطه شهروندی با مدیریت شهری از جمله مسائل و موضوعات مهمی است که در حوزه مدیریت شهری در جهان مورد توجه قرار گرفته است. شهرها از جمله مراکز سکونتی هستند که برای ایفای نقش های متعدد به افرادی در عرصه های سیاسی و اجتماعی نیاز دارند. نقش دادن به افرادِ متفاوت عرصه شهری از جمله دولت، مردم، نهادهای مدنی و قانون گذار باعث ایجاد وظایف متقابل و دو سویه بین شهروندان و اداره کنندگان امور در راستای رسیدن به حقوق شهروندی، در سطح ملی و محلی شده است. شوراهای اسلامی شهر از نهادهای مدنی حاکمیت است که وظیفه تحقق حقوق شهروندی را در حوزه شهر و استان بر عهده دارد. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل عملکرد شورای شهر تهران در تحقق حقوق شهروندی می پردازد. نوع پژوهش، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای – اسنادی و پیمایشی – میدانی و با روش پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، شامل 150 نفر از کارمندان شورای اسلامی و 384 نفر از شهروندانِ شهر تهران است. برای انجام آمار های توصیفی و آمار استنباطی مطالعه حاضر از نرم افزار SPSS و آزمون تی و رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، شهروندان شهر تهران میزان عملکرد شورای شهر خود را نیز به دلیل نداشتن سازو کار مناسب جهت نظارت بر امور شهری و تحقق حقوق شهروندی کمتر از حد میانه می دانند. نتایج آزمون رگرسیون خطی نیز نشان می دهد، در هر یک از معیارهای متغییر وابسته حقوق شهروندی، مؤلفه های سازنده عملکرد شورای شهر بیشترین تأثیرگذاری خود را بر معیارهای حقوق اجتماعی، حقوق مدنی (منفی و معکوس) و در نهایت حقوق سیاسی تأثیر مثبتی دارد. لذا فراهم آوردن سازوکارهای مناسب جهت تحقق بهتر معیارهای مذکور در شورای اسلامی شهر تهران، کمک شایانی به ایفای نقش هر چه بهتر این نهاد در تحقق حقوق شهروندی، شهروندانِ تهرانی خواهد کرد.
۱۹.
کلید واژه ها:
شهر وشهرسازی وزارت ایلخانان اقتصاد شهری عدالت و امنیت
پس از یک دوره تلاش برای مهار رفتار مغولان و بومی کردن قوم غالب از سوی دولتمردان ایرانی، وزیران عهد ایلخانان با تشویق ایلخانان مسلمان به ایجاد اصلاحات گسترده، زمینه های شکوفایی نسبی اقتصاد و حیات شهری را هموار نمودند . نوشتار حاضر با طرح این سوال که بازخوانی اندیشه های ایرانشهری در رویکرد آبادگرایانه وزیران عهد مسلمانی ایلخانان چه جایگاهی داشته است؟ بر این باور است که آگاهی به اهمیت امنیت و عدالت، همنوایی مناسبات جامعه و حکومت، ضرورت اعتنای حکام به معیشت رعایا و اهتمام به عمران شهری و سازندگی، آنان را به ترغیب دستگاه ایلخانان به انجام اصلاحات گسترده در عهد مسلمانی واداشته است. بنابراین، وزرای ایرانی در این عصربا ایجاد تحول در حوزه ی اقتصاد و اجتماع، دریچه ای به سوی کارآفرینی گشودند تاساختار جامعه عصر ایلخانی را ماهیت نظام مندی ببخشند.
۲۰.
کلید واژه ها:
توسعه یافتگی توسعه پایدار مدلTOPSIS
هر جامعه ای در راه توسعه تلاش می کند، زیرا توسعه هدفی است که اکثر مردم آن را ضروری می دانند. فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف اقتصادی، رفاهی و زیر بنایی، تسهیلات اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی از اساسی ترین شاخص های برنامه ریزی در هر واحد برنامه ریزی به ویژه شهرستانها است.هدف از مقاله حاضر تعیین درجه توسعه یافتگی شاخص های اقتصادی، آموزشی، درمانی و زیربنایی شهرستانهای استان خراسان شمالی بود. تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و روش انجام آن توصیفی و تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات به دو روش مطالعات کتابخانه ای و پژوهش میدانی صورت گرفت. به منظور رتبه بندی شهرستانهای استان خراسان شمالی از لحاظ توسعه یافتگی شاخص های اقتصادی، آموزشی – فرهنگی، بهداشتی – درمانی و زیربنایی، از مدل سطح بندی تاپسیس و نرم افزارهای Excel و SPSS و برای ترسیم و تهیه نقشه ها از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که در میان شهرستانهای استان خراسان شمالی در بخش شاخص اقتصادی اسفراین، توسعه یافته ترین شهرستان و مانه و سملقان در پایین ترین رتبه توسعه یافتگی قرار داشتند. در بخش شاخص آموزشی- فرهنگی شهرستان گرمه، توسعه یافته ترین و بجنورد توسعه نیافته ترین شهرستان بود. همچنین در بخش شاخص بهداشتی- درمانی شهرستان بجنورد، توسعه یافته ترین و مانه و سملقان توسعه نیافته ترین و در نهایت در شاخص زیربنایی شهرستان شیروان توسعه یافته ترین و مانه و سملقان توسعه نیافته ترین شهرستان استان خراسان شمالی از نظر دسترسی به شاخصهای زیر بنایی می باشد.
