۱.
کلید واژه ها:
کیفیت زندگی شاخص های کیفیت زندگی منطقه یک شهر زاهدان
بهبود کیفیت زندگی در هر جامعه ای، یکی از مهمترین اهداف سیاست های عمومیان جامعه است. در طول سه دهه اخیر، کیفیت زندگی، به عنوان جانشینی برای رفاه مادی، به اصلی ترین هدف اجتماعی کشورهای مختلف تبدیل شده است. در این مقاله،سعی گردید که با استفاده از شاخص های اجتماع ی، اقتص ادی، کالب دی، زیست محیط ی و مدیریت شهری، کیفیت زندگی شهری در منطقه یک شهر زاهدان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) می باشد. جامعه ی آماری پژوهش، شهروندان بالای 15 سال ساکن در منطقه یک شهر زاهدان می باشد و بر اساس سرشماری سال 1390 برابر 75707 نفر بوده که اقدام به نمونه گیری گردید. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 223 نفر محاسبه و به روش تصادفی ساده توزیع شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری تحلیل عاملی و آزمون همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان داد اولین عامل به تنهایی 697/19، عامل دوم 709/10، عامل سوم 270/6، عامل چهارم 826/5، عامل پنجم، 211/5، عامل ششم 683/4، عامل هفتم 175/4، عامل هشتم 611/3 و عامل نهم 511/3 درصد از واریانس را محاسبه می کنند. همچنین، نتایج آزمون همبستگی پیرسون، با توجه به سطح معنی داری (Sig)، که از 05/0 کمتر می باشد و به لحاظ آماری این رابطه معنی دار است؛ نشان می دهد بین کیفیت زندگی شهری و شاخص های (زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریت شهری)، همبستگی بالایی وجود دارد که بیانگر یک رابطه خطی مثبت قوی میان آن ها است. بیشترین میزان همبستگی در منطقه یک شهر زاهدان؛ بین کیفیت زندگی شهری و متغیر کالبدی با ضریب همبستگی 786/0 می باشد؛ یعنی با افزایش میزان کیفیت محیط کالبدی، کیفیت زندگی شهری نیز افزایش می یابد.
۲.
کلید واژه ها:
اقلیم گردشگری شهر اصفهان شاخص بیوکلیمایی آسایش اقلیمی
اقلیم عامل مهمی در توسعه گردشگری می باشد و در بسیاری از کشورها آب و هوا یک سرمایه با ارزش برای گردشگر محسوب می شود، زیرا یکی از اطلاعات مورد نیاز گردشگرها برای سفر شرایط اقلیمی مقصد می باشد و گردشگران برنامه سفر خود را با توجه به شرایط اقلیمی مقصد مورد نظر طرح ریزی می کنند. در این پژوهش وضعیت اقلیم توریستی اصفهان از طریق شاخص های TCI، HU، CPI، PMV، PET در یک دوره آماری 60 ساله (1951 تا 2010) برای ایستگاه سینوپتیک شهر اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفت. بطور کلی هدف اصلی این پژوهش، تعیین شاخص های TCI، HU، CPI، PMV، PET به منظور توسعه گردشگری و شناخت وضعیت اقلیمی شهر اصفهان در طول سال برای انجام فعالیت های گردشگری می باشد. این تحقیق با توجه به نوع هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع توصیفی- تحلیلی است. نتایج بدست آمده از این شاخص ها نشان می دهد که در شهر اصفهان با توجه به شاخص TCI ماه های آوریل، می، سپتامبر و اکتبر دارای آسایش اقلیمی، در شاخص HU همه ماه ها دارای آسایش حرارتی، در شاخص CPI ماه های آوریل، می، اکتبر، نوامبر و دسامبر، در شاخص PET بهترین ماه برای گردشگری اکتبر و در شاخص PMV ماه می بهترین شرایط را جهت انجام فعالیت های توریستی دارا می باشند
۳.
کلید واژه ها:
جایگاه داری قابلیت ها چالش ها گاز مایع (LPG) تحلیل رابطه خاکستری
ضرورت سیاست گذاری های بهینه در بخش نفت و گاز، همواره به عنوان یکی از اولویت های استراتژیک در اسناد فرادستی نظام مطرح بوده است؛ بطوری که نمی توان نقش این سیاست ها را در تأمین منافع ملی نسل های فعلی و آینده نادیده گرفت. طی سالیان گذشته بحران سوخت و افزایش هزینه ها خصوصاً در جایگاه با موضوع برند سازی جایگاه پیش بسمت خصوصی سازی آنها و همچنین کاهش موانع زیست محیطی دیدی تازه یافته است. در حال حاضر مسائل محیط زیستی یکی از مهم ترین مسائل مطرح در سطح جهانی و در سطح ملی در بسیاری از کشورهای دنیا هستند و تاکنون کنفرانس ها و نشست های بین المللی مهمی در این خصوص برگزار شده و کشورها به معاهدات و کنوانسیون های متعددی برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت محیط زیست جهانی متعهد شده اند. در این تحقیق هدف ارزیابی قابلیت ها و چالش های جایگاه های موجود گاز مایع با تاکید بر شاخص های زیست محیطی است. از 10 کارشناس خبره برای پاسخ به سؤالات 12 شاخص مربوط به قابلیت ها و 15 شاخص مربوط به چالش ها بهره برداری شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای بومی و تکنیک آنتروپی شانون برای تعیین وزن شاخص ها و از تحلیل رابطه خاکستری برای اولویت بندی گزینه ها بهره برداری شد. در پایان محقق پیشنهاداتی برای بهبود شرایط موجود ارائه کرده است.
۴.
کلید واژه ها:
توسعه یافتگی مدل های تحلیلی دهستان های ساوه مدل تاکسنومی عددی
با وجود سابقه برنامه ریزی توسعه در ایران، نابرابری های منطقه ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه ریزی منطقه ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه های مختلف اقتصادی - اجتماعی، محیطی و ... مناطق و تحلیل آنها به صورت نسبی بیانگر میزان برخورداری، سطح رفاه و توسعه یافتگی آن ها می باشد نابرابری های توسعه ای که به دلایل متعددی نظیر دلایل تاریخی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... ایجاد می شوند رشد ناهمگون و نامتعادل میان نواحی را سبب خواهند شد. در این تحقیق به بررسی سطح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان ساوه در مقطع زمانی کنونی (آمارهای رسمی سال 1390)، با استفاده از 103 شاخص سنجش توسعه در 9 بخش آموزشی، فرهنگی، سیاسی-اداری، زیربنایی، بهداشتی، بازرگانی-خدمات، ارتباطات و حمل و نقل، جمعیتی-اقتصادی و کالبدی از طریق مدل تحلیلی تاکسونومی عددی پرداخته شده است. هدف از این تحقیق شناسایی میزان برخورداری و محرومیت دهستان های شهرستان ساوه با استفاده از مدل های تحلیلی یکپارچه و ارائه الگوی بهینه خدمات رسانی می باشد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق سطح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان ساوه در بخش های مختلف متفاوت می باشد. اما در بیشتر بخش ها توسعه یافته ترین دهستان طراز ناهید و توسعه نیافته ترین دهستان شاهسونکندی می باشد. بیشترین دامنه تغییرات و انحراف معیار رتبه مربوط به دهستان های آق کهریز و بیات و کمترین تغییر مربوط به بقیه دهستان ها می باشد.
۵.
کلید واژه ها:
عه پایدار محله روش های تصمیم گیری چند معیاره میاندوآب
با مطرح شدن محله به عنوان سلول زندگی شهری تحقق توسعه پایدار نیز تنها در قالب توسعه محله ای و در مقیاس محلی و در ادامه تفکر جهانی بیاندیش و محلی عمل کن دنبال شد. با توجه به اینکه در حال حاضر بیش از 60 درصد مردم جهان در شهرها زندگی می کنند. نحوه ی توسعه محلات و در مقیاس کلان پیشرفت و پایداری توسعه در شهرها می تواند موفقیت یا شکست جامعه را در برابر حل مشکلات اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و کالبدی و غیره تعیین نماید. این پژوهش با هدف بررسی توسعه پایدار شهری در محلات سی یک گانه شهر میاندوآب که یکی از شهرهای میانه اندام کشور می باشد با استفاده از 70 شاخص توسعه پایدار می پردازد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز تحلیلی- مقایسه ای می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از مجموعه روش های تصمیم گیری چند معیاره (MADM) استفاده شده است. طبق نتایج بدست آمده از روش های تجزیه و تحلیل در رتبه بندی نهایی محلات ساحلی، زرندی و امامزاده عباس به ترتیب در جایگاه اول تا سوم قرار گرفته اند. برای روشن تر شدن وضعیت محلات شهری در سه طیف با وضعیت مطلوب، نیمه مطلوب و نامطلوب رتبه بندی شدند که در این طیف بندی مجموعاً هشت محله در جایگاه مطلوب از لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه قرار گرفته اند که بیشتر متأثر از موقعیت ممتاز آن ها در سطح شهر می باشد. در مقابل ده محله در طیف سوم با وضعیت نامطلوب قرار دارند. که بیشتر متأثر از ریشه روستایی بودن آنها که به مرور زمان به محدوده شهر ملحق شده اند در نهایت پیشنهاداتی جهت بهبود توسعه پایدار محله ای ارائه شده است .
۶.
کلید واژه ها:
طبیعت گردی گردشگری اوقات فراغت انگیزه مشارکت
پژوهش حاضر به مقایسه انگیزه مشارکت در طبیعت گردی بین مردان و زنان شرکت کننده در فعالیت های اوقات فراغت پرداخته است. پژوهش حاضر براساس هدف، تحقیقی کاربردی و از نوع علی – مقایسه ای می باشد. نمونه آماری تحقیق به تعداد قابل کفایت 259 نفر محاسبه شد که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند در نهایت پرسش نامه میان آن ها توزیع گردید و مورد بهره برداری قرار گرفت. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه 30 سوالی انگیزه مشارکت گیل (2000) توزیع و جمع آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مقایسه دو نمونه مستقل یعنی آزمون T- استیودنت مستقل و آزمون آنوا (ANOVA) استفاده گردید. بررسی فرضیه های تحقیق نشان داد که، بین انگیزه مشارکت در طبیعت گردی بین شرکت کنندگان تفاوت معنی دار وجود ندارد. همچنین بین ابعاد انگیزه مشارکت (انگیزه پیوند جویی، انگیزه تفریح و سرگرمی، انگیزه رقابت طلبی و یادگیری مهارت ها) در طبیعت گردی بین شرکت کنندگان تفاوت معنی دار وجود ندارد. اما بین انگیزه های بیرونی در طبیعت گردی بین مردان و زنان شرکت کننده در فعالیت های طبیعت گردی تفاوت معنی دار وجود داشت، نتایج آزمون واریانس یکطرفه نیز نتایج فوق را تائید کرد.
۷.
کلید واژه ها:
مسکن مسکن مهر شاخص های اقتصادی اجتماعی و کالبدی شهر کاشان
تأمین مسکن مناسب یکی از معضلاتی است که افراد جوامع بشری در زندگی روزمره با آن مواجه هستند. طی چند دهه اخیر با اجرا شدن طرح مسکن مهر، دولت توانسته به بسیاری از اقشار کم درآمد و متوسط جامعه در این راستا کمک نماید. پژوهش حاضر سعی دارد نگرش ساکنین مسکن مهرکاشان نسبت به ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را ارزیابی نماید. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و از طریق توزیع پرسشنامه به تعداد 150 عدد در میان افراد ساکن مسکن مهر صورت پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی داده ها از آزمونهای آماری T-Test و ANOVA در نرم افزار SPSS و جهت تبیین و مدلسازی اثرات نیز از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون T نمایانگر معنی دار بودن اثرات مسکن مهر در شاخص های مورد بررسی از دیدگاه ساکنان می باشد. تحلیل یافته های منتج از مدلسازی معادلات ساختاری بیانگر این مطلب است که از بین شاخص های مورد سنجش شاخص کالبدی با بار عاملی 94/0 مهم ترین و با اهمیت ترین شاخص در تبیین رضایتمندی از نظر ساکنین بوده است، همچنین با سنجش ارتباط دو سویه بین متغیرهای تحقیق مشخص گردید که عامل کالبدی – اجتماعی با ضریب 85/0، عامل اقتصادی –کالبدی با بار عاملی 49/0 و عامل اقتصادی – اجتماعی با بار عاملی 45/0 بر یکدیگر اثرگذار بوده اند. به عبارت دیگر بهبود کیفیت ساختار کالبدی خود می تواند به افزایش رضایت از عوامل اجتماعی و بالعکس منجر شود. همچنین رضایت از ابعاد اقتصادی نیز بر رضایت از ابعاد کالبدی و اجتماعی اثر مثبت و معنادار دارد.
۸.
کلید واژه ها:
کریدورهای طبیعی شهری طراحی پایدار رودخانه سلطان آباد ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی تحلیل سوات
در حال حاضر بستر بسیاری از رودخانه های شهری و حرایم آن به جای آنکه به عنوان یک فضای شهری دلپذیر مورد استفاده قرار گیرد، به فضایی زائد، غیرقابل استفاده، ناامن، متروکه و بازمانده شهری تبدیل شده اند. در شهر شیراز دو مسیل عمده شرقی- غربی (رودخانه خشک و سلطان آباد) ساختار و استخوان بندی این شهر را تشکیل داده اند. در مطالعه حاضر با هدف طراحی پایدار کریدورهای طبیعی شهری با رویکرد اکولوژیک، به بررسی رود- دره سلطان آباد پرداختیم. به منظور تحلیل ساختار زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی این رود- دره از تکنیک برنامه ریزی راهبردی کمی و swot استفاده نمودیم. در گام اول با استفاده از پرسشنامه تکمیل شده توسط گروه هدف اقدام به تبیین و شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای محدوده مطالعاتی پرداختیم. با استفاده از نظرات کارشناسان متغیرها وزن دهی گردد، سپس نوع استراتژی مسلط را براساس ماتریس های IEF و EFE تعیین نمودیم. با استفاده از ماتریس QSPM راهبردها را اولویت بندی نموده و در پایان به ارائه معیارهای طراحی در قالب 4 مؤلفه منظر پایدار شهری پرداختیم. استراتژی مسلط در برخورد با رود- دره سلطان آباد، استراتژی تهاجمی/ رقابتی است و براساس ماتریس QSPM استراتژی SO1: ایجاد فضاهای اکوتوریستی و تفرجی جذاب و با طراوت در حاشیه پیرامونی رود- دره بهترین استراتژی برای ساختار زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی رود- دره سلطان آباد می باشد.
۹.
کلید واژه ها:
فضای سبز شهری توزیع فضایی پایداری زیست محیطی سیستم اطلاعات جغرافیایی روش های آماری تهران
هدف اصلی این پژوهش، بررسی توزیع فضایی- مکانی، فضای سبز در منطقه یک تهران با رویکرد پایداری زیست محیطی است. روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. از طریق مطالعات کتابخانه ای و سازمان های مربوطه اطلاعات اولیه به دست آمده و با بهره گیری از محیط GIS، روش های ریاضی و آماری مانند: تکنیک ویلیامسون، ضریب آنتروپی، روش سنجش سطح تمرکز، منحنی لورنز، ضریب مکانی و ضریب توزیع میزان تمرکز و تعادل فضایی کاربری فضای سبز منطقه بررسی و برای ارزیابی زیست محیطی از مدل SWOT بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به جمعیت 439467 نفری منطقه، سرانه فضای سبز آن 91/3 متر مربع است و توزیع آن در نواحی 10 گانه نامتعادل است. ناحیه 6 و 10 با بالاترین میزان شاخص نابرابری و آنتروپی، با سرانه 88/20 و 8/9 متر مربع و داشتن 38 و 37 پارک و بوستان در بهترین شرایط و ناحیه 1 و 8 با پایین ترین میزان شاخص نابرابری و آنتروپی، با سرانه 5/1 و 12/2 و داشتن 7 و 9 پارک و بوستان در بدترین شرایط قرار دارند و بر اساس روش های آماری استفاده شده فضای سبز منطقه از توزیع فضایی نامتعادلی برخوردار است. در دهه های 60 و 70 تمایل به ساخت و ساز در نواحی شمالی بیشتر بوده است و حدود 45 درصد از باغات منطقه در فاصله این سال ها نابود شده است و بیشترین تخریب در ناحیه 2 اتفاق افتاده است. نتایج حاصل از SWOT نشان می دهد، امتیاز منطقه در ارزیابی عوامل داخلی برابر 3/2 و در ماتریس عوامل خارجی 1/2 است که نشانگر شرایط نامطلوب در توسعه منطقه یک و از بین رفتن پتانسیل های زیست محیطی دارد. به این معنی که نقاط ضعف و تهدیدهای موجود بیشتر از نقاط قوت و فرصت ها است و ادامه این روند باعث از بین رفتن شرایط زیست محیطی منطقه خواهد شد.
۱۰.
کلید واژه ها:
بیابان زایی مقابله با بیابان زایی توسعه پایدار انسانی راهبرد
بیابان زیست بومی است که در آن استمرار و پایداری چرخه حیات با دشواری های فراوانی همراه بوده و کمبود آب مهم ترین شناسه آن است. علیرغم تنگناهای حاکم بر جغرافیای مناطق خشک و بیابانی، دل نگرانی امروز جامعه جهانی، نه از وجود چنین اقلیم هایی بلکه از پدیده زیانبار «بیابان زایی» است که باعث کاهش استعداد تولید سرزمین در طول زمان، به صورت تدریجی و اغلب غیر قابل رؤیت می شود. در حال حاضر بیابانزایی گریبان گیر بسیاری از کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه می باشد و مشتمل بر فرآیندهایی است که هم زاییده عوامل طبیعی بوده و هم به عملکرد نادرست انسان بر می گردد. هدف این تحقیق بررسی تاریخچه، وضعیت فعلی و مبانی و مفاهیم بیابان زایی در جهان و ایران است و در ادامه علل و عوامل و پیامدهای این پدیده زیست محیطی را مورد مداقه قرار می دهد. همچنین ضمن بررسی روند تاریخی برنامه های مقابله با بیابان زایی در جهان، سیاست ها و راهبردهای گذشته، حال و آینده کشور را در این زمینه بررسی و تحلیل می نماید. تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی است که به روش پژوهش اسنادی و با جستجوی نظام مند در منابع معتبر علمی، نگاهی جامع به موضوع مورد پژوهش دارد. یافته ها نشان می دهد که مهار بیابان زایی و مدیریت پایدار مناطق بیابانی با توجه ماهیت پیچیده و چند بعدی آن ، بیش از مقابله مستقیم با مظاهر بیرونی از طریق رهیافت های فنّی، نیازمند اصلاح الگوهای توسعه و شناخت ریشه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی آن با تأکید بر توسعه انسانی است. لذا برنامه ملی اقدام برای مقابله با بیابان زایی و تعدیل اثرات خشکسالی، مستلزم همگرایی سرمایه های طبیعی و انسانی و مشارکت اجتماع محور کلیه کنشگران ذینفع در طراحی راهبردها و اجرا و ارزشیابی اقدامات میدانی به شکل انعطاف پذیر و تکاملی خواهد بود. این مقاله پیشنهاد می نماید در تحقیقات بعدی بنیان های نظری اکولوژی اجتماعی و سیاسی در حوزه «مقابله با بیابان زایی» مفهوم سازی و بسط داده شود.
۱۱.
کلید واژه ها:
ژئوپلیتیک لرستان امنیت ایران جغرافیای سیاسی
ژئوپلیتیک به همان اندازه که ملی و منطقه ای و بین المللی است و پدیده ها را در این سطوح مطالعه می کند به همان اندازه سطح خرد و فرو ملی را نیز از نظر دور نمی دارد و تحولات مقارن با پدیده جهانی شدن و تضعیف مرزهای ملی و تأکید بر گلوکالیزیشن یا جهانی محلی شدن نیز خود دلیلی بر صدق این ادعاست. با چنین نگاهی به علم ژئوپلیتیک بایستی به تحلیل و تبیین ژئوپلیتیک واحدهای استانی در منظومه های کشوری اقدام کرد. هدف این مقاله تحلیل و بررسی نقش ژئوپلیتیک لرستان در رابطه با امنیت ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که استان لرستان از نظر موقعیت جغرافیایی، منابع اقتصادی و فرهنگی و زیست محیطی و جمعیتی و قومی چه نقشی در رابطه با امنیت ایران بر عهده داشته و خواهد داشت؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که از تمامی جنبه های علم ژئوپلیتیک یعنی موقعیت جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و قومیتی، مذهبی و نیز جمعیتی استان لرستان حائز نقشی کانونی و مهم در امنیت ایران است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی و نیز آمار و اطلاعات سرشماری های سازمان آمار کشور و نیز سالنامه های آماری و استفاده از نقشه های متنوع به تحلیل و تبیین نقش ژئوپلیتیک لرستان در رابطه با امنیت ایران پرداخته شود.
۱۲.
کلید واژه ها:
برنامه ریزی شهری احساس امنیت معابر رشت
به طور کلی حفظ و ارتقاء احساس امنیت شهروندان بایستی یکی از مهم ترین اهداف برنامه ریزی شهری و شهرسازی تلقی شود. عوامل بسیاری در نیل به این هدف تأثیرگذارند که یک از مهم ترین این عوامل بحث معابر شهری است. هدف این مقاله بررسی رابطه برنامه ریزی شهری و شهرسازی بااحساس امنیت شهروندان با تأکید بر معابر شهر رشت است. سؤال اصلی مقاله این است که معابر شهری به عنوان یکی از اجزای مهم برنامه ریزی شهری و شهرسازی در همه شهرها و به خصوص شهرستان رشت چه تأثیری بر احساس امنیت شهروندان گذاشته اند؟ این مقاله با بررسی معابر شهری در دو دسته خیابان های اصلی و پیاده روها سعی می کند به اثبات رابطه آن با احساس امنیت شهروندان بپردازد. نتایج این مقاله نشانی می دهد که با گذشت زمان تناسب بین جمعیت شهری و معابر شهری رشت (پیاده روها و خیابان ها) بر هم خورده است به نحوی که مشکلاتی از جمله معضل ترافیک و ضعف حمل و نقل عمومی و نیز ضعف مدیریت بحران در حوادث غیر مترقبه و نیز مشکلات زیست محیطی را در شهرستان به دنبال داشته که در آینده تشدید خواهد شد و برهم کنش همه این کنش ها و واکنش ها افت سطح احساس امنیت شهروندان این شهر است. با توجه به این مقدمه در این مقاله سعی خواهد شد با استفاده از ترکیبی از روش های کیفی و کتابخانه ای و نیز نظر سنجی و مصاحبه با صاحب نظران و اساتید حوزه جغرافیا و شهرسازی و نیز شهروندان شهر رشت نقش برنامه ریزی شهری و شهرسازی با تأکید بر معابر را در احساس امنیت شهروندان به طور کلی و به ویژه شهر رشت تحلیل و اندازه گیری نمائیم.
۱۳.
کلید واژه ها:
متغیر رشد اقتصادی داده های تابلویی
در این مقاله موضوع تأثیر گذاری عوامل و متغیرهای مختلف، بر رشد اقتصادی با روش داده های تابلویی بررسی شده است. این روش، از کارآمدترین روش ها برای برآورد تاثیرگذاری عوامل محسوب می شود. درمقاله حاضر، از تأثیر متغیرهای مختلف از جمله (مخارج دولتی، باز بودن اقتصاد، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تورم، نوسانات نرخ ارز) بر رشد اقتصادی در دوره 1393-1382، بین کشورهای منتخب اسلامی در حال توسعه (ایران، اندونزی، اردن، کویت، مالزی، مصر، مراکش، عمان، عربستان سعودی، سنگال، ترکیه و امارات متحده عربی) با روش داده های تابلویی استفاده شده است. نتایج مقاله حاکی از آن است، که سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر روی رشد اقتصادی، در بین کشورهای منتخب اسلامی در حال توسعه، تأثیر گذاری بیشتری دارد. نتیجه دیگر آن است، که چهار متغیر از جمله (مخارج دولتی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تورم، نوسانات نرخ ارز) بر روی رشد اقتصادی، تأثیر مثبتی را نشان می دهد. فقط متغیر باز بودن اقتصادی، بر روی رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی، دارای اثر منفی می باشد. . طبقه بندی:JEL O1، O43،N1
۱۴.
برنامه ریزی استراتژیک یکی از رویکردهای جدید در برنامه ریزی توسعه منطقه ای است که با تفکر استراتژیک به صورت فرایندی به تحلیل محیط داخلی و خارجی جهت تعیین راهبردهای توسعه منطقه ای می پردازد. استان گیلان در طی دهه های گذشته از لحاظ تدوین و نگرش به توسعه با چالش های اساسی چون نزول جایگاه استان گیلان در نظام توسعه ملی و تثبیت الگوی مرکز – پیرامون در سطح داخلی مواجه بوده است. روش تحقیق این مقاله توصیفی و تحلیلی است. برای تعیین مسائل استراتژیک منطقه ای از رویکرد مستقیم استفاده شده است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و پیمایشی است. با استفاده از تکنیک دلفی در دو مرحله نظرات خبرگان براساس طیف لیکرت در مدل SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نمونه آماری شامل 35 نفر از اساتید و کارشناسان حوزه مرتبط با توسعه و برنامه ریزی منطقه ای می باشد. برای تعیین روایی ابزار تحقیق از روایی صوری و برای سنجش پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج نشان می دهد بهترین راهبرد توسعه منطقه ای گیلان راهبرد اقتضایی – تنوعی (ST) است. با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM)، سه استراتژی برتر شامل: 1- 2SO: توسعه و تنوع بخشی به کشاورزی، گردشگری و ارائه خدمات منطقه ای با میانگین امتیاز (نمره جذابیت)049/9، 2- 1SO: برنامه ریزی توسعه فضایی مبتنی بر طرح آمایش استان با میانگین امتیاز 04/9، 3 -1SO: توسعه صنایع تخصصی با قابلیت بازاریابی ملی و منطقه ای خزر با میانگین 89/8 جهت توسعه منطقه ای گیلان پیشنهاد می شود.
۱۵.
کلید واژه ها:
مواد مخدر امنیت ایران ژئوپلیتیک کارآمدی سیاست گذاری
هدف این مقاله بررسی رابطه سیاست گذاری های مواد مخدر با کارآمدی سیاست گذاری های امنیتی جمهوری اسلامی ایران در راستای ارتقای جایگاه ژئوپلیتیک ایران است. بی شک بخش قابل توجهی از معضلات امنیتی ایران متأثر از مواد مخدر است. موضوع مواد مخدر هم متأثر از جایگاه ژئوپلیتیک ایران است و هم توانسته است جایگاه ژئوپلیتیک ایران را از جهت امنیتی با مشکل مواجهه کند. سؤال اصلی این مقاله این است که با توجه به جایگاه ژئوپلیتیک ایران سیاست گذاری های مواد مخدر چه تأثیری بر کارآمدی سیاست گذاری های امنیتی جمهوری اسلامی ایران و در نتیجه ارتقای جایگاه ژئوپلیتیک ایران دارند؟ سیاست گذاری امنیتی یا طراحی ساز و کار امنیتی به معنای ایجاد یک فضا برای حرکت به سمت وضعیت مطلوب از منظر سیاست گذار است. نتایج این مقاله نشان می دهد که سیاست گذاری های مواد مخدر در ایران بایستی کلان نگر و بلندمدت باشد و کم تر مقید به زمان و بودجه و هزینه باشد. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین رابطه سیاست گذارهای مواد مخدر با کارآمدی سیاست گذاری های امنیتی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود.
۱۶.
کلید واژه ها:
فضای سبز شهرکرد توزیع متعادل برنامه ریزان توزیع فضایی GIS
به منظور تحلیل فعالیت هایی که در یک شهر مستقر شده اند، دستیابی به تعادل در توزیع منابع و خدمات امری اجتناب ناپذیر می باشد. هر سکونتگاه مشتمل بر مکان های ارائه خدمات نظیر نقاط، بازرگانی، اداری، مالی، خدمات اجتماعی و رفاهی می باشد که با فرض وجود نظم در آن سکونتگاه این مراکز باید به صورت متناسب و در ارتباط با یکدیگر در عرصه زمین توزیع گردد تا علاوه بر امکان دسترسی شمار بیشتری از جمعیت این خدمات، کمترین تأثیرات را از یکدیگر بپذیرند. تعیین توزیع مراکز خدماتی از جمله فضای سبز و پارک ها مسأله ای است که اغلب اوقات برنامه ریزان با آن سروکار دارند و تلاش می کنند که تخصیص منابع و خدمات را هدایت کنند. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی به بررسی توزیع فضایی فضای سبز در سطح شهر شهرکرد بپردازد ونهایتاً مناطق و مکان هایی از شهر که با کمبود فضای سبز روبرو هستند را مورد شناسایی قرار داده تا از این طریق بتوان در راستایی توزیع متعادل کاربری فضای سبز شهرکرد بتوان گامی برداشت. با عنایت به محاسبات انجام شده نتایج بدست آمده نشان می دهد که سرانه فضای سبز شهرکرد رقم 5.3 مترمربع را به خود اختصاص داده است که با سرانه استاندارد وزارت مسکن وشهرسازی کشورمان (7-12 مترمربع) فاصله دارد و با کمبود این کاربری در سطح شهر و منطقه روبرو هستیم.
۱۷.
کلید واژه ها:
گمرک مزیت رقابتی گمرک کاوه قشم شهرستان قشم
دف اصلی تحقیق حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر کسب مزیت رقابتی در بندرکاوه قشم است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش اکتشافی و از نظر بعد زمان، مقطعی است. روش تحقیق کیفی با رویکرد زمینه ای یا گراند تئوری است. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری تعداد 40 نفر از مدیران و کارشناسین گمرکات شهید رجایی و باهنر، بندر کاوه، اداره بنادر و دریانوردی هرمزگان، اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی در این مطالعه شرکت کردند. داده های تحقیق با استفاده از تکنیک مصاحبه باز گردآوری و با توجه به رویکرد زمینه ای، از طریق کدگذاری در سه مرحله، کد گذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، کدگذاری گردیده اند و درنهایت قالب الگوی ساختاری سیستم ترسیم و ارائه شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد عوامل مؤثر بر کسب مزیت رقابتی در بندرکاوه قشم عبارتند از توسعه و تقویت زیرساخت ها و شبکه های فنی و نرم افزاری، تبلیغات کارآمد ملی و بین المللی، سرمایه گذاری جهت توسعه زیر ساختهای مدرن، حمایت از سرمایه گذاری و مشارکت بخش خصوصی، بهینه سازی عملیات داخلی و مکانیابی اقتصادی تجهیزات و تاسیسات و دستگاهها، پشتیبانی فنی مستمر از شبکه های گمرک، الگوسازی از موفقیتهای رقبای تجاری و اصلاح نقاط ضعف بندر، تخصیص بودجه ویژه در حوزه منابع انسانی و آموزش و خلاقیت کارکنان و مدیران. نهایتاً بر اساس نتایج، راهکارهایی در خصوص بهبود مؤلفه های مؤثر بر کسب مزیت رقابتی در بندرکاوه قشم ارائه گردید.
۱۸.
کلید واژه ها:
ارتفاع ژئوپتانسیل بارش سنگین الگوهای همدید حوضه بهشت آباد
بارش از مهمترین عناصر اقلیمی است که تغییرات آن، تأثیر شدیدی بر منابع آبی هر منطقه دارد. الگوهای بارش هر منطقه با الگوهای گردشی جو در ارتباط بوده و شناسایی آنها نقش بسزایی در برنامه ریزی منابع آبی دارد. پژوهش حاضر با رویکرد محیطی به گردشی و با هدف شناسایی الگوهای همدید مؤثر بر بارش های سنگین حوضه بهشت آباد صورت گرفته است. در این راستا از آمار بارش روزانه 23 ایستگاه هواسنجی استان چهارمحال و بختیاری طی مقطع زمانی 1/1/2001 تا 21/10/2012 (4312 روز) و همچنین داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال جهت ترسیم و تحلیل الگوهای گردشی استفاده به عمل آمد. ابتدا روزهای توأم با بارش سنگین (بیش از 30 میلی متر) در سطح حوضه شناسایی و 152 روز توأم با بارش سنگین شناسایی گردید. سپس داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز میانی هواسپهر برای روزهای مورد نظر در محدوده صفر تا هشتاد درجه شمالی و صفر تا هشتاد درجه شرقی از پایگاه NCEP/NCAR استخراج گردید. این داده ها در آرایه ای با حالت S و با ابعاد 1089×152 آرایش شده و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی بر روی آن صورت گرفت. در نهایت شش الگوی همدید بارش های سنگین حوضه بهشت آباد شناسایی و سپس بر اساس میزان همبستگی درون گروهی، نقشه روز نماینده هر الگو نیز ترسیم شد. نتایج حاصل از بررسی الگوها حاکی از آن است که سه الگو از سامانه همدید بلوکینگ و سه الگوی دیگر از سامانه همدید فراز و فرود تبعیت می کنند. شکل گیری ناوه عمیق در تراز میانی هواسپهر و ریزش هوای سرد عرض های بالا بر روی دریای سیاه و مدیترانه و کسب رطوبت از آنها و قرارگیری ایران در جلوی محور ناوه، شرایط ناپایداری و در نتیجه وقوع بارش های سنگین را در منطقه مورد مطالعه به همراه داشته است. افزون بر رطوبت دریای مدیترانه و دریای سیاه، رطوبت دریای سرخ به همراه رطوبت و گرمای خلیج فارس نیز در وقوع بارش های سنگین منطقه بسیار تأثیرگذار است.
۱۹.
کلید واژه ها:
مدل سازی معادلات ساختاری برندسازی ابرشهر تهران
برندسازی ابرشهرها باعث می شود تصویری از شهر ارائه گردد که شهر با دیگر شهرها در سطح ملی و بین المللی رقابت کرده و نهایتاً باعث حداکثر سازی منافع شهروندی می شوند. علاوه بر این برندسازی ابرشهرها موجب تقویت جایگاه ذهنی و وجهه آنها شده و فرصت رقابت میان شهرها را بوجود می آورد و این ایجاد جو رقابت میان شهرها در نهایت موجب سرازیر شدن سرمایه های مادی، معنوی و اجتماعی به ساختارهای شهری خواهد شد و افزایش رفاه و سطح کیفیت زندگی را برای ساکنین آن به بار می آورد. اگرچه مطالعات پراکنده ای در زمینه برند و برندسازی شهری انجام گرفته اما خروجی آن، به تدوین برنامه ای منظم و قابل اجرا نینجامیده است. در این پژوهش، مدل زمینه ای برندسازی ابرشهرها در شهر تهران با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL آزمون و اعتباریابی شده است. در مدل ساختاری رابطه بین مؤلفه های پویایی برند، نیاز به انبوه بازدید کنندگان و نیاز کشور بر فرایند برندسازی و همچنین فرایند برندسازی بر درآمدزایی، تبدیل شهر به یک مقصد بالقوه و توسعه پایدار شهری نشان داده است. مدل ساختاری در حالت تخمین استاندارد نشان داد که بیشترین تأثیر مثبت، نیاز کشور بر فرایند برندسازی است و کمترین تأثیر، پویایی برند بر فرایند برندسازی است. همچنین بیشترین تأثیر فرایند برندسازی بر پیامدها بر متغیر درآمدزایی است.
