جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال 12 زمستان 1400 شماره 1 (پیاپی 45) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

رویکرد ژئوپلیتیکی به نقش ایران در منطقه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک ایران منطقه خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۴۲
 منطقه خلیج فارس جایگاه بالایی از دید ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی دارد. کشور ایران بعنوان مهمترین کشور منطقه، از نظر جغرافیایی و فرهنگی در طول تاریخ تکاملی خود همواره بر منطقه تاثیر گذار بوده و از موقعیت ژئوپلیتیکی خاصی برخوردار است. از جمله اقدامات بایسته ای که ایران در منطقه ی خلیج فارس برای انجام آنها بازیگری اصلی را برعهده دارد؛ تامین انرژی جهان و همکاری اقتصادی زیر بنایی، همکاری های امنیتی اتحاد چند جانبه گرایی در سطح منطقه ای و بین المللی، اطمینان به مشارکت منصفانه در نظام تصمیم گیری است که بدون مشارکت و حضور مستقیم ایران در این منطقه همواره دچار چالش جدی خواهند بود. بدون حضور ایران در خلیج فارس به دلیل عدم وجود نیروی مخالف در مقابل نیروهای فرامنطقه ای، خلیج فارس ماهیت خود را در زمینه تسلط بر دنیای صنعتی از دست خواهد داد و استعمار کامل آن میسر خواهد بود. بنابراین، نقش وحضور ایران برای تثبیت هویت و ماهیت منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس و سرزمین های پیرامون آن امری لازم و ضروری به نظر می رسد.تحقیق حاضر با روش توصیفی_تحلیلی درصدد بیان نقش و جایگاه ایران در منطقه خلیج فارس با رویکردی ژئوپلیتیکی است. به طور کلی ایران، در منطقه دارای نقش اساسی است که در ابعاد اقتصادی، سیاسی و امنیتی خود را نشان می دهد و در حال حاضر می توان گفت: حضور ایران در منطقه دو جانبه- اقتصادی و متحدکننده-است. یعنی ایران در جهت ایجاد اتحاد کشورهای منطقه و مبارزه با چالش ها باید تلاشی گسترده داشته باشد.
۲.

ارائه الگویی هوشمند برای مدیریت پسماند شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت پسماند تولید پسماند الگوریتم کوانتومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۶۵
یکی از مهم ترین راهکارهای مدیریت مناسب پسماند که در حال حاضر به عنوان اولویت اول در مدیریت پسماند شهری در بسیاری از کشورها در کانون توجه قرار گرفته است، مدیریت هزینه ها و تفکیک و جدا سازی پسماند در جهت ایجاد درآمد است. تحقیق پیش رو با استفاده از آمار مربوط به جمعیت ساکن، تولید و تفکیک پسماند و به کمک الگوریتم کوانتومی، به ارائه الگویی برای مدیریت پسماند نواحی مختلف منطقه 4 تهران طی ماه های مختلف سال های 96 پرداخته است. ناحیه 7 با بیش از 182 هزار نفر و ناحیه 8 با بیش از 52 هزار نفر، به ترتیب پر جمعیت و کم جمعیت ترین ناحیه منطقه 4 به حساب می آیند. ناحیه 7 در سال 96 با تولید پسماند بیش از 4 تن بیشترین میزان تولید پسماند را در بین نواحی نه گانه منطقه 4 داشته است، به گونه ای که به تنهایی بیش از 3 برابر ناحیه 9 پسماند تولید کرده است. به طور میانگین می توان گفت در سال های 96 تقریبا 15/23% از کل پسماند منطقه 4 شهر تهران به صورت تفکیک جمع آوری شده است. در همین سال ناحیه 7 با 73/23% بهترین ناحیه و ناحیه 6 با 34/15 درصد کم کارترین ناحیه در این زمینه بوده است.
۳.

تحلیل آسیب پذیری اجتماعی بافتهای فرسوده شهری کلانشهر کرج در برابر بحران زلزله با استفاده از مدل ویکور (مطالعه موردی کرج کهن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب پذیری اجتماعی بافت فرسوده مدل ویکور کلان شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۴۹
این پژوهش با هدف طیف بندی آسیب پذیری اجتماعی محله کرج کهن در قالب روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از مدل VIKOR انجام یافته است.در این پژوهش ابتدا به صورت نمونه گیری هفت محله از کرج کهن از بافت فرسوده کرج براساس طرح تفضیلی انتخاب و براساس فرمول کوکران حجم جامعه نمونه مشخص شد.بر این اساس در این پژوهش ضمن سنجش آسیب پذیری اجتماعی در محلات مورد هدف بدین منظور ابتدا شاخصهای موثر در آسیب پذیری محلات شهری شناسایی و تعریف عملیاتی شدند سپس با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شدند و در مراحل بعد با استفاده از روش VIKOR محلات مورد هدف مورد اولویت بندی و در نهایت با استفاده از آمار ناپارامتری مورد تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش ضمن سنجش آسیب پذیری اجتماعی در نتایج تحقیق نشان داد قلمستان و کلاک در دامنه آسیب پذیری اجتماعی خیلی کم و محله ترک آباد در دامنه آسیب پذیری متوسط و دامنه آسیب پذیری اجتماعی محله شیخ سعدی و کرج کهن خیلی زیاد است و محلات اصفهانی ها و قلمستان به ترتیب با 0=QI و 883=QI به گزینه ایده ال مدل ویکور نزدیک می باشند و از نظر شاخص های آسیب پذیری اجتماعی کمتر در معرض خطر قرار دارند.متغیرهای ظرفیتهای انسانی و اجتماعی 37/0 میزان طیف آسیب پذیری اجتماعی را در محلات مورد مطالعه پیش بینی می کند.بنابراین در تمام محلات مورد هدف شاخص های مذکور(43/0= (P
۴.

جذابیت سنجی راهبردهای توسعه گردشگری جزایر مرزی در خط ساحلی خلیج فارس با استفاده از ماتریس اندازه گیریQSPM(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری خلیج فارس سوات ماتریس اندازه گیری کمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۲
در این تحقیق با استفاده از ماتریس های سه گانه (IFE،EFE,IE) هریک از ابعاد مدل مورد ارزیابی و اندازه گیری قرار می گیرد ، و سپس باتوجه به نتایج ماتریس ها ، راهبردهای مختلف در چهار وضعیت WO,SO,WTوST تعیین و با تشکیل ماتریس اندازه گیری کمی QSPM جذابیت هریک از راهبردها و عوامل اصلی تعیین و نسبت به اولیت بندی و تعیین میزان جذابیت راهبردها اقدام می شود.این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و توسعه ای می باشدکه به منظور ارزیابی و تخصیص وزن به متغییرهای ماتریس ها و مدل های تحقیق ، جامعه آماری تعیین گردیده است. یافته های به دست آمده از ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی نشان می دهد از بین راهبردهای تدوین شده بر اساس مدل SWOT ، راهبرد گسترش مراکز تجاری و اقتصادی و توسعه زیرساخت های گردشگری (ST4) و مناسب سازی خط ساحلی بر اساس استانداردهای جهانی (ST5) با داشتن بالاترین نمره (به ترتیب 2.15و 1.98) دارای بیشترین جذابیت و راهبرد برگزاری نمایشگاه و جشنواره های مختلف در سطوح گوناگون (ST9) با نمره 1.92 در مقایسه با سایر راهبرد های تحلیل شده ، دارای کمترین جذابیت می باشد.
۵.

شناسایی ویژگی های شخصیتی استان گیلان به عنوان یک مقصد گردشگری با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مقصد گردشگری شخصیت شخصیت مقصد گردشگری استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۰
ادراک گردشگران از ویژگی های شخصیتی یک مقصد، از جمله مهمترین عواملی است که بر انتخاب مقصد از سوی آنان تأثیرگذار است. اما علیرغم اهمیت این موضوع، شناسایی صفات شخصیتی مقاصد گردشگری کشور و ایجاد هویتی منحصربه فرد برای آنان بندرت در کانون توجه مطالعات گردشگری قرار گرفته است. بنابراین، هدف این پژوهش، شناسایی مهمترین ویژگی های شخصیتی استان گیلان به عنوان یکی از پربازدیدترین مقاصد گردشگری کشور با استفاده از روش تحقیق کیفی و تحلیل محتوا است. در بخش نخست، از طریق انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 11 خبره در حوزه های گردشگری و بازاریابی و تحلیل محتوای داده های متنی و کدگذاری آن ها، 55 ویژگی شخصیتی شناسایی و سپس 65 ویژگی از مطالعه معتبرترین تحقیقات انجام پذیرفته در خصوص مقاصد گردشگری نیز به آن ها اضافه شد. پس از حذف موارد تکراری یا غیرمرتبط، لیستی نهایی از 102 صفت شخصیتی تنظیم شد. در بخش دوم و آخر تحقیق، این مجموعه از صفات شخصیتی در اختیار گروه دیگری از خبرگان گردشگری، بازاریابی و روانشناسی قرار گرفت تا نزدیک ترین ویژگی های شخصیتی را برای توصیف استان انتخاب کنند. در این مرحله، آن دسته از ویژگی هایی که امتیاز 4 و بالاتر را کسب نمودند در لیست باقی ماندند و مابقی از لیست حذف شدند. در انتهای این مرحله، 16 ویژگی شخصیتی برای توصیف استان گیلان در لیست باقی ماند که بر اساس شباهت ها و روابط موجود میان این ویژگی ها، در قالب سه بعد بی نظیر، خونگرم و صاحب سبک دسته بندی شدند.
۶.

تبیین تحولات کاربری اراضی بخش مرکزی شهرستان رشت در دو دهه اخیر(مطالعه موردی: دهستان پیر بازار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحولات کاربری اراضی بخش مرکزی شهرستان رشت دهستان پیربازار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۸۸
هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان تغییرات کاربری اراضی دهستان پیربازار در دو دهه اخیر می باشد. روش تحقیق پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد و به دو روش کتابخانه ای و میدانی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش مطالعات کتابخانه ای اطلاعات سرشماری کشاورزی دهستان پیربازار از توابع بخش مرکزی شهرستان رشت از سازمان برنامه و بودجه استان اخذ گردید.در راستای اهداف تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه از مدیران محلی دهستان پیربازار اطلاعات مورد نظر گردآوری شد و در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر به روش تمام سرشماری و حجم نمونه 18 نفر می باشد. همچنین از اطلاعات تصاویر ماهواره ای لندست 7 و 8 در سالهای 2000 ،2010 ،2017 در نرم افزار GIS استفاده شده است. طبق یافته ها در دهستان پیربازار 1127 هکتار زمین کشاورزی تغییر کاربری یافته است در نتیجه بالاتر بودن ضریب همبستگی عامل های فاصله و دسترسی به شهر و درهم تنیدگی و ادغام شدگی روستاها (69/0=r، 000/0= P) را می توان مهمترین عامل تاثیرگذار و به نوعی الگوی تغییرات کاربری اراضی دهستان پیربازار دانست. همچنین نتایج بدست آمده از تصاویر ماهواره ای دو دهه اخیر نشان داد که کاربری مسکونی-تجاری-صنعتی جمعا 7/15 درصد و زمین های بایر 9/9 درصد تغییر کاربری داشته و افزایش یافته است از سوی دیگر پوشش گیاهی کم تراکم محدوده مورد مطالعه 6/4 درصد و کاربری زمین های زراعی 9/20 درصد کاهش مساحت داشته است.
۷.

تحلیل فضایی روند خشکسالی و محاسبه میزان بارش قابل اعتماد در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استان خوزستان خشکسالی شاخص های خشکسالی من کندال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۶۱
در پژوهش حاضر به منظور تعیین روند خشکسالی و محاسبه میزان بارش قابل اعتماد در خوزستان داده های بارش سالانه 11 ایستگاه استان طی دوره زمانی 25 ساله (2017-1993) انتخاب گردید. در ادامه به کمک نرم افزار SPSS ابتدا مشخصات آماری بارش ایستگاهها (میانگین، میانگین هندسی، انحراف معیار، ضریب تغییرات خشکسالی و ترسالی شاخصهای سه گانه (DRI,PNPI, ZSIAP) برای تمامی ایستگاهها تعیین گردید. سپس براساس آستانه های بارشی حاصل، سالهای رخداد خشکسالی، نرمال و ترسالی ایستگاهها برای هر یک از شاخصها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که ضمن مقایسه مقادیر محاسباتی متناظر شاخصهای یاد شده، شاخص بارش استاندارد شده (ZSIAP) با اطمینان و قابلیت بیشتر، مناسبتر تشخیص داده شد. بررسیها آشکار نمود که با گذر از سال 2007 و ورود به دهه پایانی دوره آماری نه تنها شدت و تکرار خشکسالی ها افزایش یافته است بلکه تعدد و تنوع ایستگاههای دارای خشکسالی نیز بیشتر شده است به گونه ای که اکثر ایستگاهها بویژه جنوب غربی خشکسالی های بیشتری را تجربه کرده اند. روندیابی خشکسالی با بهره گیری از آزمون من-کندال نشان داد که در بازه زمانی مطالعاتی، ایستگاههای بستان، بهبهان، شوشتر و دزفول فاقد روند بوده اند. ایستگاههای امیدیه، ایذه، مسجد سلیمان، ماهشهر، آبادان، رامهرمز، اهواز روند منفی داشته اند یعنی شدت خشکسالی در این مناطق افزایش یافته است.
۸.

تبیین عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی بازآفرینی شهری تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۸۰
سرزندگی، رونق کالبدی و فعالیت در یک بافت شهری، زمانی صورت می پذیرد که ساکنین اصیل آن بافت به همراه سرمایه گذاران خصوصی، علاقمند به حضور، زندگی و فعالیت در آن بافت باشند و این موضوع را برای خود ارزش بدانند؛ هرگونه اقدام مداخله در بافت شهری از قبیل نوسازی، بهسازی، بازسازی و بازآفرینی، زمانی اثربخش است که مشارکت حداکثری اهالی یک بافت به همراه سرمایه گذاران وجود داشته باشد و اگر این مشارکت به صورت اجتماعی باشد اثر گذاری آن، دو چندان خواهد شد؛ لذا برای تحقق بازآفرینی شهری، لازم است عوامل تاثیرگذار در مشارکت اجتماعی شناخته شوند. این پژوهش جهت یافتن عوامل مذکور ابتدا از روش تحلیل محتوای متن و استدلال بهره خواهد جست و در ادامه تعداد 82 مولفه تاثیر گذار بر مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری استخراج می گردد و سپس با استفاده از نرم افزار spss و با روش تحلیل عاملی در جامعه آماری نخبگان و متخصصین حوزه شهری و علوم اجتماعی ، مولفه های تاثیر گذار به چهار دسته در یک طیف از عوامل( عوامل درونی تا عوامل بیرونی )،تقسیم بندی گردید و بالتبع نوع عوامل، نحوه مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری و هریک از ابعاد آن را مشخص نمود که عامل اجتماعی با 32 درصد بیشترین فراوانی را دارد و پس از آن عامل فرهنگی 26 درصد و عامل کالبدی 14 درصد به ترتیب بیشترین فراوانی ها را دارند.
۹.

بررسی نقش گردشگری در بهبود شاخص های سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی (روستاهای هدف گردشگری شهرستان پاوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری سرمایه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۰۸
گردشگری روستایی به عنوان یکی از اشکال گردشگری، خصوصاً در کشورهای در حال توسعه درای ظرفیت زیادی است و باید آن را به عنوان ابزار بالقوه مهمی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی به حساب آورد. بنابراین گردشگری می تواند جهت توسعه برخی شاخص ها موثر باشد. شاخص های سرمایه اجتماعی نمونه بارز این موضوع هستند. هدف این تحقیق بررسی نقش گردشگری در بهبود شاخص های سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. حجم نمونه 384 نفر محاسبه و پرسشگری در سطح سه روستای هدف گردشگری شهرستان پاوه( روستاهای حجیج، خانقاه و شمشیر)انجام شد. نتایج نشان داد که گردشگری در بهبود سرمایه اجتماعی نقش داشته است و شاخص ها در سطح معناداری کمتر از 05/0 قرار دارد. مقدار میانگین کل شاخص ها(56/3) نشانگر میزان این تاثیر است. تنها شاخص تشکیل انجمن و نهادهای حمایتی با میانگین 55/2، نقش بسیار کمی از گردشگری پذیرفته است. آزمون آنووا نشان داد که بین روستاها از نظر شاخص های سرمایه اجتماعی با توجه به نقش گردشگری تفاوت وجود دارد. بیشترین تفاوت مربوط به روستای شمشیر با میانگین 60/3 است. میانگین شاخص تمایل مردم به ورود گردشگر برابر با 89/3 است که نشانگر نگرش مثبت مردم به گردشگران است. آزمون هبستگی نیز نشان می دهد با افزایش تمایل مردم به ورود گردشگر به روستا، شاخص های سرمایه اجتماعی نیز بهبود پیدا می کند.
۱۰.

تبیین مفاهیم و ارزیابی ابعاد شهر هوشمند با تاکید بر زندگی هوشمند شهری در کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر هوشمند زندگی هوشمند کیفیت زندگی تحلیل AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۴۹
در قرن حاضر توسعه و پیشرفت علم در عرصه های مختلف بر مبنای ارتباطات وسیع با شتاب بسیاری در حال انجام است. پیشرفتی که در حقیقت بر اساس پاسخ به نیاز انسان قرن 21 صورت می گیرد. با رویکرد تلفیق کاربرد فناوری اطلاعات با زندگی انسان شهرنشین و همچنین مشکلات و چالش هایی چون افزایش جمعیت، میزان شهرنشینی و سطح نیازها، استفاده ی بیش از حد منابع و بحران های اقتصادی، تفکرات گوناگونی در باب حل این مشکلات با استفاده از فن آوری هوشمند مطرح می شود. احتمالا هوشمندسازی یک جامعه ی شهری تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی شهروندان خواهد گذاشت که اندیشمندان بر مبنای آن اصطلاح زندگی هوشمند را ارائه داده اند. با توجه به جستجوهای صورت گرفته ابعاد و شاخص های متفاوتی در زمینه ی زندگی هوشمند و سنجش کیفیت آن ارائه شده است. در این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی می خواهیم تا علاوه بر تبیین ابعاد یک شهر هوشمند، ابعاد و شاخص های زندگی هوشمند را از طریق مطالعه و تحلیل پژوهش های معتبر مشخص کنیم، سپس با هدف تاثیرگذاری هریک از آنها در مسیر هوشمندسازی زندگی شهروندان و ارتقاء کیفیت آن با استفاده از تکنولوژی های هوشمند در کلانشهر تهران با بهره گیری از مقایسه ی زوجی شاخص ها در تکنیک AHP بر اساس نظر متخصصین با ارائه ی پرسشنامه بعنوان ابزار تحقیق، اولویت ابعاد و شاخص ها را تعیین کنیم. بررسی ها نشان می دهد توسعه ی کاربرد تکنولوژی های هوشمند در زمینه ی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در کلانشهر تهران به ترتیب در حوزها ی سلامت، امنیت و ایمنی، آموزش، فرهنگ، مسکن و ابنیه بیشترین تاثیر را در ایجاد یک زندگی هوشمند شهری و ارتقاء کیفیت زندگی دارد.
۱۱.

کاربرد مدل آنتروپی شانون در ارزیابی هفت شاخص از جایگاه های پمپ بنزین مناطق شهری 1 و 7 کلانشهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آنتروپی شانون ارزیابی پمپ بنزین مناطق شهری کلانشهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۲۹
امروزه با افزایش استفاده از وسایط نقلیه در سطح شهرها، افزایش و ارتقاء جایگاه های سوخت رسانی(پمپ بنزین) بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.توزیع نامناسب مکانی این جایگاه ها و پایین بودن کیفیت آنها از نظر خدمات رسانی و همچنین تعدادکم آنها در شهرها از جمله مشکلاتی است که ذهن بسیاری از محققان مسائل شهری را به خود جلب نموده است.کمیت(تعداد و نحوه توزیع و..) و کیفیت( ایمنی و خدمات رسانی) جایگاه های پمپ بنزین از مهم ترین عوامل موثر در جذب شهروندان برای تامین سوخت وسایط نقلیه آنها محسوب می شود و منجر به کسب درآمد بیشتر برای جایگاه داران و ارائه ی خدمات مناسب تر برای استفاده کنندگان می گردد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی است. روش به کار رفته در آن توصیفی- تحلیلی است. همچنین از منابع اسنادی و برداشت میدانی- پرسشنامه ای استفاده شده است. با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون، هفت شاخص از جایگاه های پمپ بنزین واقع درمناطق 1 و 7 کلان شهر ارزیابی ورتبه بندی شده است. نتایج نشان داد در رتبه بندی جایگاه های پمپ بنزین از بین هفت شاخص مورد بررسی براساس مدل آنتروپی شانون، جایگاه های پمپ بنزین؛ فتوحی،سه شرکتی، سپیدار، قائم، پل پنجم، دوشرکتی و پنج شرکتی به ترتیب در رتبه های اول تا هفتم، با درجه اولویت، 0709/23، 0755/22، 134/20، 3703/15، 5983/12، 4321/11و 1331/11 قرار گرفته اند.
۱۲.

مدل توانمندسازی زنان در توسعه محلات شهری (مطالعه موردی: محله طرشت کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمندسازی زنان توسعه محله ای محله طرشت MAXQDA Smart-PLS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۱۰
امروزه به تبع گسترش روز افزون شهرنشینی ؛ مسائل متعددی ظهور پیدا کرده است . برهمین اساس بیش از پیش تمرکز در سطح جهانی به سمت توسعه همه جانبه شهرها،و بهبود وضعیت کشورها سوق پیدا کرده است . از مهم ترین رویکردهای توسعه شهری ؛ توجه به خُردترین واحد یعنی محله در چارچوب برنامه ریزی محله ای با تأکید بر افزایش کیفیت زندگی و ایجاد بستری مناسب برای شکل گیری فضاهای جمعی در جهت آگاهی از نیازها و به دنبال آن هماهنگی در طرح های ارائه شده با نیازهای جامعه محلی می باشد . زنان به عنوان تأثیرگذارترین گروه های اجتماعی، دارای نقش کلیدی و موثری در توسعه کشورها هستند . برهمین اساس پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدلی نو در رابطه با توانمندسازی زنان به منظور توسعه محله با کاربرد رویکرد آمیخته ( کمی و کیفی ) و روش اکتشافی-توصیفی می باشد . در ابتدا در قالب پرسشنامه باز اقدام به مصاحبه عمیق با خبرگان امر جهت شناسایی ابعاد ، مولفه ها و شاخص های تحقیق شد و توسط نرم افزار Maxqda12 مورد تحلیل قرار گرفت ؛ سپس در مرحله بعد نرم افزار Smart pls جهت تحلیل کمی استفاده گردید . نتایج نشان می دهد که توانمندسازی زنان و حضور در جامعه محلی باعث تسریع در امر توسعه محله می شود . همچنین عوامل ساختارهای سیاسی و نهادی ، حق زنان به شهر ، آموزش و آگاهی و درنهایت باورها و نگرش های فرهنگی از مهم ترین عوامل موثر بر نقش زنان در توسعه محله طرشت می باشند .
۱۳.

تحلیل راهبردی بازآفرینی بافت های تاریخی شهری (مطالعه موردی: بافت تاریخی شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل راهبردی QSPM بازآفرینی بافت تاریخی شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
در این مقاله، با استفاده از تکنیک راهبردی سوات(SWOT) و با توجه به نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید بافت تاریخی شیراز، مناسب ترین راهبرد جهت بازآفرینی بافت معرفی می گردد. برای تعیین اولویت راهبردها از ماتریس کمی برنامه ریزی راهبردی (QSPM) استفاده شد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و توصیفی-تحلیلی است، جمع آوری اطلاعات و داده ها از بررسی های اسنادی و مطالعات میدانی پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان مربوطه بدست آمده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که وضعیت بافت تاریخی شیراز در میان چهار حالت تهاجمی، تدافعی، محافظه کارانه و رقابتی مدلSWOT در حالت رقابتی است، یعنی ارائه راهبرد از طری ق نق اط ق وت،برای دوری ازتهدی دهای پ یش رو. بنابراین، راهبرد رقابتی، استراتژی پیشنهادی جهت بازآفرینی بافت تاریخی شیراز می باشد. بعلاوه، در اولویت بندی با استفاده ماتریس برنامه ریزی کمی(QSPM)، از بین راهبردهای تدوین شده، بالاترین جذابیت مربوط به «توجه بیشتر به ارزش های عملکردی بافت و استحکام بخشیدن ابنیه در مقابل سوانح طبیعی» و «ارتقاء نقش عناصر ارزشمندتاریخی- فرهنگی و مذهبی» است. همچنین، پایین ترین جذابیت مربوط به راهبرد «افزایش توجه مدیریت شهری به جنبه های زیست محیطی و تاریخی–فرهنگی و بازسازی بافت های تاریخی و مرمت آن» می باشد.
۱۴.

طراحی زنجیره تامین چند دوره ای سرد مبتنی بر بارانداز متقاطع چند گانه در حمل و نقل منطقه ای و نقش آن در توسعه و آمایش سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تامین چند دوره ای سرد بارانداز متقاطع چند گانه حمل ونقل منطقه ای توسعه و آمایش سرزمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۲۳
هدف از تحقیق حاضر طراحی زنجیره تامین چند دوره ای سرد مبتنی بر بارانداز متقاطع چند گانه در حمل ونقل منطقه ای و نقش آن در توسعه و آمایش سرزمین می باشد. در مرحله اول ابتدا به شناسایی عوامل و متغیرهای مدل پرداختیم . در مرحله دوم با انتخاب دوره زمانی مورد بررسی با طراحی فرم های جمع آوری داده ها و با استفاده از روش های بررسی اسناد و مدارک داده های خام موردنیاز جهت اندازه گیری شاخص های نهایی گردآوری شده و در قالب مدل طرح، پردازش های لازم روی آن ها صورت گرفته است. سپس با توجه به موضوع تحقیق و با استفاده از دو تکنیک الگوریتم ژنتیک و بهینه سازی ازدحام ذرات تجزیه و تحلیل می گردند در این تحقیق، مساله دارای سه تابع هدف مختلف و متضاد از یکدیگر بود . تابع هدف ابتدایی که با هدف کمینه کردن هزینه حمل و نقل و انبارداری در کل زنجیره تامین می باشد. تابع هدف دوم که هدف آن کمینه کردن زمان کل عملیات داخل زنجیره تامین و تعداد تردد ماشین ها می باشد و در آخر تابع هدف سوم که هدف آن بیشینه کردن زمان طراوت محصول می باشد . نشان داده شده است که صرفاً صرفه جویی در تابع هزینه و صرفنظر از زمان تحویل محصولات ، در شرایط مطلوبی قرار دارد.
۱۵.

تبیین سرفصل ها و معیارهای محیطی جهت ارزیابیِ پایداریِ ساختمان های مسکونی جدید الاحداث در راستای طرح های شهری و آمایش شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی پایدار پایداری محیطی تحلیل سلسله مراتبی ساختمان مسکونی معیارهای پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۱۳
ارزیابی ساختمان پایدار چالش هایی را پیش روی صنعت ساخت و ساز قرارداده است که امروزه تمامی کشورهای جهان با آن روبرو هستند. ایران در ابتدای این راه قرارداشته و مطالعات و اقدامات صورت گرفته در این حوزه بسیار محدود می باشد. لذا این پژوهش با هدف تبیین معیارهای محیطی، جهت ارزیابی میزان پایداری در ساختمان های نوساز مسکونی در ایران، صورت پذیرفته است. در این پژوهش، روش تحقیق از منظر هدف، کاربردی و از منظر روش، توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری داده ها ابتدا از طریق مطالعات اسنادی و بررسی های تحلیلی-تطبیقی و سپس با روش تحلیل محتوای کیفی مصاحبه با صاحب نظران و تکمیل پرسشنامه، جمع آوری گردیده و در نهایت سرفصل ها و معیارهای محیطیِ استخراج شده به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) وزن دهی و اولویت گذاری گردید.. در بخش مطالعات اسنادی پس از بررسی تعداد 116 سامانه ارزیابی پایدار،5 سامانه بعنوان برترین سامانه ها مورد سنجش و مقایسه قرار گرفتند که نتیجه ی آن انتخاب دو سامانه LEED و BREEAM به عنوان کامل ترین و به-روزترین سامانه در گروه موضوعات محیطی می باشد. سپس با بهره گیری از مطالعات فوق و تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها و تکمیل پرسشنامه توسط کارشناسان، تعداد 6 سرفصل محیطی و 51 معیار ارزیابیِ محیطی تبیین گردید که به ترتیب اولویت عبارتند از: انرژی، بارهای محیطی، مصالح و منابع، آب، پسماند و سایت پایدار.
۱۶.

بررسی تاثیر عوامل نهادی و برنامه ریزی منطقه ای در طرح های اشتغال زای پایدار بر ایجاد اشتغال و جهش تولید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی دخالت دولت فساد حقوق مالکیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۴۹
بحران اشتغال و بالا بودن آمار بیکاری و پیامدهای اجتماعی ،اقتصادی و سیاسی آن باعث شده سیاستمداران و سیاستگذاران همواره برای این موضوع اهمیت ویژه ایی قائل شوند به طوری که صرف نظر از تبعات و تاثیرات مخرب پدیده بیکاری گسترده در مسائل اقتصادی و اجتماعی ، باید به ابعاد سیاسی این پدیده نیز توجه کرد بررسی حاضر به مطالعه عوامل اجتماعی و اقتصادی موانع سرمایه گذاری در طرح های اشتغال زای پایدار و ایجاد جهش تولید می باشد . از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی بوده و ش یوه گ ردآوری اطلاع ات و داده ه ا از طریق پرسشنامه محقق ساخته با تکنیک مصاحبه حضوری و میدانی است. آزمون روایی که در این پژوهش به کار گرفته شده، روایی صوری و محتوایی می باشد. جهت حصول پایایی پرسشنامه تحقیق، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که با میزان آلفای 8۷ درصد، مقدار قابل قبولی را نشان داد. تعداد نمونه انتخابی از حجم جامعه آماری پژوهش 324 نفر بوده است با این شرط ورود در نمونه که از وام های اشتغال زا در بین سالهای 1376 – 1396 استفاده نموده اند و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از آزمون های آماری مختلفی استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر و تحلیل عاملی نشان داد که متغیرهای سرمایه اجتماعی ، دخالت دولت ، فساد و حقوق مالکیت تاثیر معنی داریدر اشتغال زایی و جهش تولید دارند.
۱۷.

ارزیابی و تحلیل مولفه های کیفیت زندگی در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی مناطق شهری مولفه های کیفیت زندگی شهر زاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۲۱
شهر زاهدان بدلیل موقعیت نخست شهری، موقعیت ملی و منطق ه ای و عملک رد اقتص ادی، سیاسی زمینه مهاجرت و تمرکز جمعیت را سبب ش ده و پیش ی گ رفتن رش د جمعیت ی – کالب دی نسبت به زیربناها در چند دهه اخیر، باعث نامعادلاتی که بخشی از تبعات آن را می ت وان در گسترش محلات حاشیه نشین، توزیع نامتوازن امکانات، ب روز معض لات زیس ت محیط ی و نارضایتی شهروندان و بالاخره، تقلیل کیفیت زندگی ملاحظه کرد. هدف این مقاله، ارزیابی و تحلیل مولفه های کیفیت زندگی در مناطق شهری زاهدان می باشد. ماهیت تحقیق از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی است که داده ها به روش های اسنادی و پیمایشی جمع آوری شده است. جامعه ی آماری شامل 592968 نفر از شهروندان شهر زاهدان که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 400 نفر به صورت تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه است که پایایی آن از طریق تکمیل30 پرسشنامه و ضریب آلفای کرونباخ (بالاتر از 7/.) بدست آمده است. داده های جمع آوری شده در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل و برای مقایسه و سنجش متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی، از آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه (Anova) و آزمون های Post hoc و بهره گیری از روش توکی (Tukey) استفاده شد. میانگین متغیر کیفیت زندگی در حالت کلی برابر 48/2 بدست آمد. بر اساس نتایج مشخص شد که کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه شهر زاهدان در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. در این زمینه، منطقه یک در وضعیت مطلوب تری نسبت به مناطق دیگر قرار داشت و منطقه چهار دارای پایین ترین سطح از کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه مورد مطالعه بود
۱۸.

آسیب شناسی اجتماعی مجتمع های مسکونی اقشار کم درآمد بر اساس شاخص های کالبدی معماری(نمونه موردی: شهرجدید صدرا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی اجتماعی مجتمع های مسکونی اقشار کم درآمد شاخص های کالبدی معماری شهرجدید صدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۳۳
یکی از اصلی ترین مسائل در خصوص طراحی مجتمع های مسکونی اقشار کم درآمد این است که الگویی جامع وجود ندارد که بتواند با استفاده از آن الگو در طراحی، آسیب های اجتماعی را در این مجتمع ها کاهش داد. در همین راستا در این مقاله هدف اصلی آسیب شناسی اجتماعی مجتمع های مسکونی اقشار کم درآمد بر اساس شاخص های کالبدی معماری است.این مقاله با توجه به ماهیت و نوع پژوهش که به صورت توسعه ای-کاربردی می باشد و روش انجام آن که توصیفی-تحلیلی است. قابل ذکر است که برای گردآوری داده ها از پرسشنامه و مصاحبه به عنوان ابزارهای اصلی بهره برده شده است. در این پژوهش پرسشنامه ها توسط افراد جامعه آماری و به صورت نمونه گیری تصادفی توزیع و تکمیل شدند.جامعه آماری ساکنین مجتمع های مسکونی اقشار کم درآمد در شهرجدید صدرا می باشد که معادل 35318نفر است. برای محاسبه حجم نمونه تحقیق از فرمول کوکران استفاده شده است که معادل 380 نفر محاسبه گردیده است. هم چنین، برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل آماری آموس به کمک مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مبلمان و زیرساخت ها ، نظام عملکردی ، دسترسی ، نور و روشنایی ، نظام فعالیتی- کاربری و کالبدی فضایی به ترتیب بیشترین اثر گذاری را در آسیب اجتماعی دارا می باشند و این اثرگذاری در مؤلفه های آسیب اجتماعی برای امنیت1.01 و برای روابط اجتماعی، شناخت و مشارکت ساکنین0.66 محاسبه شده است
۱۹.

تحلیلی بر امکان سنجی طرح های راهبردی استراتژیک درتوسعه شهری (نمونه موردی: باغ شهر مرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امکان سنجی طرح های شهری برنامه ریزی راهبردی ساختاری CDS مرند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۳۷
با توجه به رشد جمعیت و افزایش مهاجرت به شهرهای بزرگتر، توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، خلق سکونتگاه های جدید، کاهش سطح رفاه انسانی و بروز مشکلات فراوان شهری بویژه در کشورهای در حال توسعه، ضرورت توجه به تدوین الگوی بهینه طرح های توسعه شهری و تغییر آن از رویکرد ایستا و سنتی به رویکردی منعطف، مشارکتی و استراتژیکی و راهبردی احساس می شود. از این رو در این تحقیق به دنبال امکان سنجی طرح های راهبردی ساختاری در هدایت توسعه شهر میانه اندام مرند احساس می شود. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش میدانی و پرسشگری از 383 نفر شهروندان با نمونه گیری کوکران تهیه شده است. در پردازش داده ها و سنجش شدت متغیر ها از نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل و آزمون تی تک نمونه ای بهره گیری شده است. نتایج کلی تحقیق نشانگر وضعیت نامطلوب شهر مرند در چهار شاخص استراتژی توسعه شهری است. بانکی بودن و رقابت پذیری شهر به ترتیب با میانگین های 2.43 و 2.17 در وضعیت مطلوب تر و شاخص های حکمروایی خوب شهری و قابلیت زندگی داشتن با میانگین 1.84 و 1.86 در وضعیت بسیار نامطلوبی است. واضح است توزیع متعادل کانون شهری و نظام متوازن سلسه مراتب شهری رفت و همچنین قبل از توسعه شهر میانه اندام مرند باید موانع و محدودیت های حل نشده شهری را چاره کرد تا شهر بعد توسعه به مشکل بر نخورد و همچنین باید از امکانات موجود در محدوده جغرافیایی مناسب طرح های معقولی از فضاهای سکونتی بدست آورد.
۲۰.

تبیین عوامل تأثیرگذار در پیدایش و تکوین محلات شهری چند قومیتی (نمونه موردی: شهر دوگنبدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیداش محلات شهری تکوین محلات شهری شهر چندقویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۱۵۱
در جهان با توجه به فرایند صنعتی شدن، شهرها با موج جدیدی از مهاجرت روبرو شدند که این عامل موجب بروز تغییراتی در ساختارهای مختلف شهر از جمله ساختار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی فضایی شده است.ساختار شهر ها پس از خیل عظیم مهاجرت، تغییر و تحولات فراوانی را تجربه کرده اند و تنوع قومیت جمعیتی در شهر ها باعث بروز ناهمگونی در ساختار شهرها شده اند؛ از این رو به منظور مطالعات ساختاری شهرها، بخصوص ساختار فضایی کالبدی باید موانع طبیعی و انسانی بررسی و هم چنین، ارتباط و تأثیر متقابل این پدیده ها بر یکدیگر و بر توسعه شهر بررسی شود. در این مقاله که به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده است به تبیین عوامل تأثیرگذار در پیدایش و تکوین محلات شهر دوگنبدان که شهری چندقویتی است با روش دیمتل پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل تأثیرگذار در پیداش و تکوین محلات شهر دوگنبدان تفاوت های مکانی منابع اقتصادی و ثروتی در کشور، موجب اختلاف در چشم انداز های شهری شده و هر یک از شهرها مثل بافت اقتصادی خاص شهر دوگنبدان را گرفته و عملکرد خود را نیز از همان شرایط بازیافته است.
۲۱.

ارائه مدل ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر بهبود نقش مناطق گردشگری- ورزشی در توسعه روابط صلح آمیز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری ورزشی روابط صلح آمیز صلح جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۲۱
پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر بهبود نقش گردشگری ورزشی در توسعه روابط صلح آمیز طراحی و اجرا گردید. پژوهش حاضر از نوع، تحقیقات کاربردی می باشد که به صورت میدانی انجام گردید. روش پژوهش حاضر از نظر روش گرد آوری داده ها آمیخته بود که به صورت کیفی-کمی اجرایی گردید. جامعه آماری در بخش کیفی شامل نخبگان و صاحب نظران در حوزه گردشگری ورزشی می باشد. روش نمونه گیری در بخش کیفی به صورت هدفمند بود. همچنین در بخش کمی جامعه آماری، علاوه بر این افراد، برخی مدیران و کارشناسان سازمان های متولی در امور گردشگری ورزشی و افراد آگاه به حوزه گردشگری ورزشی از جمله سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، وزارت ورزش و جوانان و همچنین برخی اساتید دانشگاهی رشته های گردشگری بودند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های نیمه ساختارمند و پرسشنامه محقق ساخته بود. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر از روش مدل سازی ساختاری تفسیری و معادلات ساختاری استفاده گردید. تمامی روند تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر در نرم-افزارهای اس پی اس اس و پی ال اس انجام گرفت. نتایج پژوهش بخش کیفی نشان داد که 28 عوامل شناسایی شده در قالب 6 عامل شامل فرهنگ نوع دوستی، امنیت و ایمنی کافی، رویه های مدیریتی، جنبه های انسانی، بسترهای بین المللی و فعالیت های مشترک دسته-بندی گردیدند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که امنیت و ایمنی کافی به عنوان عامل زیربنایی در مدل تحقیق خود سبب شکل گیری سایر عوامل می گردد.
۲۲.

استراتژی و رویکردهای سیاست خارجی دولت ایالات متحده در منطقه خاورمیانه و نظام بین المللی با تاکید بر مسئولیت های حقوقی بین سال های 2020- 2000(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بین الملل گرایی تهاجمی هژمونی جهانی یک جانبه گرایی چندجانبه گرایی عمل گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۶
پژوهش فوق با روش کیفی و رویکرد توصیفی، تحلیلی در پی پاسخ گفتن به این سؤال است: استراتژی ایالات متحده در حوزه سیاست گذاری خارجی برای تثبیت موقعیت هژمونی جهانی خود در سطح سیستم بین الملل با گریزی به مسئولیت های حقوق بین المللی آن بعد از طرح بین الملل گرایی تهاجمی تاکنون متأثر از چه برنامه هایی بوده است؟ به نظر می رسد استراتژی ایالات متحده در حوزه سیاست گذاری خارجی بعد از طرح بین الملل گرایی تهاجمی با تأسی از راهبرد کلان، هدف نهایی و غایی خود را تثبیت موقعیت و هژمونی جهانی تدوین نموده است. اما برنامه ریزی و سیاست روسای جمهور (بوش، اوباما، ترامپ) برای تثبیت این موقعیت و هژمونی بکار گرفتن ایده های مختلف از یکدیگر بوده است (یک جانبه گرایی، چندجانبه گرایی، عمل گرایی). یعنی در واقع هدف یکی است اما راه های رسیدن به آن متفاوت خواهد بود. اهمیت و ضرورت انجام پژوهش نیز واکاوی برنامه های سیاست خارجی ایالات متحده در سه دوره ی ریاست جمهوری جرج بوش، باراک اوباما و دونالد ترامپ برای تثبیت موقعیت هژمونی جهانی خود در سطح نظام بین الملل به عنوان هژمون برتر می باشد.
۲۳.

بررسی بزه علیه جنگل ها و مراتع در راستای آمایش سرزمین و حفظ جنگل ها برای زندگی؛ متأثر از سیاست گذاری در حیطه منابع طبیعی در پرتو جرم شناسی سبز (نمونه موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمایش سرزمین بزهکاری جرم شناسی رادیکال جرم شناسی سبز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۵۷
استحاله های زیست محیطی در منابع طبیعی یک روند یکنواخت و عادی در طبیعت است،لیکن با گسترش فرآیندهای مخرب انسانی و استفاده بی رویه از مواهب جنگل ها و مراتع در دهه های اخیر در سطح استان و مجاورت و گذار جریانهای طبیعی از این عوامل آسیب زا،موجبات بر هم خوردن تعادل محیط و دگرگونی های اقلیمی و زیان های جبران ناپذیری را بر منابع سبز فراهم نموده که منتج به بروز مخاطرات طبیعی همچون فرسایش خاک،کم شدن پوشش گیاهی، بلایای طبیعی و در نهایت پدیده بیابان زایی می گردد. لیکن حراست از این منابع بیش از گذشته در کانون توجه سیاست گذاران و تصمیم گیران کشور در راستای نیل به توسعه پایدار قرار گرفته است اما تصمیمات سلیقه ای و منفعت طلبانه با نگرش های متفاوت از جانب سیاست گذاران، راه را برای بزهکاران هموار نموده است. رویکرد جرم شناسی سبز تحت تاثیر گفتمان جرم شناسان رادیکال، به تحلیل وضعیتهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور که منجر به جرایم علیه جنگل ها و مراتع می گردد،می پردازد.حال مسئله مهم چرایی وقوع جرایم و شناسایی بزهکاران آن در پرتو این رویکرد است که غالباً بازیگران آن را اشخاص حقوقی دولتی و غیردولتی و بزه دیدگان آن را عموم جامعه می داند که می بایست با اعمال سیاست گذاری ها و تصویب قوانینی صحیح توسط قوای مقننه و اجرایی و حتی قضایی کشور با حساسیت بیشتر به یکپارچه سازی قوانین و پیشگیری از جرایم زییست محیطی و رفع تشتت قوانین و آرا و حراست از منابع سبز استان قدم بردارد.
۲۴.

علل اختلاف داعش با جبهه النصره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: داعش جبهه االنصره افراط گرایی جریان های تکفیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۳ تعداد دانلود : ۱۷۰
مقاله مقابل می کوشد بر پایه سناریو پردازی که یکی از مهمترین روش های تحلیلی آینده پژوهشی است به این پرسش اصلی پاسخ دهد که علل اختلاف داعش و جبهه النصره چه بوده و به چه سمت سویی خواهد رفت؟ به عبارت دیگر جریان های تکفیری چکونه پیش خواهد رفت؟به عبارت دقیق تر جریان های تکفیری چکونه پیش خواهد رفت و کدام تمایلات مردمی وضعیت این نظام ها را در آینده رقم خواهد زد؟داعش که گروهی برآمده از القاعده با خط مشی سلفی - تکفیری می باشد، با شروع قیامهای عربی به رغم خوشبینی ها، جریانات دموکراتیک اسلامگرا در کوران حوادث و تحولات جا ماندند و در عوض گروههای تکفیری موفق به گسترش و بسط حوزه نفوذ خود شدند به گونهای که در کمتر از چهار سال، دهها گروه نظامی و شبه نظامی تکفیری شکل گرفتند طوری که اکنون بخشهای وسیعی از سوریه و عراق در دست جریاناتی مانند داعش و النصره و یا گروههای تکفیری همسو قرار داردیافته های پژوهش حاکی از آن است که فرقه گرایی و بحران دموکراسی در سطح ملی، رقابتهای ژئوپولیتیکی و هویتی در سطح منطقه ای و انفعلال نسبی قدرتهای بزرگ به ویژه آمریکا در سطح بین المللی زمینه گسترش یافتن جریانات تکفیری در عراق و سوریه را فراهم نموده است. گسترش یافتن جریانات فوق نیز عملا باعث گسترش بحرانها و منازعات در خاورمیانه و تسری پیامدهای آن به جهان غرب شده و لذا زمینه نقش آفرینی و تحرک بیشتر بازیگران بین المللی را فراهم میآورد.
۲۵.

نقش قوانین و مقررات ملی استاندارد کالا و خدمات ایران در توسعه تجارت بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استاندردسازی توسعه تجارت بین الملل خدمات قوانین و مقررات ملی استاندارد کالا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۱
مقاله حاضر به دنبال توضیح چگونگی اثرگذاری قوانین و مقررات ملی استاندارد کالا و خدمات ایران در توسعه تجارت بین الملل است. از این رو نگارندگان سعی در استخراج و تحلیل شاخص های اثرگذاری قوانین و مقررات ملی در زمینه استاندارد کالا و خدمات در توسعه تجارت بین الملل داشته اند. در این پژوهش از روش تحلیلی-توصیفی برای بررسی موضوع و تحلیل شاخص ها و پاسخ به سوالات بهره گرفته شده است و داده ها به شیوه ای کتابخانه ای، اسنادی و بهره گیری از پایگاه های اینترنتی علمی معتبر، گردآوری شده است. نتیجه این مقاله ناظر بر تأثیر اقوانین و مقرارت ملی استاندارد بر توسعه تجارت بین الملل از طریق بهره وری ، توسعه پایدار، ایجاد موانع ورود یا تأمین کیفیت، حکمرانی تنظیمی، آزادسازی تجاری و پیوستن به تجارت جهانی، توجه به استانداردهای منطقه ای کشورهای هدف صادرات، تأمین امنیت ملی، حفظ پرستیژ و جایگاه تجاری کشور، نظام های طبقه بندی استاندارد و زنجیره تأمین، است.
۲۶.

شاخص های ژئوپلیتیکی شهرهای مذهبی (مورد مطالعه شهر مقدس مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر شهر مذهبی ژئوپلیتیک شهری قدرت و رقابت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۳
شهر بنیادی ترین پایگاه اجتماع بشری است که اهداف آدمی بواسطه حضور در آن تکامل و توسعه می یابد.شهر ها دارای کارکرد های متنوع و متعددی هستند، این کارکرد ها بر مبنای تاریخ و موقعیت شهر بروز پیدا می کند.کارکرد های شهری متأثر از دو عنصر قدرت و رقابت است، که به طبع میزان و مقدار میتواند در سطوح ملی، محلی، منطقه ای و فرامنطقه ای گسترش یابد.کارکرد های شهر میتواند در ابعاد مهم سیاسی، اقتصادی، مذهبی و فرهنگی ظهور یافته و در مناسبات قدرتی در فضای شهر مورد استفاده قرار گیرد، که از آن تحت عنوان ژئوپلیتیک شهری یاد میشود.شهر هایی که دارای کارکرد ویژه مذهبی هستند، در طول تاریخ به ایفای نقش مهم خود پرداخته اند و شهر مقدس مشهد دارای چنین نقش پر اهمیتی است. از این رو این پژوهش « تبیین شاخصه های ژئوپلتیکی است که در محاسبات قدرت مورد بهره برداری قرار میگیرد، بررسی ما به عنوان مورد تجربی شهر مشهد انتخاب شده است. هدف از این پژوهش تحلیل و تبیین این کارکرد ها و میزان توامندی های یک شهر مذهبی، با مورد مطالعه مشهد می باشد.این پژوهش با دو روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. منابع مورد استفاده ارجاع به کتابخانه، اسناد، مقالات و وبسایت های مربوطه می باشد که جمع آوری شده است.همچنین پرسشنامه ای تنظیم شده تا نظرات متخصصین جهت تبیین شاخص های ژئوپلیتیکی شهر های مذهبی اخذ گردد. در نهایت این داده ها با استفاده از نرم افزار spss فریدمن مورد تحلیل قرارگرفته است.نتایج این پژوهش نشان میدهد شاخص های ژئوپلیتیکی شهر های مذهبی و بویژه شهر مقدس مشهد دارای چه ظرفیت ها، کارکرد ها و توانمندی ها در جهت ارتقاء مدیریت سیاسی شهر و به ارتباط آن در مقیاس محلی، ملی، فراملی و منطقه ای است.
۲۷.

بررسی تأثیر الیاف نی در ویژگی های مهندسی بتن ساخته شده از رسوبات رودخانه حرمک (شمال زاهدان) و استفاده از آن در مقاوم سازی سازه ها در برابر زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الیاف نی بتن زلزله مقاومت فشاری و کششی رسوبات رودخانه حرمک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۹
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر الیاف نی در ویژگی های مهندسی بتن ساخته شده از رسوبات رودخانه حرمک (شمال زاهدان) و استفاده از آن در مقاوم سازی سازه ها در برابر زلزله می باشد. در این پژوهش جهت بررسی تأثیر الیاف نی در ویژگی های مهندسی بتن نسبت آب به سیمان در همه طرح ها ثابت و برابر 195 به 410 است و آزمایشات بر روی 5 نمونه حاوی الیاف و بدون الیاف انجام شده است که پیش از تعیین میزان بهینه هر کدام از الیاف مذکور جهت تقویت بتن، نتیجه آزمایش های لازم بر روی بتن تازه و سخت شده مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق علاوه بر طرح اختلاط الیاف نی با بتن از روش های آزمایشگاهی همچون مقاومت فشاری و کششی نیز برای تایید صحت نتایج و اهمیت انتخاب مصالح مناسب با صرف هزینه های اندک در مدت زمان کوتاه قبل از اجرای طرح اختلاط بتن بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد افزودن الیاف نی به بتن سبب افزایش مقاومت فشاری در نمونه های بتنی شده است. با مقایسه نتایج این آزمایش در بتن معمولی و بتن های تقویت شده با الیاف، نشان داد که این افزایش مقاومت در سنین 7 تا 28 روز تنها در نمونه های S2 و S3 افزایش نشان داده و مشابه نمونه بتن معمولی S1 است، در حالیکه در نمونه های S4 و S5 که نمونه های الیاف سه ردیفه بودند کاهش زیادی در مقاومت فشاری دیده می شود. افزودن الیاف نی در ابتدا سبب افزایش مقاومت های فشاری و کششی می شود ولی پس از گذشت مدت زمان باعث کاهش این مقاومت ها می شود.
۲۸.

تاثیر تحولات کالبدی فضایی بر تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی نواحی روستایی و گردشگری (مطالعه موردی: بخش کن و دهستان سولقان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحولات کالبدی فضایی آینده نگری بخش کن دهستان سولقان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۰۸
تحولات کالبدی – فضایی در دو دهه اخیر در بسیاری از روستاهادر حال گسترش است.این روند در سکونتگاه هایی که جاذبه های طبیعی به ویژه ای از قبیل کوهستان وآبشار و باغات میوه و مخصوصا زیارتگاه دارند با رواج پدیده خانه دوم توسعه یافته است .منافع چشمگیر تبدیل اراضی زراعی و باغ به قطعات مسکونی کشاورزان را از ادامه فعالیت زراعی رویگردان نموده است .یکی از مهمترین حوزه های روستایی تهران که متاثر از این پدیده می باشد.جهت بررسی روند تحولات کاربری اراضی از اطلاعات تصاویر ماهواره ای لندست 5 و 7 در سالهای 1991 تا 2016 در نرم افزار GIS استفاده شده است.روش تحقیق بستگی به هدف و ماهیت بررسی پژوهش وامکانات اجرایی آن دارد بنا براین با توجه به ماهیت موضوع پژوهش حاضر روش تحقیق انجام شده از نوع توصیفی است که وضع موجود تحولات را بررسی می کنیم و نتیجه های بدست آمده راعمل می کنیم کاربردی عملی می باشد که نتیجه آن گرایش روز افزون ساکنین روستا به تغییر کاربری اراضی زراعی وتبدیل آنها به قطعات قابل فروش زمین برای احداث خانه های دوم بود.این فرایند ضمن تغییر بافت اجتماعی –فرهنگی روستایی ناحیه به تغییر چشم انداز روستایی ، تحول بافت ،کالبدی ، تغییر ساختاری –کارکردی روستاها انجامیده است. در نتیجه با توجه به این که آگاهی از الگوهای کاربری اراضی و تغییرات آن در طول زمان پیش-نیازی برای استفاده مطلوب از سرمایه ملی است،از این رو استخراج نقشه های کاربری اراضی به عنوان مهم ترین هدف در مدیریت پایگاه منابع طبیعی می تواند مورد توجه قرار گیرد.
۲۹.

تبیین الگوی بهره وری از فناوری و مصالح نوین در راستای جلوگیری از هدررفت مصالح ساختمان های مسکونی و توسعه پایدار ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوسازی بهره وری فناوری ساختمان مصالح نوین هدر رفت مصالح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۸۰
ساخت و ساز های ناهمگون و بی ضابطه تا حدود زیادی منابع و ثروت ملی را از بین برده و سبب هدر رفت مصالح شده اند؛ و این خود سبب گشته که صنعت ساختمان سازی مسکونی امروزه درایران با بحران مدیریت بهره وری و به گزینی مصالح مواجه شود. این آشفتگی درهمه فازهای اجرایی پروژه ها (طراحی ، محاسبات، اجراء و بهره برداری) دیده می شوند.لذا مساله تحقیق چگونگی فائق آمدن برمشکلات مذکور به شیوه ای علمی و مدبرانه وهدف آن نیل به الگوی موثر به منظور بهره وری مطلوب و مداوم از فناوری ها و مصالح نوین در راستای جلوگیری از هدر رفت مصالح در ساختمان های مسکونی ایران می باشد.در مورد روش تحقیق می توان گفت که ابتدا به روش تحلیل محتوای کیفی و دلفی ، به جمعآوری نظریه های حلقه دوازده نفرهای از متخصصان در حوزه ساخت و ساز ساختمان های مسکونی به صورت مصاحبه و پرسشنامه پرداخته و دادههای به دست آمده، به مدد تکنیک شانون، مورد تحلیل قرار گرفته است. پرسشهای این مقاله بر مبنای هدف آن عبارتند از: شاخصهای مؤثر بر جلوگیری از تولید ضایعات در ساختمان های مسکونی کدامند؟ چگونه میتوان به کمک شاخص های مذکور به تببین وتدوینالگویی مبتنی برهدف این تحقیق دست یافت؟ نتایج تحقیق نشان داده است که دو شاخص " هماهنگی در ابعاد ساختمان" و "بهره وری اندیشیده شده از فناوری و مصالح نوین" بیشترین میزان تأثیر بر جلوگیری از تولید ضایعات ساختمانی را داراست.
۳۰.

بررسی ارتباط عناصر شهر ایرانی اسلامی با ساختار کالبدی بافت های تاریخی (مطالعه موردی: بافت تاریخی بیرجند)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شهر ایرانی - اسلامی ساختار کالبدی بافت تاریخی بیرجند Arc GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۹۹
شهرهای کهن ایرانی – اسلامی با برقراری پیوند کالبدی و فضایی میان مولفه های اقتصادی، اجتماعی، اداری، فرهنگی و زیست محیطی، نظامی یکپارچه و پایدار را تشکیل داده اند. از جمله این ویژگیها می توان به انسجام شهری، رعایت سلسله مراتب، تقسیم بندی فضاها، ساختار گروهی و اجتماعی محله ها ، انسجام کالبدی و فضایی بازار و مسجد جامع بایکدیگر اشاره کرد. بافت تاریخی بیرجند با قدمت طولانی به عنوان نمادی از شهری ایرانی- اسلامی نیز ازاین قاعده مستثنی نیست. از همین رو تحقیق حاضر باهدف بررسی ارتباط عناصر شهر ایرانی – اسلامی مانند انسان محوری، امنیت، اصل سلسله مراتب، طبیعت گرایی و حد و حریم با ساختار کالبدی بافت های تاریخی به مطالعه این ارتباط در بافت تاریخی بیرجند پرداخته است. نوع تحقیق حاضر از نوع تحلیلی - تفسیری و داده های مورد استفاده اطاعات موجوددر زمینه ویژگیهای شهر ایرانی- اسلامی مستخرج در کتب و نوشتارهای تاریخی و نقشه وضع موجود بافت تاریخی بیرجند است که در نرم افزارGIS ARCترسیم شده و نتایج حاصل از این مقایسه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصله نشان داد که براساس ارتباط بین ویژگیهای تاریخی و فرهنگی بافت با عنصر محله محوری، ارتباط عناصر جغرافیایی بافت با عنصر طبیعت گرایی، کارکرد مذهبی بافت با عنصر انسان محوری هم راستا و منطبق بر الگوی ایرانی- اسلامی بوده است. اما بر مبنای اصل سلسله مراتب و پیوستگی محلی به جهت احداث خیابانهای جدید و از بین رفتن ارتباط بین کوچه ها و همچنین تغییرات در نوع ساختمان بافت دچار تغییرات شده و از الگوی شهر ایرانی- اسلامی فاصله گرفته است.
۳۱.

ارزیابی عوامل جغرافیایی اثرگذار بر جریان رقابت پذیری توسعه شهری مبتنی بر برنامه ریزی راهبردی سناریویی (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رقابت پذیری توسعه شهری برنامه ریزی راهبردی سناریو آذربایجان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۰
شواهد موجود نشان می دهد که نابرابرهای درون منطقه ای نتیجه بخشی نگری برنامه های توسعه و فرآیند سیاست گزاری بالا به پایین است که از تبعات فضایی آن افزایش تمرکزگرایی در کانون های شهری عمده و محدود است. بر این مبنا یکی از سیاست های تعدیلی با هدف کاهش نابرابری و تقویت توان موجودیت شهرها، تأکید بر جریان رقابت پذیری مبتنی بر ویژگی های خاص قانونی، سیاسی، بوم شناختی، اجتماعی و اقتصادی بین کانون های شهری است. هدف این پژوهش ارزیابی عوامل اثرگذار بر جریان رقابت پذیری کانون های شهری استان اذربایجان غربی است. برای انجام این مقاله از رویکردی کیفی کمی بهره گرفته شده است. در بخش نخست پیشران های کلیدی توسط کارشناسان حوزه (دلفی) به وسیله نرم افزار وزن دهی، اوزان استخراج و ابعاد شناسایی و سپس به کمک نرم افزار Meta-SWOT، 15 عامل اثرگذار بر جریان رقابت پذیری توسعه شهری در افق زمانی 1410 تعیین و مجدداً به روش دلفی در اختیار صاحب نظران قرار گرفت. نتایج گویای این واقعیت است که کلانشهر ارومیه با دارا بودن جایگاه نخست رقابت پذیری همچنان کانون جریان های فضایی استان است. این در حالی است که راهبردهای سرمایه گذاری دولتی، توجه سیاست گذاران، برنامه ریزان و مسئولان، علاقه مندی بخش خصوصی به سرمایه گذاری در استان و فقدان زیرساخت های توسعه در مقیاس کلان از مهمترین عوامل تعیین کننده جریان رقابت پذیری توسعه شهری هستند. در بخش نهایی با رتبه بندی و استخراج ماتریس تأثیرگذاری از نرم افزار Micmac استفاده شده و حالت های باورکردنی در رقابت پذیری توسعه شهری استان با رویکرد آینده نگاری مشخص و راهبردهای پیشنهادی معرفی شدند.
۳۲.

تأثیر سنت و مدرنیته بر بناهای عمومی دوره پهلوی اول شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنت مدرنیته بناهای دوره پهلوی اول بناهای عمومی شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۲۵
با ورود معماری مدرن به ایران، ساختمان های عمومی بیش از هر نوع ابنیه دیگر تحت تأثیر این گرایش قرار گرفته و شکل خاصی، عملکردگرا و ساده به خود گرفتند. با روی کار آمدن پهلوی، رضاشاه که سعی در زدودن خاطره قاجار و ایجاد ذهنیت و هویت جدید بود، شهر تبریز را نیز با ساخت و سازهای مدرن بسیاری مواجه نمود. در دوره پهلوی اول، آمیختگی سبکی حاصل از تأثیرپذیری و یا تلفیق، خود منجر به نوعی معماری با سبک شاخص شد. در این پژوهش، تلاش شده میزان تأثیرپذیری بناهای عمومی دوره پهلوی اول (1300-1318) تبریز از سنت و مدرنیته، بر اساس نظر متخصصین و خبرگان معماری بررسی و تحلیل شود. روش تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی با روش پیمایشی می باشد. برای جمع آوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه با روش طیف لیکرت استفاده شده، جامعه آماری 102 نفر متخصص معماری که حجم نمونه برابر 50 نفر شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک تاپسیس با نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها نشان داد که کارخانه ی چرم بر مبنای نظر پاسخ گویان از سایر بناها بر مبنای هر یک از مؤلفه های پلان ، تزیینات داخلی ، فرم ، هندسه نما ، مصالح با درجه نزدیکی 737/0 نسبت به سایر بناها مدرن تر است و عمارت شهرداری تبریز با درجه نزدیکی 0916/0، نسبت به سایر بناها سنتی تر می باشد. نتیجه گرفته می شود که در اکثر این ساختمان ها تلفیقی از عناصر سنتی و مدرن به کار رفته که با توجه به نتایج تحقیقات مشابه، نشانگر ماهیت منحصر بفرد معماری آن دوره می باشد.
۳۳.

ارزیابی و تحلیل سنجه های ناهمواری برنامه ریزی شهری با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP (محدوده مطالعه: شهر نور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخص های ناهمواری برنامه ریزی شهر نور روش تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۱
شهرهای واقع در کنار دریا از موقعیت ویژه ای برخوردار هستند. آن ها در خط ساحلی، یعنی خط برخورد و محل طلاقی دو محیط جغرافیایی متفاوت (خشکی و آب) استقرار پافته اند و لذا از هر نقطه متأثر از شرایط محیطی این دو فضای جفرافیایی هستند. شهرهای ساحلی از بعضی جهات مشابه شهرهای پایکوهی و پا شهرهای جلگه ای باریک می باشند. از جمله پراکنش طولی یا خطی این شهرها و تبعات آن، یکی از این وجوه تشابه به شمار می روند.سکونتگاه های شهری سواحل را با توجه به شرایط توپوگراقی و ژئومورفیک ساحلی (نوع ساحلی) می توان در دو گروه قرار داده دسته اول شهرهای مستقر در سواحل جوان و کوهستاتی را شامل می شود. گروه دوم شهرهای استقرار یافته در سواحل پست و پلاژدار (سواحل شنی و ماسه ای) می باشد. به طور کلی سمت توسعه شهرهای ساحلی از شرایط توپوگرافیک و ژئومورفیک خط ساحلی و بخش پس کرانه ای تبعیت می کندپژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و توسعه ای وبر حسب نحوه گردآوری داده ها، توصیفی تحلیلی و به صورت پیمایشی یا میدانی می باشد که در آن از ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. ارزیابی و تحلیل سنجه های ناهمواری برنامه ریزی شهری با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP می باشد که اما علاوه بر هدف اصلی، اهداف فرعی نیز مدنظر محقق بوده که نتایج آن موجب، جوگیری از خسارت زیست محیطی و توسعه شهری می شود.
۳۴.

تداوم ارزش های جغرافیای طبیعی در عرصه حفاظت از میراث معماری شهر(مورد پژوهی: میراث معماری شهر تاریخی چغازنبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش های مکانی جغرافیای طبیعی میراث شهری شهر دوراونتاش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۸
توجه به تأثیرگذاری جغرافیای طبیعی بر اندیشه انسان برای خلق کالبد معماری،که ارزش های مکانی را شکل می دهند، در عرصه حفاظت از میراث معماری شهر ضروری است و باید در برنامه ریزی های شهری نیز به آن توجه شود. ضعف در شناخت و تبیین این ارزش ها، سبب از دست رفتن محیط طبیعی اثرگذار و یک پارچگی میراث معماری با زمینه اش می شود. از سوی دیگر، برای حفاظت از میراث معماری شهر، علاوه بر شناسایی تمامی ارزش های مرتبط، تداوم این ارزش ها در بستر زمان نیز ضروری است که تاکنون علی رغم تأکید پژوهش گران حفاظت بر اهمیت آن، به شناخت و چگونگی آن پرداخته نشده است. این پژوهش با هدف ارتقاء دانش ارزش گذاری و توسعه نگاه ارزش محور در عرصه حفاظت از میراث معماری، به دنبال احصاء ارزش های مکانی برای تکمیل طبقه بندی موجود و شناسایی مؤلفه های مفهوم «تداوم» برای دست یافتن به چگونگی استمرار این ارزش ها است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و راهبرد استدلال منطقی و به روش موردپژوهی، ابتدا با بازخوانی متون و نظریه های مرتبط، به تدقیق مفاهیم «ارزش های مکانی» و «تداوم» در میراث معماری پرداخته است و سپس با تحلیل داده ها، مؤلفه های «تداوم»، «شاخص های ارزش مکانی» و ابعاد احصاء آن ها را به عنوان یافته های پژوهش استخراج و برای تدوین چارچوب مفهومی به کار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ارتباط میان سه شاخص «جغرافیای طبیعی»، «اندیشه ساخت» و «کالبد ساخته شده»، ارزش های مکانی را شکل می دهد که می توان آن ها را در چهار بعد منظر، ساختار، عملکرد و معنا شناسایی نمود.
۳۵.

تأثیر و تأثرات مؤلفه های ساختار فضایی بافت تاریخی بر انطباق پذیری شرایط کنونی بافت (نمونه مورد بررسی بافت کهن کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت کهن انطباق پذیری باز زنده سازی ویژگی کالبدی بافت تاریخی کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۴۷
بافت کهن کرمان را نمی توان بافتی فرسوده در نظر گرفت که در طراحی جامع شهری آن را برچیده دانست و همچنین نمی توان آن را با نیازهای روز شهری نیز مطابق دانست که عملکرد متناسبی از آن انتظار داشت. این موضوع که نحوه حفظ کردن آن از شرایط کنونی به چه صورت مدبرانه ای باید از طرف متخصصان و مدیران شهری انجام گیرد مسأله اساسی تحقیق است. بر این اساس در نگارش پژوهشی حاضر در قسمت روش تحقیق از روش ترکیبی استفاده شده است و مبانی کیفی و اطلاعات کمی در این خصوص مورد بررسی و تحلیل و در نهایت استدلال قرار گرفته اند. در قسمت کمی تحقیق از عملیات میدانی علمی براساس جامعه آماری و تحلیل های موردی باتوجه به نمونه برداری گلوله برفی و دیگر موارد آماری و اطلاعاتی براساس نرم افزار Spss، موارد مصاحبات میدانی و پرسش نامه عملیاتی انجام یافته است. براساس برخورد با موضوعات تاریخی و سرزمینی موجود در پژوهش از رویکرد زمینه گرایی تاریخی نیز بهره گرفته شده است که در خصوص به دست آوردن اطلاعات کمی دقیق، راهکاری بهتر را ایجاد نماید. براساس یافته های تحقیق مؤلفه های معماری را تحت کدهای معماری در ساختار فضایی به صورت فرم معماری همخوان، تناسبات مقیاس انسانی، فرم و ساختار عملکردی بنای معماری، استفاده از مصالح خوانا و بادوام و پرداخت به نمای ساده و دارای هماهنگی با بافت، می توان در فرآیند انطباق پذیری معماری بافت مورد کاربرد قرار داد. موضوعی که بتوان ارزش های بافت را حفظ نمود.
۳۶.

بررسی میزان فشردگی در گسترش شهری خوی با استفاده از مدل مارکوف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر فشرده رشد پراکنده شهر خوی مدل مارکوف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۱۱۹
تغییرات سریع پوشش زمین در حومه شهرهای ایران، در دهه های اخیر مشکلات فراوانی از جمله تخریب منابع طبیعی، آلودگیهای زیستمحیطی و رشد نامناسب شهرها را در برداشته است. که اغلب موارد، این عوارض ناشی از تغییر غیر اصولی کاربری اراضی بوده است. مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سالهای گذشته و امکان سنجی و پیش بینی این تغییرات و الگوی رشد شهردر سالهای آینده میتواند گام مهمی در راستای برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع در آینده باشد. در این تحقیق، با استفاده از تصاویر ماهواره ای چندزمانه لندست مربوط به سالهای 1986، 2002 و 2019 اطلاعات جانبی و مدل زنجیرهای مارکوف تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین به وقوع پیوسته، طی 33 سال، در شهر خوی مدل شده تا با آشکارسازی تغییرات، میزان تبدیل برای هر دوره و پیش بیتی کاربری ها مورد نظر بدست آید. جهت انجام تحقیق ابتدا تصاویر مورد استفاده از نظر بهترین باندها جهت ترکیب باندی بررسی و انتخاب گردید. در ادامه با روش شبکه عصبی طبقه بندی انجام وارزیابی صحت و دقت طبقه بندی با ضریب کاپا و دقت کلی صورت گرفت. در پایان با بکارگیری مدل پیش بینی مارکوف تغییرات کاربری اراضی برای سال 2036 پیش بینی شد. نتایج بدست آمده حاکی از گسترش بی رویه مناطق ساخته شده و تخریب شدید اراضی کشاورزی طی دوره 2002 تا 2019 و کاهش شدید اراضی بایر و تبدیل آنها به اراضی ساخته شده در درون محدوده و حاشیه شهر میباشد. مدل سازی تغییرات نشان می دهد در دوره 2019 تا 2036 جهت رشد شهر به سمت اراضی کوهستانی و باغی تغییر خواهد یافت.
۳۷.

تببین شاخص های رشد هوشمندشهری با رویکرد آینده نگاری (مطالعه موردی: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد هوشمند توسعه پایدار ارومیه آینده نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۲۴
رشد و توسعه شهر و به دنبال آن افزایش جمعیت شهری در چند دهه گذشته مسائل چون استفاده نابجا از زمین، گسترش زاغه و رشد قارچ گونه شهر، پراکنده روی، عدم تخصیص صحیح زمین شهری، از بین رفتن زمین های کشاورزی حومه شهر، ضعف خدمات رسانی در داخل شهر را در پی داشته است. این مسائل باعث توجه جدی به حل مشکلات شهری در داخل شهر به جای جستجوی راهکار در زمین های حومه شهر شد. هدف از این مقاله تبیین شاخص های رشد هوشمند در شهر ارومیه با رویکرد آینده نگاری بوده است. بر این مبنا جهت جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل، 37 شاخص در محیط میک مک رابطه سنجی شده اند و اثرات مستقیم، غیر مستقیم و عملکرد هرکدام مشخص گردیده و در نهایت پیشرانهای کلیدی در این محیط نرم افزار استخراج و برای تحلیل و استخراج سناریو وارد محیط سناریو ویزارد شده اند.نتایج تحقیق نشان دهند دو نوع سناریو ( قوی و محتمل) برای رشد هوشمند شهر ارومیه بوده است. در این میان 12سناریومحتمل بوده اند. که 8 سناریو با وضعیت مطلوب و ارزش کلی 76 تا 63 ، دو سناریو ایستا با ارزش کلی پایین( 19 و 52) و در نهایت دو سناریو بحرانی که دارای ارزش های 17 و 80 بوده اند. در این میان احتمال تحقق سناریو بحرانی 12 بیشتر از دیگر سناریوها بوده است و در مرتبه دوم سناریوهای 1 تا 8 قرار گرفته اند. در نهایت جهت جلوگیری از تحقق سناریو 12 و گرایش به سوی سناریوهای 1-8 پیشنهادهای ارائه شده اند.
۳۸.

واسنجی تاثیر حکمروایی خوب شهری بر بازآفرینی بافت فرسوده در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهررضا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمروایی خوب شهری بافت فرسوده بازآفرینی شهررضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۱
بافت فرسوده شهری از نقاط مسئله دار شهری شناخته می شود، حل این چالش نیازمند الگوی جدیدی است که بتوان از همه ظرفیت های حامعه با تاکید بر توانمندی های آن ها و نقش مستقیم و فعال آنها در فرایند توسعه پایدار با همکاری بخش های دولتی، خصوصی و مدنی استفاده کند. یکی از شیوه های کارآمد مدیریت در شهرهای امروزه، حکمروایی خوب شهری می باشد، حکمروایی شهری بر اساس، کنش متقابل میان سازمانها و نهادهای رسمی اداره یک شهر از یک طرف و سازمان های غیر دولتی و تشکل های جامعه مدنی از طرف دیگر شکل می گیرد. در این راستا هدف پژوهش حاضر واسنجی تاثیر حکمروایی خوب شهری بر بازآفرینی بافت فرسوده در مناطق شهر رضا می باشد. پژوهش حاضر، از نظر هدف، جزء پژوهش های کاربردی است و دارای ماهیتی توصیفی- تحلیلی و از نظر روش، در گروه پژوهش های کمی قرار می گیرد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS (آزمون های تی و کندال) استفاده شد. نتایج آزمون تی نشان داد میانگین اکثر شاخص های حکمروایی خوب شهری پایین-تر از سطح متوسط طیف لیکرت (عدد 3) است، لذا می توان گفت، شهر شهرضا از لحاظ شاخص های حکمروایی خوب شهری در سطح نامطلوب قرار دارد. همچنین نتایج آزمون کندال نشان داد بین شاخص های بازآفرینی بافت فرسوده و حکمروایی خوب شهری در شهررضا ارتباط معناداری وجود دارد.
۳۹.

تحلیل ویژگی های بافتی رسوبات رودخانه سرباز و برآورد بار رسوبی رودخانه در حوضه آبخیر سد پیشین، شرق استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رودخانه سرباز بار رسوبی رسوبات رودخانه ای حوزه آبخیز سد پیشین سیستان و بلوچستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۸۷
رسوبات رودخانه ای از اصلی ترین اجزای اکوسیستم های آبی هستند که نقش اساسی در چرخه عناصر غذایی و همچنین انتقال آلاینده ها در سیستم های آبی یر عهده دارند. لذا در این پژوهش، ویژگی های بافتی رسوبات رودخانه سرباز و برآورد بار رسوبی رودخانه در حوضه آبخیر سد پیشین، شرق استان سیستان و بلوچستان، مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت رسوب سنجی، در این تحقیق از روش برون یابی یا منحنی سنجه رسوب استفاده گردیده است. بر اساس داده های مربوط به دبی جریان و دبی رسوب رابطه بین آنها برای رودخانه سرباز به صورت (Qs=22/89 * QW 1/939) محاسبه گردیده است. میانگین سالانه بار رسوبی در محل بالغ بر 425021 تن بار معلق و بین 42500 تا 85000 تن بار بستر در سال به دست آمده است. همچنین سایر نتایج نشان داد تغییر میانگین اندازه ذرات و جورشدگی رسوبات به صورت افزایش نمائی غیر پیوسته از محل ورود شاخه های فرعی تا مصب رودخانه، به خوبی نقش شاخه های فرعی تغذیه کننده را در وضعیت رسوب شناسی شاخه اصلی نشان می دهد.
۴۰.

سنجش احساس امنیت شهری در زمان بحران با رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: احساس امنیت بحران پدافند غیرعامل شهر زاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۶۱
توجه مدیران و مسئولان هر جامعه ای به طرح های پدافند غیرعامل زمینه های لازم را برای پیشبرد این رویکرد نوین در جهت ارتقای مفهوم ایمنی و امنیت شهری فراهم می کند. در این راستا در پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد پدافند غیرعامل سعی شد تا امنیت شهری را از دیدگاه شهروندان و متخصصان در مناطق پنجگانه شهر زاهدان در زمان بحران مورد ارزیابی قرار دهد. تحقیق حاضر بر اساس هدف، یک تحقیق توسعه ای، بر حسب ماهیت، از روش کمی و بر حسب روش از نوع پیمایشی و نحوه اجراء توصیفی-تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS و ARC GIS و مدل VIKOR استفاده شد. نتایج آزمون (T) جهت سنجش ابعاد امنیت (احساس امنیت در زمان بحران، توانمندی شناختی و توانمندی نهادی) از دیدگاه شهروندان در زمان بحران با رویکرد پدافند غیرعامل، نشان داد با توجه به میانگین های بدست آمده برای ابعاد مورد بررسی پایین تر از حد متوسط میانگین (3) می باشد که این نشانگر رضایت بخش نبودن ابعاد امنیت در میان شهروندان در زمان بحران می باشد. نتایج سطح بندی مناطق پنجگانه شهر زاهدان از نظر شاخص های ارزیابی کلی امنیت در زمان بحران با استفاده از مدل VIKOR نشان داد، در بین مناطق شهر زاهدان از لحاظ برخورداری از شاخص های امنیت تفاوت و نابرابری وجود دارد، به طور کلی منطقه 1 با امتیاز (548/0) در ارتبه اول و منطقه 3 با امتیاز (439/0)، در رتبه اخر قرار می گیرد.
۴۱.

بررسی راهبرد سیاست خارجی روسیه در منطقه ژئوپلیتیک خاورمیانه در پرتو گسترش افراط گرایی دینی در قرن 21(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روسیه افراط گرایی دینی بازدارندگی منطقه خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۲۷
خاورمیانه به علت داشتن مرزهای نامتجانس سیاسی، نگرش های بعثی، ملی گرایانه، عروبت و جنبش های اسلامی و تضادهای انسانی از یک سو، و حضور کنشگران فرا منطقه ای از سوی دیگر، از ابتدای قرن بیستم تاکنون محل نضج و سازماندهی گروه های بنیادگرای اسلامی بوده است. در این منطقه ژیوپلیتیکی و حساس تاثیرگذاری دین به طور اعم و بنیادگرایی دینی به طور اخص در آن به صورتی کاملا آشکار نمایان شده و مصادیق بارز آن حوادث سال های اخیر در کشورهای عراق، سوریه، یمن و... است. با توجه به این مقدمه سوال اصلی مقاله این است که راهبرد سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه در پرتو گسترش افراط گرایی دینی با تاکید بر چهار بازیگر اصلی ایران، ترکیه، عربستان و سوریه از ابتدای قرن حاضر و به ویژه سالیان متاخر چگونه بوده است؟ روش انجام مقاله توصیفی- تحلیلی است. در ۱۰ سال اخیر، تمام حملات تروریستی صورت گرفته در قلمرو شوروی، از سوی سلفی های تکفیری بوده کرملین نگران است موفقیت هر چند نسبی افراط گرایی دینی در خاورمیانه، باعث تشویق جمعیت بزرگ مسلمان منطقه ی آسیای مرکزی شود و در نتیجه، احتمال مداخله ی بین المللی را فراهم سازد. علاوه بر این، احتمال می رود که بنیادگرایان مسلمان در چچن بار دیگر خواهان جدایی از فدراسیون روسیه شوند. بدون تردید افزایش نفوذ اسلام رادیکال در میان نیروهای شورشی سوریه، عزم روسیه برای حمایت از رژیم اسد را تقویت کرده است.
۴۲.

ارزیابی مؤلفه های اصالت در بافت تاریخی محله شیخ هادی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصالت بافت تاریخی محله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۳۲
محله های شهری از عناصر حیات بخش هر شهر محسوب می شوند و فرهنگ ساکنان در تارو پود محله ها نهفته است. بافت تاریخی نیز به عنوان میراث ارزشمند انتقال دهنده فرهنگ و هویت شهر به نسل بعد است. به همین خاطر روزگاری که محله های تاریخی به عنوان نماد امنیت، آسایش و اصالت ساکنان بودند، به علت ناکارآمدی ساختارشان، دچار ناپایداری و از هم گسیختگی ساختار اجتماعی و در نهایت از بین رفتن اصالت محله های بافت تاریخی شده است. بدین ترتیب شناسایی مؤلفه های اصالت در محله های بافت تاریخی شهر تهران که منبعث از مکاتب فلسفی و اعتقادی ساکنین محله است، به عنوان هدف این مقاله لحاظ گشته است. لذا از طریق مطالعه اسنادی به روش مشاهده به کمک مصاحبه های عمیق، تجارب زیستی ده نفر از ساکنین محله شیخ هادی در منطقه 11 شهرداری تهران به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و به روش هفت گانه کلایزری مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. در نهایت خوانش پدیدارشناسانه اصالت محله های بافت تاریخی شهر تهران، از مولفه های زیبایی شناختی، ادراکی – رفتاری و عملکردی – فعالیتی نشات گرفته است به طوریکه اعتقادات و باورهای شخصی، ادراک و دریافت های فردی، مدت زمان سکونت، عناصر زیبایی شناختی، عوامل خوانایی مکان و عناصر عملکردی و فعالیتی به عنوان بنیاد اصلی اصالت محله های بافت تاریخی شهر تهران در تعامل با هویت مکان و افزایش حس تعلق شناخته شده است.
۴۳.

تحلیل استراتژی های مدیریت شهری با تاکید بر معماری سبز (مطالعه موردی: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معماری سبز مدیریت شهری مدل QSPM SWOT شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
برنامه ریزی معماری سبز یکی از گرایش ها و رویکردهای نوین معماری است و مساله ای حائز اهمیت برای برنامه ریزی بحساب می آید. معماری سبز و توسعه فضای سبز مسکونی با محافظت و گسترش زیستگاه های طبیعی و مصنوعی در شهرها تلطیف محیط را به همراه دارد. ازین منظر در پژوهش حاضر برای دستیابی به یک چشم انداز و تأمین هدف های بلندمدت از برنامه ریزی راهبردی معماری سبز شهری شده است. در این روش، اقدام هایی در چارچوب امکانات محدودیت های درونی و بیرونی برای بهبود روش ها و ارتقای بازده فعالیت ها صورت پذیرفت. چنین رویکردی تاکنون در حوزه مدیریت معماری شهری استفاده نشده و این مطالعه تلاشی است تا با تکیه بر روش شناسی مربوطه، اقدام هایی مدیریتی درخور را برای فعالیت های توسعه ای معماری سبز شهر رشت ارائه دهد. تحقیق حاضر، یک تحقیق کاربردی و دارای ماهیتی توصیفی- تحلیلی و بر حسب نحوه اجرا از نوع پیمایشی می باشد؛ جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS و مدل QSPM SWOT استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده، نقاط ضعف با ضریب وزنی 303/1، نقاط قوت با ضریب وزنی 885/1، فرصت ها با امتیاز 2/145 و تهدیدها 17/1 نشان دهنده بالا بودن میزان قوت و وجود فرصت های مناسب برای بهبود بخشیدن به وضع موجود معماری سبز معماری سبز شهر می باشند ازین رو راهبردهای رشت به راهبرد تهاجمی نزدیک می باشد و مسئولین باید سعی کنند از نقاط فرصت در جهت بهبود بخشیدن و رفع نقاط ضعف بهره گیرند.
۴۴.

برنامه ریزی راهبردی شهر، بر مبنای تاثیر اماکن مقدس بر معیشت مردم بومی با استفاده از، SWOT و QSPM (مطالعه موردی امام زاده آقا علی عباس و سید محمد شهر بادرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گردشگری مذهبی اقاعلی عباس معیشت افراد بومی SWOT QSPM

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۴۸
امروزه گردشگری یکی از مهم ترین فعالیت های اقتصادی در نقاط مختلف جهان به شمار می رود و ارزش آن در حال افزایش است. کشورهای مختلف با سرمایه گذاری بر این امر به ویژه گردشگری مذهبی از ابعاد اقتصادی آن بهره مند شده اند؛ ایران نیز به واسطه حضورفضاهای مذهبی، دارای پتانسیل بالایی در جذب گردشگر مذهبی می باشد . در این پژوهش به بررسی مزار امام زاده آقا علی عباس و سید محمد (ع)، به عنوان یکی از مهم ترین اماکن مذهبی ایران پرداخته خواهد شد تا با بررسی فرصت ها و تهدیدهای توسعه گردشگری به تدوین استراتژی های مناسب جهت دستیابی به بهره وری اقتصادی رسید. برای این منظور با ارائه پرسشنامه به متخصصین و افراد خبره و نیز با استفاده از تکنیک SWOTدر منطقه مورد مطالعه، تعداد 16 نقاط ضعف و قوت در برابر 19 تهدید و فرصت شناسایی گردید. سپس جدول QSPMبرای 9 استراتژی مهم تهیه شد که با نظر کارشناسی ضرایب جدول SWOT در نمرات 1الی4 برای هر استراتژِی محاسبه گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد با وجود اهمیت فرهنگی، مذهبی، تاریخی و قابلیت های بالای اکوتوریسمی این منطقه، متاسفانه بهره برداری اقتصادی افراد بومی بسیار کم و ناچیز می باشد. بررسی ها نشان می دهد تنوع بخشی به ارایه خدمات و امکانات توریستی به منظور جلب رضایت گردشگران بالاترین و همکاری بهتر مسئولان بومی با مدیران آستان و سرمایه گذاران در منطقه کمترین میزان را به خود اختصاص داد. جلب رضایت گردشگران و نیز تنوع بخشی به فعالیت های تبلیغاتی جهت معرفی جاذبه های منطقه و تشکیل تعاونی های گردشگری توسط بخش خصوصی، بیشترین تاثیر بر معیشت افراد بومی از طرف
۴۵.

بررسی مؤلفه های پدیدارشناختی یوهانی پالاسما در بستر جغرافیای تاریخی مکان (نمونه موردی: میدان حسن آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدیدارشناسی ادراک چند حسی یوهانی پالاسما میدان شهری میدان حسن آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۳۷
نگرشِ کیفی به معماری و فضاهای کالبدی شهر به عنوان یک مقوله میان رشته ای عمدتاً محصول کار فکری خلاقانه و دانش یک فرد یا یک گروه با تخصص یکسان همچون طراحی نیست. با توجه به این که معماری و شهرسازی معاصر، با نتایجِ ناامیدکننده و غیر صمیمانه ای از حس زدایی ارتباط انسان با واقعیت پیش می رود، تأکید بیش ازاندازه بر ابعاد ذهنی و مفهومی، به نابودی ماهیت فیزیکی و حسی معماری می انجامد. گفتمان پدیدارشناسانه برآمده از یک تجربه معمارانه است که به پتانسیل های مکان در توجه هم زمان به ذهن و بدن مخاطب بستگی دارد که به تجربه آگاهانه معنا بخش منجر خواهد شد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که اندیشه های پالاسما در تجربه مکان که از طریق مشارکت همه ی حواس در فرآیند ادراک، مرکزیت تن در دریافت محیط حاصل می شود،.بر اساس چه مؤلفه هایی شکل می گیرد؟ و آیا خوانش این مؤلفه ها در تجربه حضور در یک میدان شهری(حسن آباد) قابل روایت است؟ برای پاسخ به این سؤال از روش پدیدارشناسی و بر اساس الگوی ماکس ون منن و همچنین با روش کدگذاری آزاد، محوری و گزینشی استفاده شده است که بر اساس آن از طریق مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته و باز با 30 نفر از مشارکت کننده ها انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اولویت ادراک حسی، هسته مرکزی تجربه ما و فهم ما از جهان است تا تجربه ای ژرف از فضا و زمان و معنای معمارانه را کسب کند تا گسترش معماری ابژه گرا به معماری حاصل از کیفیات تجربیِ حاصل از بدن و سیستم های حسی اش تبدیل شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳