جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ششم پاییز 1395 شماره 4 (پیاپی 24) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل منطقه ای عوامل مؤثر بر توسعه خدمات دفاتر مخابرات خصوصی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تمرکززدایی تمرکزگرایی توسعه منطقه ای دفاتر مخابرات خصوصی استان های ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۲۹
    این پژوهش توسعه خدمات دفاتر مخابرات خصوصی را در استان های کشور مورد بررسی قرار داده است. اهداف پژوهش، تعیین عوامل مؤثر بر توسعه خدمات دفاتر مورد مطالعه، سنجش میزان تمرکز خدمات دفاتر و بررسی سطوح توسعه خدمات آن ها در استان های کشور است. روش پژوهش «توصیفی- تحلیلی» بوده و برای دستیابی به اهداف پژوهش، مدل های تحلیل عاملی، تکنیک سنجش سطح تمرکز، تحلیل خوشه ای و رگرسیون چند متغیره به کار گرفته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با تقلیل 55 شاخص ایجاد شده به 40 شاخص انتخابی، 6 عامل معنادار که 2/67 درصد واریانس جامعه را تبیین می کند، بر توسعه خدمات دفاتر مخابرات خصوصی مؤثر هستند. میزان تمرکز خدمات مورد مطالعه، بیانگر حداکثر تعادل در عامل «مکالمات تلفنی» و عدم تعادل در عامل «پوشش بیمه ای دفاتر» می باشد. بر اساس عامل های مورد مطالعه، استان تهران تقریباً بیشترین تمرکز عامل ها را به خود اختصاص داده است. به لحاظ توسعه عملکردی، 4 استان در سطح فراتوسعه، 10 استان در سطح میان توسعه بالا، 7 استان در سطح میان توسعه پایین و 10 استان در سطح فروتوسعه قرار دارند. برای متعادل تر شدن منافع حاصل از عملکرد دفاتر مخابرات خصوصی، رگرسیون چند متغیره تأثیر عامل «کارکردی- نهادی» را بیش از سایر عامل ها پیش گویی می نماید.
۲.

برآورد دمای سطح زمین و تأثیر پوشش گیاهی بر دمای سطح با استفاده از تصاویر مودیس (مطالعه موردی: حوزه تویسرکان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دمای سطح زمین الگوریتم سبال مودیس تویسرکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۸۴
بررسی عوارض زمینی اعم از پوشش گیاهی، منابع آبی، انواع کاربری ها و ازجمله جنس و بافت خاک منطقه ازجمله مواردی است که نیاز به داده هایی با دقت بالا دارد. دقت بالا و کیفیت داده ها می تواند ما را به نتایج دقیق تر بهتر برساند. در این راستا داده های دورسنجی ابزار بسیار مناسبی برای تشخیص و تعیین الگوها محسوب می گردد. الگوریتم توازن انرژی سطح زمین سبال الگوریتم نسبتاً جدیدی است که در اکثر نقاط دنیا برای برآورد تبخیر و تعرق و سایر شارهای گرمایی و همچنین دمای سطح مورد استفاده قرار گرفته و نتایج رضایت بخشی داشته است. به منظور برآورد دمای سطح در منطقه تویسرکان از توابع استان همدان با استفاده از الگوریتم سبال داده های سنجنده مودیس استفاده گردید. هدف اصلی در این تحقیق بررسی دقت روش دورسنجی در برآورد دمای سطح و معرفی مناسب ترین روش می باشد. بالاترین دما در منطقه 315 درجه کلوین و حداقل دما 287 درجه کلوین می باشد. ارتفاعات با توجه به داشتن گرادیان دما حداقل میزان دمایی را برخوردار هست. مناطقی که دارای پوشش گیاهی می باشد دمای متعادل تری در منطقه دارد.
۳.

تبیین اثرات زلزله بر ساختمان های مسکونی مناطق روستایی بخش شُنبه و طسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زلزله ساختمانهای مسکونی مناطق روستایی بخش شُنبه و طسوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۹
    قرارگیری 90 درصد خاک کشور بر روی نوار زلزله و اختصاص 6 درصد از تلفات لرزه ای دنیا به ایران که نشان از تهدید بالای مخاطرات طبیعی و آسیب پذیری بالای مناطق کشور دارد، اهمیت توجه به مطالعات لرزه ای و زمین ساختی را بسیار مهم و دوچندان می نماید. بر همین اساس تجربه های سنگین زلزله های اخیر از یک سو تلفات ناگوار حاصل از زمین لرزه به ویژه در مناطق روستایی از سوی دیگر موجب گردید تا پژوهش حاضر با توجه به تلفات جانی زلزله اخیر بخش شٌنبه و طسوج (بیش از 40 کشته و 900 مجروح) و تخریب بیش از 2000 واحد مسکونی روستایی، اهتمام ورزد تا برای نخستین بار در چارچوبی جامع ضمن تشریح و بررسی زلزله بخش شُنبه و طسوج، باهدف تبیین آسیب پذیری لرزه ای در ساختمان های مسکونی مناطق روستایی بخش ُشنبه و طسوج، در راستای کاهش آسیب پذیری کالبدی ابنیه و منازل مسکونی مناطق روستایی و ارائه راهکارهای مناسب در جهت کاهش خطرپذیری این مناطق گام بردارد. بر همین اساس این پژوهش کاربردی، با روشی تحلیلی- توصیفی و تکیه بر مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی به انجام رسید. یافته های پژوهش ضمن نشان دادن تخریب تعداد 32 آبادی تحت تأثیر زلزله، گویای این مطلب بود که بیشترین اثرات مخرب زلزله بر سقف و دیوارهای منازل مسکونی وارد آمده است. نتایج حاصل از برداشت های میدانی در بخش شنبه و طسوج که حاکی از کیفیت نازل و بسیار پایین مصالح بکار رفته، طراحی بسیار نامناسب ساختمان ها و آسیب پذیری و شکنندگی ساختمان های روستایی است نشان داد که فراوانی خاک، سنگ و تیرهای چوبی در محل و ضعف بنیه اقتصادی خانواده ها باعث گردیده تا مصالح مقاوم آن گونه که باید و شاید در ساختمان ها به کار نرود و گچ، کاه گل، خشت، سنگ، چوب، حصیر، تخته و تیرآهن به عنوان عمده ترین مصالح مصرفی روستاهای این منطقه در ابنیه و منازل مسکونی به کار روند. در پایان ضمن تأکید ویژه بر ضرورت توجه بیشتر مجریان و برنامه ریزان امر ساختمان به آیین نامه ها و ضوابط مقررات ملی ساختمان (به ویژه در مبحث زلزله)، جهت کاستن از خسارات و عواقب سنگین زمین لرزه در استان بوشهر پیشنهاداتی نیز ارائه گردید.
۴.

تعیین استراتژی های توسعه پایدار در نفت شهرها (مطالعه موردی: نفت شهر آبادان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهرهای نفتی استراتژی توسعه پایدار SWOT AHP آبادان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۴۱
    در میان انواع شهرها، شهرهای استخراجی (نفت) دارای ویژگی های خاصی ازجمله تمرکز بالای فعالیت های صنعتی و معدنی، آلودگی های بالای زیست محیطی و مسائل اجتماعی ناشی از مهاجرت های شغلی و دوگانگی فرهنگی است که می تواند مسئله ناپایداری را در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی در محیط این نوع شهرها به وجود آورده یا تشدید نماید. به همین دلیل توجه به پایداری توسعه شهرهای نفتی و تنوع بخشی به اقتصاد آن بر اساس اتخاذ رویکردها و الگوهای مناسب توسعه شهری ضروری به نظر می رسد. روش تحقیق تلفیقی از روش کمی و کیفی است که از طریق ابزار پرسشنامه، مطالعات اسنادی و کمی سازی عوامل استراتژیک انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد آبادان به عنوان شهری وابسته به نفت با چالش های استراتژیک میان هزینه و منافع روبه روست. کهاقتصاد تک بعدی یا عدم تنوع اقتصاد شهری وابستگی اقتصاد آن به منابع تجدید ناپذیر با فرایند تهی سازی روزافزون از مهم ترین ضعف ها و تهدیدهای آن است و در مقابل ظرفیت های بالای توسعهمنطقه آزاد تجاری- صنعتی آزاد اروند کنار، مرز آبی با کشورهای حاشیه خلیج فارس جهت مبادله تجاری و بازرگانی و خدماتی و توسعه گردشگری از مهم ترین نقاط قوت ها و فرصت های فراروی شهر در مسیر توسعه متوازن و پایدار شهری به شمار می آیند. از این رو بر اساس برآیند تلفیق اهمیت مجموعه عوامل داخلی و عوامل خارجی مؤثر بر توسعه پایدار شهری راهبرد تنوع به عنوان مهم ترین و اصلی ترین سناریوی قابل تأکید و توجه برای این شهر با تخصیص مجدد منابع، بهره گیری از نقاط قوت و فرصت های برای رفع و کاهش تهدیدات فراروی شهر نفت خیز آبادان است.
۵.

مطالعه و تحلیل اثرات توسعه گردشگری بر سبک زندگی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری سبک زندگی توسعه روستایی تغییر اجتماعی هویت اجتماعی روستای وکیل آباد شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۴
هدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری بر سبک زندگی روستایی در مناطق روستایی شهرستان اردبیل می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع علی-مقایسه ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه روستاییان ساکن در روستای نمونه گردشگری » وکیل آباد» می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب برای این تحقیق 269 نفر به دست آمد؛ از سویی، برای برابری در آزمون و نتیجه، 269 از روستاییان ساکن در روستای فاقد گردشگری «تپراقلو» به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. این تحقیق به روش پیمایشی با استفاده از پرسش نامه انجام گردیده است. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد 30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسش نامه تحقیق 94/0 به دست آمد. نتایج آزمون t در ارتباط با ویژگی های شاخص های سبک زندگی دو گروه نشان می دهد بین متغیرهای توسعه رسانه ها، تغییرات مذهبی، افزایش مهاجرت، افزایش تفریح و احساس تعلق با متغیر مستقل (توسعه گردشگری) رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین متغیرهای مادی گرایی، ثروت اندوزی، درآمدزایی، نفوذ فن آوری، تغییر پوشاک، تغییر الگوی تغذیه، تغییرات رفتاری، مدگرایی، تغییر زبان، مصرف گرایی، استفاده از انرژی و تغییر طبیعت با متغیر مستقل رابطه معنی داری وجود دارد. در نهایت، با توجه به نتیجه پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
۶.

شناسایی و اولویت بندی موانع گردشگری ورزشی در فضاهای عمومی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری ورزشی پارک بانوان فضاهای عمومی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۰
    پژوهش حاضر باهدف بررسی موانع گردشگری ورزشی در فضاهای عمومی شهری و پارک های بانوان شهر شیراز است. روش پژوهش حاضر براساس هدف تحقیق، کاربردی و از نوع میدانی می باشد. برای گردآوری داده های مربوط به متغیرهای مورد بررسی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه با نظرسنجی از اساتید و متخصصان مرتبط تأیید شد. پایایی کلی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت (a > / 77). جامعه آماری این تحقیق با توجه به هدف اصلی تحقیق شامل زنان مراجعه کننده به فضاها و پارک بانوان شهرستان شیراز می باشد. تعداد 300 نفر از زنان مراجعه کننده به پارک بانوان به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. برای توصیف داده های جمع آوری شده از آمار توصیفی و استنباطی و از آزمون های تحلیل عامل اکتشافی و آزمون فریدمن استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان دادند که عوامل فردی و شخصی، محدودیت زمانی، عامل روان شناختی، ضعف مدیریت، عدم آگاهی و آموزش، محیط اجتماعی، عدم مشارکت و حمایت اطرافیان و محیط فعالیت به ترتیب موانع توسعه گردشگری ورزشی در پارک بانوان شیراز بودند. به طور کلی فضاهای طبیعی، پارک ها و دیگر فضاهای سبز شهری بستر مناسبی برای توسعه گردشگری ورزشی فراهم نموده است که با برداشتن عوامل بازدارنده می توان گردشگران ورزشی بیشتری را جذب فضاها و پارکهای شهری نمود.
۷.

ارتقای هویت روستاها از طریق ایجاد المان ها و نشانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هویت المان روستا قلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۵۳
    هویت هر روستا به آن روستا ویژگی می بخشد و باعث تمایز آن از سایر روستاها می گردد. روستایی که فاقد هویت باشد از خصیصه های روستا بودن فاصله دارد و ساکنان آن به منزله میهمانانی تلقی می شوند که احساس خاصی نسبت به آن نداشته و تمایلی به حل مسائل آن نشان نمی دهند. امروزه با افزایش جمعیت های شهری و مهاجرت افراد از روستا به شهر، هویت روستایی در پاره ای از ابهام قرار دارد و در برخی روستاها رو به افول رفته است. از این رو ایجاب می کند که به هویت روستایی توجه بیشتری کرد. توجه به فضاهای روستایی از طریق ایجاد المان های معنادار می تواند کمی در این راه باشد. بنابراین در پژوهش حاضر به بررسی نقش المان ها در ارتقا هویت روستایی ساکنان روستای قلات پرداخته شد. پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس ماهیت تحلیلی-توصیفی است که براساس طراحی و توزیع تصادفی پرسشنامه به تعداد 341 عدد و آزمون های آماری تی تک نمونه ای و کای مربع انجام شد. نتایج نشان داد که دلیل اصلی علاقه ساکنین به روستا و اهمیت ویژه آن در وجود آب و هوایی مناسب است. پارامتر و عنصری که هویت روستای قلات محسوب می شود و بسیاری از افراد در داخل و خارج روستا را به خاطر آن می شناسند. از طرفی نتایج در رابطه با نقش المان های شهری در ارتقا هویت ساکنین روستا در ابعاد مختلف نشان داد که المان های نشات گرفته از هریک از ابعاد طبیعی-اکولوژیک (12/4)، اجتماعی-فرهنگی (35/3)، اقتصادی (45/3) و کالبدی-فضایی (31/4) بر ارتقا هویت ساکنین مؤثر است. اما بیشترین تأثیر را براساس نتایج آزمون خی-دو بعد اجتماعی-فرهنگی دارد.
۸.

ارزیابی و سطح بندی روستاهای شهرستان کیار بر اساس میزان بهره مندی از شاخص های خدماتی و زیر ساختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اولویت بندی سطح بندی خدمات شهرستان کیار مدل شاخص مرکزیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۲
مروری بر ادبیات توسعه روستایی نشانگر این واقعیت است که علی رغم تلاش هایی که تاکنون در جهت از بین بردن نابرابری ها و توزیع خدمات در مناطق مختلف و به ویژه در روستاها صورت گرفته است ولی هنوز شاهد نابرابری و عدم تعادل در توزیع خدمات و ارائه آن ها در سطح روستاهای کشور هستیم به گونه ای با توجه به ارزیابی های به عمل آمده هنوز میزان توسعه یافتگی روستاها، با توجه به شاخص های توسعه، نامتجانس و نابرابر می باشد. لذا اولین گام رسیدن به توسعه و به خصوص توسعه روستایی، شناسایی وضع موجود، چگونگی توزیع خدمات و امکانات و میزان بهره مندی هر یک از روستاها از این خدمات اقدامی ضروری و غیرقابل انکار است، بر این اساس هدف این تحقیق مقاله بررسی، ارزیابی و سطح بندی روستاهای شهرستان کیار بر اساس میزان بهره مندی هر یک از روستاها به خدمات با استفاده از مدل شاخص مرکزیت بوده است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش شناسی توصیفی - تحلیلی و با استفاده از 8 شاخص عمده خدماتی و تعداد 75 نماگر به اولویت بندی و سطح بندی روستاهای شهرستان کیار پرداخته است، نتایج نشان داد که وضعیت روستاهای مورد مطالعه به لحاظ دسترسی به خدمات و برخورداری از سطح توسعه یافتگی به طور نابرابر و نامتجانس می باشند به گونه ای که از مجموع کل روستاهای موردمطالعه، تعداد 4 روستا شامل روستای دستگرد و امامزاده، دزک و خراجی به ترتیب با امتیازهایی برابر با 8.47، 8.03 و 6.51 جزء روستاهای با بهره مندی از خدمات درجه یک و بیشتر می باشند و فاصله بسیار زیادی با سایر روستاها ایجاد کرده اند.
۹.

برنامه ریزی محله محور در بافت فرسوده با رویکرد نوشهرگرایی مطالعه موردی محلات محمودآباد سفلی و سالم آباد شهر یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوشهر گرایی محله و محله محوری محمودآباد سفلی سالم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۱۷
    رویکرد نوشهرگرایی بر ارزش های سنتی شهرها تکیه دارد. اصول آن بر بازگشت به ساختار سنتی محلات تأکید می کند و به نظر می رسد قادر است با توجه به ظرفیت های نوین اجتماعی، راهکارهای موثری را در را راستای احیای بافت های کهن و رو به افول شهری ارائه دهد. در این راستا پژوهش حاضر تلاش دارد با استفاده از رویکرد نوشهرگرایی و با تأکید بر حفظ و احیای ارزش های محله محوری، ارتقا عملکرد و افزایش کارایی محله محمود آباد سفلی و سالم آباد را دنبال کند. به منظور انجام پژوهش حاضر از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات و از آزمون تی تک نمونه ای برای آزمون فرضیات استفاده شد. حجم نمونه آماری با توجه به جمعیت ..... محلات محمود آباد سفلی و سالم آباد، با استفاده از روش کوکران 325 عدد تعیین گردید. همچنین پایایی سؤالات با استفاده از روش کرونباخ 8/0 محاسبه گردید. نتایج نشان داد که اصول قابلیت پیاده روی (30/3)، کاربری های مختلط و متنوع (20/4)، مسکن های مختلط (22/4)، معماری و طراحی شهری با کیفیت (57/3)، حمل ونقل (44/3)، پایداری (12/3) و کیفیت (90/3) در محلات مورد مطالعه کیفیت مطلوبی داشته و اصل ارتباط پذیری (86/2) و ساختار سنتی محلات (81/2) میانگینی کمتر از میانگین مطلوب (3) داشته که حاکی از قابلیت پایین محلات در تسهیل مسیرهای پیاده روی و عدم توجه به ساختار سنتی محلات است. به طور کلی ساکنان محلات محمودآباد و سالم آباد کیفیت زندگی را در محله نسبتاً مطلوب (3.90) ارزیابی می کنند.
۱۰.

منشأیابی رسوبات جنوب میبد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منشاء یابی رسوب تحلیل توپوگرافی گرانولومتری مورفوسکوپی میبد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۱۲
    رسوب شناسی عبارت است از بررسی و مطالعه مواد رسوبی «سخت نشده و سخت شده» و تمام فرآیندهایی است که باعث تشکیل آن ها گردیده است. مطالعات رسوب شناسی عمدتاً بر روی سه فاکتور ترکیب کانی شناسی، بافت و ساخت های رسوبی تکیه می نماید. شناخت رسوبات منطقه جنوب میبد می تواند بیانگر تحولات محیطی رخ داده در گذشته این دشت باشد. لذا در این پژوهش سعی گردیده که با استناد به روش های رسوب شناسی مثل دانه بندی رسوبات، مورفوسکوپی از یک طرف و استفاده از روش های تحلیل شیب و توپوگرافی به شناخت منشأ این رسوبات مبادرت نمود. به منظور بررسی رسوب شناسی به برداشت رسوب از چهار ناحیه منطقه رگ ریز نیمه فعال، منطقه دشت رسی (نمونه اول و دوم) و منطقه پهنه ماسه ای در منطقه اقدام شده است. در نهایت پس از بررسی رسوبات مشخص گردید که نحوه قرارگیری همه منحنی های گرانولومتری رسوبات برداشت شده نشان دهنده این است که رسوبات در یک محیط آرام برجای گذاشته شده اند. همچنین مشخص گردید که مدیان پهنه ماسه ای از سایر نمونه ها کمتر می باشد که نشان دهنده ریزتر بودن دانه های رسوبی این نمونه نسبت به سایر نمونه ها می باشد. رسوبات پهنه ماسه ای و دشت رسی (نمونه اول) نسبت به سایر رسوبات برداشت شده منظم تر می باشند. بررسی شاخص های دانه بندی نهشته های رسوبی محدوده مطالعاتی نشان داد که نهشته های ماسه بادی دارای قطر میانگین بزرگتر از 200 میکرون می باشند این پدیده بیانگر نزدیک بودن منشاء رسوبات نسبت به مناطق برداشت است. با توجه به هاله مانند و نیمه زاویه دار بودن دانه های کوارتز موجود در نمونه ها می توان اذعان نمود که فاصله برداشت تا رسوب گذاری در منطقه بسیار محدود (محلی) بوده و بیشترین رسوبات برداشت شده را مواد آبرفتی قدیمی و ریز دانه دشت سرپوشیده تشکیل می دهد که یک محیط خشک و بیابانی است.
۱۱.

مشارکت در بهسازی و نوسازی محله درب شازده (بافت قدیم شیراز) با تأکید بر رویکرد گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهسازی نوسازی توانمندسازی بافت قدیم محله درب شازده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۹۳
    بهسازی و نوسازی بافت های قدیمی شهرها همواره با اهداف مختلفی در کشور انجام شده است. در این پایان نامه هدف اصلی، بهسازی و دوباره سازی (نوسازی) محله درب شازده به منظور حیات دوباره بافت است. اهداف فرعی در چارچوب هدف کلی تحقیق عبارت است از: شناخت عوامل مؤثر بر فرسودگی محله درب شازده بافت قدیم شیراز، ارائه راهبردها و راهکارهای علمی و عملی برای بهسازی یا نوسازی محله درب شازده بافت قدیم شیراز و ..... تحقیق حاضر از نوع کاربردی است. از این رو روش تحلیلی و بر اساس مطالعه موردی خواهد بود، که هم شامل بررسی های کتابخانه ای و هم بررسی های میدانی است، سپس مباحث نظری در محله درب شازده شیراز به صورت کاربردی اراده می گردد. با توجه به زمان پژوهش وسعت محله درب شاهزاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از روش کوکران جهت برآورد تعداد نمونه ای از جامعه آماری استفاده می شود وبرای تجزیه وتحلیل داده ها از مدلهای آماری همچون رگرسیون چند متغیره، کای اسکوار، آزمون تی تک نمونه ای، تاو بی کندال، پیرسون و ... و بکارگیری آن در محیط نرم افزاری SPSS خواهد شد. و کار تولید نقشه ها با استفاده از نرم افزار GIS انجام می گیرد.  نتایج کلی این پژوهش بدین شرح می باشد که ساکنین محله درب شازده از وضعیت فعلی راضی و با طرح بهسازی و نوسازی محله موافق هستند. و این که شهروندان حاضر به مشارکت با شهرداری نیستند مگر در صورتی که در ارائه راهکارها با شهرداری همکاری کنند. و این که ساکنین محله نسبت به مسئولین شهری شیراز اعتماد ندارند. بطوری که ساکنین این محله راضی به تعویض ملک خود با ملک در منطقه دیگری بهتر از محله خودشان (بالا شهر شیراز) نشدند. نتایج کلی پژوهش نسبت به مسئله بهسازی و نوسازی در بافت های فرسوده: عدم وجود سیاست های مشخص در برخورد با بافت های فرسوده شهری و به ویژه عدم مشارکت ساکنان و نادیده گرفتن نظرهای آنان. با بررسی طرح های مشارکتی در ایران به این نتیجه می توان رسید که ایدئولوژی حاکم بر نظام شهری ایران به طور اعم و بافت های فرسوده شهری به طور اخص از نوع مشارکت شعاری می باشد.
۱۲.

بررسی و تجزیه وتحلیل تأثیر هوش فرهنگی بر اثربخشی فرایند جذب گردشگر (مطالعه موردی: مدیران و کارشناسان حوزه گردشگری جزیره قشم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش فرهنگی فراشناختی انگیزش رفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
    هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر ابعاد هوش فرهنگی شامل فراشناختی، شناختی، انگیزشی و رفتاری بر اثربخشی جذب گردشگر در جزیره قشم می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گرداوری داده ها تحقیقی توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری کلیه مدیران و کارشناسان بخش های تابعه حوزه گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم به تعداد 89 نفر می باشد که بر اساس جدول مورگان و به صورت تصادفی 73 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. متغیرهای مستقل این تحقیق ابعاد هوش فرهنگی و متغیر وابسته اثربخشی جذب گردشگر می باشد. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد هوش فرهنگی (ارلی و همکاران،2004، ایمای و گلفند،2010) و پرسشنامه محقق ساخته اثربخشی استفاده شده است.. برای تحلیل داده ها ابتدا از تحلیل های مقدماتی رگرسیون جهت استفاده از این روش آماری و پس تأیید استفاده از روش رگرسیون از رگرسیون چند متغیره جهت تحلیل فرضیات تحقیق استفاده شده است. یافته های حاصل از تحقیق نشان داد که تمامی ابعاد هوش فرهنگی بر اثربخشی جذب گردشگر در جزیره قشم تأثیر معناداری دارند. و بیشترین تأثیر را بعد رفتاری هوش فرهنگی با میزان ضریب بتا 615. را داشته است.
۱۳.

نقش دانشگاه آزاد اسلامی در توسعه اجتماعی جزیره قشم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه اجتماعی توسعه فرهنگی توسعه اقتصادی توسعه سیاسی بومی بودن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۵۳
    جزیره قشم یکی از جزایر جنوبی ایران است که از نظر موقعیت ژئوپلیتیکی بسیار مهم است. این جزیره که یکی از بنادر آزاد ایران است، با مهاجرت های زیادی از شهرها و کشورهای اطراف برای سرمایه گذاری مواجه است و میزان مهاجرت بومیان از این جزیره بسیار اندک است. با تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی در این جزیره، بسترهای توسعه در این جزیره گسترش بیشتری پیدا کرد. به همین دلیل است که عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی توانسته تأثیرگذار باشد و میزان این تأثیرگذاری در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، همه فعالیت های دانشگاه آزاد در توسعه همه جانبه این جزیره تأثیر داشته است. اما برخی از متغیرهای تحقیق مثل بومی بودن، داخل متغیر تحولات فرهنگی قابل مطالعه بود و نشان داد که حتی الگوی دانشگاهی تحت تأثیر ظرفیت های قومی بوده است. در جزیره قشم، نهادهای اجتماعی به طور معمول به شیوه هایی که در سایر مناطق ایران عمل می کنند، فعالیت دارند. اما نکته مهم اینجاست که در این جزیره، این الگوی اجتماعی دانشگاهی که با سایر نقاط ایران همگن است، به دلیل وجود ظرفیت های قوی در ساکنین بومی، کارایی زیادی ندارد
۱۴.

بررسی تأثیر ویژگی های تفکیک اراضی شهری در بافت های متفاوت بر سیما و منظر شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تیپو مورفولوژی تفکیک زمین بافت های شهری سیما و منظر شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۸۵
سطح قابل توجهی از تغییر و تحولات فکری و فرهنگی جامعه از طریق زوال زیبایی در سیما و منظر شهری و محیط پیرامون برانگیخته شده است. نماهای ساختمانی که سیمای دو بعدی شهر را می سازند، از دو دیدگاه متخصصان و منظر عمومی بسیار مورد توجه قرار می گیرد. بنابراین سیما و منظر بی اصالت در یک شهر، آن را به محیطی عام و بی هویت تبدیل می کند. بدین صورت بحث زیبایی شناسی در طراحی منظر شهری بسیار مورد توجه است چنانکه به عنوان یک دیدگاه جهانی در طراحی شهری نمود زمین تا سیمای دو بعدی نهایی، منظر شهری را دچار مشکل کرده است. در سال های اخیر شاهد تفکیک بلوک ها به قطعات کوچک هستیم که این امر در نهایت باعث به وجود آوردن سیما و منظر شهری نامناسب و بدون هارمونی، کمپوزسیون، تقارن و ..... و همچنین عدم سنخیت با تاریخ هویت شهر شده است. عدم ایجاد قوانین مدون برای طراحی بافت های شهری، معضلی است که گریبان گیر شهرهای ایران شده است، که با ساخت نماهای گوناگون و ناهمگن با مصالح وارداتی در کنار بافت های تاریخی آشفتگی و هرج ومرج را در سیما و منظر شهری به اوج می رساند. بنابراین در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر نوع تفکیک زمین بر سیما و منظر شهری در بافت های دارای تیپومورفولوژی متفاوت، به منظور ارتقاء کیفی مصادیق، از طریق تدوین معیارهای زیبایی شناختی و برنامه ریزی های شهری در سیما و منظر شهری، پرداخت شده است. نتایج نشان داده، که برای ایجاد محیط های دارای سیما و منظر شهری با هویت، استفاده از اصول و معیارهای طراحی زیبایی شناسانه و تدوین قوانین و مقررات تفکیک مناسب به خوبی به ارتقای کیفیت محیط به لحاظ زیبایی شناختی، روانی و مهم تر از همه بهبود وضعیت سیما و منظر شهری کمک می کند.
۱۵.

تدوین مدل جامع برندسازی ابرشهرها (مورد مطالعاتی: ابر شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برندسازی ابرشهر نظریه زمینه ای مدل کیفی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۲۳
    اگر هدف ایجاد اقتصاد پایدار و توسعه متوازن شهری است، برندسازی شهری به ویژه در مقیاس ابرشهرها ضرورتی غیرقابل انکار است. با اذعان به عدم وجود مدل راهبردی جامع و متدولوژی اجرایی جهت برندسازی ابرشهرها، هدف اصلی این پژوهش، ارائه الگویی نوآورانه برای برندسازی ابرشهرها بر مبنای مطالعه موردی شهر تهران و با در نظر گرفتن ویژگی های منحصربه فرد ایرانی می باشد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه خبرگان و متخصصان دارای زمینه علمی مرتبط با برنامه ریزی شهری و برندسازی می باشند. در این پژوهش، با توجه به روش شناسی تئوری زمینه ای، ابتدا از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف (هدفمند) و سپس درروند تجزیه وتحلیل از روش نمونه گیری نظری برای گردآوری داده ها استفاده گردیده است. روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر روش های پیمایشی به ویژه مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته می باشد. همچنین روش تجزیه وتحلیل این پژوهش، تئوری زمینه ای مبتنی بر رهیافت نظام مند استرائوس و کوربین جهت کدگذاری و دسته بندی مفاهیم می باشد. در این راستا، از نرم افزار 16 SPSS جهت تحلیل داده های دموگرافیک کمی و همچنین نرم افزار MAXQDA 12 جهت مدیریت و سازمان دهی داده های کیفی استفاده شده است. نتایج این پژوهش حاکی از ارائه مدل جامع برندسازی ابرشهرها و تبیین ابعاد و متغیرهای کلیدی با رویکرد بومی می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳