جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم تابستان 1399 شماره 1-3 (پیاپی 39) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی موثر بر ایجاد برندینگ شهری با رویکرد آِینده پژوهی، مطالعه موردی کلانشهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برندینگ شهری آینده پژوهی تحلیل ساختاری میک مک کلانشهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۹۳
امروزه هریک از شهر های جهان به فراخور ظرفیت، امکانات و فعالیت های خود از نوعی شهرت و آوازه برخوردارند که از آن به عنوان برند شهری یاد می شود. برای اینکه یک شهر دارای برند خوب باشد بایستی از ویژگی های متمایزی برخوردار باشد. و مولفه هایی را جهت برند شدن داشته باشد. بدین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که پیشران-های کلیدی موثر بر ایجاد برندینگ در کلانشهر تبریز شناسایی و تحلیل شوند. در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 31 عامل در پنج بعد زیرساخت های اساسی و تسهیلات خدماتی و عمومی شهر، بعد جاذبه های تاریخی و معماری و تفریحی، بعد حمل و نقل و ترافیک، بعد وجه بین المللی و شناخت شهر، بعد فرهنگی و مسائل فرهنگی استخراج شده و سپس با استفاده از روش دلفی ، ماتریس اثرات متقاطع مولفه ها تشکیل گردیده است. در مرحله بعدی از طریق نرم افزار میک مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. نتایج حاصل از پراکندگی متغیر ها در محور تاثیر گذاری و تاثیر-پذیری عوامل در نرم افزار میک مک، حاکی از ناپایداری سیستم در ایجاد برندینگ برای محدوده مورد مطالعه است و بر همین اساس پنج دسته متغیر مورد شناسایی قرار گرفت. در نهایت با توجه به امتیاز بالای اثر گذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل، ده عامل اصلی به عنوان پیشران های کلیدی در ایجاد برند شهری برای کلانشهر تبریز مورد شناسایی قرار گرفتند. از بین پیشران-های مورد بررسی نیز، متغیر های بعد وجه بین المللی بیشترین تأثیر را بر ایجاد برندینگ در محدوده مورد مطالعه و عوامل مربوط به بعد حمل و نقل و ترافیک کمترین درجه تأثیرگذاری را به خود اختصاص دادند.
۲.

تاثیر منطقه گرائی بر توسعه اقتصادی کشور (با تاکید بر استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئوپولیتیک منطقه گرایی توسعه اقتصادی امنیت مناطق مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۱
منطقه گرایی از مسائلی است که طی سال های اخیر مورد توجه متفکران قرار گرفته است. حضور فعال ایران در مسائل منطقه ای، ضمن تثبیت نقش های سیاسی، امنیتی و اقتصادی ایران در منطقه، اهمیت استراتژیک ایران را در صحنه نظام بین الملل نیز افزایش داده است. امروزه تلاش در جهت ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی به منظور دستیابی به اهداف مهم توسعه پایدار، در قالب سیاست منطقه گرایی، با استفاده از الگوسازی و ارائه راهکارهای مناسب الزامی و ضروری است. در این پژوهش با تحلیل تاثیر سیاست منطقه گرایی برتوسعه اقتصادی کشور با مطالعه استان کرمانشاه از استانهای همجوار با کشور عراق پرداخته شد با مطالعه و تدوین 120پرسشنامه حاوی 50 سوال، تاثیر منطقه گرایی در ابعاد(اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، کالبدی ، زیست محیطی وسیاسی- امنیتی) از نگاه مدیران 5 شهرستان مرزی(پاوه، جوانرود، ثلاث باباجانی، سرپل ذهاب و قصر شیرین)بررسی شده و پردازش اطلاعات با SPSS با کمک آزمونT تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه(ANOVA) برای بررسی رابطه شاخصهای آماری صورت گرفت. بنابراین از دیدگاه مدیران، منطقه گرایی تاثیر مثبتی بر توسعه مناطق مرزنشین دارد و با تحلیل آزمون واریانس می بینیم که مدیران همه شهرستانهای مورد مطالعه، تاثیر تقریبا یکسانی از منطقه گرایی را بازتاب دادند و اختلاف معنی داری بین آنها وجود ندارد. پیشنهاد می شود با توجه به پتانسیلهای استان کرمانشاه در قالب(شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و زیست محیطی) طرح آمایش سرزمین این استان و استانهای هم مرز عملیاتی و اجرائی شود.
۳.

تحلیل آمایشی شاخص های امنیت در مناطق مرزی (مطالعه موردی: منطقه مرزی رود ارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت مناطق مرزی آمایش سرزمین فرایند تحلیل شبکه ای رود ارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۱۶۸
تأمین امنیت مرزها، همواره یکی از موضوعات مهم و کاربردی در مطالعات جغرافیایی می باشد که نه تنها با گذشت زمان از اهمیت آن کم نشده بلکه معیارها و مسایل جدیدی نیز به آن اضافه گردیده است. نوع تحقیقات کاربردی توسعه ای بوده و با توجه به روش انجام کار، از ماهیتی توصیفی تحلیلی برخوردار است. روش گردآوری داده ها اسنادی پیمایشی است؛ بدین ترتیب که ابتدا با مطالعه مبانی نظری، دیدگاه های مربوط به امنیت مناطق مرزی، شاخص های مرتبط استخراج و از سازمان و ارگان های آمارهای دست اول و رسمی جمع آوری گردید و سپس برای جمع آوری داده های دست اول از محدوده مورد مطالعه، از روش های پیمایشی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد. تحلیل داده ها از طریق مدل فرایند تحلیل شبکه ای انجام گرفت و از نرم افزار Super Decision جهت انجام مدل ANP و از نرم افزار Arc Gis برای نمایش و تحلیل فضایی نتایج استفاده شد. از طریق محاسبه تحلیل شبکه ای، شاخص های نظامی و اجتماعی فرهنگی به عنوان رویکرد اصلی اجرای برنامه های آمایش سرزمین در منطقه مرزی ارس مطرح شد. در بین شاخص های شش گانه مورد ارزیابی، امنیت نظامی با ضریب (437/0) مهم ترین بعد امنیت در منطقه مرزی حاشیه رود ارس شناخته شد. امنیت اجتماعی فرهنگی با ضریب اهمیت (230/0) دومین اولویت مهم تعیین شد. شاخص های امنیت سیاسی، اقتصادی، مورفولوژیک و زیست محیطی به ترتیب با ضریب اهمیت (160/0)، (087/0)، (049/0) و (033/0) در اولویت های بعدی قرار گرفتند.
۴.

تحلیلی بر تجربه شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی: شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر دوستدار سالمند شهر کرج سالمندی مکان مندی برنامه ریزی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
جهان، اکنون، دو فرآیند عمده جمعیت شناختی را تجربه می کند: یکی «سالخوردگی جمعیت» و دیگری، «شهرنشینی فزآینده». این دو فرآیند، جزء دغدغه های اصلی برنامه ریزی و مدیریت شهری است. از جمله الگوهای توسعه شهری که بر رابطه بین فضاهای شهری و پدیده سالخوردگی تأکید دارد، «شهر دوستدار سالمند» است. هدف شهر دوستدار سالمند، ساخت شهر مطابق با نیازهای سالمندان است. پیش فرض تحقیق بر این ایده استوار است که سالمندی به همان میزان که «بدن مند» است، «مکان مند» نیز است. همچنین سالمندی صرفاً محدود به فضاهای خاص شهری نیست، بلکه هر جنبه از زندگی سالمندی با فضاهای گوناگون شهری ارتباط پیدا می کند. ارزیابی و تحلیل تجربه شهر دوستدار سالمند بر اساس یک سری شاخص ها و معیارها صورت می گیرد. این مقاله بر پایه تدوین شاخص ها و معیارهای مورد نیاز، از طریق روش های کمّی و کیفی، به تحلیل تجربه شهر دوستدار سالمند در شهر کرج پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که تجربه شهر دوستدار سالمند در نمونه شهر کرج، به طور کلی پایین تر از استانداردهای لازم است. از این رو، نیاز به ارتقاء، اصلاح، احیاء و در مواردی ایجاد دارد.
۵.

بررسی راهکارهای ساماندهی اراضی خرد شده کشاورزی آذربایجان شرقی، شهرستان اهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خرد شدن اراضی زراعی ساماندهی اراضی بهره برداری زراعی یکپارچه سازی اراضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۷۲
هدف از این تحقیق شناسایی راهکارهایی جهت ساماندهی اراضی در جنوب شرقی شهرستان اهر دهستان ورگهان است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری منطقه مورد تحقیق 2868 نفر بهره بردار و از بین آنها از طریق فرمول کوکران تعداد 200 نفر بهره بردار بصورت تصادفی انتخاب و پاسخ های آنان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه بود . یافته ها نشان می دهد میانگین سن بهره بردار در منطقه موردتحقیق حدود 56 سال است که اکثراً وارد سن کهنسالی شده اند. 5/43 درصد از زمین های کشاورزی کمتر از 5 کیلومتر تا مرکز روستا و بطور میانگین 5/10 کیلومتر از مراکز خدمات جهاد کشاورزی فاصله دارند. راهکارها فروش زمین های پراکنده اطراف یک کشاورز به او دارای بالاترین اولویت برای ساماندهی و جلوگیری از خردشدن اراضی می دانند و در اولویت های بعدی انتقال قطعات به وراث به صورت مشاع بدون اجازه قطعه قطعه شدن و انتقال زمین به فرزند ارشد جهت حفظ یکپارچگی و تقسیم سود حاصله بین وارث قرار دارد.
۶.

سطح بندی شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد از منظر برخورداری از خدمات صنعت گردشگری شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل فضایی گردشگری شهری استان کهگیلویه و بویراحمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۱۶۰
گسترش روزافزون گردشگری در اقصی نقاط دنیا موجب شده است که صنعت گردشگری بعد از صنعت نفت و صنعت خودروسازی به عنوان بزرگ ترین صنعت و کارفرما در جهان تبدیل سود و به سومین صنعت درآمدساز بدل شود. یکی از مهم ترین مقاصدی که فرایند گردشگری جهان را در دهه های گذشته تحت تأثیر قرار داده است، مراکز شهری هستند و این مراکز گردشگران زیادی را به سمت خود جذب کرده اند. در پژوهش حاضر به تحلیل متغیرهای خدماتی مرتبط به صنعت گردشگری شهری در شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از نرم افزارهایSpss و ArcGIS اقدام شده است. برای تحلیل شاخص های مرتبط به گردشگری شهری در ابتدا 34 متغیر انتخاب شده و در نهایت این متغیرها به 30 شاخص تبدیل شده اند. نتیجه حاصل از به کارگیری تکنیک تحلیل عاملی تقلیل 30 شاخص پژوهش به شش عامل نهایی بوده است و این شش عامل روی هم تقریباً حدود 96.685 درصد واریانس جامعه را توضیح و تفسیر می کند. امتیازات شاخص ترکیبی به دست آمده از شاخص های 30 گانه مرتبط با گردشگری نشان دهنده این است که شهرستان گچساران در سطح برخوردار قرار گرفته است، شهرستان های دنا، بویراحمد، کهگیلویه و باشت در سطح تا حدودی برخوردار قرار داشته اند. شهرستان بهمئی به تنهایی در سطح محروم استان قرار داشته است و شهرستان های چرام و لنده در سطح بسیار محروم استان قرار گرفته اند.
۷.

ارزیابی زیبایی نماهای خانه های مدرن با روش تناسبات هندسی، نمونه موردی: خانه های مدرن شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ناسبات هندسی زیبایی خانه های دوره مدرن شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۶
در پژوهش حاضر، ابتدا محقق به دنبال انتخاب خانه هایی با نماهای زیبای مدرن از دیدگاه گروههای مختلف متخصصین، معماران حرفه ای، مردم عادی و... می باشد. هدف، استخراج اجزای مختلف این نماها و بررسی تناسبات هندسی موجود در آن ها می باشد. به این منظور، 21 خانه منتخب بر اساس نتایج مصاحبه و پرسشنامه ها از 35 نفر در دو گروه اصلی تقسیم بندی می گردد. زیبایی و تناسبات، به ترتیب معیار اصلی انتخاب در گروه اول و دوم، در نظر گرفته شده است. سپس از نماهای منتخب مشاهده مشارکتی با سیستم بلند فکر کردن، نسبت به علت وجود زیبایی صورت می گیرد و محقق به دنبال اثبات وجود قوانین تناسباتی مشخصی در این نماها می باشد. به دلیل تعداد زیاد نمونه های منتخب، نتایج به صورت متون وارد نرم افزار ATLAS TI شده و به روش کدینگ، کدگذاری باز و محوری می شوند. می توان برای القای زیبایی در نماها از بکارگیری مستطیل افقی و عمودی و یا ترکیب همزمانی آن ها با بهره گیری از تناسبات تداعی کننده این موضوع بهره جست.
۸.

عملکرد مدیریت روستایی در پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت روستایی توسعه پایدار پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۵۰
مدیریت روستایی یکی از مؤلفه های اساسی برای نیل به توسعه پایدار روستایی است که در فرآیند برنامه ریزی و توسعه روستایی جایگاه و نقش مهمی دارد که با همکاری بخش دولتی و غیر دولتی و مشارکت جامعه محلی، فرآیند توسعه پایدار روستایی را مدیریت می کند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد مدیریت روستایی در پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 41 روستای پیرامون شهرستان اردبیل است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 370 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید که به صورت نسبی و بر حسب جمعیت موجود در روستاهای منتخب توزیع گردید. داده های مورد نیاز با استفاده از شیوه کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه و مصاحبه) گردآوری شد. به منظور تحلیل موضوع چارچوبی از شاخص های عملکرد مدیریت روستایی و پایداری اجتماعی انتخاب و تدوین گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه بیانگر این است از بین شاخص های عملکرد مدیریت روستایی، شاخص عمرانی با میزان بتای 375/0 بیشترین تأثیر را در پایداری اجتماعی داشته است و شاخص خدماتی با 170/0 کمترین تأثیر را دارا بوده است و در کل عملکرد مدیریت روستایی حدود 60 درصد از متغیر مستقل پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی را تبیین می کند.
۹.

تاثیر آموزش های تخصصی – عمومی درتوانمندسازی ساکنان روستایی مناطق گردشگری کوهستان در حیطه امداد ونجات (مطالعه موردی: روستای پس قلعه، شمیران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش امداد ونجات کوهستان توانمندسازی روستائیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۷۰
شمیران با کوهستان زیبا ازقطبهای گردشگری ایران است. کوهنوردی خالی از حادثه نیست،امداد ونجات درکشورایران درشرایط مهمی قرار داردودرمواقع بروزحادثه ضروریست امدادگران محلی در فورا درمحل حاضر باشند اما اقدامات ساکنان روستایی که به روشهای سنتی صورت می پذیردباتلفیق علم روزمیتواندبه ارتقاء کیفیت امدادونجات منجر گردد.برای این تحقیق بازدید میدانی وجمع آوری اطلاعات مصاحبه با کوهنوردان ،امدادگران رسمی و غیررسمی کتب وسایت کوهنوردی، تهیه پرسشنامه متشکل از خبرگان کوهستان و ساکنان روستای مورد نظر با جمعیت 459 نفر برای 30 نفر خبرگان کوهستان و 100 نفر اهالی روستای پس قلعه بصورت تصادفی بود،صورت گرفت.در تجزیه و تحلیل داده هااز آزمون "کای اسکور تک نمونه ای و آزمون من-ویتنی" بهره گرفته شد.روش تحلیل توصیفی-استنباطی بوده ودر بررسی نتایج داده هابین سوالات پژوهش درسطح بالایی رابطه مثبت معنادار وجود داشته وفرضیه های تحقیق موردپذیرش قرار گرفته اند. با توجه به نو بودن بحث فوق دستاورداین پژوهش درحیطه آموزش امداد و نجات کوهستان میتواندعلاوه برارتقاءکیفیت امداد ونجات، بر اقتصاد و اشتغال روستاییان وامنیت گردشگران کوهستان تأثیرگذارباشدکه پیشنهادمیگرددمدنظربرنامه ریزان قرارگیرد.
۱۰.

سنجش و ارزیابی نابرابری های کیفیت زندگی در نفت شهرها (مطالعه موردی: شهر آبادان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل ارزیابی نابرابری کیفیت زندگی نفت شهر آبادان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۱۳۶
کیفیت زندگی شهری رابطه مستقیمی با ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، تسهیلات عمومی و خدمات عمومی محل زندگی افراد دارد. هدف پژوهش سنجش و ارزیابی نابرابری های کیفیت زندگی در نواحی شهری، نفت شهر آبادان است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد که از طریق اسناد و مدارک موجود با استفاده از روش کتابخانه ای و پرسشنامه اطلاعات حاصله را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج نشان داده که تفاوت معنی داری بین نواحی وابسته به صنعت نفت با سایر نواحی شهری آبادان در برخورداری از شاخص های کیفیت زندگی وجود دارد و تمامی نواحی در یک سطح از کیفیت زندگی برخوردار نیستند و سطح کیفیت زندگی با توجه به موقعیت مکانی، اقتصادی و نقش صنعت نفت مشخص گردید. بطوری که ناحیه بریم و بوارده در سطح کاملا توسعه یافته، ناحیه (4-1) و (3-2) سطح توسعه یافته، ناحیه (2-1) سطح نسبتا توسعه یافته، نواحی ( 2-3)، (1-1)، (3-1)، (1-2) و (2-2) با بیشترین تعداد در سطح کمتر توسعه یافته و نواحی(3-3)، (1-3) و (4-2) در سطح توسعه نیافته ( محروم) قرار دارند. نواحی توسعه یافته تر ( بریم ، بوارده،3-2 و 4-1 ) به لحاظ اقتصادی و اجتماعی عمدتاً نواحی وابسته به صنعت نفت می باشند که از لحاظ برخورداری از شاخص های خدمات شهری نیز در وضعیت بهتری قرار دارند که این مساله منجر به جدایی گزینی و نابرابری فضایی نواحی در شهر آبادان در برخورداری از شاخص های کیفت زندگی شده است. واژگان کلیدی: تحلیل، ارزیابی، نابرابری، کیفیت زندگی، نفت شهر آبادان
۱۱.

رویکرد آینده پژوهانه به بازآفرینی خلاق بافت تاریخی شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی بازآفرینی خلاق بافت تاریخی گرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۱۶۴
گذر زمان و ویژگیهای شهرهای معاصر به ما نشان داده رویکردهای برنامه ریزی گذشته توان پاسخ به مسائل امروزی شهر را ندارد.بافت تاریخی شهرها بدلیل عدم توجه و برنامه ریزی مناسب از نوعی فرسودگی کالبدی و عملکردی رنج می برند. از این رو،رویکرد » آینده پژوهی« به عنوان الگویی جدید،با هدف پاسخگویی به مسأله های غیرقابل پیش بینی، آینده های ممکن و مطلوب در دهه های اخیر ظهور کرده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت، براساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 40 عامل اولیه استخراج شده و سپس با استفاده از روش دلفی مدیران، ماتریس اثرات متقاطع مولفه ها تشکیل گردیده است. در مرحله بعدی با استفاده از تحلیل ساختاری در نرم افزار MICMAC نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. براساس نتایج خروجی حاصل از نرم افزار و با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، چهارده عامل اصلی کلیدی در آینده باز آفرینی خلاق بافت تاریخی شهر گرگان تأثیرگذارند. از میان پیشران های کلیدی بدست آمده نیز تامین منابع مالی،سیاست های کلان دولت و طرح های مصوب گردشگری، بالاترین امتیاز تاثیرگذاری را داشته در مقابل سیاست های تشویقی، شبکه حمل ونقل سواره و کارآفرینی امتیاز کمتری در میزان تاثیرگذاری را روند آینده بازآفرینی خلاق بافت تاریخی شهر گرگان را دارند.
۱۲.

طراحی مدل کیفیت خدمات صنعت هتلینگ سبز در گردشگری ورزشی (مطالعه موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت خدمات صنعت هتلینگ سبز گردشگران ورزشی استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل کیفیت خدمات صنعت هتلینگ سبزگردشگران ورزشی می باشد. از زمان انقلاب صنعتی، کشورهای در سرتاسر جهان به طور جدی دنبال توسعه گردشگری سبز می باشند. استخراج بدون محدودیت منابع طبیعی و صنعتی شدن، باعث ایجاد آلودگی و تخریب شده که به شدت به اکوسیستم های طبیعی زمین آسیب رسانده است. به تازگی، سازمان گردشگری وبسیاری از هتلداران شروع به حمایت از جنبش سبز کردنداین پژوهش از نوع پژوهش های کیفی در حوزه پارادایم (الگواره) استقراییو از مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد داده های حاصل از آن، با بهره گیری از کدگذاری باز، محوری و نظری تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری کلیه اساتید دانشگاهی حوزه مدیریت ورزشی، فارغ التحصیلان و دانشجویان رشته تربیت بدنی، مدیران امور گردشگری ، مدیران آژانس های متولی گردشگری، مدیران هتلها، مسئولان شهری می باشند. نمونه گیری با استفاده ازروش نظری وروش قضاوتی هدفمند انجام و تا رسیدن به اشباع نظری دنبال شد که در مجموع34نفر از متخصصان را شامل می شود.نتایج بخش کیفی نشان داد که صنعت هتلینگ سبز 65مفهوم و 8 بعد (زیست محیطی، ملموس بودن خدمات، قابلیت اعتماد خدمات، پاسخگویی، همدلی خدمات، بهای خدمات، زیبایی محیط، خدمات جانبی)دارد که در نهایت به مدل نهایی ختم شد.
۱۳.

تبیین سیاست های زمین شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زمین شهری سیاست گذاری سناریو ویزارد آینده نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۶
زمین در شهرها به عنوان عنصری از سیستم پیچیده شهرها، عامل اساسی در پایداری شهرها قلمداد می شود، بدین منظور لازم به اجرای سیاست های صحیح و مدیریت صحیح آن از طرف نهادهای زی ربط است. بدین منظور تحقیق حاضر با هدف تبیین سیاست های زمین در شهرهای ایران در افق زمانی 1404 در تلاش است بهترین الگو جهت سیاست گذاری زمین تعیین و عامل سوق دهنده آن مشخص گردند. برای این منظور بعد از مطالعات کتابخانه ای 8 عامل کلیدی با 24 فرض مورد ارزیابی 30 کارشناس متخصص در زمینه سیاست های زمین شهری که به صورت روش گلوله برفی مشخص شده اند، مورد ارزیابی و سپس در محیط نرم افزار سناریو ویزارد مورد بررسی تا وضعیت های محتمل پیش روی سیاست های زمین شهری در ایران مشخص گردند. نتایج تحقیق نشان داده است که 8 عامل کلیدی سی ات گذاری زمین در شهرهای ایران دارای 4 سناریو قوی، 74 سناریو ضعیف و 15 سناریو محتمل بوده است. سناریوهای محتمل با 120 حالت (مطلوب، ایستا و نامطلوب) دارای ضریب 17 درصد برای وضعیت مطلوب، 30 درصد برای وضعیت ایستا و 51 درصد برای وضعیت بحرانی (که بیشترین فراوانی را نیز به خود اختصاص داده است) بوده است. بر اساس ارزیابی ها، وضعیت بحرانی سیاست گذاری بیشتر از دیگر وضعیت ها در افق 1404 محتمل بوده است.
۱۴.

ارزیابی پدیده خزش شهری با بهره گیری از رویکرد تحلیل اثرات متقابل (مطالعه موردی: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیایی خزش شهری اثرات متقابل عوامل کلیدی شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۸
یکی از موضوعات حائز اهمیت در کشورهای جهان سوم به چگونگی رشد کالبدی و نحوه توسعه فیزیکی شهرها باز می گردد که در این چارچوب، چگونگی وقوع پدیده خزش شهری به یک مشخصه اصلی در بسیاری از شهرهای در حال توسعه تبدیل شده است. بطوری که با رشد چشمگیر شهرها در مدت کوتاه شاهد عدم توانایی ارائه خدمات برای جمعیت شهری هستیم و طبیعتاً با از بین رفتن زمین های اطراف شهرها روبرو شده ایم. از این حیث هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و ارزیابی عوامل کلیدی مؤثر بر پدیده خزش شهری می باشد. در این راستا ابتدا با استفاده از مدل تحلیلی هلدرن، پدیده خزش در شهر رشت مورد بررسی و سپس با استفاده از مطالعه اسناد و طرح های فرادست و با بهره گیری از نظرات کارشناسان 19 عامل مؤثر بر این پدیده شناسایی گردید. در گام بعدی با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل و نرم افزار میک مک، عوامل کلیدی بررسی شدند. در ارزیابی گسترش فیزیکی شهر رشت در نیم قرن اخیر با استفاده از مدل تحلیلی هلدرن، مشخص شد 69 درصد از رشد فیزیکی تحقق یافته در شهر مربوط به رشد جمعیت و 31 درصد رشد شهر مربوط به رشد افقی و اسپرال بوده که به کاهش تراکم ناخالص جمعیت و افزایش سرانه ناخالص زمین شهری منجر گشته است. تحلیل اثرات متقابل 19 عامل مؤثر بر پدیده خزش و گسترش افقی شهر رشت نشان داد که چهار عامل (سیاست های سهل انگارانه شهرسازی، قوانین ناکارآمد شهری، بورس بازی زمین، مسکن و سیاست های طرح جامع) به عنوان عوامل کلیدی در این پدیده نقش داشته اند.
۱۵.

طراحی و تبیین مدلی جغرافیای- منطقه ای برای توسعه رهبری در سازمان های دولتی ایران (مورد مطالعه: دانشگاه علوم پزشکی مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه رهبری سازمانهای دولتی مدل دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۸۷
توسعه رهبری برای سازمان ها در محیط کسب وکار فعلی به یک ضرورت حیاتی و استراتژیک تبدیل شده است، مسئله اصلی که محقق در این پژوهش دنبال می کند این است که الگوی مناسب توسعه رهبری در سازمانهای دولتی ایران با مطالعه موردی در دانشگاه علوم پزشکی مازندران چگونه باید باشد؟ و این الگو دارای چه ابعاد و مولفه هایی می باشد؟ پژوهش از نظر هدف، توسعه ای و کاربردی است ، از نظرماهیت و روش آمیخته است ، که در دو مرحله کیفی و کمی انجام گرفت، نمونه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی به تعداد 16 نفر و در بخش کمی،کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مازندران با حجم نمونه 265 نفر تعیین گردید. برای جمع-آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روائی سوالات به تایید خبرگان رسید و برای تعیین پایایی از روش پایایی ترکیبی استفاده شد، برای تعیین کفایت نمونه ها از آزمون تناسب کایزر – مایر و بارتلت استفاده شد،جهت تشخیص عامل های سازه توسعه رهبری ازروش تحلیل عاملی اکتشافی و برای برازش الگو از مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار SMART PLS انجام شد.بر اساس مدل مفهومی پژوهش،توسعه رهبری از طریق توسعه سه سطح: فردی، سیستمی و وضعیت و با نه معیار که شامل رفتارهای رهبر،شرایط شبکه، رهبری اشتراکی، یادگیری سازمانی ، محیط رهبری، وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و با ارائه شرایط اتوکاتالیز و تنش در نظام اجتماعی باعث سازگاری مثبت سیستم می شود.
۱۶.

تحلیل الگوها و راهکارهای توسعه صنعت گردشگری شهری (مطالعه موردی: منطقه 22 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری شهری منطقه 22 SWOT تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۷۹
در این تحقیق، با استفاده از تحلیل SWOT، راهکارهای توسعه گردشگری شهری منطقه 22 تهران مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان منطقه 22 شهر تهران، کارشناسان خبره و مسئولین شهرداری و امور مرتبط با گردشگری و گردشگران در منطقه مورد مطالعه بود. بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه مورد نظر، 385 نفر از شهروندان منطقه 22، 385 نفر از گردشگران و 45 نفر از کارشناسان و مدیران در نظر گرفته شد. پس از طراحی سؤالات پرسشنامه در قالب طیف لیکرت و تایید روایی با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصین مربوطه، برای تعیین سطح پایایی از ضریب الفای کرونباخ استفاده شد که برابر 73/0 به دست آمد که نشان از پایایی مناسب پرسشنامه داشت. به منظور تحلیل داده ها و تعیین مهم ترین نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت ها از مدل SWOT استفاده شد. مطابق نتایج، وجود مناطقی مانند باغ گیاه شناسی ملی ایران و پارک جنگلی چیتگر، ساخت بی رویه برج های مسکونی و تغییر نامناسب کاربری در مجاروت مکان های دارای جاذبه طبیعی، تسهیل و حمایت مالی از انجام سفرهای داخلی ارزان قیمت و ضعف اطلاع رسانی و فقدان تبلیغات کافی در زمینه معرفی جاذبه های گردشگری به ترتیب مهم ترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید توسعه گردشگری در منطقه بودند. استراتژی توسعه گردشگری منطقه بر اساس تحلیل سوات، استراتژی محافظه کارانه به دست آمده است که بر اساس افزایش انگیزه سرمایه گذاری مردم و بخش خصوصی، کاربری های متناسب گردشگری، افزایش آگاهی مردم و گردشگران و بهبود ساختار تشکیلاتی و استفاده از مدیران بومی برنامه ریزی شده است.
۱۷.

ارزیابی و رتبه بندی شاخص های تاب آوری سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ایذه-بخش دهدز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری سکونتگاه های روستایی بخش دهدز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۱۴۲
تاب آوری و کاهش خطرپذیری بلایا باید بخشی از طراحی سکونتگاه های روستایی و استراتژی های دستیابی به توسعه پایدار باشد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی و رتبه بندی شاخص های تاب آوری سکونتگاه های روستایی بخش دهدز شهرستان ایذه می باشد. روش مطالعه توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری مورد پژوهش شامل کلیه سرپرستان خانوار نقاط روستایی بالای 20 خانوار بخش دهدز به تعداد 3003 نفرمی باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد 341 نفر به شیوه تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه دارای 60 سوال در چهار متغیر تاب آوری محیطی - طبیعی، تاب آوری اقتصادی -اجتماعی و تاب آوری نهادی - مدیریتی، تاب آوری کالبدی – فضایی می باشد که روایی آن صوری به تائید اساتید مربوطه رسیده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به میزان 86/0 مورد تائید واقع شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمونهای تی تست، پیرسون و فریدمن با نرم افزار SPSS22 استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که شاخص محیطی-طبیعی، شاخص کالبدی-فضایی، شاخص نهادی-مدیریتی و شاخص اقتصادی-اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار داشته اند. در این میان وضعیت شاخص محیطی-طبیعی با توجه به میانگین بیشتر در وضعیت بهتر و شاخص نهادی-مدیریتی با میانگین کمتر در وضعیت کمتر مطلوب قرار دارد. بر این مبنا می توان بیان داشت که شاخص محیطی-طبیعی و شرایط محیط پیرامون با توجه به تجربه به دست آمده توسط روستائیان توانسته است نقش اساسی را در تاب آوری سکونتگاه های روستایی ایفا کند.
۱۸.

ارائه الگوی مدیریت پسماند با استفاده از الگوریتم کوانتومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت پسماند تولید پسماند الگوریتم کوانتومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
یکی از مهم ترین راهکارهای مدیریت مناسب پسماند که در حال حاضر به عنوان اولویت اول در مدیریت پسماند شهری در بسیاری از کشورها در کانون توجه قرار گرفته است، مدیریت هزینه ها و تفکیک و جداسازی پسماند در جهت ایجاد درآمداست. تحقیق پیشرو با استفاده از آمار مربوط به جمعیت ساکن، تولید و تفکیک پسماند و به کمک الگوریتم کوانتومی، به ارائه الگویی برای مدیریت پسماند نواحی مختلف منطقه 4 تهران طی ماه های مختلف سال های 96 پرداخته است. ناحیه 7 با بیش از 182 هزار نفر و ناحیه 8 با بیش از 52 هزار نفر، به ترتیب پرجمعیت و کم جمعیت ترین ناحیه منطقه 4 به حساب می آیند. ناحیه 7 در سال 96 با تولید پسماند بیش از 4 تن بیشترین میزان تولید پسماند را در بین نواحی نه گانه منطقه 4 داشته است، به گونه ای که به تنهایی بیش از 3 برابر ناحیه 9 پسماند تولید کرده است. به طور میانگین می توان گفت در سال های 96 تقریباً 15/23 درصد از کل پسماند منطقه 4 شهر تهران به صورت تفکیک جمع آوری شده است. در همین سال ناحیه 7 با 73/23 درصد بهترین ناحیه و ناحیه 6 با 34/15 درصد کم کارترین ناحیه در این زمینه بوده است.
۱۹.

بررسی اثرات خشکسالی بر ناپایداری اراضی کشاورزی دشت سگزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیابانزایی کشاورزی تخریب اراضی تیمار مطلوب و نامطلوب آزمون کلموگروف اسمیرنوف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۸
به منظور ارزیابی اثرات خشکسالی بر ناپایداری کشاورزی شهرستان سگزی به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید و چهار کاربری غالب منطقه شامل اراضی بایر ، باغی ، کشاورزی و مرتعی(تیمار شاهد) به عنوان تیمارهای مورد مطالعه در نظر گرفته شدند، نمونه برداری از خاک انجام شد و فاکتورهای خاک در دو گروه فاکتورهای اصلاحی و تخریبی در دو عمق سطحی و تحتانی (0 تا 30 و 30 تا60 سانتی متری) خاک مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعه فاکتورها نشان داد که در منطقه بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد و خاک منطقه از نظر اسیدیته در رده خاک های نسبتاً فقیر قرار دارد. در مجموع در اکثر تیمارها در مورد فاکتورهای مختلف، لایه تحتانی خاک بیشتر تخریب شده است و به سمت بیابان زایی پیشرفت کرده است، که به علت تجمع سدیم و بالا بودن نسبت جذبی سدیم در این لایه می باشد در حالی که اثر تخریبی در لایه سطحی کمتر مشاهده شده است. در اراضی تحت اثر فاضلاب شاخص های مواد آلی، ازت، فسفر و کلسیم و منیزیم افزایش یافته است و شاخص های سدیم، شوری، اسدیته و نسبت جذب سدیم کاهش یافته است. از آزمون کلموگروف اسمیرنوف برای نرمال سازی داده ها و تجزیه واریانس برای همه فاکتورها به صورت جداگانه محاسبه شد و درنهایت اراضی باغی و کشاورزی به عنوان مناسب ترین تیمارها و اراضی مرتعی و بایر به عنوان نامطلوب ترین تیمارها، برای خاک منطقه معرفی شدند.
۲۰.

تحلیل فضایی توزیع خدمات شهری با رویکرد عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: منطقه 11 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل فضایی خدمات شهری عدالت اجتماعی منطقه 11 شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۹۵
امروزه با روند فزاینده شهرنشینی و توسعه بی ضابطه و بی شائبه شهرها توزیع عادلانه و متوازن خدمات در شهرها با چالش روبرو شده است. علاوه بر این سیاست های مدیریتی نیز به قطبی شدن ساختار فضایی در بین نواحی شهرها منجر شده است که کیفیت نامطلوب فضایی را در برداشته است. این عوامل عدالت اجتماعی را در میان فضاهای شهری با مشکل مواجه کرده است. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد توزیع فضایی خدمات شهری منطقه 11 شهر تهران باهدف سنجش عدالت اجتماعی در بین نواحی این منطقه را بررسی کند. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی و با تکنیک پرسشنامه ای است. جامعه آماری تحقیق گروه خبرگان می باشند. حجم نمونه به تعداد 25 نفر با استفاده از روش گلوله برفی به دست آمده است.شاخص ها در قالب پرسشنامه که دارای طیف 5 گزینه ای لیکرت بود، بین نمونه آماری توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های سوارا و واسپاس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده توزیع نامتعادل خدمات شهری در سطح نواحی منطقه 11 شهر تهران است. به گونه ای که از نظر دارا بودن شاخص های خدمات شهری ناحیه دو با ضریب امتیاز2/23 در رتبه اول، ناحیه سوم با ضریب امتیازی67/22 ، ناحیه یک با ضریب امتیاز35/22 و در نهایت ناحیه چهارم با ضریب امتیاز 15/22 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین رتبه خدمات شهری از مجموع شاخص ها را دارا می باشد. این نتایج بیانگر عدم عدالت اجتماعی در توزیع خدمات شهری در منطقه 11 شهر تهران می باشد.
۲۱.

مقایسه تطبیقی تاثیر مورفولوژی بر کارایی انرژی با استفاده از روش I.M.M ، در محلات هفت حوض و چیذر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش IMM مورفولوژی شهری بهره وری انرژی محله هفت حوض محله چیذر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۱
در عصر حاضر تعدد عوامل شکل دهنده شهرها، فرم پیچیده آنان و موضوع بحران زا بهره وری انرژی شهری، موجب گردیده است تا اهمیت کاربرد مدل های کمی مورفولوژی در تحلیل و طراحی بافت های شهری مورد تاکید قرار گیرد. در این مقاله، کلان شهر به عنوان یک سیستم تطبیقی پیچیده (CAS) فرض شده است و با توجه به آن که مطالعات گسترده ای مبین تاثیر فرم شهر و نقش عناصر کالبدی در مصرف انرژی هستند؛ سعی شده تا مصرف انرژی بر مبنای ویژگی های مورفولوژیکی مورد بررسی قرار گیرد. مقاله در زمره ی تحقیقات کاربردی قرار دارد و از روش تحقیق تطبیقی بهره می برد. هدف پژوهش آن است که با در نظر گرفتن رویکردی جامع و به کمک روش IMM ، محلات چیذر و هفت حوض را از منظر کارایی انرژی به صورت تطبیقی ارزیابی نماید و به این سوال پاسخ دهد که بین محله طراحی شده هفت حوض و بافت ارگانیک محله چیذر،کدامیک از بهره وری انرژی مناسب تری برخوردار است. در مقاله، ابتدا رویکرد CAS تبیین و روش کاملا نوین IMM به عنوان مدل کاربردی این نوشتار معرفی شده است. سپس دو محله مذکور، مورد ارزیابی تطبیقی قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد محله چیذر در شاخص های هم-پیوندی و دسترسی از لحاظ کمی در وضعیت نامناسبی قرار داشته و نیازمند اصلاحات اساسی می باشد و در شاخص-های تخلخل، مجاورت نیز ضعیف تر است. در نتیجه، به صورت کلی، محله هفت حوض از بهره وری انرژی مناسب تری برخوردار است.
۲۲.

بررسی نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی ، مدیریتی و کالبدی در توسعه شهر جناح(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه شهری شهر جناح عوامل کالبدی عوامل مدیریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۴۳
توسعه فیزیکی ورشد شهرهای ایران تا چند دهه ی پیش، هماهنگ ومتناسب با نیازهای جامعه شهری بود. با بروزتحولات جدید، شهرها به سرعت دگرگونی هایی راپذیراشدند. این دگر گونی ها منجر به توسعه نواحی شهری-گردیدند.مهمترین مساله ای که دربرابرتوسعه شهری قرارمی گیردمکان استقرارآنهاست.عوامل مهمی در استقراروپیدایش یک شهر نقش دارندکه ازجمله این عوامل،پدیده های فرهنگی - اجتماعی ، مدیریتی وکالبدی می باشد . هدف ازاین پژوهش بررسی نقش عوامل مذکوردرتوسعه شهرجناح می باشد . در این تحقیق جهت برآورد حجم نمونه ازروش نمونه گیری کوکران باسطح اطمینان 95% واحتمال خطای 5 % استفاده شده است . براین اساس برای بررسی نقش عوامل غیرطبیعی(اجتماعی– فرهنگی ، کالبدی و مدیریتی )درتوسعه شهرجناح 384 نفر بصورت نمونه گیری ساده مورد پرسشگری قرار گرفتند . پس ازجمع آوری اطلاعات درمحیط-های نرم افزاریspss نسبت به تحلیل داده ها اقدام گردید. با توجه به نتایج تحقیق نقش عوامل مذکوردرتوسعه-شهرباتوجه به مقدارکای اسکوئرعوامل فرهنگی- اجتماعی(063/113)درصد،عوامل مدیریتی(042/237)درصدوعوامل کالبدی( 021/347 ) درصد ، معنادار بودن نتیجه به لحاظ آماری درسطح 99 درصد ، مشخص گردید که بین توسعه شهرجناح وعوامل-مذکور ارتباط وهمبستگی وجود دارد.
۲۳.

بررسی موانع تحقق شرایط مطلوب بهسازی شهری برای معلولین در شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناسب سازی فضاهای شهری معلولین جانبازان دسترسی ادارات دولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۱۳۰
ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان، بخشی از افراد جامعه اند که همچون سایرین نیازمند دسترسی و استفاده از امکانات و خدمات عمومی هستند. فضاهای شهری، مکان های هستند که به عموم شهروندان تعلق داشته، منحصر به جنبه کالبدی و فیزیکی نبوده و در حقیقت با حضور انسان و فعالیت وی معنا می یابند. هدف از این تحقیق بررسی موانع تحقق شرایط مطلوب بهسازی شهری در ادارات برای معلولین در شهر اهوازاست. روش پژوهش، پیمایش توصیفی است. در تحلیل اطلاعات این مطالعه، بیشتر از روش های تحلیل کمی و کیفی و تکنیک های آمار توصیفی و استنباطی همچون تکنیک swot استفاده شده است. یافته های پزوهش نشان می دهد که: میانگین شاخص کالبدی برابر 5/2، میانگین شاخص مدیریتی برابر 5/2 است. همچنین، نتایج تحقیق حاصل از مدل SWOT نشان می دهد مؤلفه هایی مانند شناسایی موانع حضور اجتماعی اقشار مختلف جامعه، نصب علایم هشداردهنده در فضاهای عمومی برای معلولین با امتیاز وزنی یکسان (126/0) در اولویت های بعدی از لحاظ مناسب سازی فضاهای ادارات دولتی برای معلولین و جانبازان است. برقراری تعامل سازنده بین شهرداری و بهزیستی، تصویب قانون مناسب سازی برای ارگان ها و ادارات و دستگاه های دولتی و خصوصی هر دو با امتیاز وزنی (340/0) مهم ترین نقاط فرصت پیش روی فضاهای شهری در شهر اهواز از دیدگاه کارشناسان و مسئولین ذی ربط شناخته شد. نتیچه گیری کلی اینکه در اکثر اماکن عمومی شهری، ادارات و ساختمان های دولتی تجهیزات خاصی برای معلولان فراهم نشده است و مجموع این عوامل، فضای آشفته، ناسالم و فاقد ایمنی و راحتی را جهت گروه های مختلف اجتماعی بویژه معلولین در این فضاها ایجاد کرده است
۲۴.

مسئولیت دولت ها در قبال جنایت علیه مسلمانان روهینگیا در حقوق بین الملل تحت تاثیر رقابت های ژئوپولیتیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسئولیت دولتها نقض حقوق بشر ژئوپولیتیک میانمار مسئولیت حمایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۷۶
یک ی از بزرگتری ن فجای ع انس انی، در دو ده ه اول ق رن بیس ت و یکم در ایال ت راخین میانمار و نس بت به مس لمانان روهینگیا اتفاق افتاد. پاکس ازی قومی، نسل کش ی، جرایم علیه بش ریت و هر عنوان مش ابه دیگری ک ه به نوع ی جل وه ای از نق ض حقوق بش ر محس وب ش ود، در قبال مس لمانان روهینگیا حادث ش د. س وال اصل ی ای ن مقال ه آن اس ت ک ه مسولیت دولت های در قب ال این فجای ع چه ب ود و چرا به جز محدودی کشورهای ریز قدرت، ابر قدرتی چون ایالات متحده آمریکا به طور جدی به این مساله نقض فاحش حقوق بشر ورود نمی کند؟ فرضیه مقال ه که به روش توصیفی- تحلیلی بررس ی ش د، آن اس ت که ایالات متحده آمریکا تحت تاثیر ملاحظات ژوپولیتیکی چون نزدیکی چین به دولت میانمار نسبت به فجایع انس انی در این کشور فقط ً ب ه اظه ار نظر ش فاهی، صدور بیانی ه، و نهایتا صدور قط عنامه ای توصیه ای بس نده کرده است. این درحالیاس ت ک ه انتظ ار میرف ت ای الات متحده بر اس اس اصل مس ئولیت بین الملل ی حمایت، مداخله بش ر دوس تانه را در میانم ار در دس تور کار ق رار م یداد. تعاض رفتاری موجود نسبت به این نقض فاحش حقوق بشر ناش ی از اعمال فش ار قدرتهای بزرگ اس ت. یافتههای مقاله نش ان داد که برخورد ایالات متحده آمریکا نس بت به نقض حقوق بش ر در کش ورهای مختلف تاب ع اس تانداردهای دوگان ه اس ت. خوشبینانه تری ن حالت آن اس ت که گفته ش ود قدرتهای ب زرگ مانع عمده ای در جلوگیری از عملک رد مؤثر و مس تقل نهادهای بین المللی بر اساس قوانیین موجود در برخ ورد با دولتهای ناقض حقوق بش ر می ش وند.
۲۵.

بررسی میزان تطابق قوانین حمایتی از محیط زیست و منابع طبیعی در ایران با چهارچوب سازمان جهانی تجارت؛ با تاکید بر اصول پایداری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازمان جهانی تجارت حقوق محیط زیست تجارت بین الملل توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۸۷
حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست از جمله اهداف عالیه سازمان جهانی تجارت می باشد. هدف از انجام این تحقیق، سنجش میزان انطباق قوانین حمایتی از محیط زیست و منابع طبیعی در ایران با چهارچوب این سازمان؛ با تاکید بر اصول پایداری می باشد.روش تحقیق توصیفی–پیمایشی است.ابتدا،قواعد حقوقی وبین المللی محیط زیست در8گروه جداگانه تقسیم بندی ومیزان تعهدات ایران نسبت به آنهابررسی شد.سپس،شاخص های زیست محیطی وسنجه های مرتبط ازدیدگاه سازمان جهانی تجارت استخراج و در5دسته جداگانه ارزیابی شدند.از پرسشنامه محقق ساخته برای تعیین میزان تطابق مولفه هااستفاده گردید.جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان خبره ونمونه آماری40نفر تعیین گردید.از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای نرمال بودن توزیع داده ها و از تحلیل عاملی برای مقایسه بین میانگین ها استفاده شد.نتایج نشان از پذیرش 100درصدی تعهدات و انجام54درصدی آنها دارد.بیشترین میزان انجام تعهدات به «منع تجارت گونه های خاص» و کمترین به «تغییر اقلیم و گرمایش جهانی» اختصاص دارد.در میان شاخص های پنجگانه سازمان جهانی تجارت،«قوانین و سیاست های محیط زیستی» با بارعاملی 64/0 و شاخص t (تی) 81/9 بهترین متغیر تعیین گردید.همچنین،کمترین وزن متعلق به شاخص «قواعد حقوقی مربوط به حل و فصل دعاوی محیط زیستی» با بارعاملی 49/0 و شاخص t (تی) 96/7 بوده است.نظر کارشناسان تنها در 2 مورد (مدیریت پسماندهای ویژه و خطرناک با وزن عاملی 7 و عدم آلودگی اکوسیستم های آبی با وزن 6) با میزان انجام تعهدات ایران در خصوص قواعد حقوق بین الملل محیط زیست تطابق دارد و در سایر موارد عدم تطابق دیده می شود.به نحویکه در خصوص مولفه «منع تجارت گونه های خاص» نظرات کارشناسان با میزان انجام تعهدات ایران کاملاً متفاوت و از لحاظ وزن عاملی در تضاد است.
۲۶.

شناسایی و بررسی وضعیت موجود تغییرات اقلیمی و چالش های آن در تاب آوری بوم شناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری بوم شناسانه تغییرات اقلیمی بوم شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۱۷
افزایش جمعیت، گسترش شهرها، افزایش فعالیت های صنعتی و سایر فعالیت های انسانی منجر به بروز تغییرات اقلیمی شده است که افزایش دما، شکل گیری جزایر گرمایی شهری، تشدید رویدادهای آب و هوایی و غیره از مهم ترین عواقب آن محسوب می شود. در جهت حل این چالش، در سال های اخیر راهکارهای مقابله با این تغییرات در قالب راهبردهای کاهشی و انطباقی در دستور کار بسیاری از کشورها قرار گرفته است. در این راستا پژوهش به دنبال آن است تا وضعیت موجود تغییرات اقلیمی و چالش های حاصل از آن را شناسایی نمایید و معیارها و شاخص هایی را که در این موضوع مطرح است را با تحلیل کیفی در جهت دستیابی به یک مسیر و نقشه راهبردی شناسایی نماید و به تعیین مؤلفه ها و چالش های تغییرات اقلیمی بپردازد و سپس با روشی آینده پژوهانه از طریق روش دلفی، پیشران ها و سناریوها موجود را تجزیه و تحلیل نماید. نتایج مقاله نشان می دهد که مهم ترین چالش حاصل از تغییرات اقلیمی، تشدید وقوع سیل می باشد و بعد محیطی یعنی فضاهای سبز و باز و همچنین حفاظت از رودخانه های داخل و پیرامون شهر، بیش از سایر ابعاد در دستیابی به تاب آوری اقلیمی اهمیت دارد. لذا کاربست عوامل مذکور و سنجش موفقیت آن، می تواند بسترهای لازم برای اقدام در سایر شهرهای مجموعه شهری را فراهم کند.
۲۷.

امکان سنجی اصلاح و پایدارسازی خاک های رسی با استفاده از مواد افزودنی طبیعی در راستای بهسازی محیط(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترمیم و پایدارسازی خاک بهسازی محیط خاک رس افزودنی طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۸۷
هدف پژوهش، بررسی امکان ترمیم و پایدارسازی خاک های رسی از طریق کاربرد مواد افزودنی طبیعی می باشد. نوع هدف کاربردی و روش انجام آزمایشگاهی است. سه نوع افزودنی شامل خاکستر پوسته برنج، نانوکیتین و آهک با درصدهای وزنی متفاوت به خاک رس اولیه اضافه شده و جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایشات محوری، فشاری و چسبندگی انجام شد و نتیجه گیری نهایی با میکروسکوپ الکترونی روبشی محیطی و طیف سنج براش اشعه ایکس انجام گردید. نتایج نشان داد افزودن درصدهای مختلف دو ماده نانوکیتین و خاکستر پوسته برنج، کاهش های به مراتب بیشتری در شاخص خمیری حاصل می کند و باعث بهبود مطلوب تر میزان شاخص خمیری و خصوصیات خمیری خاک های مشکل آفرین خواهد شد. همچنین تمامی ترکیبات و درصدهای مختلف وزنی سه ماده آهک، نانوکیتین و خاکستر پوسته برنج، منجر به افزایش مطلوب مقاومت فشاری نمونه خاک اولیه مورد آزمایش شده اند. در زمان افزودن 6 درصد آهک به نمونه خاک اولیه، مقاومت فشاری به نحو مطلوب و مؤثری افزایش پیدا کرده و در مقایسه با نتایج مقاومتِ نمونه خاک اولیه، افزایش هایی، به ترتیب، برابر 72، 118، 132 و 154 درصد در زمان های عمل آوری 7، 28، 42 و 90 روزه، در مقاومت نمونه ها حاصل گردیده که این افزایش، مطلوب و قابل توجه بوده است. در تمام نمونه ها، در تمام دوره های عمل آوری، چسبندگی نسبت به نمونه خاک اولیه، روندی صعودی داشته است. در نهایت، می توان عنوان نمود که اضافه شدن خاکستر پوسته برنج و نانوکیتین و آهک سبب افزایش مقاومت و پایداری خاک رس گردیده و نیازی به مواد شیمیایی و صنعتی نیست.
۲۸.

جامعه شناسی فضاهای همگانی: مطالعه ی تأثیرات جامعه شناسی و ماده گرایی بر شکل گیری معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه شناسی معماری ماده گرایی فضاهای همگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۹۸
معماری برآیندی از ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک جامعه محسوب می شود؛ با این حال توجه به مقررات مدون نشده می تواند بحث برانگیز باشد، چون مستلزم زیر سوال بردن محصول پیچیده ی اجتماعی معماری است. درنظرگرفتن فضا و تحلیل فضایی به عنوان عرصه ای بنیادین از پژوهش و تبیین اجتماعی را باید از اواخر قرن بیستم به این سو جستجو کرد؛ اما فقدان مجموعه ی آثاری که فضا را به مثابه عاملی بنیادی در تحلیل اجتماعی-انتقادی در نظر گیرند، یکی از کاستی های جامعه شناسی معماری است. این پژوهش درصدد آن است تا تعریف معماری در معنای محصول اجتماعی را بررسی نموده و مشخص نماید آیا فضاهای اجتماعی کنونی با خواسته های اجتماعی تطابق دارد؟ نظریه های جامعه شناسی که با فضاهای مصنوع سروکار دارند به چگونگی ارتباط ساختمان ها و فضاهای مصنوع در ارتباطی معنادار با کنش های اجتماعی و جامعه می نگرند و رویکردهای جامعه شناسی به معماری را در سه گروه جای می دهند: ساختمان به مثابه واقعیت اجتماعی، ساختمان به عنوان امر معنادار اجتماعی و ساختمان به عنوان عامل اثرگذار اجتماعی. با توجه به مطالعه جامعه ی آماری ۱۲۰۰ نفری در کاربری های فرهنگی، فراغتی و تجاری و بررسی دستاوردها، این نتیجه حاصل شد که معماری فضاهای همگانی به سمت فردگرایی سوق داشته و از تشویق به جمع گرایی دوری نموده اند. لذا می توان ناکارآیی فضاهای همگانی در شکل گیری تعاملات اجتماعی را با افزایش مشارکت شهروندی در شکل گیری و طرح این فضاها کاهش داد.
۲۹.

ارائه الگوی جانشین پروری در شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جانشین پروری شهرداری تهران نیروی انسانی شایسته سازمان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۵۱
در رقابت جهانی امروز، سازمان های دولتی وظیفه ی خطیری در دستیابی به جایگاهی بلند، متناسب با شان شهرهای پیشرفته و مدرن بر عهده دارند. در این راستا، مدیران نقش بسیار مهمی دارند. سازمان های شهری، با توجه به بالا رفتن دوره ی بازنشستگی مدیران و ورود مدیران جدیدتر، نیازمند برنامه ریزی برای توسعه و جایگزینی مدیران موفق می باشند. طبق بررسی های صورت گرفته به دلیل رشد عرصه های جدید، تعویض سریع مدیران یا بازنشستگی نیروهای فعلی، سالانه تعداد زیادی از منصب ها خالی می شود. در نتیجه، سازمان موظف است برای پر کردن این جاهای خالی، برنامه ریزی مؤثری داشته باشد. در این میان اهمیت رویکردهای نوین برای تامین نیروی انسانی شایسته ی مورد نیاز، همچون برنامه های جانشین پروری، روز به روز بیشتر احساس شده و در این راستا، مدیران نقش بسیار مهمی دارند. هدف از این پژوهش ارائه الگوی جانشین پروری در شهرداری تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی – اکتشافی بوده است. جامعه آماری پژوهش سه گروه مدیران، کارشناسان و اساتید دانشگاهی هستند که با آن ها مصاحبه شده است. بدین منظور با استفاده از روش های کیفی (تحلیل تماتیک داده های حاصل از مصاحبه و روش داده بنیان) و روش کمی (روش تحلیل عاملی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عوامل دارا بودن استراتژی مشخص جانشین پروری دارای بیشترین اثر در الگوی جانشین پروری و درک ضرروت جانشین پروری در سازمان، تامین زیرساخت ها و شرایط لازم جانشین پروری، دارای اهمیت زیادتری در تعیین الگوی جانشین پروری در شهرداری شهر تهران بودند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳