جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای
جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم پاییز 1397 شماره 4 (پیاپی 32) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
زیست پذیری که مفهوم تحت بررسی این پژوهش است، اساسا از اواخر قرن بیستم مورد توجه قرار گرفته است ، زیرا فضاهای شهری دچار مسائلی چون کیفیت پایین محیط، آلودگی صوتی و هوا و... شده بودند. درایران رشد شتابان جمعیت و بالتبع جمعیت شهرنشین، و لزوم پاسخگویی به نیازهای آنان از جمله خدمات شهری ضرورت توجه به بخش ها و محلات شهری را دو چندان می کند ، کلان شهر تهران، متشکل از 22 منطقه کلان شهری با ازدیاد جمعیت و اثرات مخرب آن مواجه شده است بعضی محلات شکوفا و پر رونق و برخی محلات روبه زوال و نابودی، درنتیجه زیست پذیری و کیفیت زندگی هم از یک محله به محله دیگر متفاوت است. تحقیق حاضر با هدف شناخت و تحلیل فضایی وضعیت موجود زیست پذیری شهری در محلات منطقه 10شهر تهران بر اساس ابعاد زیست پذیری انجام شده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است، اطلاعات و داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و تنظیم پرسشنامه با استفاده ازطیف پنج گزینه ای لیکرت صورت پذیرفت. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران384نفر مشخص شد، اعتبار پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان تایید شد، برای سنجش میزان پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده و آلفای کرونباخ با نتیجه8/0 مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزارspss و آزمون های آماری تی تست ، آنووا و توکی و ترسیم نقشه ها و تحلیل فضایی با استفاده از نرم افزار Arc GIS انجام
واکاوی زیست پذیری در فضاهای شهری با رویکرد کالبدی (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ارتقاء زیست پذیری شهر به مثابه یک آرمانی مشروع، در صدر بسیاری از اسناد شهرسازی به چشم می خورد؛ چنانکه در سالیان اخیر به موازات مطرح شدن نظریه توسعه پایدار، این رویکرد به عنوان یک موضوع مهم علمی در کلیه جوامع علمی مطرح بوده و بخش وسیعی از ادبیات برنامه ریزی شهری را نیز به خود اختصاص داده است. لذا هدف این پژوهش بررسی وضعیت زیست پذیری درسطح محلات شهر زنجان است. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان زیست پذیری محلات داده های حاصل از پرسش نامه های تکمیل شده ی ساکنان با استفاده از از نرم افزارهای lisrel, SPSS,fs/QCو Arc Gis تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاکی از محاسبات نشان می دهد محله دروازه ارک با امتیاز (342F=) و محله دگرمان ارخی با امتیاز (324F=) در تبه های برتر قرار دارند. این در حالی است که محله حق وردی با امتیاز (18F=) و محله قهرمان با امتیاز (41F=) و محله مهدیخان با امتیاز (53F=) در رتبه های آخر قرار دارند. بدین ترتیب امتیاز بندی محلات بر اساس شاخص ها و آمارهای نشان داد که محلات بواسطه کمبود خدمات، ضعف در سرمایه گذاری و... در موقعیت پایینی قرار دارند و شرایط زیست پذیری این محلات در بُعد کالبدی ضعیف است.همچنین تحلیل خود همبستگی فضایی منطقه بافت فرسوده شهر زنجان محله یری بالا با ضریب (1.17743ZScore = ) در بالاترین طیف رتبه ای قرار دارد. بعد از آن محلات دباغلر با ضریب (1.057329= ZScore)، و داوودقلی با ضریب (1.01741= ZScore) در رتبه های بعدی قرار دارند. بدین ترتیب، محلات فوق، بیشترین شباهت و یکسانی و بطور کلی، خود همبستگی فضایی را در شاخص های کالبدی به یکدیگر دارد. در مقابل محلات نصرالله خان با ضریب (1.46657- = ZScore)، در پایین ترین طیف رتبه ای قرار دارد. بعد از آن محلات شوقی با ضریب (1.312739-= ZScore)، و محله یری پایین با ضریب (0.976355-= ZScore)، در رتبه های بعدی قرار دارند. در نتیجه، این سه محله، بویژه محله نصرالله خان، کمترین شباهت و خودهمبستگی فضایی را در شاخص های کالبدی در بافت دارند.
امنیت سازی پایدار درخلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
منطقه خلیج فارس نقش محوری در ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی دارد و به عنوان یکی از زیرسیستم های منطقه آسیای جنوب غربی، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند، کبیر و اطلس را به هم پیوند می دهد و در این راستا از دیرباز مورد توجه قدرت های جهانی به ویژه ایالات متحده آمریکا بوده است. با توجه به اینکه این منطقه در موازنه قدرت و ساختار امنیتی بین المللی نقش محوری و تعیین کننده ای دارد، اما تاکنون از ساختار امنیتی متناسب با سهم و نقش کشورهای ساحلی این منطقه برخوردار نبوده است و فقدان ترتیبات امنیتی بومی در خلیج فارس، از دسترسی به امنیت پایدار دور مانده و آسیب پذیری این منطقه را تحت تأثیر تحولات پیرامونی، دوچندان نموده است. در این راستا ضرورت ایجاد ساختار امنیتی جدید در خلیج فارس با درک امنیتی مشترک و پذیرش موازنه و تنوع رفتار استراتژیک بازیگران این منطقه در سایه مشارکت منطقه ای، امری اجتناب ناپذیر می باشد و از الزامات آن، تقویت نقاط همگرایی و ایجاد ائتلاف و اتحادیه های فراگیر در بین کشورهای ساحلی این منطقه می باشد. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی درصدد ارایه الگوی ساختار امنیتی در خلیج فارس با استفاده از نقش و سهم کشورهای ساحلی این منطقه با هدف رسیدن به امنیت پایدار می باشد و به دنبال پاسخ این پرسش است که الگوی امنیتی برای رسیدن به امنیت پایدار در خلیج فارس را چگونه می توان تدوین نمود؟. نتایج حاصله از این تحقیق بیانگر آن است که هرگونه ایجاد ساختار امنیتی متناسب با منافع نقش محوری قدرت های فرامنطقه ای منجر به رضایت مندی و دربرگیرنده منافع همه کشورهای ساحلی خلیج فارس نخواهد شد و تنها ترتیبات امنیتی بومی متناسب با سهم و نقش محوری کشورهای منطقه زمینه دسترسی به امنیت پایدار را می تواند فراهم نماید.
نگرشی کلان بر برنامه ریزی و سازماندهی فضا در منطقه مکران (مطالعه موردی: چابهار)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
منطقه مکران به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای همجوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. با توجه به این موضوع سؤال اصلی مقاله این است دلایل فضایی موقعیت استراتژیک منطقه مکران کدام اند؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که این منطقه به لحاظ موقعیت ارتباطی دارای یک موقعیت استثنایی است. نوار ساحلی منطقه چابهار از طرفی با نوار ساحلی هرمزگان و شمال خلیج فارس و از طرف دیگر با نوار ساحلی پاکستان و منطقه کراچی هم جوار است. این منطقه به وسیله دریای عمان، خلیج عدن و کانال سوئز، به دریای مدیترانه و اروپا، به وسیله اقیانوس هند به آفریقا و دماغه امید نیک (و نیز مدیترانه) و همچنین به اقیانوس اطلس و قاره آمریکا راه می یابد. همچنین از بُعد امنیت ملی، موقعیت استراتژیک منطقه چابهار که از سویی ناشی از قرارگیری آن در مدخل ورودی دریای عمان و خلیج فارس و از سوی دیگر داشتن خورهای شرقی است و نیز نقش بندرگاهی آن به دلیل نزدیکی به شبه قاره هند و توان طبیعی آن در ایفای نقش پوشش بر بنادر خلیج از نظر کنترل تنگه هرمز و اشراف آن بر سواحل جنوبی دریای عمان، امکان کنترل دقیق بر خطوط نظامی در اقیانوس هند و تنگه باب المندب را به منطقه داده است. به لحاظ وضعیت سیاسی حاکم بر منطقه نیز، استان مرزی سیستان و بلوچستان به لحاظ همسایه بودن با دو کشور پاکستان و افغانستان و نیز قرار گرفتن در حاشیه آب های آزاد دریای عمان به لحاظ استراتژیکی و سیاسی از موقعیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر کیفی است که در آن تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامه ریزی و سازمان دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران با محوریت منظقه چابهار پرداخته شود.
تحلیل سیر تحولات شاخص های برنامه ای مراکز خرید تهران (نمونه موردی: ۶ مرکز خرید فعال در مقیاس شهری بین دهه های 70 تا 90 شمسی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در دنیای مدرن امروزی، باتوجه به تغییر سبک زندگی افراد جامعه، فضاهای تجاری، جزو جدایی ناپذیر شهرها هستند و افراد پس از خانه و محل کار، بخش عمده ای از زمان خود را جهت رفع نیازهای مادی، گذران اوقات فراغت و تعاملات اجتماعی در آن ها سپری می کنند. گونه شناسی متفاوتی از فضاهای تجاری شاخص، نظیر بازارهای تاریخی، عرصه های تجاری، راسته ها و بورس ها، مراکز خرید تک صنفی و مراکز خرید شهری در تهران وجود دارد که در مقیاس های متفاوتی عمل می کنند. از بررسی ادبیات نظری پژوهش چنین برمی آید که عموم تلاش های انجام شده پیرامون مراکز خرید، به حوزه تاریخی و اجتماعی توجه داشته است. دراین میان کمتر پژوهشی انجام شده که سعی در پیوند مفاهیم مرتبط این حوزه با شاخص های برنامه ریزی معماری داشته باشد. پژوهش حاضر درصدد است تا با نزدیک شدن به پاسخ این سؤال که چگونه می توان شاخص های برنامه ای تحول یافته در مراکز خرید سه دهه اخیر تهران را در قالب الگوهایی شناسایی نمود، به تحلیل پنج گانه مراکز خرید از منظر شاخص های برنامه ای، در راستای رسیدن به تبیینی معتبر و تکرارپذیر، بپردازد. بدین منظور، ضمن بررسی مراکز خرید فعال در مقیاس شهری، شش مرکز خرید به روش نمونه گیری خوشه ای موردسنجش قرارگرفته است. داده های کمی و کیفی حاصل از مشاهده، برداشت میدانی، ترکینگ، ترسیم گرافیکی و غیره درقالب نمودار و دیاگرام های تحلیلی مورد ارزیابی قرارگرفته اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مراکز خرید سه دهه اخیر شهر تهران، درراستای تغییر کارکرد خود، از صرف اقتصادی به فرهنگی و اجتماعی، دچار تغییر در برنامه شده و این امر در شاخص هایی نظیر نوع و میزان اختلاط صنفی، نسبت فضای مکلف به غیرمکلف، تنوع تیپولوژی مخاطبین مراکز خرید و غیره بروز پیدا کرده است.
ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان شهر مراغه از عملکرد مناطق شهرداری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پس از انقلاب صنعتی تحولات اجتماعی و اقتصادی به ویژه فناوریها در کشورهای پیشرفته و به تبع آن در کشورهای در حال توسعه، نظام سکونتگاههای انسانی(شهری، روستایی) را به شدت تحت تأثیر قرار داده است، به گونه ای که سهم جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی فزونی گرفته و در فضایی لجام گسیخته و بدون برنامه و تا اندازه ای نشأت گرفته از مهاجرت شدید و بی برنامه روستایی این امر مدیریت شهری را نه تنها در ارائه خدمات عمومی با مشکل روبرو ساخته است بلکه در عصر جهانی شدن مدیریت کارآمد و اثر بخش را به یک مدیریت منفعل مبدل ساخته است. هدف این تحقیق ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان شهر مراغه از عملکرد مناطق شهرداری است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های تی تک نمونه ای و ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد؛ میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری مراغه پایین تر از حد متوسط است. تفاوتی بین مناطق مورد مطالعه در رضایت مندی از عملکرد مناطق شهرداری به طور کل وجود ندارد و در هر سه منطقه رضایتمندی ضعیف است. در گویه های خدماتی- رفاهی بیشترین رضایتمندی مربوط به منطقه سه و منطقه دو و یک تقریباً یکسان بوده است. در گویه های اجتماعی بیشترین رضایتمندی مربوط به منطقه دو و منطقه سه و یک تقریباً یکسان بوده اند در گویه های نظارتی بیشترین رضایتمندی در منطقه سه و در گویه های عمرانی بیشترین رضایتمندی مربوط به منطقه دو بوده است. لذا با شناخت و آگاهی از نظرات شهروندان نسبت به عملکرد شهرداری، نهاد مورد نظر می تواند با پوشش نقاط ضعف خود از طریق برنامه ریزی های مدون و مدیریت صحیح، میزان نارضایتی شهروندان را کاهش دهد.
تحلیل و بررسی نقش بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس در معضل ریزگردها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بحران های ژئوپلیتیکی نوع خاصی از بحران های بین المللی هستند که منشأ جغرافیایی- سیاسی دارند که مهم ترین مشخصه ی بحران های ژئوپلیتیک است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس. سؤال اصلی مقاله این است که بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس چه نقشی در معضل ریزگردهای منطقه دارند ؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که تراژدی ریزگردها، در منطقه خاورمیانه تنها به یک کشور یا یک بخش از منطقه، شامل عراق، سوریه و ایران منحصر نیست، بلکه اکثر کشورهای منطقه با این پدیده خطرناک دست به گریبان هستند و مانند اهالی سوریه و یا عراق، بسیاری از ساکنان 25 استان ایران نیز همواره در معرض تهدید این پدیده قرار دارند. مهم ترین کانون های ریزگرد در منطقه که در مراکز تحقیقاتی به ثبت رسیده اند، بیابان های مرکزی عربستان، کشورهای حوزه خلیج فارس، شمال آفریقا و دو صحرای جنوبی و غربی عراق و مرکز سوریه است. بنابراین بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها در ایران ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران های ژئوپلیتیکی مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است. تحقیق حاضر کیفی است که در آن تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامه ریزی و سازمان دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران با محوریت منظقه چابهار پرداخته شود.
توزیع فضایی خدمات بهداشتی – درمانی از منظر عدالت اجتماعی (نمونه موردی: شهرستان های استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف کلی برنامه ریزی فضایی برقراری عدالت اجتماعی و توزیع رفاه و ثروت در بین افراد جامعه است. عدم توازن در بین مناطق در جریان توسعه، موجب شکاف و تشدید نابرابری منطقه ای می شود. بر این اساس، مطالعه نابرابری های اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و رفاه منطقه ای، یکی از اقدامات اساسی برای برنامه ریزی در جهت تامین رشد اقتصادی همراه با عدالت اجتماعی و آرایش فضایی اقتصاد ملی و منطقه ای است. نوشتار حاضر دارای رویکرد کاربردی بوده و روش تحقیق پژوش توصیفی-تحلیلی می باشد. با بهره گیری از تکنیک ها و مدل های ضریب تغییرپذیری، ضریب آنتروپی، شاخص مرکب، منحنی لورنز و ضریب جینی در چارچوب نرم افزارهایSPSS، GIS و Excel و با استفاده از سیزده شاخص بهداشتی-درمانی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته می شود. داده های مورد نیاز از سالنامه های آماریِ مرکز آمار ایران و سایر سازمان های مربوطه گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مقدار ضریب پراکندگی شاخص های متعدد خدمات بهداشتی-درمانی تفاوت زیادی باهم دارند؛ بنحوی که مقدار ضریب تغییرپذیری از 25/0 تا 01/1در سطح استان متغیر است. از دلایل عمده این مسئله تغییرات در تقسیمات جغرافیایی استان، تفاوت در تعداد فارغ التحصیلانِ رشته های متعدد پزشکی و سرمایه گذاری های خصوصی در بعضی از شاخص ها می باشد. براساس مقدار شاخص مرکب بدست آمده، شهرستان ساری و بابلسر به ترتیب در ردیف برخوردارترین و محروم ترین شهرستان های استان از لحاظ برخورداری از خدمات بهداشتی- درمانی می باشند. ضریب جینی بدست آمده در سال 1390 بیانگر این نکته است که توزیع فضایی خدمات بهداشتی-درمانی در شهرستان های استان از تعادل کافی برخوردار نیست، اما محاسبه ضریب آنتروپی در دهه اخیر نشان می دهد که روند توزیع و سازمان یابی خدمات بهداشتی-درمانی در استان مازندران به سمت تعادل و انتظام فضایی بیشتر در جریان است.
نقش فضای مجازی در تحولات صنعت گردشگری (مطالعه موردی گردشگری فرهنگی و تاریخی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در تلقی کلاسیک، گردشگری نیازمند فضایی حقیقی و جابجایی از مکانی به مکان دیگر است؛ اما با ظهور فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، اینترنت و فضای مجازی سهم قابل توجهی را از اوقات فراغت و برنامه ریزی های گردشگری به خود اختصاص داده است به نحوی که جدای از نقش مهمی که در تبلیغات و ارائه خدمات به گردشگران ایفا می کنند نوع تازه ای از گردشگر را به نام گردشگری مجازی شکل داده است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی نقش فضای مجازی در تحولات صنعت گردشگری به ویژه گردشگری فرهنگی و تاریخی است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که فضای مجازی چگونه صنعت گردشگری به ویژه گردشگری فرهنگی و تاریخی را تحت تأثیر قرار داده است؟ برای پاسخگویی به این پرسش فرضیه ای را که در صدد آزمون آن برآمده ایم این است که گردشگری اینترنتی، نقش زیادی در توسعه صنعت گردشگری در جهان دیجیتالی شده امروزی دارد و به عنوان موتوری محرک برای توسعه اقتصادی گردشگری مؤثر است. نتایج این مقاله نشان می دهد که فضای مجازی یکی از مهم ترین عوامل شکل دهنده به صنعت گردشگری است زیرا نقش مهمی در بازاریابی و عرضه و تقاضای بازار گردشگری بازی می کند و از سوی دیگر در برخی از انواع گردشگری و به ویژه گردشگری فرهنگی و تاریخی که صرفاً بحث درآمد و سود در آن ها انگیزه اصلی عرضه و تقاضا نیست فضای مجازی با سهولت و با صرف وقت و هزینه کمتر در دسترس عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان بازار گردشگری قرار دارد. روش این مقاله کیفی و مبتنی بر توسیف و تحلیل است که در آن تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل نقش فضای مجازی در تحولات صنعت گردشگری پرداخته شود.
بررسی اثرات پروژه های مسکن مهر بر مهاجرت های روستایی– شهری (نمونه موردی: پروژه های مسکن مهر محله جانبازان شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مسکن از نیازهای اولیه هر انسان به شمار می آید و در کشورهای مختلف، دولت ها اقدامات و برنامه ریزی های جامعی را در زمینه تأمین مسکن اقشار مختلف انجام داده اند. یکی از این اقدامات ها در ایران در چند سال اخیر، سیاست مسکن برای طبقات کم درآمد است که با نام "مسکن مهر" شناخته می شود. با توجه به اجرا و تکمیل اغلب فازهای آن، ضروری است با روش ه ای مختل ف، آثار و پیامدهای آن مورد بررسی قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی اثرات پروژه های مسکن مهر شهر ایلام بر تشویق روستائیان به مهاجرت و اسکان در این پروژها می باشد. بر همین اساس، نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات هم به صورت آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های t و فریدمن) است. جامعه آماری تحقیق، شامل خانوارهای مهاجر روستایی ساکن پروژه های مسکن مهر محله جانبازان شهر ایلام است که در فواصل سال های 1391 تا 1395 به این شهر مهاجرت کرده اند که بر اساس نمونه گیری گلوله برفی تعداد 86 سرپرست خانوار به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد که "تسهیلات بانکی مربوط به مسکن مهر" بر تشویق مهاجرت روستائیان به شهر مؤثر بوده است؛ همچنین، نتایج تحقیق نشان می دهد که "نظارت و مصوبه های دولتی مرتبط با مسکن مهر" بر تشویق مهاجرت روستائیان به شهر مؤثر بوده است.
اسکان عشایر و تغییر قشربندی اجتماعی در ایران عصر رضاشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف مطالعه ی تاثیرات اسکان عشایر در تغییر قشربندی روستاها در دوره ی رضاشاه پهلوی انجام شد. استراتژی پژوهش استفهامی یا کنش پژوهی بود و از اسناد موجود استفاده شده است. برای تامین اعتبار پژوهش، مثلث بندی یا تکنیک چندبعدی سازی در منابع گردآوری داده ها با رجوع به اسناد و نامه های دولتی، کتاب خاطرات رضاشاه و روایت های مورخان صورت گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که حکومت، استراتژی اسکان و خلع سلاح عشایر با زور و خشونت، متحدالشکل کردن لباس عشایر، هم راه کردن روشن فکران در سیاست های کنترل عشایر، پرداخت مزایا به عشایر برای اسکان، معافیت عشایر از مالیات اغنام و احشام، معافیت عشایر اسکان یافته از مالیات مزروعی، ارائه ی تسهیلات به عشایر برای تکثیر اغنام و احشام و آموزش اصول کشاورزی به عشایر اسکان یافته را در نظر گرفت که منجر به افزایش جمعیت روستانشین، تنوع یافتن اقشار روستایی و گسترش مالکان نیمه فئودال شد. اما عشایر که پیش از اسکان تحت حمایت نظامی و سیاسی از ایلات توسط آلمان، روسیه و بریتانیا بودند و از ثروت و قدرت زیادی برخوردار بودند، در مقابل خلع سلاح ایستادگی کردند و تبدیل به نیروهای بالقوه فعالی شدند که در مواقع لزوم می توانستند به نیروهایی ضد حکومت تبدیل شوند.
قابلیت سنجی گردشگری در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان سهند، روستای کندوان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گردشگری امروزه به یکی از مهم ترین محرک های اقتصادی در سطح بین المللی درآمده و کارشناسان مسائل اقتصادی آن را در کنار بیمه و بانکداری به عنوان صنایع پویا و مهم قرن حاضر قلمداد می کنند و گردشگری روستایی یکی از اجزای مهم صنعت گردشگری به شمار آمده و نیروی اصلی در زمینه بهبود رشد اقتصادی روستاها محسوب می گردد و با ایجاد فرصتی راهبردی سبب تنوع اقتصاد محلی شده است. صنعت گردشگری به عنوان رویکردی جدید برای توسعه همزیستی انسان و اجتماع به منظور بهره وری اقتصادی امروزه در توسعه مناطق جایگاه چشمگیری یافته است. دهستان سهند به سبب طبیعت زیبا از مزیت نسبی برخوردار است. هدف این پژوهش ارزیابی و توان های روستایی کندوان می باشد. نوع تحقیق از نظر هدف کاربری و از نظر روش ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. روش تحقیق از بررسی توان های این دهستان در زمینه گردشگری حاکی از این واقعیت این روستا به لحاظ موقعیت جغرافیایی خاص خود ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطب های گردشگری کشور را دارا است و ضعف بزرگ درراه رسیدن به این هدف به ضعف در زیرساخت ها برمی گردد و راهکارهای این پژوهش می تواند در بهینه سازی وضع موجود و ساماندهی گردشگری در این روستا موثر باشد.
اثرات طرح های توسعه منطقه ای بر گردشگری روستایی (مطالعه موردی: سد سیازاخ در شهرستان دیواندره)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اجرای طرح های توسعه می تواند با نتایج متضادی همراه باشد. پژوهش حاضر باهدف ارزیابی رابطه توسعه گردشگری پایدار در روستاهایی بالادست و پایین دست سد سیازاخ و اثرات مثبت و منفی این پروژه بر گردشگری روستایی انجام شد و فرصت های گردشگری ناشی از احداث سد و زیرساخت های ایجادشده برای این صنعت و محدودیت های ناشی از آن را بررسی و تحلیل نمود. سه مؤلفه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی مدنظر قرار گرفته و به بررسی فرصت ها، ضعف ها و تهدیدات گردشگری از نگاه جوامع منطقه و مسئولین پرداخته شد. برای انجام این کار از روش ارزیابی اثرات اقتصادی- اجتماعی و مدل سوات استفاده شد. پرسشنامه محقق ساخته تدوین و با استفاده از مقایسه نگرش ساکنین و تحلیل عاملی نظرات جامعه محلی تحلیل شد. یافته ها حاصل نشان می دهد با ایجاد جاذبه جدید در منطقه، گردشگری در کل محدوده با میانگین وزنی 0.94 افزایش یافته است. توسعه گردشگری در پایین دست سد موجب بهبود وضعیت رفاهی و اقتصادی ساکنین شده است اما در بالادست به دلیل کوچ اجباری ساکنین و ترک منطقه یا سکونت در مناطق اطراف و فقدان زیرساخت های بهره برداری گردشگری بهبودی در وضعیت رفاهی و اقتصادی این مناطق نداشته که این وضعیت به عنوان مهم ترین تهدید خارجی گردشگری در روستاهای بالادست محسوب می شود.
سنجش تداوم حضور در فضای عمومی شهری و عوامل موثر برآن (نمونه موردی پارک خانواده شهر مهاباد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی پارک خانواده شهر مهاباد بر اساس مولفه های تداوم حضور کاربران در فضا و همچنین شناسایی عوامل موثر بر ارتقاء تداوم حضور افراد در فضا، به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. روش گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر اسنادی و میدانی است. از منابع اسنادی به منظور تدوین مبانی نظری و استخراج شاخص های ارزیابی فضا استفاده شده است و از روش میدانی در قالب پرسشنامه، به منظور ارزیابی و فضا و سنجش عوامل اثر گذار در زمینه تداوم حضور کاربران در فضا استفاده شده است. همچنین از نرم افزار SPSS جهت انجام آزمون های آلفای کرونباخ، KMO، بارتلت، T.test و رگرسیون خطی چندگانه بهره گرفته شده است. مقدار آزمون های آلفای کرونباخ و KMO، بالای 7/0 و همچنین سطح معنی داری آزمون بارتلت نیز کمتر از 05/0 به دست آمد که نشان از پایایی و روایی درونی و ساختاری پرسشنامه توزیع شده دارد. همچنین نتایج آزمون t.test تک نمونه ای مستقل نشان داد که در مجموع فضای شهری مورد مطالعه از نظر کاربران فضا در سطح متوسط ارزیابی شده است. نتایج آزمون رگرسیون خطی چند گانه، مشخص ساخت که مولفه های تنوع فعالیتی، اجتماع پذیری، دلبستگی و خاطره انگیزی، هویت، آسایش و تصور و دسترسی به ترتیب مهمترین و اثر گذارترین مولفه های ارتقاء دهنده میزان حضور افراد در فضای مورد مطالعه هستند. در این بین تنوع فعالیتی و اجتماع پذیری را می توان مهمترین مولفه ها در این زمینه معرفی کرد.
تحلیل فضایی سنجش میزان تکه تکه شدن شهری (محلات ناحیه 1 منطقه 14 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سرعت رشد شهرنشینی موجب تغییرات چشم گیری در شیوه استفاده اراضی شده که موجب تکه تکه شدن اراضی شهری و قرار گرفتن هر کدام به عملکردی تخصصی شده است. در برنامه ریزی فضایی تکه تکه شدن یک پدیده شناخته شده می باشد که ظهور اولیه آن را می توان در زمینه کاربری اراضی شهری یافت. در مبانی سیاست های فضایی تکه تکه شدن فضایی اغلب به عنوان یک پدیده ی منفی درک شده، ولیکن هدف این پژوهش استفاده از این مفهوم در سنجش میزان تعادل عملکرد فضایی در محلات شهری می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای بوده اند. به منظور سنجش میزان تکه تکه شدن عملکردهای شهری از دو شاخص Aff و Rff استفاده شده که نتایج تحقیق نشان می دهد که این دو شاخص، ابزار مناسبی جهت سنجش میزان تلفیق فضایی و عملکردی کاربری ها در سطح محلات شهری بوده است. این دو شاخص در محلات ناحیه 1 منطقه 14 مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاکی از آن بود که از لحاظ شاخص Rff و Aff بجز محلات دژکام و آهنگران دیگر محلات این ناحیه دارای سطح بالای تلفیق فضایی و عملکردی می باشند.
نقش ویژگی های منطقه ای در مناطق شهری و روستایی بندرعباس بر رابطه بین تصویر فروشگاه و کیفیت خدمت با بازاریابی توصیه ای در راستای نقش متغیرهای جغرافیایی و مکانی در ایجاد مراکز خدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر تصویر ذهنی فروشگاه و کیفیت خدمت بر بازاریابی توصیه ای و مقایسه آن با رویکرد منطقه ای در دو بخش شهری و روستایی شهرستان بندرعباس است. بدین منظور، گوشی تلفن همراه به عنوان یکی از کالاهای پر مصرف، ضروری و با بازار گسترده مد نظر قرار گرفت و بر اساس ویژگیهای منطقه ای به دو منطقه شهری و روستایی تقسیم شد. نمونه مورد مطالعه شامل دو گروه 384 نفری از خریداران گوشی تلفن همراه در شهر بندرعباس و روستاهای حومه است که به روش نمونه گیری تصادفی ساده در هر یک از مناطق انتخاب شدند. گردآوری داده های تحقیق از طریق پرسشنامه ترکیبی استاندارد و تجزیه و تحلیل داده ها از طریق معادلات ساختاری و بوسیله نرم افزار Smart-PLS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که در منطقه شهری بندرعباس تصویر ذهنی فروشگاه بر رضایت مشتریان اثر معنی داری دارد، یعنی در این منطقه، تصویر ذهنی مناسب از یک فروشگاه مانند قیمت مناسب محصول، موقعیت فروشگاه، جو فروشگاه، استراتژی هایی که فروشگاه انتخاب می نماید، مشارکت در فعالیت های اجتماعی و خیریه بر رضایتمندی مشتریان تاثیر زیادی دارد. از طرفی تصویر فروشگاه در مناطق روستایی، اثر معنی داری بر رضایت مشتریان نداشت، یعنی در این مناطق، تصویر ذهنی فروشگاه بر رضایت مشتریان تاثیری ندارد و مشتریان در این مورد حساسیت خاصی ندارند که کالای مورد نظر خود را از چه فروشگاهی خریداری نمایند. همچنین تاثیر کیفیت خدمات بر رضایت مشتری در هر دو منطقه شهری و روستایی معنی دار است. در نهایت ادعای تاثیر رضایتمندی مشتری بر بازاریابی توصیه ای نیز در مورد هر دو گروه از مشتریان در مناطق شهری و روستایی پذیرفته شد.
تبیین و شناخت مولفه های ژئوپلیتیک شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شهرها از جمله پدیده های فضایی- جغرافیایی هستند که جایگاه و نقش آفرینی گسترده ای در طی دهه های اخیر کسب کرده اند. این نقش آفرینی و بازیگری برجسته شهرها که تا حدی متأثر از تغییرات صورت گرفته پیرامون قدرت و سطوح قدرت، افزایش نقش آفرینی بازیگران فروملی بوده است زمینه ساز شکل گیری مباحث ژئوپلیتیک در زمینه شهرها را فراهم آورده است و سبب شده است که گرایش موضوعی جدید در دانش ژئوپلیتیک با عنوان ژئوپلیتیک شهری شکل بگیرد. با شکل گیری این گرایش موضوعی تلاش های گسترده ای در راستای مفهوم سازی آن صورت گرفته است اما در زمینه تبیین و شناخت مولفه های ژئوپلیتیک شهری کار خاصی صورت نگرفته است. بر این اساس مقاله حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از یافته های کتابخانه ای و اینترنتی در پی پاسخدهی به این سوال است که مولفه های شکل دهنده ژئوپلیتیک شهری کدام ها هستند؟ نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان دهنده ان است که مولفه های ژئوپلیتیک شهری شامل بیش از سی مولفه هستند که در قالب چهار بعد مولفه های ژئوپلیتیکی با ماهیت طبیعی، مولفه های ژئوپلیتیکی با ماهیت انسانی، مولفه های ژئوپلیتیک با ماهیت ترکیبی و مولفه های ژئوپلیتیک با ماهیت انسانی می توان آنها را تقسیم بندی کرد. شناخت این مولفه های ژئوپلیتیک شهری تا حد قابل توجهی می تواند در مطالعات علمی و عملی زمینه ساز درک بهتر و واقع بینانه از مسائل و مباحث پیش روی نقش آفرینی ها و بازیگری های شهری باشد.
امکان سنجی کاربست رویکرد CPTED در شهرهای اسلامی (نمونه مورد مطالعه: مناطق ده گانه شهرداری تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شهرهای امروز با تمام امکانات جدید، همانند گذشته قادر به تأمین آرامش و امنیت شهروندان نیستند؛ از این رو توجه به مفهوم امنیت شهروندان و روش های ارتقاء آن، به عنوان یکی از اولویت های مهم و اساسی حرفه مندان و تئوری پردازان شهری تبدیل شده است. رویکردهای جدید طراحی محیطی بر این نکته تأکید دارند که با توجه به ساختار کالبدی فضاهای شهری و تدوین و اعمال ضوابط ویژه در آن ها، می توان به میزان گسترده ای از ارتکاب جرائم شهری جلوگیری نمود. رویکرد CPTED (پیشگیری از جرایم با استفاده از طراحی محیطی) را می توان نوعی رویکرد هدفمند در جهت طراحی کارآمد و هوشمندانه مؤلفه های محیطی در کاهش جرائم دانست؛ که بطور مؤثری در افزایش سرمایه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی، افزایش میزان رضایت مندی شهروندی و در نتیجه بهبود رفاه اجتماعی جامعه تأثیر بسزایی دارد. این پژوهش در پی آن است تا امکان اجرا نمودن رویکرد CPTED را در شهرهای اسلامی بسنجد. از این رو شاخص های شهر اسلامی و رویکرد CPTED با استفاده از آزمون های پیرسون و رگرسیون در مناطق شهرداری تبریز مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که نظارت و مراقبت از فضاهای جمعی، حمایت و بسترسازی جهت بروز فعالیت های اجتماعی، کنترل دسترسی بصری و فیزیکی به فضاهای شهری، توجه به سلسله مراتب و قلمرو فضاهای شهری، استفاده از روش های منسجم جهت حفظ و نگهداری فضاهای یاد شده به ترتیب بیشترین اهمیت را در کاربست رویکرد CPTED در مناطق ده گانه شهرداری تبریز به خود اختصاص داده اند.
مکان یابی محل های مناسب جهت احداث پارکینگ های عمومی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: بافت قدیم شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
به موازات افزایش تعداد وسایل نقلیه موتوری در شهر و با توجه به ابعاد و حجم قابل ملاحضه این وسایل، پیش بینی فضاهایی جهت پارک خودروها در شهرهای پر جمعیت موضوعیت پیدا کرده است. با توجه به عرض محدود خیابانهای بافت قدیم ش هر ی زد و همچن ین وج ود ب ازار و کاربریهای عمده تجاری، توریستی- گردشگری و فرهنگی، این محدوده جهت بررسی و مکان یابی پارکینگ های عمومی انتخاب گردید. با توجه به مطالعات صورت گرفته در این زمینه 12 معیار جهت مکان یابی این پارکینگ ها انتخاب و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، هر یک از این معیارها وزن دهی و در محیط نرم افزار ARC GIS نقشه فاصله از این کاربری ها تهیه و نهایتاً لایه های مذکور روی هم گذاری و مکان های مناسب جهت احداث پارکینگ در زمین های با کاربری بایر و مخروبه که وسعت قابل قبولی داشتند، مشخص گردید. نتایج نشان داد که پراکندگی پارکینگ های فعلی منطقه مناسب می باشد اما در برخی نقاط تعداد این پارکینگ ها کمتر از میزان تقاضا می باشد. همچنین در بین کاربری های مورد بررسی، نزدیکی به مراکز گردشگری، درمانی و مراکز خرید بیشترین اولویت را دارا بود.
نگاهی بر اصول طراحی پارک های ساحلی مناطق گرم و مرطوب حاشیه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه نیاز به فضای سبز و پارک در شهر ها به وفور حس می شود زیرا روح انسان پس از فعالیت های روزانه نیازمند فضایی است که آرامش را برای او تداعی کند در شرایطی که فضای سبز روح شهر محسوب می شود میتوان با ساخت پارک هایی که آرامش را برای افراد به ارمغان می آورند به این نیاز های روحی پاسخ داد .با توجه به اهمیت وجود چنین فضایی، در این پژوهش سعی بر آن بوده تا به ارائه ی راهکارهایی جهت طراحی یک پارک شهری با شناسایی عناصر و پتانسیل های طبیعی و اقلیمی مناطق گرم و مرطوب پرداخته شود . و هدف، طراحی یک فضای شهری تحت عنوان پارک ساحلی برای گذراندن اوقات فراغت کاربران می باشد. در این تحقیق پس از بررسی مبانی نظری و بررسی نمونه های موردی، به آنالیز عوامل اقلیمی موثر بر آسایش کاربران پرداخته شده است.روش تحقیق این پژوهش کیفی، از حیث ماهیت توصیفی _تحلیلی و از لحاظ هدف کابردی می باشد و پس از مطالعات انجام شده، پیشنهادات طراحی منظر در این حوزه ی جغرافیایی شکل گرفته اند .از مهمترین نتایج این تحقیق ارائه ی راهکارهای ساده و کاربردی است که منجر به طراحی محیطی مطلوب می گردد. این نوع طراحی شامل ابعاد مختلفی همچون :کالبدی، اجتماعی، آسایش اقلیمی، احساس راحتی و ... متناسب با نیازهای روحی و جسمی افراد بوده و باعث دلپذیر تر شدن محیط و ترغیب آن ها برای تداوم حضورشان در چنین مکان هایی می گردد .
تحلیل فضایی نابرابری های ناحیه ای در استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مفهوم توسعه علاوه بر رشد در همه جهات، توزیع متعادل را نیز در بر می گیرد. توزیع متعادل امکانات و خدمات، گامی در جهت از بین بردن عدم تعادل های منطقه ای است. برای شناخت توسعه یافتگی یاعدم توسعه یافتگی مناطق، به بررسی الگوی نابرابری های ناحیه ای، تفاوت های میان نواحی وبررسی میزان برتری یک مکان نسبت به ساختارمکان های مشابه درسطح مختلف نیاز است لذا باید برنامه ریزی های ناحیه ای مورد توجه قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی توزیع فضایی و نابرابری های ناحیه ای درشهرستان های استان کرمانشاه از لحاظ شاخص های توسعه می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری 14 شهرستان استان کرمانشاه می باشد با انتخاب 45 متغیر در قالب شاخص های آموزشی- فرهنگی، بهداشتی – در مانی و زیربنایی که وزن هر یک از متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون تعیین و با مدل های تصمیم گیری چند معیاره (ویکور، تاپسیس و saw ) و مدل تلفیقی کاندرست رتبه بندی و سطح توسعه آن ها بدست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد سطح توسعه یافتگی از 13 تا 13- در نوسان است به طوری که شهرستان های قصرشیرین، پاوه و صحنه در رتبه های اول تاسوم و توسعه یافته، شهرستان های کنگاور، روانسر، دالاهو و گیلانغرب نسبتاً توسعه یافته، شهرستان های سنقر، کرمانشاه، جوانرود و هرسین در حال توسعه و شهرستان های اسلام آبادغرب، ثلاث باباجانی و سرپل ذهاب محروم از توسعه می باشند که این نشان از تفاوت و نابرابری های ناحیه ای در سطح توسعه یافتگی شهرستان ها می باشد.
برنامه ریزی توسعه گردشگری در ایران با تاکید بر توسعه جزایر خلیج فارس؛ جزیره قشم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
روش برنامه ریزی برای توسعه گردشگری در سطوح منطقه ای و ملی به صورت یک اصل در بسیاری از کشورها پذیرفته شده است. اگر چه هنوز اجرای طرح ها و سیاست ها در برخی از مناطق ضعیف است اما بسیاری از کشورها و مناطق برنامه گردشگری در دست تهیه دارند. کشورهایی که تاکنون چنین طرح هایی را اتخاذ نکرده اند می بایست در آینده ای نزدیک این مسئله را مد نظر خود قرار دهند. جزایر واقع در منطقه خلیج فارس و به ویژه جزیره قشم از جمله مناطقی در ایران هستند که نیازمند تهیه برنامه ریزی برای توسعه گردشگری هستند. سوال اصلی مقاله حاضر این است که خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم چه جایگاهی در برنامه ریزی توسعه گردشگری در ایران بایستی داشته باشند؟ فرضیه مقاله این است که در برنامه ریزی توسعه گردشگری در ایران، گردشگری باید به عنوان یک نظام مرتبط با عوامل عرضه و تقاضا در نظر گرفته شود. عوامل تقاضا بازارهای گردشگری داخلی و بین المللی و ساکنین محلی هستند که از جاذبه های گردشگری، تسهیلات و خدمات استفاده می کنند. عوامل عرضه فعالیت ها و جاذبه های گردشگری محل اقامت و دیگر تسهیلات و خدمات هستند که از از این نظر خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم اولویت ویژه ای دارند. نتایج این مقاله نشان می دهد که با توجه به پتانسیل های موجود در دو طرف عرضه و تقاضای گردشگری جزایر خلیج فارس به ویژه جزیره قشم این مناطق بایستی به صورت جدی در برنامه ریزی های گردشگری مورد توجه قرار گیرند و از حاشیه به متن برنامه ریزی ها انتقال داده شوند. تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی جایگاه خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم را در برنامه ریزی توسعه گردشگری ایران با توجه به پتانسیل های عرضه و تقاضای را تحلیل و تبیین نماید.
ساخت یابی الگوهای مشارکت سیاسی (مورد پژوهی: ایران در دوره جمهوری اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این مقاله بررسی ساخت یابی الگوهای مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی است. رویکرد نظری این بررسی مبتنی بر دیدگاه ساخت یابی گیدنز است. روش تحقیق این مقاله روش تطبیقی و تکنیک گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی است. در این مقاله ابتدا به بررسی ساختار نظام سیاسی در جمهوری اسلامی پرداخته شده و بر آن است که بنیادی ترین ویژگی نظام سیاسی جمهوری اسلامی که بر مشارکت سیاسی موثر بوده، حق حاکمیت الهی است. به واسطه همین ویژگی بنیادین بوده که نظام جمهوری اسلامی در پی تقویت جامعه دینی در ایران بوده است. زیرا نیروهای سیاسی هوادار نظام سیاسی، برآمده از همین جامعه دینی اند. اما در کنار جامعه دینی، جامعه مدنی نیز حیات داشته که از دل آن نیروی های سیاسی برآمده اند که لزوما هوادار نظام سیاسی موجود نیستند. به واسطه عملکرد نظام سیاسی و بر اساس نظریه ساخت یابی گیدنز سه الگوی مشارکت سیاسی در ایران شناسایی شده است. این الگوها عبارتند از: الف) الگوی رابطه تخاصم که پیروان آن بیرون از فرآیند مشارکت سیاسی قرار گذاشته شده اند؛ ب) الگوی حمایتی که برآمده از جامعه دینی بوده و در پی صیانت از حق حاکمیت الهی هستند و به دلیل حمایت نظام سیاسی از پیروان این جریان فکری، بر اساس سلسله مراتب مشارکت سیاسی دارای الگوی مشارکتی فراگیر و چرخه کامل مشارکت سیاسی بوده اند؛ ج) الگوی سوم الگوی مشارکت سیاسی غیرحمایتی و برآمده از جامعه مدنی بوده که بر اساس سلسه مراتب مشارکت سیاسی دارای الگوی مشارکتی ناقص است و به طور مداوم در حال جذب و طرد از جریان اصلی قدرت سیاسی در ایران هستند.
بررسی نقش گردشگری ساحلی در توسعه اقتصادی از نظر شهروندان (مطالعه موردی: بندردیلم)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گردشگری صنعتی است که توسعه آن نیازمند آگاهی و شناخت کافی از مسائل و عوامل مؤثر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. بدون آگاهی از امکانات موجود در هر منطقه، امکان برنامه ریزی و پیش بینی علمی و اصولی وجود نخواهد داشت. درواقع شناخت توان های طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و غیره در هرمنطقه، به برنامه ریز این امکان را می دهد تا براساس وضع موجود و توان های منطقه، توسعه و جهت آن را شناسایی کند.بنابراین در این راستا جهت بررسی اثرات اقتصادی گردشگری ساحلی بر توسعه منطقه، نظرات شهروندان در خصوص توسعه فعالیت های گردشگری در وضعیت معیشت و زندگی شهروندان دیلمی، مورد پیمایش و بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پیمایش توصیفی تحلیلی است و جامعه آماری این تحقیق جمعیت25730 نفری بندر دیلم می باشد که از طریق محاسبه فرمول کوکران، تعداد 378 نفر به عنوان نمونه و به صورت تصادفی انتخاب شده است.با استنتاج و تحلیل یافته های حاصل از پرسشنامه، روابط بین متغیرها از طریق آماره های توصیفی( نظیر جداول و نمودارهای توصیفی و ...) و آماره استنباطی (آزمون T )، با استفاده از قابلیت های نرم افزار SPSS مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که وجود فعالیت های وابسته به گردشگری ساحلی و انجام اقدامات وابسته به آن با توسعه اقتصادی منطقه دارای ارتباطی معنادار در سطح 0.05 و سطح معناداری 0. 0 00 p= می باشد.این رابطه معنادار به اندازه ای است که اغلب شهروندان نقش گردشگری و به ویژه گرشگری ساحلی را در توسعه اقتصادی و پایدار منطقه موثر می دانند.
بررسی نقش مولفه های مدیریت شهری در گسترش کالبدی شهر، مطالعه موردی منطقه 5 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ریشه تاریخی برنامه ریزی ها و طراحی های شهری در ایران را می توان در تصمیمات بخش عمومی یا مدیریت شهری جستجو نمود. در طی 4 دهه اخیر شهرنشینی و شهرگرایی از رشدی شتابان برخوردار بوده و مردم با حرکت خود و جابجایی برای یافتن کار و مکان مناسب نقش خود را به عنوان متقاضیان مسکن زیرساخت ها و خدمات شهری بیان کرده اند. مدیریت شهری و شهر در عملکرد و منزلت و موقعیت کنونی خود دو همزاد به شدت وابسته به یکدیگر هستند. موجودیت شهر باعث تقویت منزلت و عملکرد مدیریت شهری شده و دولت به سهم خود، هویت بخش اصلی عملکرد شهرها و چهره پرداز عمده منظر شهری است. تبیین نقش مدیریت شهری در توسعه شهری از منظرهای گوناگون مورد نظر قرار می گیرد که در این پژوهش با انتخاب منطقه 5 شهرداری تهران و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخت، نسبت به تعیین مولفه های مداخله مدیریت شهری در توسعه شهری از منظر رویکرد کالبدی در منطقه مورد نظر پرداخته شده است. در ابتدا داده های تحقیق با آزمون کولموگروف اسمیرنف مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس با استفاده از روش فاکتور آنالیز به استخراج مولفه های کالبدی موثر در توسعه شهرنشینی در منطقه مورد نظر پرداخته شده که نتایج این تحقیق مبین آن است که مهمترین این عوامل به ترتیب اولویت عبارتند از، شاخص کیفیت با میزان همبستگی 0.91 بیشترین تاثیر را دارد، شاخص زمان ساخت با میزان همبستگی برابر 0.90 در رتبه دوم قرار دارد، شاخص توانمندی با میزان همبستگی برابر 0.88 رتبه سوم قرار دارد. لذا با توجه به یافته های این پژوهش میتوان گفت چنانچه روند کنونی جلوگیری از گسترش کاربری های صنعتی در این منطقه همچنان مبنای نظر باشد روند توسعه ی شهری در این منطقه همچنان ادامه خواهد یافت.
واکاوی ارتباط دما و الگوهای پیوند از دور در حوضه آبی ایرانی دریای مازندران با استفاده از شبکه عصبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دما یکی از پارامترهای بسیارمهم آب و هوایی است که در تعیین نقش و پراکندگی دیگر عناصر اقلیمی مؤثر می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین دمای ماهانه و سالانه حوضه آبی دریای مازندران و الگوهای پیوند از دور می باشد. در این راستا از داده های میانگین دمای ماهانه و سالانه 97 ایستگاه همدیدی و آب و هواشناسی درون حوضه و بیرون حوضه و همچنین 33 الگوی پیوند از دور طی دوره آماری (1970-2014) استفاده شد. بدین منظور مدل پرسپترون چندلایه مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا داده ها در نرم افزار مت لب نرمال و در نرم افزار spss استاندارد شدند. سپس شبکه براساس الگوریتم گرادیان نزولی (SCG)، تابع متحرک هیپربولیک برای لایه های پنهان و تابع متحرک همانی برای داده های خروجی طراحی شد. در تمام ساختار شبکه 1 تا 2 لایه پنهان در نظر گرفته شد و بیش از 600 شبکه ایجاد شد. طی این فرایند 70 درصد از داده ها برای آموزش و 30 درصد برای آزمون در نظر گرفته شد. سپس به ارزیابی عملکرد مدل، از طریق معیارهای آماری از جمله مجموع مربع خطاها و خطای نسبی پرداخته شد. نتایج نشان داد در رابطه با داده های ماهانه، دمای یک ماه پیش و الگوهای ONI و NINO3 دارای اهمیت بیشتر می باشد و ارتباط بیشتری را با دمای ماهانه حوضه مورد مطالعه نشان می دهد. در داده های سالانه نیز الگوهای های AMO، NCP، AO، NAO و دمای یک سال قبل اهمیت بالای 60 درصد نشان دادند. لذا می توان بیان نمود که رابطه الگوهای نامبرده با دمای سالانه بیش از سایر الگوها بوده است.
تحلیل شریان های حیاتی شهر تهران با رویکرد مدیریت بحران (مطالعه موردی منطقه 9)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شریان های حیاتی شهرها مهم ترین مؤلفه های پایداری و پویایی اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی و سیاسی آن ها محسوب می شوند. در تحلیل شریان های حیاتی آن چیزی که در شرایط عادی مهم است ظرفیت و کیفیت کارایی آن ها برای استفاده شهروندان است؛ اما در هنگام وقوع بحران های طبیعی و انسان ساز موضوع مهم این است که شریان های حیاتی شهر در راستای مدیریت بحران حادث شده نسبتاً قابل اتکاء باشند که این مسئله تا حد زیادی تعیین کننده کیفیت آن ها است. شهر تهران از گذشته تاکنون در معرض بحران های طبیعی و مصنوع بوده و طبیعتاً بایستی با رویکرد مدیریت بحران به تحلیل شریان های حیاتی آن اقدام شود. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که شریان های حیاتی شهر تهران با تأکید بر منطقه یک در چارچوب رویکرد مدیریت بحران چه وضعیتی دارند؟ فرضیه پژوهش این است که به نظر می رسد بهترین روش برای سنجش میزان کیفیت و کارایی شریان های حیاتی شهر تهران به دست آوردن سرانه تأمین کمی و کیفی سیستم های آب رسانی، برق، مخابرات و حمل و نقل در هر منطقه و تطبیق و تحلیل آن با استانداردهای علم مدیریت بحران است. نتایج مقاله نشان می دهد که وضعیت شریان های حیاتی تهران با رویکرد مدیریت بحران در منطقه ۹ تهران بیانگر این واقعیت است که حدود ۷۰ درصد از بافت محدوده دارای آسیب پذیری متوسط رو به بالا است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش می شود با استفاده از اطلاعات و آمارهای موجود در مورد شریان های حیاتی شهر تهران و نقشه ها و جداول کاربردی و نیز کتب و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل وضعیت شریان های حیاتی شهر تهران با تأکید بر منطقه نه در چارچوب رویکرد مدیریت بحران پرداخته شود.