آینه پژوهش

آینه پژوهش

آینه پژوهش سال 22 آذر و دی 1390 شماره 5 (پیاپی 131)

مقالات

۱.

کتابخانه های اسلامی قرون وسطی در آثار شرق شناسان

کلید واژه ها: کتابخانه های اسلامی کتابخانه های قرون وسطی معرفی کتابخانه دانش مسلمانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۶۶
کتابخانه های اسلامی در طول قرون وسطی کمک زیادی به حفظ کتاب ها، پیشبرد دانش و تشویق نوع بشر به آ گاهی از ارزش مطالعه و دانش نمودند. نویسندگان در مقاله حاضر سعی دارند شوق مسلمانان قرون وسطی را به تأسیس کتابخانه و محافظت از کتب، به تصویر کشند. در این راستا، بر اساس منابع قابل دسترس در کتابخانه های سراسر دنیا، به دنبال یافتن پاسخ به مجموعه ای از پرسش ها درباره شناخت کتابخانه های اسلامی قرون وسطی در تعدادی از شهرها و کشورهای معروف از قبیل حلب، بغداد، قاهره و ... هستند. سؤالاتی از قبیل اینکه کتابخانه ها چه وق ت و در کجا رونق گرفتند، چه کسانی مال ک آن ها بوده یا آن ها را تأسیس کردند، چرا تأسیس شدند و چگونه نگهداری و اداره می شدند، چگونه و توسط چه کسانی مورد استفاده قرار می گرفتند، دسته بندی و میزان منابع آن ها چگونه بود و سرانجام چه بر سرشان آمد.
۲.

ملاصدرا و معضل انتحال: بازسنجی دفاعیه ها

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق پژوهش بحث اخلاقی انتحال منتقدان ملاصدرا ملاصدرا و مسئله انتحال مدافعان ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۳۶۶
ملاصدرا بارها متهم به نقل و ثبت سخنان دیگران به نام خود، یا انتحال شده است. مدافعان صدرا کوشیده اند به این اتهام پاسخ دهند. نویسنده در مقاله حاضر می کوشد پس از ارائه گزارشی ازرخ دادن مسئله انتحال، دفاعیه های ناظر به این رفتار را مورد مداقه قرار داده و قوت آن ها را بسنجد. سپس در میان نوشته های پرا کنده مدافعان، شش دفاعیه یا استدلال را در دفاع از صدرا بازشناسی و نقل کرده و پس از تحلیل آ نها، کوشیده است نا کارآمدی آ نها را نشان دهد. نویسنده در راستای این هدف، مقاله خویش را در چهار بخش تنظیم نموده است. در بخش نخست گزارش هایی را از نقل های بی منبع بیان کرده و در بخش دوم نادرستی انتحال را به اختصار تحلیل نموده است. نویسنده بخش سوم را به بررسی استدلال هایی که به سود صدرا آورده شده، اختصاص داده و در انتها با بیان نکته اخلاقی از این موضوع، مقاله خویش را به پایان می رساند.
۳.

گذری بر کتاب «پول شویی از منظر فقه و حقوق موضوعه»

کلید واژه ها: پول شویی پول شویی از منظر فقه و حقوق موضوعه محمد باقر گرایلی معرفی و نقد کتاب فقه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۲۱۳
پولشویی در زبان فارسی به معنای پنهان کردن منشأ اصلی در آمد ناشی از جرم و پاک نمایاندن درآمدهای کلان غیر مشروع به کار می رود و شامل نقل و انتقال اشیا و اموال از یک کشور به دیگر کشورهای جهان اس ت. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی و نقد کتاب «پول شویی از منظر فقه و حقوق موضوعه » اثر حج ت الاسلام آقای دکتر محمد باقر گرایلی، همت گماشته است. در این راستا، ابتدا با بیان محتوای بخش ها، ضمائم، برخی نقاط قوت و محدوده پژوهش کتاب را مطرح و در نهایت، با بیان برخی نقاط ضعف کتاب، مقاله خویش را به پایان می رساند.
۴.

گرایش جریان نوگرایی دینی در تفسیر معنای محکم و متشابه قرآن به ضمیمه رساله متشابهات قرآن از اسدالله خرقانی

نویسنده:

کلید واژه ها: محکم و متشابه قرآن جریان نوگرایی دینی اسدالله خاقانی دیدگاه های نظریه پردازان دینی معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۳۵۳
یکی از بحث های جریان نوگرایی دینی در دوره اخیر، ب ث از معنا و مفهوم محکم و متشابه است که دیدگاه ها درباره آن مختلف و متعدد می باشد. نویسنده مقاله حاضر را با هدف توضیح ضرورت بازگشت به قرآن و اصالت بخشیدن به آن و راه های طی شده در این خصوص، به رشته تحریر درآورده است. در این راستا، نویسنده در مقاله خویش سعی دارد این مسئله را به منصه ظهور برساند که میان نوگرایی شماری از نظریه پردازان دینی و کلام جدید در دهه های بعد از مشروطه و ارائه تفسیری از محکم و متشابه، رابطه ویژه ای وجود دارد. بنابراین، ابتدا مروری اجمالی بر دیدگاه های مطرح شده در این زمینه دارد و در نهایت، رساله کوتاه اسدالله خاقانی درباره موضوع محکم و متشابه و محتوای آن را مورد مداقه قرار می دهد.
۵.

روزگاری در شور آباد

نویسنده:

کلید واژه ها: روزگاری در شورآباد حسین شهیدی شورآبادی معرفی کتاب خودسرگذشتنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۱۲
کتاب روزگاری در شورآباد نوشته حسین شهیدی شورآبادی، دربرگیرنده مجموعه یادبودها و خاطراتی از دوران کودکی نویسنده آن می باشد.نویسنده در مقاله حاضر به طور مبسوط به توصیف کتاب، نثر و محتوای آن پرداخته است.در این راستا، برای آشنایی بیشتر مخاطب با محتوای کتاب، بعد از ارائه توضیحات و یادداشت های کوتاهی از خود پیرامون هر یک از فصول، گزیده بعضی از بخش های کتاب را به تصویر می کشد.
۶.

نگاهی به کتاب «النهجه المرضیه فی شرح الالفیه» و نکاتی درباره تدریس و فراگیری آن

نویسنده:

کلید واژه ها: النهجه المرضیه فی شرح الالفیه جلال الدین عبدالرحمن السیوطی فرا گیری علم نحو تدریس علم نحو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۳ تعداد دانلود : ۴۱۹
کتاب «النهجه المرضیه فی شرح الالفیه » اثر جلال الدین عبدالرحمن السیوطی یکی از کتاب های نحوی است که در حوزه برای آموزش علم نحو استفاده میشود. این کتاب یکی از شرح هایی اس ت که بر کتاب الفیه فی النحو محمدبن عبدا لله ابن مال ک نوشته شده است. نویسنده در مقاله حاضر به طور مبسوط روش سیوطی در نگارش کتاب مذکور را وا کاوی کرده است. از این رو، در تبیین هر کدام از روش ها، نمونه هایی از کتاب بیان م یکند. در انتها نیز نکاتی برای تدریس و فرا گیری بهینه کتاب ارائه میدهد.
۷.

نگاهی به کتاب «حقوق الحیوان فی الاسلام»

نویسنده:

کلید واژه ها: حقوق الحیوان فی الاسلام جعفر مرتضی عاملی معرفی و نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۳۰
درجهان اسلام، متفکران مسلمان به پیروی از آموزه های قرآنی، مباحثی غنی درباره حیوانات مطرح کرده اند و نه تنها از رفتار اخلاقی با حیوانات که از حقوق آنها نیز سخن گفتهاند. علیرغم کوشش هایی که متفکران مسلمان درخصوص حیوانات و شأن اخلاقی آن ها کردهاند، از آنجا که این کوشش ها به صورت پرا کنده و در خلال کتب فقهی، روایی و ... در حد یک بخش یا چند عبارت بوده است، ضروری می نمود که کتابی مستقل در این باره تدوین شود. کتاب حقوق الحیوان فی الاسلام تألیف استاد جعفر مرتضی عاملی به این مهم پرداخته است. نویسنده در مقاله حاضر سعی در معرفی و نقد کتاب مذکور دارد. با این هدف، به بیان ساختار و ارائه گزارش اجمالی از محتوای کتاب پرداخته است.
۸.

بایسته های نویسندگی در کتاب «بهتر بنویسیم»

کلید واژه ها: بهتر بنویسیم معرفی کتاب خود آموز درست نویسی ساده نویسی و زیبا نویسی آموزش بایسته های نویسندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۲۶۳
کتاب «بهتر بنویسیم» تازه ترین اثر در زمینه نویسندگی و قلم زنی حرفه ای است که توسط آقای رضا بابایی به رشته تحریر درآمده است. نویسنده در مقاله حاضر در راستای معرفی کتاب مذکور، محتوا و نکات برجسته فصول کتاب را برای مخاطبات به تصویر کشیده و با ذکر چکیده ای از برخی مطالب کاربردی کتاب و کاستی های آن، مقاله خویش را به پایان می رساند.
۹.

الگوهای مختلف در نسبت «دین الهی» و «فرهنگ انسانی»، گزارشی از کتاب «فرهنگ و مسیح» نوشته ریچارد نیبور

کلید واژه ها: دین الهی فرهنگ انسانی تفکر مسیحی کتاب مسیح و فرهنگ ریچارد نیبور معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۳۲۷
نسبت میان مسیح و فرهنگ، از سوی الهی دانان مسیحی به سه شکل ترسیم و پیشنهاد شده است. نویسنده در مقاله حاضر، الگوهای مختلف در نسبت میان دین الهی و فرهنگ انسانی در تفکر مسیحی را در بوته نقد و بررسی قرار داده اس ت. در این راستا، ابتدا پرسش های اساسی مطرح شده در نسبت میان مسیح و فرهنگ را بازگو کرده و با بیان نمونه ای از پاسخ به این گونه پرسش ها و الگوهای مطرح میان مسیح و فرهنگ، به بررسی و نقد الگوهای مذکور و ذ کر خلاصه ای از کتاب مسیح و فرهنگ، همت گماشته است.
۱۰.

سیره پیامبر: مسأله منابع

کلید واژه ها: سیره پیامبر معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۲۶۹
سیره نبوی صلی الله علیه و آله به لحاظ اهمیت نظری و عملی از دیرباز مورد توجه نویسندگان بوده و کتب بسیاری در این زمینه به رشته تحریر درآمده است. نویسنده در مقاله حاضر کتاب سیره پیامبر را که شامل ده مقاله پیرامون حیات ایشان می باشد، معرفی می کند. در راستای این هدف، ابتدا با به تصویر کشیدن هر یک از بخش های کتاب، به بررسی محتوای مقاله های مندرج در این بخش ها همت گماشته است.
۱۱.

درآمدی بر کتابشناسی توصیفی فتوح نگاری اسلامی

نویسنده:

کلید واژه ها: فتوح نگاری اسلامی کتاب شناسی توصیفی فتوحات اسلامی معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۳۲۷
فتوح اسلامی از دو زاویه قابل ملاحظه اس ت.نخست از آن جهت که فتوح ایران، نقطه عطفی در تحولات فرهنگی و تمدنی آن به شمار میرود؛ دوم از آن جهت که مسأله فتح و گسترش قلمرو جغرافیایی ی ک پدیده تاریخیدینی و از مسائل مهم حقوق بین الملل اسلامی و غیر اسلامی می باشد.معرفی و بررسی منابع فتوح نگاری یکی از آغازین گام ها جهت شناسایی زوایای پنهان منابع مذکور است.نویسنده در مقاله حاضر پیش از پرداختن به نقد و بررسی منابع فتوح نگاری، نحوه گردآوری و تدوین روایات فتوح، نخستین اسناد و مرا کز فتوح نگاری را بیان می دارد.در ادامه، به کتاب هایی که برای پژوهش در این زمینه قابل استفاده اند در حوزه های فقهی، حدیثی، تاریخی، رجال، تراجم و انساب، سیره شناختی، تاریخ عمومی، تاریخ محلی، جغرافیایی و کتابشناسی ها، اشاره می کند.در انتها، با ذکر پژوهش های نوین در این عرصه، مقاله خویش را به پایان می رساند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۸۸