۱.
کلید واژه ها:
مقتل الحسین حصین بن عبدالرحمان سلمی کوفی راویان مقتل نویسی حادثه عاشورا سیره نبوی مقتل امام حسین روایت تاریخی روایات تاریخی تاریخ اسام
حصین بن عبدالرحمان سلمی کوفی یکی از افراد و راویان شناخته شده ای است که شمار قابل توجهی روایت فقهی و تاریخی از او در منابع کهن است ولی کمتر در کارهای انجام شده در حوزه تاریخ نویسی مسلمانان، به وی پرداخته شده است. او کسی است که نسل پیش از ابن اسحاق بوده، در کوفه می زیسته و اخباری از طریق منابع خود، درباره سیره نبوی و نیز مقتل امام حسین (ع) دارد. این شاخص دارای تعداد قابل توجهی روایت تاریخی در حوزه سیره نبوی و مقتل امام حسین (ع) است که می توان از او به عنوان کسی که تصویری مشخص از اخبار عاشورا دارد، گرچه اخبار وی مفصل نیست، نام برد. نویسنده در نوشتار پیش رو، سعی در معرفی حصین بن عبدالرحمان دارد. وی در راستای این هدف، در نوشتار خود، نکات ذیل را مورد مداقه قرار می دهد: حصین بن عبدالرحمان کیست؟ از اخبار سیره نبوی و تاریخ اسلام چه روایاتی از او مانده است؟ و در نهایت اینکه، درباره مقتل امام حسین (ع) چه نقل هایی دارد.
۲.
۳.
کلید واژه ها:
نسخه خوانی نسخه خطی خوانش متون
نویسنده در نوشتار حاضر در قالب دوازدهمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را مورد مداقه قرار داده است. این متون بدین شرح اند: رساله مشکوک از فیض کاشانی در دفاع از تصوف وقف 119 کتاب از سوی شاه عباس اول بر آستانه عبدالعظیم حسنی در سال 1037 وقف کتابی در تفسیر برای مدرسه آقا کمال از سوی شاه سلطان حسین در سال 1129 ماده دوم عهدنامه ایران و عثمانی در سال 1239 ق در باره رعایت حال حجاج خانه اصلی ما گوشه قبرستان است... شعری از ناصرالدین شاه قاجار
۴.
کلید واژه ها:
خون خون خدا نظریه خون خدا عرفان اسلامی ثارالله قرب فرائض قرب نوافل بعد معنوی بعد وجودی بعد اجتماعی بعد حماسی بعد رثاء بعد عزاء مرگ خدا تئوری سکولار فنا فناشدن حماسه خداوند
پرسش اصلی در مقاله پیش رو، معطوف به نحوه تعالی خون انسان کامل و خدایی شدن آن خون (ثارالله) است تا معلوم گردد که آیا ثارالله و انتساب خون به خدا، تعبیری مجازی است یا عبارتی حقیقی است، و اگر انتساب خون به خدا، امری حقیقی و نه از سر مجاز می باشد، آنگاه مفهوم و معنای آن در عرفان اسلامی چه می تواند باشد و چگونه می توان امری مادی و محدود مانند خون را به حقیقتی مطلق و فرامادی (خدا) نسبت داد؟ در مقاله حاضر، نخست، تفسیر مفهوم ثارالله با تاکید بر بحث قرب فرائض و قرب نوافل در عرفان مطرح شده تا با استفاده از قرب فرائض، انتساب خون به خدا به صورت حقیقی بیان شود و این نحوه از انتساب موجب نقص و محدودیت در ناحیه خداوند نباشد. پس از بیان اینکه تعبیر ثارالله متضمن نوعی ارتباط حقیقی (فنا به مثابه شدن) میان انسان کامل و خداوند است، به دو عنصر نهفته دیگر در تعبیر ثارالله اشاره شده و ارتباط حماسه و رثاء با خون مورد بحث قرار می گیرد. نویسنده در خاتمه تلاش می کند به ابعاد عملی و کارکردهای معاصر چنین موضوعی به ظاهر انتزاعی پرداخته و تضاد نظریه خون خدا را با تئوری سکولار مرگ خدا در دنیای امروز گوشزد نماید.
۵.
کلید واژه ها:
تاریخ ادبیات متن شناسی نسخه شناسی
نوشتار حاضر، سیزدهمین شماره از سلسله انتشاراتی است که بر یافته های تاریخ ادبیاتی، متن شناسی و نسخه شناسی تمرکز دارد. برخی از منابع معرفی شده و مطالب مطروحه در این شماره به شرح ذیل است:
- برگی کهن از مناقب الابرار ابن خمیس، در میان نسخه ای از اصول بزدوی
- اطلاعی از «کوی غاتْفَر» سمرقند متعلق به سده ششم هجری
- غزل دیگری با ردیف «این نیز بگذرد»
- تفسیر کهنی به زبان فارسی در مدرسه جعفریه قائن
- فحص بلیغ علامه قزوینی درباب سال درگذشت کازیمیرسکی، و اطلاعی درباره فروش کتابخانه وی
- گلگشت در فهارس (1)[1]: نسخه های مهم فارسی در «مجموعه جان رایلندز» (منچستر)
۶.
کلید واژه ها:
قرآن 1200 موزه آستانه مقدس قم عثمان بن حسین وراق غزنوی کوفی ایرانی کوفی مشرقی قرائت ابوعمرو
نسخه قرآنی شماره 1200 در موزه آستانه حضرت معصومه (س) حاوی جزو سی ام قرآن به خط کوفی متأخر و مشرقی است. قریب 60 سال پیش، هنگام مرمت نسخه، نوشته ای در آغاز آن یافت شد که تاریخ کتابت آن را به سال 198 هجری و در عهد مامون عباسی می رسانید. از همین رو، برخی آن را قدیم ترین قرآن تاریخ دار، و ترقیم آغازین آن را اصیل دانسته اند. مقاله حاضر ضمن مروری نسخه شناختی و متن شناسانه بر این اثر، نشان می دهد که تاریخ 198 برای کتابت این نسخه بر روی کاغذ، بسیار زودهنگام، و احتمالاً جعلی متأخر و افزوده شده به آغاز نسخه است. خط نسخه از سبک کوفی ایرانی و مکتب عثمان بن حسین وراق غزنوی پیروی می کند، اما در برخی جهات از دقت کافی برخوردار نیست؛ از جمله آنکه سهو و اشتباه کاتب در نگارش متن آیات بسیار زیاد است. همچنین رسم و هجای کلمات از املای قیاسی (رسم کامل و غیرعثمانی) پیروی می کند و قرائت نسخه نیز عمدتاً بر مبنای قرائت ابوعمرو بن علاء (قاری بصره) است. این ها همه ویژگی هایی است که تاریخ گذاری کتابت اصل نسخه را در اواخر قرن پنجم هجری موجّه و مقبول می سازد.
۷.
کلید واژه ها:
سلی مک فاگ الهیات مسیحی کتاب الگوهایی از خداوند الهیاتی برای عصر اکولوژیک/ بوم شناختی و هسته ای معرفی کتاب
کتاب الگوهایی از خداوند؛ الهیاتی برای عصر اکولوژیک/ بوم شناختی و هسته ای، اثری است که در سال 1987 به قلم سلی مک فاگ نگاشته شده است. مدعای اصلی کتاب این است که الگوها، و به تبع آن مفاهیم و زبانی که در سنت مسیحی در باب خدا و رابطه اش با عالم رایج بوده و هست، نه تنها دیگر مناسب نیستند و کارکرد خود را از دست داده اند بلکه برای روزگار حاضر، مضر می باشند؛ چرا که الگویی را ارائه می کنند که بر اساس جهان بینی دوگانه انگارانه سلسله مراتبی و تفوق گرایانه است. بنابراین نویسنده در این کتاب مساعی خود را صرف ارائه تصور تازه ای از خداوند با مجموعه ای از صفات و افعالی متفاوت از الگوی خدای سنتی می کند که با روزگار حاضر همخوانی بیشتری داشته باشد. نگارنده در سطور پیش رو، در تلاش برای معرفی کتاب، محتوای کتاب و عقاید مک فاگ را به تصویر می کشد.
۸.
کلید واژه ها:
محمدجمال هاشمی گلپایگانی دیوان مع النبی و آله دیوان الهاشمیات دیوان شعر شاعر اهل بیت مناقب اهل بیت مدائح اهل بیت مراثی اهل بیت معرفی کتاب
دیوان مع النبی و آله اثر سیدمحمدجمال هاشمی گلپایگانی از حیث محتوا و اختصاص بر مدائح، مراثی و مناقب اهل بیت علیهم السلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است. ایشان به دلیل سرودن قصیده بنت الخلود در نعت حضرت زهرا سلام الله علیها بین شعرای عرب، شهرتی عظیم دارد و اغلب اشعار وی که در این دیوان مندرج است، مورد استفاده مداحان در موالید و مأتم ائمه اطهار علیهم السلام است. نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد قدمی در راستای آشنایی بیشتر مخاطبان با دیوان مذکور و شاعر آن بردارد. وی در راستای این هدف، نخست، مختصری از زندگی نامه هاشمی گلپایگانی، مؤلفات و دست نوشته های ادبی ایشان ارائه و در ادامه، به معرفی دیوان وی و نیز ذکر چند قصیده از آن، اقدام کرده است. بدین شیوه، به ابعاد ادبی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شخصیت شاعر پرداخته است.
۹.
کلید واژه ها:
ماخذ شناسی توصیفی آزاداندیشی
در این نوشتار تلاش شده تا منابع و مآخد راجع به آزاداندیشی معرفی توصیفی شوند. در خصوص آزادی منابع و مآخذ زیادی وجود دارد لکن راجع به مآخد آزاداندیشی( به عنوان یکی از مشتقات آزادی) وضعیت اینگونه نیست. نوشتار حاضر به توصیف منابع راجع به آزاداندیشی پرداخته است این منابع اعم از کتب مستقل، مقالات گرد آوری شده در کتب، پایان نامه ها و هم چنین مقالات و مصاحبه های مندرج در نشریات است.
