۱.
کلید واژه ها:
کتاب تفسیر فتوح الرحمان فی اشارات القرآن شمس الدین دیلمی تفاسیر قرآن تفاسیر عرفانی تفاسیر اشاری عرفان ایرانی عارفان ایرانی گرایش صوفیانه غرب ایران
تفسیر فتوح الرحمان فی اشارات القرآن، تفسیری شهودی استدلالی از گرایش صوفیانه غرب ایران است. مؤلف اثر، شمس الدین دیلمی، دارای اندیشه های بی همتای عارفانه عاشقانه است. دیلمی را حلقه گم شده عرفان ایرانی، حد فاصل قرن ششم هفتم/ دوازدهم سیزدهم می توان دانست. نویسنده در نوشتار حاضر، این تفسیر اشاری (عرفانی) قرآن و مؤلف آن را مورد بازشناسی قرار داده است. وی در راستای این هدف، نخست، نگاهی به جایگاه دیلمی نظر افکنده و برخی از دلایل باقی نماندن نام و اثری از شمس الدین دیلمی را برمی شمارد. سپس، گوشه ای از برجستگی ها و امتیازات وی و اهمیت پژوهش پیرامون آثارش را بیان می دارد. در ادامه، از نژاد و تبار نگارنده، زندگانی وی و نیز برخی مطالب گفتنی نویافته از زندگانی معنوی علمی ایشان سخن به میان می آورد. تبارشناسی و انتساب معنوی وی در میان عارفان ایرانی، نخست بار در این نوشتار نموداری یافته است. نویسنده در نهایت، نوشتار را با ارائه مطالبی پیرامون تفسیر فتوح الرحمان به پایان می رساند.
۲.
کلید واژه ها:
زندگی نامه فعالیت های علمی ابن فوطی مجمع الآداب فی معجم الالقاب ابن صابونی کمال الدین ابوالفضل عبدالرزاق راویان حدیث ایلخانیان
کمال الدین ابوالفضل عبدالرزاق معروف به ابن صابونی یا ابن فوطی، از مورخان و راویان حدیث در دوران حکومت ایخانیان است. از جمله آثار او می توان به مجمع الآداب فی معجم الالقاب، اشاره کرد که در زمره تراجم بزرگ قرار می گیرد و علی رغم از میان رفتن بخش های زیادی از آن، اطلاعات مهمی را در دسترس قرار می دهد. در میانه شرح حال های موجود در مجمع الآداب، نکاتی از زندگانی خود ابن فوطی نیز آشکار می گردد. با توجه به این نکات، چگونگی زندگی و فعالیت های علمی ابن فوطی، منابع تألیف این کتاب و نیز شرایط اجتماعی، علمی و دینی زمان او آشکار می شود. نویسنده، نوشتار حاضر را با ارائه پیشینه مختصری از پژوهش های انجام شده پیرامون ابن فوطی و آثار وی، آغاز می کند. به زعم وی، علی رغم اذعان پژوهشگران معاصر به اهمیت کتاب مذکور و استفاده فراوان از آن در تحقیقات گوناگون، تاکنون در مورد شرایط زندگی ابن فوطی و مشخصه های کتاب مجمع الآداب، تحقیقی جامع صورت نگرفته است. از این رو، وی در نوشتار خود، سه مسئله محوری را در دستور کار قرار داده است: ترسیم تصویری کلی از حیات ابن فوطی، ساختار، منابع و مشخصه های مجمع الآداب، و فعالیت های علمی ابن فوطی و ارتباطات وی با دانشمندان و جامعه روشنفکران معاصر خود.
۳.
کلید واژه ها:
سند اسناد منابع دست اول مدارک آرشیوی آرشیو منابع اطلاعاتی منابع پژوهشی منابع تحقیقاتی منابع تحقیقی
اسناد و مدارک آرشیوی به عنوان منبعی معتبر و دست اول برای انجام تحقیقات علمی مطرح هستند. با این حال، در کتاب های روش تحقیق، به اسناد و مدارک به مثابه یکی از منابع اطلاعاتی یا اصلا اشاره ای نشده یا به صورت بسیار گذرا مورد بررسی قرار گرفته است. هدف نویسندگان در نوشتار حاضر این است تا در سلسله مقالاتی، مقوله سند را از منظرهای گوناگون مورد مداقه قرار دهند. در این نوشتار به عنوان اولین اثر از سلسله مقالات مذکور، به ارائه اطلاعاتی درخصوص سند به عنوان منبعی معتبر و دست اول در انجام تحقیقات علمی و اهمیت آن، می پردازند. آنان در راستای هدف مذکور، نخست، خوانندگان را با محل نگهداری اسناد و مدارک یعنی آرشیو آشنا می سازند. سپس در ادامه، پیرامون سند، و اهمیت و کاربرد اسناد در تحقیقات، به ترسیم نمایی کلی در این زمینه می پردازند.
۴.
کلید واژه ها:
کتاب اوراق الذهب معرفی کتاب علی فاضلی سید دلدار علی نقوی سیدالعلماء
کتاب اوراق الذهب او المعادن الذهبیه اللجینیه فی المحاسن الوهبیه الحسینیه، به تحقیق و تدوین علی فاضلی در سه جلد در سال 1394 توسط مؤسسه کتابشناسی شیعه به زیور طبع آراسته شده است. اصل کتاب اوراق الذهب، اثری تاریخی ادبی در گزارش احوال و بیان مآثر «سید العلماء» فرزند سید دلدار علی نقوی است. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی کتاب مذکور و بیان محتویات آن، همت گماشته است.
۵.
کلید واژه ها:
سفرنامه ابن بطوطه نشر کارنامه محمد زهرایی محمدعلی موحد
نویسنده در نوشتار حاضر، خاطرات خود را از کتاب سفرنامه ابن بطوطه و ناشر آن (نشر کارنامه) و آقای محمد زهرایی (مدیر نشر کارنامه) بیان می دارد. همچنین برخی از نقدهای وارد به متن سفرنامه ابن بطوطه، تصحیح محمد علی موحد را در نوشته می آورد.
۶.
۷.
کلید واژه ها:
علامه طباطبایی مجموعه آثار محمدحسین طباطبایی تبریزی
نویسنده در نوشتار حاضر، نحوه احیا و ارائه مطلوب مجموعه آثار علامه طباطبایی را مورد بررسی قرار داده است. وی در راستای این هدف، در بخش نخست، برخی از ویژگی ها، اهمیت و شمه ای از میزان اثرگذاری علامه و آثارش را یادآور شده است. سپس، بعضی از بایسته های پژوهشی در مسیر ارائه بهینه آن آثار را بیان می دارد. آنگاه درباره اهم بایسته ها، نخست به کارهای انجام شده تاکنون، به ویژه مجموعه 20 جلدی منتشره از سوی انتشارات بوستان کتاب که به کوشش سیدهادی خسروشاهی عرضه شده، پرداخته و ضمن شمارش برخی از مزایا و کاستی های آن مجموعه، پیشنهادهایی در جهت انجام بهتر و کامل تر تدوین و نشر مجموعه آثار علامه ارائه می کند.
۸.
۹.
کلید واژه ها:
نگارش های کلامی کلام اسلامی متون کلامی کلام امامیه علامه حلی کلام شیعه آثار کلامی کتاب نهج المسترشدین فی اصول الدین معرفی کتاب
«نگرشی بر نگارشهای کلامی» عنوان کلی مجموعه یادداشتهای سلسله واری است که در راستای تعریف و بازشناسی میراث کلامی اسلامی منتشر خواهد شد. نویسنده در این گفتارها می کوشد متون کلامی مهمّ فرقه های مختلف اسلامی بویژه مکتب تشیّع را معرّفی و ابعاد گونه گون آنها را بررسی نماید. وی همچنین از خصائص ساختاری و محتوائی متون سخن به میان آورده و جایگاه و اهمیّت آنها را در منظومه نگارش های کلامی تشریح می کند. در نهایت، ویراست یا ویراست های مختلف این آثار را توصیف و در بوته نقد و ارزیابی قرار می دهد. نویسنده در نخستین نوشتار از سلسله نگارش های مذکور، کتاب نهج المسترشدین فی اصول الدین علامه حلی و شروح نگاشته شده بر آن را مورد مداقه قرار می دهد.
۱۰.
کلید واژه ها:
کتاب عقیده الشیعه اعتقادنامه شیعی محمدرضا انصاری قمی معرفی کتاب باورهای دینی
کتاب عقیده الشیعه اثر محمدرضا انصاری قمی، مجموعه ای از هفتاد متن است که توسط فقیهان و متکلمان شیعه درباره مهم ترین باورهای دینی نوشته شده و بسیاری از آن ها برای نخستین بار است که از روی دست نوشته های کهن، تصحیح و چاپ می شوند. گردآورنده هدف خود را از تدوین این کتاب، «تأصیل و توثیق» باورهای شیعی دانسته و کوشیده است با فراهم آوردن و تصحیح متونی از پیش از دوره صفوی و متونی از اوایل دوره صفویه نشان دهد که اصول دین و مذهب شیعی از ابتدا تاکنون در یک راستا بوده است. نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد در راستای معرفی کتاب، آن را در بوته نقد و بررسی قرار دهد.
۱۱.
کلید واژه ها:
کتاب تاریخ قرآن ترجمه انگلیسی تئودور نلدکه فریدریش شوالی گتهلف برگشترسر ولفگانگ بن کتاب جمع قرآن کتاب تاریخ متن قرآن مطالعات قرآنی در غرب
کتاب تاریخ قرآن که شاهکار مطالعات قرآنی در غرب است مشتمل بر ویراست دوم اثر تئودور نلدکه با بازنگری فریدریش شوالی، کتاب جمع قرآن (بخش دوم تاریخ قرآن) کار مشترک نلدکه و شوالی، و کتاب تاریخ متن قرآن (جلد سوم تاریخ قرآن) اثر شوالی و دیگران است. نویسنده در نوشتار حاضر، نخستین ترجمه انگلیسی کتاب تاریخ قرآن را که توسط ولفگانگ بن صورت پذیرفته، مورد مداقه قرار داده است. وی در راستای این هدف، نخست به ویژگی های ترجمه پرداخته و سپس، از سودمندی این اثر کلاسیک مطالعات قرآنی برای محققان در دوران معاصر، سخن به میان می آورد.
۱۲.
کلید واژه ها:
کتابشناسی کلیله و دمنه زبان فارسی پنجه تنتره داستان های بیدپای
کلیله و دمنه از جمله مهمترین و تأثیرگذارترین آثار ادبیات جهانی است که کتب بسیاری به تقلید و یا اقتباس از آن تألیف شده است و در پی آن در سال های اخیر نیز تحقیقات فراوانی در جوانب مختلف این اثر صورت گرفته است. نویسندگان نوشتار حاضر، به ارائه کتابشناسی کلیله و دمنه در سه قسمت کتب چاپی، مقالات و پایان نامه های دانشجویی اقدام کرده اند.
