بررسی تطبیقی شجاعت در منابع اسلامی و روان شناسی مثبت (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مفهوم «شجاعت» در منابع اسلامی، روان شناسی مثبت و بررسی تطبیقی آن انجام شده است. یافته های پژوهش از طریق بررسی و تبیین منابع اسلامی به صورت «کتابخانه ای» جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. مؤلفه هایِ «شجاعت» نیز به روش توصیفی تحلیلی براساس رتبه بندی کتب روایی و با استفاده از رتبه «الف» و «ب» استخراج و تبیین گردید. با تتبع در منابع دینی پنج واژه الشجاعه، النَّجْدَه، صِدْقُ الْبَأْسِ، الجُرأه و قوه القَلب استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از بررسی و شناسایی مؤلفه ها، شجاعت براساس منابع اسلامی و کتب لغت چنین تعریف می شود: شجاعت یک توانایی روانی است که در فرد انگیزه ای برای ایستادگی و مقاومت ایجاد کرده و فرد را به اقدام و ورود در ناملایمات و دفاع کردن واداشته و او را در برابر دشواری ها و تلخی های مبارزه، شکیبا و پایمرد می سازد. در قسمت دوم پژوهش، شجاعت در روان شناسی مثبت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت که با بررسی دیدگاه های روان شناسان مثبت نگر و جمع بندی اقوال آنها، به این تعریف از شجاعت رسیدیم که؛ شجاعت در روان شناسی مثبت عبارت است از اعمال ارادیِ میل آگاهانه به خطرپذیری، که به عنوان نیروی محرکه، شخص را برای رسیدن به هدف در موقعیت های خطرناک و تضادهای بیرونی / درونی پشتیبانی می کند؛ هرچند ممکن است هیجان ترس در فرد وجود داشته باشد.