ابن حزم اندلسی و مطالعه ادیان بازخوانی ردیه ابن حزم بر مسیحیت در الفصل (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

از میان ردیه نویسان قرن پنجم هجری، ابن حزم اندلسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. درحالی که برخی از محققان غربی و پژوهشگران مسلمان ابن حزم را به عنوان پایه گذار علم ادیان تطبیقی معرفی می کنند. برخی دیگر به خاطر شیوه کلامی و ماهیت جدلی آثار انتقادی او نظریه فوق را صحیح نمی دانند. در این پژوهش که به روش تحلیلی توصیفی صورت گرفته، به منظور آگاهی از جایگاه واقعی و نقش این متفکر بزرگ مسلمان در علم مطالعه ادیان، انتقادات ابن حزم بر مسیحیت در کتاب «الفصل»، به صورت موردی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد شیوه کار ابن حزم در «الفصل» بر روشی علمی و نظام مند دلالت می کند و می توان آن را اولین اثر روش مند انتقادی در زمینه ادیان دانست، اما به دلیل ماهیت جدلی نوشته ها، برخی استدلال های سطحی و ارجاعات غیردقیق، نمی توان «الفصل» را در زمره کتاب های علمی و بی طرفانه به معنای امروزین آن به حساب آورد.