رژیم امنیتی ناتو و نقش آن در حفظ صلح و امنیت بین المللی

چکیده

با فروپاشی اتحاد شوروی، بویژه پس از واقعه11سپتامبر، ناتو با هدف تطبیق نقش و مأموریت های خود با شرایط بحرانی جهان ، دو موضوع اساسی تغییر مفاهیم و مفهوم سازی جدید و حقوق بین الملل و منشور ملل متحد را در دستورکار آن سازمان قرار گرفت. در این رهیافت جدید، تروریسم جایگزین کمونیسم و راهبرد آن از دفاع جمعی به امنیت جمعی تغییر یافت؛ که ناظر بر وظایف و اختیارات سازمان ملل، بویژه شورای امنیت است. تغییر اهداف و رویکردهای ناتو در شرایط نوین آثار و پیامدهای متعددی تاکنون بدنبال داشته که بازشناسی و کنکاش پیرموان آن بیش از پیش حائز اهمیت است. این پژوهش بر آن است با کاربست نظریه رژیم بین المللی و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی فرصت ها ، چالش ها و همچنین تاثیر قدرت های بزرگ بویژه آمریکا بر ناتو را تبیین و با استفاده از روش تحلیلی نقش ناتو در صلح و امنیت بین المللی و سنایوهای احتمالی پیش روی آن را مورد بررسی قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که ناتو در دوران پساجنگ سرد، ضمن همکاری با سازمان ملل و دیگر بازیگران بین المللی سرگرم تبیین نقش ها و حوزه های عملی فراتر از گذشته است که از نظر حقوقی با منشور سازمان ملل متحد در تناقض و تضاد است؛ در این زمینه آمریکا بعنوان قدرت هژمون با استفاده ابزاری از نهادهای بین المللی و افزایش اعضای ناتو و گسترش کمی و کیفی این سازمان در تلاش است که ناتو بتواند در آینده کارکرد سازمان ملل را برعهده گیرد.