مطالب مرتبط با کلیدواژه

دین اسلام


۱.

راهبرد دین و توسعه در اندیشه ی شهید مطهری(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آزادی خاتمیت علم و دین دین اسلام عقل و دین توسعه‏ی انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶۵
در نگاه ژرف و دقیق شهید مطهری، دین، انکار ناپذیرترین جریان و کارامدترین عامل در حیات فردی و اجتماعی است. از آنجا که دین بر مبنا و اساس فطرت انسان شکل یافته نمی‏تواند با پویایی و نوآوری انسان در تضاد باشد. زیرا از خصوصیات ذاتی بشر این است که آفرینش او به گونه‏ای است که در پی تحول، پویایی و نوآوری است. بی‏تردید، خرد و دانش ابزار و عامل اصلی توسعه و پیشرفت به شمار می‏آید. از آنجا که در بینش و نگرش اسلامی میان عقل و علم و دین پیوند ناگسستنی وجود دارد، دین خود بهترین محرک و مهم‏ترین عامل برانگیزاننده‏ی توسعه است. لذا به اعتقاد شهید مطهری برای افزایش کارامدی هر چه بیشتر اسلام در فرایند توسعه، هرگز نیازی به «اصلاح دینی» نیست، بلکه تنها با «اصلاح دینداری»، در بستر درک و فهم صحیح آموزه‏های دینی و انطباق رفتارها و روابط اجتماعی با حقایق دین اسلام، میسر است.
۲.

دگرگونی معنای دین تحت رهبری امام خمینی

کلیدواژه‌ها: دین سکولاریسم دین اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۳ تعداد دانلود : ۶۲۸
انقلاب اسلامی ایران در سالهای 78 ـ 1979 را می‏توان دورة جدیدی برای دین اسلام به شمار آورد. تا پیش از سال 1978، دین امری این‏جهانی و واگذارده به قلمرو خصوصی بود که نقش گستردة آن در جامعة انسانی، به اماکن عبادی محدود و منحصر می‏شد. این برخورد تنگ نظرانه نسبت به دین در مورد ادیان بزرگ جهان در غرب نیز صادق است. در جهان اسلام نیز، کم و بیش، چنین نگرشی نسبت به اسلام وجود دارد. نقش عمومی اسلام چه به صورت ارزشهای شرعی و اجتماعی و چه به صورت خاستگاه مسلّم سیاسی، به گونة تعصب‏آمیزی به تعریف تقلیل‏گرایانه از دین به عنوان نظامی از باورهای مربوط به امور «اُخروی» محدود گردیده بود. اسلام، طبعاً دینی مربوط به هر دو جهان است. این جهان چون آمادگاهی برای آن جهان است. پیوند عمیق میان امور دینی و دنیوی، آموزة بنیادین قرآن است که به مسلمانان می‏آموزد سعادت انسانها در هر دو جهان، بستگی به اعمال ایمانی‏شان دارد. همین که فرآیند مدرنیزاسیون از رهگذر غربگرایی و دنیاگرایی و سکولاریسم به جهان اسلام راه یافت سبب جدایی دین از اخلاق، ایمان از عمل، و امور دینی از امور سیاسی شد. این جداییها، موضعی انفعالی را نسبت به انگیزه‏ها و رهنمودهای دینی در همة زمینه‏های اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی، در سرتاسر دنیا، در پی داشت. در دهة 1970، امام خمینی با اینگونه برداشت از دین که توسط حکام سیاسی چون شاه ایران در جهان اسلام رواج یافته بود به مبارزه برخاست. در حقیقت، انقلاب امام خمینی، فراخوانی به بازاندیشی دربارة محوریت دین و احیای آن در زندگی انسان مدرن بود. امام خمینی دین اسلام را تنها منظومه‏ای از شعائر نمی‏دانست که آدمیان را برای آخرت آماده می‏سازد، بلکه آن را ایدئولوژی تلقی می‏کرد که طرحی را برای کل زندگی بشر فراهم می‏آورد؛ و برای اینکه این ایدئولوژی، سعادت مادی و معنوی انسانها را تأمین نماید باید در تمام حوزه‏های افعال انسان به اجرا درآید. از همه مهمتر اینکه، اسلام برنامه‏ای است که ضامن عدالت این جهانی و سعادت آن جهانی می‏باشد.
۳.

اسلام و اشتغال زنان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زن اشتغال خانه داری کار دین اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲۸ تعداد دانلود : ۳۹۳۹
ارایه تصویری صحیح از الگوی زن مسلمان و تبین حقوق و نحوه مشارکت وی در عرصه اجتماع با تاکید بر انطباق آن بر آموزه های اصیل دینی، از نیازهای مبرم دنیای امروز است. لزوم دستیابی به ره یافت های متناسب با مقتضیات زمان همراه با حفظ باورها و ارزش های ثابت دینی، ضرورت بازشناسی حقوق زنان در فقه، عرف و قوانین را ایجاب می نماید. درباره زن و عرصه حضور و فعالیت وی، این پرسش مطرح است که آیا از نظر اسلام زن دارای یک موقعیت اجتماعی می باشد و می تواند در جامعه صاحب شغل و کسب و کار شود؟ همچنین اگر اسلام کار بیرون از خانه را برای زن پذیرفته است، آیا نسبت به شغل او محدودیت و شرایطی فرض نکرده است؟ آیا زن همچون مرد می تواند در تمام شوون اجتماعی دخالت داشته و نسبت به امورات جامعه فعال باشد؟ در این مقاله، سعی بر آن است که به این سوالات به روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی– تحلیلی پاسخ داده شود. لحاظ حق اشتغال برای زنان با رعایت ضوابط و حد و حدودهای خاص از جمله موارد قابل بررسی در این میان است.
۴.

راهبردهای فقهی الگوی مصرف ایرانیان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: الگوی مصرف ایرانیان دین اسلام راهبرد فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۵ تعداد دانلود : ۸۵۰
اسلام الگویِ مصرفِ خاصی را برای پیروان خود ارائه داده و سعادت و شقاوت دنیوی و اخروی فرد و جامعه را در گرو رعایت و ترک آن، دانسته است، ولی مشکل مسأله در تحصیل و ارائة راهبردهای اجرایی الگوی مصرف مورد قبول یک ملت است. متأسفانه محققان مسلمان، راهبردهای فقهی را در اجرای الگوی مصرف، تحقیق و بیان نکردهاند. از این رو، مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل عقلی و با استناد به منابع دینی اسلام، راهبردهای فقهی را برای اجرای الگوی مصرف اسلام، به طور تفصیل، بررسی و پژوهش میکند و آنها را مطابق منابع دین اسلام، تحصیل مینماید و در اختیار برنامهریزان کشور اسلامی و مردم مسلمان، ارائه میکند و این مسأله از مهمترین یافتههای تحقیق، محسوب میشود.
۵.

دین انسانی یا انسان دینی

کلیدواژه‌ها: دین اسلام دین و فطرت الینه شدن دین انسانی انسان دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
تعداد بازدید : ۱۶۳۴ تعداد دانلود : ۵۵۱
محوری­ترین مسأله در ادیان آسمانی رابطه انسان و خدا یا دین و انسان است. وجه غالب در جهان­بینی دینی آن است که دین برای انسان آمده و آنچه خواسته شده «انسانِ دینی» است. سیطره نگرش انسان محوری در غرب برخی متفکران را بر آن داشت که «دینِ انسانی» را به جای «انسان دینی» مطرح کنند. دغدغه اصلی آنان این بود که اگر دین، انسانی نباشد و اقتضائات، امیال و گرایش­های آدمی را مد نظر قرار ندهد و فقط تعالیمی از بالا به قامت روح و اندیشه او پوشانده شود، از خود تهی و بیگانه خواهد شد و لذا بر وصف انسانی بودن دین تأکید کردند. مهم­ترین شاخصه­های انسانی بودن یک حقیقت تکیه بر امیال اصیل انسانی از قبیل عقلانیت و حقیقت­جویی، زیبایی­دوستی، نیکی­طلبی، میل به جاودانگی و کرامت و شرافت است. دین اسلام به عنوان آخرین دین آسمانی، علاوه بر این­که انسان را دینی خواسته است، انسانی هم هست. مقاله با تکیه بر دو محور، یکی فطرت و ابتنای اسلام بر آن و دیگری جامعیت و فراگیری همه جانبه اسلام، به اثبات این وصف متعالی می­پردازد که دین انسانی یا انسان دینی منفصله مانعة الجمع نیست.
۶.

تحلیل مفهوم کار شایسته مبتنی بر موازین اسلامی

کلیدواژه‌ها: کرامت انسانی سازمان بین المللی کار کار شایسته دین اسلام اصل چهارم قانون اساسی مؤلفه های کار شایسته

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق عمومی حقوق کار و تأمین اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بین الملل عمومی
  3. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بشر حقوق اقتصادی،سیاسی،اجتماعی
  4. حوزه‌های تخصصی حقوق فقه و حقوق
تعداد بازدید : ۳۰۷۸ تعداد دانلود : ۱۵۷۰
کار شایسته عنوان جدیدی است که بیش از یک دهه از طرح آن در عرصه بین الملل کار نمی گذرد. رسوخ این مفهوم به نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با توجه به عضویت ایران در سازمان بین المللی کار و الحاق به برخی از مقاوله نامه های مطرح در این زمینه از یک سو، و ابتنای کلیه قوانین و مقررات کشور براساس موازین دین اسلام طبق اصل چهارم قانون اساسی از سوی دیگر، موجب گردیده است تا تحلیل این مفهوم در نظام حقوقی کشور با توجه به بسترهای آن در دین اسلام، لازم و ضروری جلوه نماید. همچنین با توجه به تفاوت دیدگاه غربی و اسلام به انسان و کرامت انسانی او، این مقاله در پی آن است تا ضمن تبیین این مفهوم و مؤلفه های مطرح در ذیل آن، به بررسی مؤلفه های مذکور در دین اسلام با توجه به دیدگاه مذکور بپردازد. پیش فرض حاکم بر این مقاله آن است که، مؤلفه هایی که مقوله کار شایسته در پی تحقق آن است، در دین اسلام به عنوان دینی کامل و جامع در همه امور و عرصه های بشری و مبتنی بر کرامت انسان، به نحو مطلوبی متجلی شده و تحقق یافته است و به تبع این امر، نظام حقوقی کشور نیز با توجه به ماهیت دینی و اسلامی آن، دربردارنده این مؤلفه ها می باشد.
۷.

مدیریت دانش دینی (دین بنیان): طرح مسئله «مدیریت دانش» در «تمدن دینی»

کلیدواژه‌ها: دین مدیریت مدیریت دانش مدیریت اسلامی دانش مدیریت دینی تمدن تمدن اسلامی دین اسلام تمدن دینی مدیریت دانش دینی مدیریت دانش اسلامی مدیریت دانش دین بنیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۰۱
هدف این مقاله طرح مسئله مورد نیاز در تمدن دینی با نام «مدیریت دانش دینی (دین بنیان)» است. در بیست سال اخیر، مطالعاتی با نام «مدیریت دانش» شکل گرفته و ظرفیت های نظری و عملی آن آشکار شده است. با معرفی این مسئله، در جستجوی پاسخی برای این سؤال هستیم که آیا می توان به نحو مطلوب از تجربه های دانش مدیریت در تأسیس میان رشته های جدید، مانند مدیریت دانش برای تمدن دینی نیز بهره برداری کرد و رشته های نوین مدیریتی متناسب با نیازهای فرهنگی و تمدنی جامعه مسلمانان را تأسیس نمود؟ این مسئله با مسئله پیچیده دینی نمودن علوم پیوند می خورد. این گونه به نظر می رسد که طرح درست این مسئله، می تواند زمینه همکاری پژوهشگران حوزه مدیریت، به ویژه محققان مطالعات مدیریت دینی را فراهم آورد. مدیریت دانش و بازتعریفی از آن در تمدن دینی براساس مبادی و مبانی مورد نظر دینِ اسلام، و نیز سنّت های دانشی دانشمندان جهان اسلام، می تواند سرآغاز نگرشی جدید در قلمرو مدیریت و تدبیر امور مسلمانان باشد و افق های جدیدی را بر روی عالمان و عاملان مدیریت بگشاید. در مقاله از الگوی روش شناختی شکل گیری مسائل و نظریه ها در یک تمدن استفاده شده است و از نظر محتوای تحلیلی و توصیفی بر مبنای مدل، سِفْرهای چهارگانه (اَسفار اربعه) به عنوان مدل پایه تمدن دینی و براساس اصول و مبانی پانزده گانه این تمدن است. این اصول و مبانی از اندیشه های حضرت آیت اللّه جوادی آملی اقتباش شده اند.
۸.

نقش هویت دینى در خودمهارگرى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انگیزش هویت دینى دین اسلام خودمهارگرى نظارتگرى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۴۰۲
امروزه در روان شناسى، توانایى خویشتن در غلبه بر رفتارها، افکار، هیجانات، و تکانه هاى ناخواسته در قالب مفهومى به نام «خودمهارگرى» نمود یافته است. خودمهارگرى شرایط دستیابى به اهدافى را که افراد براى خود تعیین نموده و با قواعد و معیارهاى اجتماعى مطابق است فراهم مى نماید. هدف این مقاله، تبیین چگونگى تأثیر آموزه هاى دینى در خودمهارگرى در میان افرادى است که به هویت دینى دست یافته اند. هویت دینى از یک سو، به ویژگى هاى مشترک در میان پیروان یک دین اشاره داشته و از سوى دیگر، به تمایز دین داران نسبت به دیگر گروه هاى غیردینى توجه دارد. روش پژوهش، توصیفى تحلیلى بوده و محقق با بررسى، دسته بندى، و تحلیل آموزه هاى اسلامى در زمینه مهار خویشتن به یافته هاى ذیل دست یافته است: دین اسلام براى افرادى که هویت دینى را پذیرفته اند، با چهار شیوه، شرایط ارتقاى خودمهارگرى را فراهم مى نماید که عبارتند از: ارائه اهداف و معیارها، تعیین مصادیق مهار، ایجاد انگیزه مهار، و نظارتگرى بر رفتارها.
۹.

بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان در جمهوری آذربایجان

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تشیع شیعیان دین اسلام جمهوری آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۵ تعداد دانلود : ۹۹۱
ساختار مذهبی جمهوری آذربایجان و نوع نگاه مردم و نخبگان این کشور به اسلام، به ویژه آیین تشیع، محصول یک فرایند تاریخی بسیار پر فراز و نشیب است که بدون مطالعه و بررسی آن امکان درک صحیح و واقع بینانه از تحولات مذهبی و سیاسی جامعه کنونی جمهوری آذربایجان غیر ممکن است. درواقع شکل گیری و فعالیت احزاب اسلام گرا در بستر همین محصول تاریخی صورت پذیرفته است و از این رو بررسی سیر تحول اسلام در جمهوری آذربایجان می تواند به درک بهتر فضای سیاسی و مذهبی حاکم بر فعالیت های اسلام گرایان در این کشور برسد و همچنین نوع دیدگاه و رویکرد جریان های اسلام گرای آذربایجان به مقولاتی چون دین اسلام، آیین تشیع، نحوه تعامل و یا تقابل با نظام سیاسی حاکم، اهداف و آرمان ها و نیز نوع نگاه آنان به ایران به عنوان بزرگترین کشور شیعی جهان اسلام کمک شایانی نماید.
۱۰.

«نسبت» فلسفه سیاسی فارابی با تفکر یونانی، باور دینی و بحران زمانه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فارابی فلسفه سیاسی فلسفه یونانی دین اسلام بحران های زمانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۰ تعداد دانلود : ۱۶۰۴
افزون بر بررسی های تاریخی، سه خوانش از اندیشه سیاسی فارابی صورت پذیرفته است: یکی در نسبت اندیشه این فیلسوف با تفکر یونانی، دوم در نسبت میان فلسفه و دیانت و به ویژه دین اسلام و سوم، توضیح اندیشه فارابی در نسبت با بحران( هایی) که فارابی با آن روبه رو بوده است. بر این سه خوانش دو نقد وارد است: خوانش اول و دوم، خوانش هایی تفسیری هستند که عنصر هویت و تمایز «خود و دیگری» بر وجه علمی آنها سایه افکنده است و در نتیجه، هر پژوهشگری متناسب با صبغه هویتی خود، از یک سو، در جهت تبیین و شرح غلبه جهان بینی یونانی بر آرای فارابی یا درنوردیدن فضای یونانی تلاش کرده است و از دیگر سو، به نسبت تعلق یا عدم تعلق خاطر پژوهشگر به دین و دینداری، کوشیده است نسبت فلسفه او با دین و به ویژه نبوت و امامت اثبات یا رد شود. خوانش هایی نیز که در پی توضیح اندیشه فارابی بر اساس نظریه بحران هستند، با این نقد جدی مواجه اند که به رغم زمینه محور بودن، داده هایی کافی برای استناد در اختیار ندارند و بیشتر در حد گمانه زنی علمی شمرده می شوند. در این مقاله به دیدگاه هایی می پردازیم که نسبت فلسفه سیاسی فارابی را با «یونان»، «اسلام» و «بحران اجتماعی زمانه اش» بسط داده اند. پژوهش حاضر نه جامع است و نه مانع؛ بلکه تنها، گریزی به این بحث است که چه بسا بتوان خوانش موجّه تر و منسجم تری از اندیشه های فارابی ارائه داد که کمتر ایدئولوژیک و کمتر هویت مند و در مقابل، بیشتر مستند و منسجم باشد. چنین خوانشی می تواند جهان اسلام را در مواجهه با مشکلات و چالش های پیشِ رو یاری رساند.
۱۱.

چالش های اخلاقی، مذهبی، شرعی و حقوقی اتانازی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حقوق بین الملل بشر اخلاق پزشکی دین اسلام اتانازی مسائل شرعی قانونی مجازات اسلامی 1390

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲۱ تعداد دانلود : ۳۱۸۴
اتانازی، از جمله مسائلی است که از نظر جنبه های حقوقی، اخلاقی و شرعی چالش هایی را ایجاد کرده است . اتانازی بیانگر پایان دادن به زندگی بیمار لاعلاجی توسط پزشک یا اطرافیان وی به درخواست خودش یا بدون درخواست بیمار است که هدف آن رهایی بیمار از درد و رنج طاقت فرسا می باشد. برخی از موافقان اتانازی به اراده آزاد انسان ها استناد کرده اند و این که می تواند درباره سرنوشت خودش تصمیم بگیرد. خداوند به انسان عقل و شعور و اختیار تصمیم گیری داده است، ولی این امر بدین مفهوم نیست که حیات و فوت هر انسانی به دست خودش یا دیگری باشد؛ چون در قرآن به صراحت بیان شده است که کشتن یک انسان همانند کشتن تمام بشریت است. از طرفی علاوه بر تأکید بر صبر در سختی ها، به دلیل عدم حاکمیت انسان به روح و جسم خود و حرمت شدید قتل خود (خودکشی) و قتل دیگران از نظر آیات و روایات و هم چنین از نظر عقل و اخلاقی و ضرورت جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده به نظر می رسد اتانازی از نظر شرعی حرام است و از نظر قانونی قتل عمد می باشد. البته در برخی کشورها، اتانازی مجاز داشته است. در این مقاله با بهره مندی از روش عقیق توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی چالش های اخلاقی، دینی، شرعی و حقوقی اتانازی حتی از منظر اسناد حقوق بشری هستیم.
۱۲.

جامعه شناسی تاریخی فرقه ضاله بهائیت، با تکیه بر بسترهای اجتماعی و فکری شکل گیری این فرقه در ایران دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران مهدویت بهائیّت فرقه دین اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۷ تعداد دانلود : ۸۶۱
هر چند مسلک شیخیه از نظر اعتقادی هیچ گونه ارتباطی با بابیت و بهائیت ندارد، ولی ارائه عقاید و آموزه هایی متفاوت و خارج از چهارچوب های مقبول شیعی زمینه و بستر لازم فکری و فرهنگی را برای ادعاهای دروغین سید علی محمد شیرازی فراهم کرد. سید علی محمد بر مذهب شیخ احسائی بود و بنیان بسیاری از دعاوی اولیه خویش را بر آموزه های شیخیه نهاده است. شیخ احسائی از شاگردان سید کاظم رشتی رهبر وقت مسلک شیخیه بود. با توجه به اهمیت دعاوی این دو تن، میرزا حسینعلی نوری ملقب به بهاءاله نیز برای شکل گیری هسته اولیه نهضت بابیت، شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی را «نورین نیرین» لقب می دهد و آن ها را مبشران ظهور خود و باب می خواند و نخستین گروندگان به بابیه همه از پیروان و طرف داران شیخیه به شمار می رفتند. در طی شش سال ادعاهای باب تا اعدام او در ایران شاهد وقایعی مانند شورش قلعه طبرسی و فتنه های زنجان و نیریز هستیم که عاقبت حکومت قاجار را مجاب به اعدام باب و مجازات بابیان می کند. این فرقه در ایران و در برخی دیگر از نقاط جهان از زمان قاجر تا کنون ریشه دوانیده است. فرقه بهائیت با بهاءاله تأسیس و توسط عبدالبهاء و شوقی افندی توسعه و ترمیم یافت. فرقه بهائیت با وجود برخی شعارهای آرمان گرایانه در عمل بسیار ناشیانه و سرکوب گرایانه عمل می کنند و تمام اعضا مانند یک فرقه در خدمت سرکردگان و تحت امر آن ها هستند.
۱۳.

نقش فرهنگ مقاومت در امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایران

کلیدواژه‌ها: هویت فرهنگ امنیت جهاد مقاومت مردم دین اسلام استکبارستیزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸۲ تعداد دانلود : ۴۰۴۹
فرهنگ با ابعاد مختلف زندگی انسان ها پیوند خورده و در زمینه های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و غیره تعریف هایی از فرهنگ شده است. امام خمینی (ره) فرهنگ را کارخانه آدم سازی می داند. در نگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، فرهنگ از چنان اهمیتی برخوردار است که با سرنوشت اجتماعی ملت ها گره خورده است. یکی از مهم ترین و مؤثرترین عوامل برقراری وفاق، اقتدار و ارتقای ضریب امنیت «مشارکت» در صحنه های گوناگون ملّی است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی در صدد تبیین نقش فرهنگ مقاومت در امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس فرهنگ مقاومت یکی از موضوعات بنیادین ساختار سیاسی ایران محسوب می شود. اسلامیت، جمهوریت، حاکمیت، استقلال، امنیت، تمامیت ارضی، افتخارات ملی، عدالت و رفاه و از همه مهم تر کیان اسلام و تشیع در جهان، محور های اصلی منافع ملی انقلاب اسلامی ایران را تشکیل می دهند که همواره در جبهه تقابل انقلاب با دنیای استکبار قرار داشته است. فرهنگ مقاومت و پایداری با بهره گیری از مولفه هایی هم چون؛ استکبار ستیزی، روحیه جهادی و احیا و تقویت هویت دینی می تواند ما را در مقابله ها با ناتوی فرهنگی یاری نموده و افق روشنی جهت رسیدن به امنیت پایدار برای ملت مسلمان ایران باشد.
۱۴.

شناسایی و تبیین نقش والدین در نهادینه سازی نماز در خانواده از منظر اسلام

کلیدواژه‌ها: نماز والدین خانواده دین اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۲ تعداد دانلود : ۲۳۷۹
پدیده نمازگریزی یکی از مسائل عبادی و فرهنگی امروز جامعه اسلامی است که بنا به نتایج تحقیقات از مهمترین عوامل آن کم توجهی و حتی بی توجهی برخی از خانواده ها به پرورش دینی فرزندان است. گستره این عوامل به حدی است که اقامه فریضه الهی «نماز» در خانواده ها کم رنگ تر شده است. خانواده بعنوان عنصری بنیادی و تأثیرگذار، در تربیت معنوی و ترویج فرهنگ نماز، نقش اساسی دارد. در این میان از راهکارهای مطمئن جهت احیاء و نهادینه سازی فرهنگ نماز در خانواده، تأمل در آیات قرآن کریم و روایات وارد شده از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) است. این مطالعه با هدف «شناسایی و تبیین نقش والدین در نهادینه سازی نماز در خانواده از منظر اسلام»، انجام یافته است. مطالعه حاضر به روش کتابخانه ای- اسنادی، در رابطه با الگوها و نحوه کاربرد راهکارهای مکتب اسلام برای والدین در خانواده، جهت نهادینه سازی فرهنگ نماز با ایجاد تغییر و اصلاح در ابعاد؛ «دانشی-شناختی، نگرشی- عاطفی و رفتاری-عملکردی» اعضای خانواده انجام یافت. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که راهکارها و جهت دهی های دین اسلام الگویی کامل برای والدین جهت تسهیل در نهادینه سازی فرهنگ نماز از طریق تغییر و اصلاح در سه حوزه؛ شناختی، نگرشی و رفتاری اعضای خانواده می باشد.
۱۵.

روش های تبلیغ دین اسلام و جلوگیری از تبلیغ ضد دینی در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین اسلام روش های تبلیغ تبلیغ ضد دینی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۷۲
عصر حاضر مواجه با بسیاری از رسانه های جمعی و البته فضاهای مجازی با تنوع و قابلیت های گوناگون است. ارتباط گرفتن در دهکده جهانی اکنون و تبادل نظر و در کنار آن ارائه فرهنگ ها و تبلیغات غلط و غرض ورزانه درباره جناح، گروه، اشخاص و به طور خاص دین، بسیار رایج و قابل دسترس است. آن چه که همیشه مورد هجمه و آسیب بوده است، فرهنگ و متن اصلی دین و باورهای الهی است که در فضای مجازی نیز دستخوش آسیب و تبلیغات ضد دین شده است. عرفان های نوظهور، پدیده داعشیسم و بسیاری از شبکه ها و گروه های شبه دین با تغییر ظاهر و پوسته دین آن را به صورتی دیگر به جهانیان- مخصوصاً- جوانان نشان داده اند، و در این میان هجمه و آسیبی که به دین اسلام وارد می کنند، قابل توجه است؛ در چنین وضعیتی، فضای مجازی باید بتواند با راه اندازی شبکه ها، گروه ها و لینک های صحیح ترویج فرهنگ اسلام و ارائه صحیح از تفاسیر و منابع قرآنی، چهره واقعی دین مبین را نشان داده و همزمان با تبلیغات ضد دینی مبارزه کند. پژوهش حاضر تلاش نموده است ابتدا با بیان آسیب های وارده به فرهنگ و باور مذهبی از طریق شبکه های اجتماعی و خطرات آن برای نسل جوان، روش برخورد با چنین فضاهایی را تبیین نموده و سپس با ارائه راهکارهای مناسب، تبلیغ صحیح دین در این فضاها را ارائه و روش صحیح استفاده از این فضا در راستای فرهنگ دینی را به جوانان آموزش دهد.
۱۶.

مفهوم شناسی آز در حماسه های پس از شاهنامه با تاکید بر کوش نامه و فرامرزنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آز کوش نامه فرامرزنامه دین اسلام حکمت خسروانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۵ تعداد دانلود : ۵۵۲
از یکی از مفاهیم حکمت عملی است که در پندار و گفتار و کنش ادمیان اشکار می شود. این مفهوم در ادبیات کلاسیک ایران در انواع و قالب های مختلف ادبی به شکل های روایی و غیرروایی بازنمایی شده است. شعر حماسی ایران به سبب ساختار روایی و توجه به کنش قهرمانان و ضدقهرمانان، با دقت بیشتری این مفهوم را نشان داده است. درباره بازتاب مفهوم از در ادبیات حماسی، بیشترین توجه پژوهشگران به شاهنامه بوده است و به حماسه های پس از شاهنامه توجه ویژه ای نداشته اند. ازاین رو در این جستار سعی می شود با روش توصیف و تحلیل، خاستگاه مفهوم از و چگونگی بازنمایی ان در ساختار روایی دو منظومه پهلوانی پس از شاهنامه ( کوش نامه و فرامرزنامه ) در سه حوزه مفهوم شناسی و شیوه بیان و کنش مندی قهرمانان و ضدقهرمانان تبیین شود. مضمون از در هر دو منظومه جلوه گری دارد؛ اما در کوش نامه از اغاز تا فرجام، مضمونی حاکم است و در فرامرزنامه نسبت به کوش نامه ، حضور کم رنگ تری در جهان روایت دارد. پیوند حکمت خسروانی و اسلامی در تبیین مفهوم از در هر دو منظومه کاملاً نمایان است. گویندگان سخن درباره از و ازمندی در هر دو منظومه به راویان و قهرمانان تقسیم می شوند.
۱۷.

چیستی فلسفه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۵۲۶
موضوع پژوهش حاضر، وجه نام گذاری بخشی از فلسفه ها یا بخشی از تحقیقات فلسفی به فلسفه ی اسلامی است. هرچند در وجه نام گذاری می توان به کم ترین مناسبت بسنده کرد، لیک در این پژوهش کوشش می شود تا برای این نام گذاری وجه قابل توجهی به میان آورده شود. بدین ترتیب، این وجه بر قانونی در باب تعریف قرار داده می شود: همان طور که تعریف باید جامع و مانع باشد و به یکسان افراد خود را زیر پوشش قرار دهد و به یکسان غیر افراد خود را کنار بگذارد ملاک حاضر در نام گذاری واقع شده نیز بتواند جامع فلسفه های اسلامی باشد و نیز فلسفه های دیگر را بیرون از خود قرار دهد. در این راستا، فرضیه هایی پیش گذارده می شوند که در میان آن ها، فرضیه ای مقبول قرار گرفته که در عین استیفای قانون یاد شده حامل این امکان است که بر محتوای آن افزوده شود؛ محتوایی که به منزله ی فصل مقوم به کار آید
۱۸.

بررسی، تبیین و تحلیل دیدگاه متونِ آخرالزمانی زردشتی نسبت به جنبش های ایرانی ضدخلافت در سده های دوم و سوم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین زردشتی متونِ آخرالزمانی دین اسلام زردشتیان پایان جهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۴۱۶
در بررسی دوره های مختلف تاریخ ایران، سده های اول تا سوم هجری به دلیل تحولات و دگرگونی های عمیق جامعه ایرانی، حضور گسترده اعراب در سرزمین های ایران شهر، مواجهه دو جهان بینی زردشتی و اسلامی و شیوه های مقاومت و پایداری جامعه نسبت به تسلط اعراب، اهمیت زیادی دارد. در این دوره، دین زردشتی از جایگاه غالب و مسلط گذشته تنزل یافت و دین اسلام با گسترش تدریجی جای آن را گرفت؛ بنابراین، صیانت از وحدت درونی جامعه زردشتی به دغدغه مؤبدان تبدیل شد که بازتاب آن را در متون آخرالزمانی زردشتی دیده می شود. بر اساس این، پایداری در برابر اعراب، جنبه های سیاسی و خشن ابتدایی خود را کنار گذاشت و در قالب حفظ یکپارچگی دینی و اجتماعی زردشتیان و تمرکز بر موضوع پایانِ جهان و رستگاری روحانی، به حیات خویش ادامه داد. در این چارچوب، بروز جنبش های ایرانی که عمدتاً در سده های دوم و سوم هجری بر ضد دستگاه خلافت رخ دادند و ماهیت غیرزردشتی داشتند، بدعت و چالشی خطرناک برای هویت اجتماعی زردشتیان تلقی شدند و متونِ آخرالزمانی زردشتی، آنها را نقد و نکوهش کردند. در این پژوهش تلاش شده است با شیوه ای توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از شواهد مکتوب برجای مانده تا سده یازدهم میلادی، تحولات جامعه ایرانی در سده های نخستین اسلامی از منظر جهان بینی زردشتی بررسی شوند.
۱۹.

ظرفیت شناسی مردم سالاری دینی در اندیشه متفکران اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مردم سالاری دینی مردم دین اسلام اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۳۲۷
یکی از مصادیق حکومت اسلامی، مردم سالاری دینی، با تکیه بر عناصر کلیدی دین اسلام و مردم است. مردم سالاری دینی با قرار گرفتن در مظروف اندیشه های متصور شیعه و سنی، قابلیت شکل پذیری های مختلفی دارد. در ایران، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از اشکال آن طرح و محقق شده است و می تواند الهام بخش همگرایی امت مسلمان در راستای زمینه سازی تشکیل «امت واحده اسلام» باشد. چنانچه مؤلفه های اصلی تحقق مردم سالاری دینی را در مقولاتی نظیر حاکمیت، مردم، پیوند دین و سیاست، عقل، رهبری و عدالت بدانیم، می توانیم با بازشناسی اندیشهه متفکران اهل سنت، عناصر اصلی حکومت اسلامی را شناسایی کنیم و به بررسی این موضوع بپردازیم که اندیشه سیاسی اندیشمندان اهل تسنن قابلیت تحقق بخشی تشکیل حکومت اسلامی بر مبنای مدل مردم سالاری دینی جهت تبدیل شدن به الگو را دارد. سؤال این مقاله عبارت است از اینکه: «آیا با تکیه بر اندیشه سیاسی اهل تسنن امکان استخراج الگوهای مختلف مردم سالاری دینی وجود دارد؟» فرضیه مورد نظر آن است که «در اندیشه سیاسی اندیشمندان اهل تسنن ظرفیت های اولیه جهت تدوین الگوی مردم سالاری دینی وجود دارد». این تحقیق از نوع تحقیقات کیفی و با روش توصیفی- تحلیلی است. نوع تحلیل این مقاله، درون متنی بر اساس نمونه هایی از معاصران اهل تسنن است. روش گردآوری مطالب، مطالعه کتابخانه ای است.
۲۰.

شناسایی و رتبه بندی ارزش های اخلاقی در حسابرسی از دیدگاه اسلام با رویکرد TOPSIS فازی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: ارزش های اخلاقی حسابرسی دین اسلام منطق فازی TOPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۳۴۸
اخلاق حسابرسی از مهم ترین عواملی است که موجب حفظ کیان و کرامت حرفه حسابرسی می شود. امروزه انتظارات جامعه از حرفه حسابداری و حسابرسی افزایش یافته است. افزایش این انتظارات، حسابداران رسمی را ملزم می کند خدمات حرفه ای خود را در قالب حسابرسی اخلاقی ارائه دهند. در این راستا، این پژوهش با مرور ادبیات و نظرخواهی از هفت حسابرس خبره و استفاده از رویکرد TOPSIS فازی، پانزده ارزش اخلاقی را در حسابرسی از دیدگاه اسلام شناسایی و رتبه بندی کرده است. نتایج نشان داد از دیدگاه خبرگان حسابرسی، استقلال مهم ترین ارزش در حرفه حسابرسی است. با مرور ادبیات معلوم شد در صورت نادیده گرفتن استقلال، دیگر ارزش ها هم بی معنا می شوند. همچنین، بعد از استقلال، بی طرفی، صداقت، عینیت گرایی و حقیقت طلبی نیز اهمیت دارند؛ درحالی که احترام به اشخاص، خیرخواهی و اعتماد در حسابرسی از اهمیت چندانی برخوردار نیستند. در نهایت، این نتیجه به دست آمد که رعایت ارزش های اخلاقی اسلام در حسابرسی، موجب موفقیت در این حرفه می شود.