مطالب مرتبط با کلیدواژه

مدیریت اسلامی


۱.

پاره ای از ویژگی های فردی و جمعی کارکنان و مدیران و نقش آن در رهبری سازمان از نظر اسلام و دیگران

نویسنده:
منبع: دانش مدیریت ۱۳۷۷ شماره ۴۱و۴۲

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی اخلاق فردی اخلاق اجتماعی مدیریت سازمان صفات مدیر مدیریت اسلامی مدیریت اقتضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۶۴
در این مقاله پس از اشاره به اهمیت و نقش نظریه پردازی در مسایل علوم انسانی توسط متخصصان به نقش و اهمیت شناخت و توجه به پاره ای از خصوصیات فردی و جمعی کارکنان و صفات مدیر برای مدیریت بهتر سازمان اشاره می شود. در جای جای این مقاله ضمن استناد به نظرات صاحبنظران به آیات و روایات و سیره اسلامی توجه داده شده است.
۲.

چیستی مدیریت اسلامی در بوته نقد

نویسنده:
منبع: دانش مدیریت ۱۳۷۹ شماره ۵۱

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی نظام اسلامی رابطه علم و دین دانش و مدیریت قید احترازی قدی تاسیسی فقه مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۰ تعداد دانلود : ۱۱۶۲
اداره کردن دیگران با رویکردی ارزشمدارانه چه در سطح سازمان و چه در جامعه برای نظامی که هویت و مشروعیت خود را از ایدئولوژی خویش می گیرد و نام جمهوری خود را با پسوند "اسلامی" مزین می کند،امری حیاتی و مهم به شمار می رود. از آنجا که در طوی تاریخ 1400 سال گذشته برای اولین بار و به طور گسترده حکومتی این چنین پا به عرصه زمامداری گذاشته است لذا ضعف ها و کاستی های جدی در راستای تئوریزه کردن چنین امری به چشم می خورد. دشواری کار از آنجاست که دیگر این فقط حوزویان و علمای دین نیستند که به تنهایی بتوانند بار این کار دشوار را بر دوش بگیرند، چنانکه این امر ماهیتی میان رشته ای داشته و در نهایت به مقوله بسیار مهم و پیچیده"رابطه علم و دین" باز می گردد. مباحثی که تاکنون در این زمینه مطرح گردیده اند غالباً غیر شفاف، سطحی و فاقد جامعیت بوده اند. لذا ما در این مقاله به "شیوه های سقراطی" با مساله برخورد کرده و با طرح سؤالات پی در پی در قبال مباحث مطروحه در این زمینه، سعی در تعمیق بیشتر مساله و دست یابی به "چالش اصلی" و تحریر محل نزاع می ناییم. به نظر می رسد ابتدایی ترین سؤال (و شاید هم اصلی ترین آن) میباید پیرامون چیستی مدیریت اسلامی باشد. مقاله حاضر با طرح سؤالاتی پی در پی نسبت به تعاریف مختلفی که تاکنون از مدیریت اسلامی ارائه گردیده است سعی در شفاف سازی،تعمیق و جامع نگری پیرامون آن کرده و در نهایت خود به ارائه تعریفی در این زمینه می پردازد.
۳.

تحلیل محتوای ادبیات مدیریت اسلامی با تاکید بر آثار منتخب

نویسنده:
منبع: فرهنگ مدیریت ۱۳۸۴ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: مدیریت رویکرد تاریخی تحلیل محتوا نظریه مدیریت اسلامی رویکرد روایی رویکرد تطبیقی مقایسه ای رویکرد ادبی و اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷۸ تعداد دانلود : ۱۱۱۱
حوزه مدیریت عرصه جولانگاه نظریه ها،تئوریها،دسته بندیها،مدلها،بنیادها،تحلیلها،بررسی ها و نقدها و ارائه افکار و اندیشه های بزرگ و تحول آفرین است که اغلب این نگاهها با توجه به مقوله زمان و مکان عرضه می گردد. در این مقاله تلاش گردیده است تا با توجه به پیشینه نظری تحقیق و با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی 20 اثر مدیریتی با موضوع و رویکرد مدیریت اسلامی پرداخته شود. یافته های این پژوهش و نتایج حاصله منتهی به چهار نمونه از چهارچوبهای اداراکی گردیده که در حقیقت بر مبنای محتوای کتابهای مورد مطالعه طراحی و ارائه گردیده است و با مراجعه به این آثار میتوان این الگوهای مفهومی را بهتر درک نمود. اضافه بر این سعی شده است نگرشهای متفاوت به مقوله مدیریت اسلامی از منظرگاههای روایی،آیات،اخلاق،تطبیق و تحلیل مورد بررسی قرار گیرد و از عوامل مهم پرداختن به این مهم تنوع،تعدد و تحلیل های متفاوت منابع مدیریت اسلامی طی 2 دهه اخیر است .این پژوهش با هدف توسعه های کاربردی و با روش تحلیل محتوا و با رویکرد به انتخاب آثار شاخص این دو دهه صورت پذیرد.
۴.

‌مطالعه تطبیقی مدیریت اسلامی و مدیریت رایج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی -پژوهش های مدیریت در ایران ۱۳۸۳ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: مطالعه تطبیقی مدیریت اسلامی انسان و سازمان مدیریت رایج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹۱ تعداد دانلود : ۱۵۹۵
"هدف این مقاله مقایسه بین مدیریت اسلامی و مدیریت رایج و معمول است. به منظور نیل به این هدف دو سؤال پژوهشی مطرح می‌شود: سؤال اوّل: تفاوت پیش فرضها، پیش نیازها و زمینه‌های اساسی مدیریت اسلامی و مدیریت رایج و معمول چیست؟ سؤال دوّم: تفاوت مدیریت اسلامی و مدیریت رایج و معمول چیست؟ نوع این تحقیق بنیادی – کتابخانه‌ای و روش آن نظری- تحلیلی است. ابتدا به منظور پاسخ به سؤال پژوهشی تفاوت معرفی انسان از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب به اختصار بیان می‌شود؛ سپس سازمان از دیدگاه مدیریت رایج و مدیریت اسلامی معرفی خواهد شد. به منظور پاسخ به سؤال پژوهشی دوّم و مقایسه مدیریت اسلامی و مدیریت رایج و معمول، موارد زیر مطالعه می‌شوند: الف) مقایسه مفاهیم مدیریت و رهبری رایج و معمول با مفاهیم مدیریت اسلامی؛ ب) مقایسه اهداف مدیریت رایج و معمول با اهداف مدیریت اسلامی؛ پ) مقایسه ماهیت مدیریت رایج و معمول با ماهیت مدیریت اسلامی؛ ت) مقایسه اصول مدیریت رایج و معمول با اصول مدیریت اسلامی؛ ث) مقایسه ویژگیهای مدیران معمول و مدیران اسلامی؛ ج) مقایسه اجمالی مدیریت اسلامی و مدیریت رایج و معمول."
۶.

رهبری بصیر در اسلام

نویسنده:
منبع: کمال مدیریت ۱۳۸۴ شماره ۸و۹

کلیدواژه‌ها: انسان کرامت مدیریت اسلامی بصیرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۷۵
کرامت انسان ها در بعد مادی و معنوی از اصول بینادی انسان شناسی اسلام است . بصیرت دهی به انسان ، چه در سطح نظام و چه در سطح سازمان ، یکی از اصول تکریم معنوی انسان ها از منظر مدیریت اسلامی است . بصیرت دهی شامل اطلاع رسانی روشن و سازنده نسبت به مسائل مادی و معنوی مبتلا به افراد و تبیین معیارهای عقلی و شرعی در حل آنها است . در این مقاله پس از بررسی واژه « بصیرت » در لغت و اصطلاح قرآن ، مستندات اصل بصیرت مرور گردیده و سپس الگوهای رهبری در اسلام ارائه خواهد شد .
۷.

شرح صدر در مدیریت اسلامی

نویسنده:
منبع: نخل شهداد (مدیریت در اسلام) ۱۳۸۷ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی شرح صدر صعه صدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۶
مدیریت یکی از مهمترین متغیرها و عوامل کلیدی در روند رشد و توسعه هر جامعه ای است که در پرتو آن استفاده بهینه از منابع و انسانی صورت گرفته و بهره وری مطلوبی را بدنبال خواهد داشت. همه مکتب ها ائم از مکتب های مدیریت یا مکتب های فلسفی و اجتماعی اذعان دارند که بشر برای ادامه ...
۹.

نوع شناسی مطالعات مدیریت اسلامی به عنوان یک دانش میان رشته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی ۱۳۸۸ شماره۴

کلیدواژه‌ها: علم علم دینی مدیریت اسلامی نوع شناسی دانش میان رشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۹ تعداد دانلود : ۹۶۸
در مقاله حاضر، پس از ارایه تعریف از علم و دین و تشریح رابطه آنها، «علم دینی» و رویکردهای مختلف نسبت به آن تشریح می شوند. در ادامه، ضمن تبیین حوزه بحث علم دینی، جایگاه ارزش ها در علوم مورد توجه قرار گرفته و روش های ارزش محور کردن علوم (تکنیک تهذیب علوم و بومی سازی) مورد اشاره واقع می شوند و میان رشته ای بودن مدیریت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.بخش اصلی مقاله، به تشریح ابعاد و زوایایی می پردازد که آثار منتخب از میان کتاب های مدیریت اسلامی بر مبنای آنها تجزیه و تحلیل می شوند. در یک بررسی اجمالی مشخص شد حدود 70 جلد کتاب در این زمینه تالیف شده که در این مقاله 13 کتاب مورد بررسی قرار می گیرد. در بررسی فراتحلیلی مقاله، از چهار بعد به این منابع پرداخته می شود که شامل بررسی محتوایی و موضوعی، بررسی روش شناختی، بررسی منابع مورد استفاده و در نهایت بررسی مولفان و نویسندگان می شود. علم، دین، علم دینی، مدیریت اسلامی، نوع شناسی، دانش میان رشته ای
۱۰.

بازپردازی مفهوم انضباط کارکنان: رویکردی قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی-پژوهش های مدیریت در ایران دوره چهاردهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۶۸

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی طبقه بندی گونه شناسی مفهوم پردازی رفتارکارکنان انضباط کارکنان انضباط تعالی بخش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت منابع انسانی
تعداد بازدید : ۳۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۵۳۸
موضوع انضباط کارکنان یکی از مسائل اساسی در مدیریت منابع انسانی است که به طور عمده بر کنترل و یا پیشگیری از رفتار نادرست کارکنان در سازمان تأکید دارد. سه گونه انضباط سنتی، تدریجی و مثبت، ناشی از همین تلقی رایج از انضباط است. در گونه سنتی به مدیران این مجوز داده می شود که در صورت بروز رفتار نامناسب از کارکنان، بلافاصله با ایشان برخورد کنند. در حالی که در گونه تدریجی بر برخورد مرحله ای تأکید شده است. در گونه مثبت انضباط، هرگونه تنبیه نفی شده و تنها اقدام مثبت توصیه می شود. در این مقاله، ضمن بررسی ریشه های نظری هر یک از گونه های مذکور در علم الاجتماع، گونه ای نو و مبتنی بر دیدگاه اسلامی مفهوم پردازی شده است. راهبرد پژوهش کیفی بوده و بر اساس مطالعات کتابخانه ای ساختاربندی شده است که در آن از روش های تحلیلی در طبقه بندی گونه های انضباط کارکنان بهره برداری شده است. به این ترتیب تلاش شده ضمن احصای گونه های موجود انضباط به مثابه گونه های ایدئال در دانش مدیریت، سازه های مبنایی آن ها بر اساس ادبیات علوم اجتماعی بازشناسی شود. دوگان هستی شناسی مبتنی بر دنیاگروی و یا آخرت گروی و اصالت فرد و یا جامعه، حداقل چهارگونه رویکرد به انضباط کارکنان را بازپردازی می کند. در نهایت این که گونه ایدئال انضباط تعالی بخش بر اساس آیات قرآنی، برای ساخت مفهوم انضباط تبیین شده است.
۱۱.

آسیب شناسی پژوهش­های انجام شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فرا ترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت دولتی سال دوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی مدیریت اسلامی فرامطالعه فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶۴ تعداد دانلود : ۲۳۴۷
پژوهش، زیربنای شکل­گیری مقوله مدیریت اسلامی به عنوان اساس مدنظر اداره کشور و یکی از مهم ترین عوامل رسیدن به سند چشم­انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 ه. ش. است. هدف اساسی این پژوهش پی­بردن به دلایل ضعیف عمل کردن پژوهش­های انجام شده در زمینه مدیریت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران طی سه دهه گذشته است. شناسایی عوامل اساسی و تعیین­کننده در کاربردی بودن پژوهش­ها در زمینه مدیریت اسلامی در آینده­ای نزدیک جزو پژوهش­هایی است که انجام آن اجتناب ناپذیر است. اولین گام در این راستا آسیب شناسی پژوهش­ها انجام گرفته در زمینه مدیریت اسلامی است که پژوهش حاضر نیز با هدف شناخت وضع موجود پژوهش­ های گذشته و با استفاده از روش کیفی فراترکیب صورت گرفته است. ابزار پژوهش ، اسناد و مدارک گذشته در این زمینه است که جمعاُ تعداد 35 پژوهش را شامل می­شود. شیوه تحلیل داده­ها براساس کدگذاری باز است. نتایج بیانگر این است که 28 آسیب­های (کد) شناسایی شده در 6 عامل اصلی ساختاری، سیاستگذاری، روش شناختی، فرهنگی، انسانی و انگیزشی قابل طبقه­بندی هستند. در پایان براساس یافته­های پژوهش پیشنهادهای لازم ارائه شده است
۱۲.

ادراکات مدیران و صاحب نظران دانشگاهی در خصوص مؤلفه های مدیریت اسلامی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت دوره ۸، ۱۳۹۰ شماره ۸ (ویژه نامه ی مدیریت خدمات بهداشتی درمانی)

کلیدواژه‌ها: ادراکات مدیران مدیریت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۸ تعداد دانلود : ۶۳۵
مقدمه: مدیریت مهم ترین عامل تداوم حیات و استمرار موفقیت سازمان ها است و مدیران نقشی بسیار مهم و تعیین کننده را در رشد و بالندگی و پیشرفت هر سازمان به عهده دارند. در منابع دینی نیز از اهمیت مدیریت و مدیران شایسته، مطالب بسیاری می توان یافت. هدف از این تحقیق، شناسایی نظرات و ادراکات مدیران و صاحب نظران دانشگاهی در خصوص مؤلفه های مدیریت اسلامی بود. روش بررسی: روش انجام این تحقیق از نوع کیفی با تحلیل محتوای موضوعی بود. شرکت کنندگان در این تحقیق 14 نفر از دانشگاهیانی بودند که در زمینه ی مباحث تحقیق دارای تجربه و یا تألیفاتی بودند. ابزار انجام این تحقیق مصاحبه بود که پس از انجام مصاحبه ها و به حد اشباع رسیدن موارد تحقیق، مصاحبه ها متوقف شد و مفاهیم اصلی از میان مصاحبه ها استخراج شد. یافته ها: حکومت اسلامی برای احیای دین و تأمین آرامش و امنیت اجتماعی و احقاق حقوق مردم بنا شده است، نه برای زورگویی و ...؛ بنابراین، در نظام اسلامی، مدیر باید با توجه به منزلت های انسانی، مسایل ارزشی و وضع قوانین و مقررات هماهنگ با احکام الهی مدیریت کند. در مدیریت اسلامی، ارزشیابی، وحدت و هماهنگی، سعه ی صدر، مشورت، ارتباط مدیر با مردم و ... از جایگاه ویژه ای برخوردار است. لازمه ی حکومت و مدیریت اسلامی، رحمت، محبت و مهربانی به شهروندان است. نتیجه گیری: مدیریت اسلامی شیوه ی مدیریت خاصی است که برگرفته از آموزه های دین مبین اسلام است و مهم ترین ویژگی شیوه ی پیش گفت آن است که هدف وسیله را توجیه نمی کند، چراکه هدف آن مقدس می باشد و برای رسیدن به این هدف باید به آموزه های اسلامی توجه شود.
۱۳.

انضباط تعالی بخش کارکنان:رویکردی اسلامی به مفهوم انضباط در سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی نظریه پردازی انضباط مثبت مفهوم سازی انضباط کارکنان انضباط تعالی بخش کارکنان انضباط تدریجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۵ تعداد دانلود : ۷۸۷
دریافت مفهومی دقیق و نزدیک به آموزه های اسلامی از انضباط کارکنان بر اساس مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی و کشف ابعاد و اصول حاکم بر نظام انضباطی اسلامی، مسئله ای است که در این پژوهش بدان پرداخته شده است. در این مقاله با رویکردی کیفی و با استفاده از روش گونه شناسی و روش تدبر در آیات قرآن کریم، ضمن احصاء گونه های نظری موجود انضباط کارکنان، گونه ای نو و مبتنی بر دیدگاه اسلامی با عنوان انضباط تعالی بخش کارکنان، از دل 2150 آیه و 4150 مضمون مرتبط با آن ها، مفهوم پردازی شده است. انضباط تعالی بخش کارکنان، در عرض رویکرد سنتی، تدریجی و مثبت به انضباط کارکنان، منبعث از مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی اسلامی و ساخت یافته بر اساس 95 اصل در ابعاد رهبری، ایمان و اخلاق، افراد، تربیت، قانون و مقررات، نظام تشویق و تنبیه، فرهنگ و جامعه است. انضباط تعالی بخش کارکنان بر مقولاتی همچون فطری بودن تمایل انسان به نظم و انضباط، وجود نظم و غایت مداری در عالم هستی و همنوایی نظام های قانون گذاری (تشریع) با قانون خلقت و فطرت تاکید داشته و رهبری و مدیریت الهی را ضامن ایجاد انضباط در فضایی مبتنی بر آموزش و تربیت، محبت و برادری در روابط بین افراد، سازمان ها و جامعه می داند. در نگاه اسلامی دنیا فقط محل حسابرسی و تشویق و تنبیه افکار، گفتار و اعمال افراد نیست و همه آن ها به دقت در نظام حسابرسی و معاقبه الهی در جهان آخرت بررسی خواهند شد.
۱۴.

روش شناسی راهبردهای تدبر در قرآن کریم: استقرایی از پژوهش های میان رشته ای مدیریت اسلامی در دهه اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: روش شناسی روایی مدیریت اسلامی طرح پژوهشی مطالعات میان رشته ای روش تدبر در قرآن روش تفسیر قرآن راهبرد پژوهش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶۴ تعداد دانلود : ۹۵۷
مطالعات میان رشته ای با تاکید بر علوم اسلامی، عرصه ای است که طی سال های گذشته، توجه بسیاری از دانشمندان و محققان را جلب کرده است. البته، یکی از مسائل عمده برای محققانی که وارد این عرصه شده اند، روش و فرایند پژوهش است. معرفی و تبیین روشی متقن و اتکاپذیر در پژوهش های میان رشته ای مدیریت اسلامی با تاکید بر منبع غنی و ارزشمند قرآن کریم، هدف اصلی این پژوهش است. بدین منظور، ضمن بررسی اجمالی مفاهیم تدبر و تفسیر قرآن و روش ها و گرایش های عمده تفسیری در علوم قرآنی، مطالعات میان رشته ای مدیریتی با صبغه قرآنی طی دهه اخیر، بررسی و راهبردهای پژوهش تدبر در قرآن، با تاکید بر پژوهش های مدیریتی تبیین شد. راهبردهای پژوهش تدبر در قرآن شامل راهبرد آیه محور، راهبرد سیاق محور، راهبرد سوره محور، راهبرد داستان محور و راهبرد مسئله محور است که به نحو استقرایی از دل پژوهش های مدیریت اسلامی دهه گذشته، استخراج شده اند. هر یک از راهبردهای مذکور، کارکردها، فرایند و نقاط قوت و ضعفی دارد که در این مقاله، بدان ها توجه شده است. بدین ترتیب، می توان ادعا کرد که راهبرد تدبر در قرآن، فرآیند واحدی ندارد بلکه بر اساس هدف و مسئله پژوهش، تسلط و مهارت و زمانِ در اختیار پژوهشگر می توان راهبردهای متمایزی را استخدام کرد. نهایتاً اینکه اعتبار پژوهش های تدبر در قرآن، موضوعی است که در این مقاله با تاکید بر دو محور اتقان و افاده و سوالات متناظر و روش های ارزیابی آنها، بررسی شده است.
۱۵.

مدل لاکاتوش-کوهن، به مثابه مدلی روش شناختی جهت نظریه پردازی در مدیریت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا مدیریت اسلامی پارادایم مطالعات میان رشته ای کثرت گرایی روش شناختی مطالعات رشته ای حصرگرایی روش شناختی برنامه پژوهشی لاکاتوش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۸ تعداد دانلود : ۷۹۷
مسئله جدی و بنیادین در مطالعات علوم انسانی، خصوصاً مطالعات تلفیقی، مشخص و منقح نبودن مدل روش شناختی جامع است، به طوری که بتوان با آن، نظریه های منفرد حوزه های تلفیق را به مثابه ساختار منتظمی، مرتبط و منسجم کرد. در این مقاله با تبیین مانع روش شناختی -به عنوان مهم ترین مانع در توسعه علوم انسانی- مطالعات میان رشته ای خصوصاً در علوم انسانی، آسیب شناسی می شود و با بیان اینکه مهم ترین آسیب، «حصر گرایی روش شناختی» است، «کثرت گرایی روش شناختی» در چارچوب مطالعات میان رشته ای، به عنوان راه حل برون رفت از این مشکل، عرضه می شود. نتیجه این راه حل یابی، طراحی مدل مفهومی تلفیقی به روش کتابخانه ای است. مدل تلفیقی لاکاتوش-کوهن به مثابه مدلی روش شناختی، کمک می کند که تناسب و ترابط حوزه مطالعات اسلامی و حوزه مدیریت رایج، بهتر درک شود و زمینه نظریه پردازی در مطالعات میان رشته ای مدیریت اسلامی فراهم آید. فرضیه اصلی این مقاله، به منظور تبیین مدلِ مفهومیِ تلفیقیِ عرضه شده، این است که عموم مطالعات مدیریت اسلامی، جزء گرایانه و بدون برنامه پژوهشی، انجام شده است. در واقع، در دو پارادایم اسلامی و مدیریت رایج، صرفاً خرده نظریه ها، عاری از ترابط و تناسبشان تطبیق و تلفیق شده است. این فرضیه با استفاده از روش تحلیل محتوا در پیشینه نظری و آثار برگزیده مدیریت اسلامی در ایران در دهه های 60 تا 80، بررسی و تایید شده است.
۱۶.

مفهوم مدیریت و رهبری در اسلام با تکیه بر نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و ادب سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه رهبری مدیریت اسلامی مالک اشتر مسئولیت انسان دکتر سید جعفر شهیدی شارح نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۲ تعداد دانلود : ۸۷۹
نخست روا میدارد دیباچة سخن را به فرازهایی از ترجمة شیوای نهج البلاغه، اثر جاویدان شادروان استاد دکتر سیّد جعفر شهیدی بیارایم و سپس مقالة خود را با عنوان «مدیری و رهبری در اسلام با تکیه بر نهج البلاغه» هم راه با خاطره ای چند از کلاس درس استاد ارائه دهد. سپاس خداوندی را که سخن وران اندر ستودن او بمانند و شمارگران شمردن نعمت های او ندانند و کوشندگان، حقّ او گزاردن نتوانند. خدایی که پای اندیشة تیزگام در راه شناسایی او لنگ است و سَرِ فکرت ژرف رو به دریای معرفتش، بر سنگ. صفت های او تعریف ناشدنی و بوصف درنیامدنی و در وقت ناگنجیدنی و به زمان مخصوص نابودنی. به قدرتش خلایق را بیافرید و به رحمتش با دها بپراگنید و با خرسنگ ها، لرزة زمین در مهار کشید.
۱۷.

طراحی و تدوین الگوی شناخت موانع تحقق مدیریت اسلامی در سازمان ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال نوزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی موانع نظری اجرای مدیریت اسلامی موانع عملی اجرای مدیریت اسلامی موانع درون سازمانی موانع برون سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۳۴
بررسی های نسبتا گسترده در منابع و مآخذ مدیریت اسلامی نشان می دهد که کتاب، مقاله و یا پایان نامه خاصی یافت نمی شود که به صورت علمی به شناسایی موانع تحقق مدیریت اسلامی پرداخته باشد. از این رو، هدف این مقاله شناسایی این موانع انتخاب شد. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث روش توصیفی - اکتشافی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای، طراحی و تنظیم پرسشنامه و مصاحبه با خبرگان استفاده شده است. برای بررسی پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برای پرسشنامه شماره 2 (اهمیت موانع) 0.91 و برای پرسشنامه شماره 3 (وضعیت موجود موانع در سازمان ها) 0.83 محاسبه شد. با توجه به اینکه پایایی محاسبه شده از 0.7 بیشتر بود، نتیجه گرفته شد که پرسشنامه های مورد استفاده از پایایی لازم بهره مندند. روایی پرسشنامه ها به گونه ای بود که ابتدا با توجه به پیشینه تحقیق 30 مانع شناسایی شد. سپس این موانع در اختیار خبرگان قرار گرفت که به حذف و یا اضافه شدن تعدادی از آنها منجر گردید (افزایش به 55 مانع). در نهایت این 55 مانع با نظر برخی از خبرگان و با توجه به شباهت موانع به 50 مانع کاهش پیدا کرد. در واقع می توان این انتظار را داشت که پرسشنامه های مورد استفاده در تحقیق به اندازه کافی دارای «روایی محتوایی» باشد. این تحقیق هفت فرضیه داشت که تاثیر موانع برون سازمانی و موانع درون سازمانی (موانع شناختی، موانع سیاستگذاری، موانع برنامه ریزی، موانع اجرایی، موانع نظارتی و موانع ارزیابی) را در عدم تحقق مدیریت اسلامی مورد بررسی قرار داد. این فرضیه ها با آزمون T تک نمونه ای آزمون شد، که همگی مورد تایید قرار گرفت.
۱۸.

بررسی ابعاد مفهوم اعتماد در اندیشه شهید مطهری و کاربرد آن در مدیریت سازمانها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال بیستم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: اعتماد مدیریت اسلامی اعتماد به خدا در مدیریت اعتماد به نفس در مدیریت اعتماد به دیگران در مدیریت اعتماد به طبیعت در مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۲ تعداد دانلود : ۹۶۴
اعتماد عنصر کلیدی ارتباطات انسانی است که پیوند دهنده، قوام بخش و تضمین کنننده روابط انسانها در تمام سطوح و ابعاد است. اعتماد را می توان پیمان دو جانبه با دیگران در جهت کسب مقصد توصیف کرد. کمبود اعتماد در رهبری سازمانها بسیار مهم است. عوامل متعددی در ایجاد، حفظ و ارتقای اعتماد نقش ایفا می کند و اعتماد دارای سطوح مختلف و انواع متعددی است که در مقاله به آن پرداخته شده است. الگوی مورد استفاده برای اعتماد در نظریات شهید مطهری الگوی ارتباطات چهار گانه است. با بهره گیری از روش تحقیق توصیفی و شیوه تحلیل محتوای متن از آثار منتخب شهید مطهری مضمونهای مرتبط با اعتماد استخراج شد. این مضامین در چهار مقوله اعتماد به خدا، اعتماد به دیگران، اعتماد به نفس و اعتماد به طبیعت دسته بندی گردید. به روش تحلیلی با استفاده از مضامین به دست آمده برخی کاربردهای مدیریتی اعتماد در سازمان برشمرده و ارائه شده است.
۱۹.

تدوین الگوی مدیریت اثر بخش مسجد

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: اثربخشی الگو مدیریت اسلامی مدیریت مسجد عملکرد اثربخش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵۵ تعداد دانلود : ۱۳۹۵
تحقیق حاضر با هدف شناسایی عناصر اساسی الگوی مدیریت اثربخش مسجد انجام شده است. روش طراحی الگوی مفهومی در این پژوهش، مفهوم سازی عملی منفرد بوده و گردآوری اطلاعات از منابع مختلف علمی و دینی انجام شده است. تحقیق حاضر از نظر جهت گیری تحقیق، بنیادی؛ فلسفه تحقیق، اثبات گرا؛ رویکردهای تحقیق، استقرائی؛ استراتژی تحقیق، پیمایشی (دلفی)؛ اهداف تحقیق، اکتشافی و نیز از نظر افق زمانی، مقطعی است. با طراحی پرسشنامه و تشکیل پانل دلفی از خبرگان نظری و اجرایی، سه مرحله تحقیق دلفی انجام شده است. یازده بُعد در این الگو در پنج حوزه ورودی، فرایند، خروجی، پیامد خروجی و عناصر محیطی شناسایی شدند. ابعاد ورودی عبارت اند از: شایستگی های امام مسجد، شایستگی های فعالان(کارگزاران)، شایستگی های جماعت (مأمومین) و منابع (منابع مالی، مادی و اطلاعات). حوزه فرایند، بُعد اقدامات و حوزه خروجی ها، تنوع و کیفیت برنامه ها و خدمات را شامل می شوند. جذب حداکثری و تحول و تعالی حوزه پیامد خروجی را تشکیل می دهند. عناصر محیطی نیز دربرگیرنده سازمان های محیطی و بافت محلی هستند. بررسی و تحلیل نتایج تحقیق دلفی نیز نشان می دهد از نظر خبرگان تحقیق، از میان ابعاد مختلف الگو، شایستگی های امام مسجد بیشترین تأثیر را در اثربخشی مسجد دارد. ضمناً برخلاف تصور عمومی، کیفیت برنامه های مسجد، اهمیت بیشتری را در شاخص های عملکردی مسجد در مقایسه با تنوع برنامه ها و خدمات دارد.
۲۰.

تأملی بر رابطه فضیلت و صلاحیت در مدیریت اسلامی

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: فضیلت صلاحیت مدیریت اسلامی مدیریت غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۰ تعداد دانلود : ۶۸۳
هدف این مقاله بررسی چگونگی رابطه دو معیار اساسی «فضیلت» و «صلاحیت» در مدیریت اسلامی است. بررسی ها نشان می دهند که از منظر صاحب نظران مدیریت در غرب، فضیلت ها و شایستگی های فنی و تخصصی یکسان دانسته شده اند و اصولاً در پارادایم مدیریت غربی، میان این دو معیار در بیشتر موارد تفاوتی قائل نشده اند (مک کولی و لاوتن، 2006). در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته و با توجه به این واقعیت که تعریف فضایل تا حدودی از دیدگاه اسلام متفاوت با نگاه غالب در دنیای غرب است، به این پرسش پاسخ داده شود که آیا در مدیریت اسلامی که ارزش های بنیادی آن تا حدودی متفاوت از ارزش های مدیریت غربی است، فضیلت ها با صلاحیت های فنی و شایستگی های تخصصی یکسان است، یا تفاوتی معنا دار دارد. جامعه آماری این پژوهش بدین شرح است: گروهی از اعضای هیئت علمی و دانشجویان مقطع دکترای رشته مدیریت در دانشگاه های تهران، تربیت مدرس و علامه طباطبایی که با مبانی مدیریت اسلامی آشنا هستند و شماری از فضلای حوزه علمیه که نوعاً در زمینه مدیریت اسلامی صاحب نظر محسوب می شوند. یافته های پژوهش پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان می دهد که پاسخگویان در اغلب موارد ضمن تفاوت قائل شدن میان فضایل و صلاحیت ها، این دو دسته ملاک را از منظر مدیریت اسلامی الزاماً یکسان ندانسته و برخلاف دیدگاه رایج در دنیای غرب و به تبع آن در پارادایم مدیریت غربی، فضیلت ها و صلاحیت ها را دو معیار نسبتاً مجزّا و تا حدودی متفاوت از هم می دانند.