فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۳۰۱ تا ۳٬۳۲۰ مورد از کل ۷۳٬۸۶۰ مورد.
۳۳۰۱.

An Evolutionary Reading of Adam's Creation in the Qur'an with Emphasis on the Concepts of Creation and Selection

کلید واژه ها: Adam Creation (khalq) Selection (iṣṭifāʾ) The Theory of Evolution Scientific Interpretation of the Quran

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۲
In theological debates about the creation of human and the theory of evolution, “the theory of creation” means the creation of human at once by the creator of the universe, and “the theory of evolution” means the natural, normal, and gradual creation of human in the evolutionary cycle of life. The question is whether the Qur’an also views human creation as contradictory to his natural and evolutionary genesis. This study shows that the Qur’anic concepts of creation (khalq) and selection (iṣṭifāʾ) based on the contextual analysis of these vocabularies allow for an evolutionary reading of human creation. Creation means the emergence of phenomena in a natural, time-consuming, step-by-step process with the interference of natural laws supported by God’s command. The meaning of the presence of divine command in all stages of creation is the consciousness of all the objects and their components which is effective in the process of creating an organ along with other factors. Also, the concept of selection of Adam suggests that Adam was chosen among his contemporaries as the first modern human being because of his physical and mental superiority, and his creation was not at once, unnatural and unrelated to previous generations. 
۳۳۰۲.

Panpsychism in Philosophy of Mind, Transcendent Philosophy and the Quran

کلید واژه ها: Panpsychism mentality fundamental Transcendent Philosophy Intelligence

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۷۰
Panpsychism in philosophy of mind is the view that mentality is fundamental and ubiquitous in the natural world. The view has a long and venerable history in philosophical traditions -both East and West- and has recently enjoyed a revival in analytic philosophy. Thus, in conjunction with the widely held assumption that fundamental things exist only at the micro-level, panpsychism entails that at least some kinds of micro-level entities have mentality, and that instances of those kinds are found in all things throughout the material universe. We can see something like this in Mulla Sadra's Transcendent Philosophy. Mulla Sadra claims that all things enjoy some kind of intelligence and understanding. On the other hand, many verses of the Holy Qur'an either explicitly or implicitly assert the presence of understanding and intelligence in all things. In this article, I will explain all three issues (Panpsychism, Mulla Sadra's view, and relevant verses of the Holy Qur'an), then I will make it clear that Mulla Sadra's view and Qur'anic statements are consistent with at least some versions of the Panpsychism.
۳۳۰۳.

Qur’anic Identity Building: A Discourse Analysis of Asmā’ al-Qur’an

نویسنده:

کلید واژه ها: asmā’ al-Qur’an tartīb al-nuzūl Power Arabic language

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۵۷
This paper seeks to explains the way in which the Qur’ān historically established its identity through its use of asmā’ al-Qur’ān ( al-qur’ān, al-kitāb, al-furqān, and al-dhikr ). In doing so, it combines the analysis of the literary feature and the historical chronology of every single use of asmā’ al-qur’ān terminologies during its formative period. This analysis requires the use of al-tartīb al-nuzūl approach—that of al-Jābiri—integrated with discourse analysis to understand the process of identity building of the Qur’an. According to this study, the Qur’ān language was the tool through which the Qur’ān distributed its power, both explicitly and implicitly. The implicit mechanism manifesting itself as the Qur’ān’s positional play between the traditional shi‘r and earlier scripture in order to influence the Quraish’s psychological state. The explicit mechanism is that it clearly declares itself to be the Arabic scripture ( Qur’ānan arabiyya ). Asmā’ al-Qur’ān plays an important role in both strategies. There would be no better way to gain influence for the Arab community, which valued language and had a strong emotional attachment to it. Even though few believed in it, the identity of the Qur’an had been successfully established through both strategies in its first seven years.
۳۳۰۴.

Scientific explanation of mountains movement on verse 88 of Surah al-Naml from the Noble Qur'an

نویسنده:

کلید واژه ها: Mountains Clouds Similarity of motion

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۷
Verse 88 of Surah al-Naml has likened mountains to moving clouds. Although in the previous centuries, most exegetes considered the movement of mountains as one of the pre-resurrection events, new scientific findings in geology and meteorology have brought new aspects of this similarity to scholars. this study aims to present a new understanding about verse 88 of Surah al-Namal and identify the similarities between the movement of mountains and clouds, according to the reference scientific texts in geology and meteorology. The results showed that the similarity of mountains to clouds, in addition to the direction and speed of movement previously specified, is in the mechanism of motion, layers and constituents. Earlier, many exegetes considered the movement of the mountains to be related to the resurrection and did not see it as compatible with the current conditions of the mountains but today, scientific findings show that the movement of mountains in several aspects is like clouds: 1. Mountain movements are influenced by the movement of earth's twenty plates, in different directions including orbital, meridian, combination of the two and ascending. Clouds also show all four side of movement in the atmosphere. 2. The movement of mountains is slow and at a speed of several millimeters or a few centimeters per year, and the movement of clouds is also slow in the sky. 3. The mountains move on the edge of the plates in an upward motion on the edge of the opposite plate, and this phenomenon can be seen in the front clouds of the warm air mass, i.e. the cold air mass creeps upwards at the front. 4. The mountains continue to evolve even as they move with tectonics forces from below and erosion forces from above. Clouds also evolve from above while moving, by converging currents from below and diverging from above.
۳۳۰۵.

بررسی مقایسه ایِ نظریه سعادت در فلسفه ارسطو و ابن سینا: تلاقی ها، جدایی ها و نقدها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارسطو ابن سینا سعادت لذت سعادت عقلانی حیات تأملی حدوسط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۹۴
سعادت از مهم ترین مباحث حکمت عملی محسوب می شود که درطول تاریخ، ذهن فلاسفه یونان باستان تا فیلسوفان امروز را به خود مشغول کرده است و در دوره های مختلف، فیلسوفان براساس مبانی و رویکرد های متفاوت، این مسئله را بررسی کرده اند. یکی از شاخص ترین نظریات عرضه شده درباره سعادت را ارسطو در کتاب ارزشمند خود، اخلاق نیکوماخوس مطرح کرده و شرح وبسط داده است. این نظریه وی بر فیلسوفان پس از او و ازجمله فیلسوفان مسلمان، بسیار مؤثر واقع شده و ابن سینا به عنوان مهم ترین فیلسوف مسلمان، به میزان زیادی در نظریه سعادت خود، متأثر از ارسطو بوده است. ازدیدگاه ارسطو، سعادت انسان در حیاتِ عقلانیِ توأم با فضایل اخلاقی است؛ همچنان که ابن سینا نیز برترین لذت و خیر را لذت عقلانی قلمداد کرده و سعادت انسانی را در رسیدن به مرتبه عقل مستفاد و مشابهت با عقل فعال و نیز حصول استیلای عقل بر امیال بدنی دانسته است. در این مقاله، نظریه سعادت در فلسفه ارسطو و ابن سینا را واکاوی و تحلیل می کنیم، با استفاده از روش مقایسه ای، وجوه اشتراک و افتراق نظریه های این دو فیلسوف را نشان می دهیم و با به کارگیری روش انتقادی، نقایص و نقاط ضعف هریک از این نظریات را بیان می کنیم.
۳۳۰۶.

نقد تعمیم مجازات حبس به جرائم غیرمنصوص شرعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تعزیر عقوبت شرعی مجازات حبس مجازات زندان مجازات غیرمنصوص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۱
مجازات حبس را بی تردید می توان از رایج ترین مجازات هایی دانست که در تمامی نظام های حقوقی جهان به کار می رود. در نظام حقوقی اسلام مجازات حبس فی الجمله و برای برخی جرائم مشخص تشریع شده است. مدعای این مقاله این است که در شریعت اسلام، حبس، به موارد منصوصی اختصاص دارد و نمی توان آن را به غیر موارد منصوص تعمیم داد. بنابراین، برخلاف تصور قانونگذار در موارد متعددی از مواد قانون مجازات اسلامی، نمی توان مرتکبان را به حبس تعزیری یا حدی (خارج از آن موارد منصوص) – آنچنان که در قانون مجازات اسلامی منعکس شده است - محکوم کرد. این مقاله برای اثبات مدعای خود، با طرح ادلۀ نقلی حبس، ادعای یادشده را اثبات می کند.
۳۳۰۷.

بنیان نظری فرهنگ دفاع در قرآن و سنت با الهام گیری از دعای 27 صحیفه سجادیه(دفاع مشروع)

کلید واژه ها: دفاع دفاع مشروع مدافع مهاجم مهدورالدم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۶
انسان در ادوار مختلف تاریخ در مواجهه با تجاوز، به طور فطری اقدام به دفع آن نموده است. علی رغم اتفاق بر پذیرش اصل دفاع به عنوان یک اقدام مجاز، در میان نظریه پردازان اختلاف نظرهایی در خصوص مبنای آن وجود دارد. برخی آن را عامل مواجهه جرم و سلب مسئولیت کیفری از مدافع عده ای آن را حق و بعضی آن را شرعاً مباح دانسته و گروه دیگر آن را تکلیف و وظیفه می دانند. در این مقاله ضمن پرداختن به مستندات فقهی آن تحت عنوان بنیان نظری فرهنگ دفاع در قرآن و سنت با الهام گیری از دعای 27 صحیفه سجادیه (دفاع مشروع) و تبیین برخی شرایط آن، نظریه پنجمی ارائه شده است که در پی اثبات آن است. اساساً مهاجم تا زمانی که در حال تهاجم است خون و مالش از قاعده کلی احترام خارج است، بدین جهت است که امام سجاد علیه السلام می فرماید: «أللَّهُمَّ عَقِّمْ أَرْحَامَ نِسَائِهِمْ وَ یَبِّسْ أَصْلَابَ رِجَالِهِمْ، وَاقْطَعْ نَسْلَ دَوَابِّهِمْ وَ أَنْعَامِهِمْ ...»؛ «بار خدایا! زنانشان را از باردارى عقیم کن و صلب مردانشان را خشک فرما و نسل چهارپایان و گاو و گوسفندشان را قطع کن ...» و یا می فرماید: «... و َلَا تُسَوِّغْ لَهُ ظُلْمِی وَ أَحْسِنْ عَلَیْهِ عَوْنِی وَاعْصِمْنِی مِنْ مِثْلِ أَفْعَالِه وَ لا تَجْعَلْنِی فِی مِثْلِ حَالِه ...» «و به دشمن من، اجازه ستم کردن مده و به خوبى مرا در برابرش کمک کن و از انجام کارهایى هم چون کارهاى او نگهدار و در مثل حال او قرار مده ...» و لذا اگر مدافع باعث خسارت مالی، جرح و یا حتی قتلِ مهاجم گردد به تکلیف خود عمل کرده و خون و مالِ مهاجم به دلیل اقوا بودن سبب از مباشر، هدر است.
۳۳۰۸.

بازتاب دین الهی بر نقاشی هند در عصر اکبرشاه

کلید واژه ها: دین الهی وحدت ادیان نقاشی هند ن‍ق‍اش‍ی ای‍ران‍ی نقاشی اروپایی اکبرشاه گورکانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۴
پژوهش حاضر به تحلیل جهان بینی حاکم بر دین الهی و تاثیر آن بر نقاشی هند در دوره اکبرشاه می پردازد. اکبرشاه با هدف تسامح و یکپارچگی جامعه ی هند «دین الهی» را بنیاد نهاد. این رویکرد اکبر شاه به همبستگی و اتحاد سیاسی و عقیدتی شبه قاره انجامید و به موازات این تحولات، تعریفی نو از مفهوم فرهنگ و هنر در سرزمین هند شکل گرفت. با توجه به شرایط حاکم بر این دوره، فضای آزاد برای تأثیرپذیری مکتبهای مختلف نقاشی از یکدیگر به وجود آمد و نقطه ی عطفی در نقاشی و تصویرگری هند پدیدار گشت؛ لذا از آثار مصور شده در این دوره به عنوان یک مکتب مستقل هنری در تاریخ هنر هند یاد می شود. این پژوهش برآن است تا به این پرسش پاسخ دهد: دین الهی چه بازتابی بر عناصر دیداری و محتوایی نقاشی هند در دوره اکبرشاه گذاشت؟ از این رو هدف این پژوهش بررسی بازتاب اندیشه ی حاکم بر دین الهی در عناصر دیداری و محتوای نقاشی هند در دورهی اکبرشاه گورکانی است. با عنایت به نتایج بدست آمده در تحلیل آثار مصور شده در این دوره، ویژگی های بومی نقاشی هند به همراه خصوصیات ایرانی- اسلامی و عناصر غربی به شکلی مأنوس و هماهنگ با یکدیگر آمیخته گشت، به طوری که درونمایه های فرهنگ ایرانی، نمادگرایی هندی و ژرفنمایی و طبیعت‌پردازی غربی، یکپارچگی قابل قبولی را در نگاره ها به منصه ی ظهور رساند و مکتب منحصر بفرد و هویتمندی را شکل داد. ضرورت انجام چنین پژوهشی بدین سبب است که هنر به عنوان زبان جهانی میتواند رابطی باشد تا همبستگی جهان را در شکلهای مختلف آشکار سازد، همانطور که اکبرشاه نیز در جهت نیل به یکپارچگی و همبستگی شبه قاره از ظرفیت هنر به بهترین شکل بهره برد. روش این پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی – تحلیلی میباشد و تحلیل خصوصیات دیداری و محتوایی و بررسی فرضیه ی پژوهش به روش کیفی صورت گرفته است.
۳۳۰۹.

تأثیر خاندان مهزیار در انتقال و گسترش علوم و معارف شیعی بر اساس متون روایی شیعه از سده سوم تا هفتم هجری(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: خاندان مهزیار خاندان های شیعی اهواز احادث فقهی احادیث کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۹
خاندان های شیعی، چه در دوره حضور ائمه(ع) و چه پس از آن، نقش مهمی در حفظ و انتقال میراث شیعی به نسل های بعد بر عهده داشته اند. آل مهزیار، از جمله این خاندان ها هستند که از اواسط سده دوم تا سده چهارم هجری در اهواز می زیستند و اغلب افراد آن، از اصحاب و راویان احادیث امامان(ع) بودند. این مقاله می کوشد تا به بررسی سهم این خاندان در انتقال و گسترش علوم شیعی بر پایه روش تحقیق تاریخی بپردازد. استخراج و واکاوی روایات نقل شده از خاندان مهزیار در منابع اصلی روایی شیعه از قرن سوم تا هفتم که 88 درصد آن در متون قرن پنجم و ششم بازتاب یافته، نشان می دهد که آل مهزیار در عرصه های: حدیث، فقه، کلام، تفسیر و تاریخ فعالیت داشته اند و در این میان، نقش آفرینی آنها در عرصه فقه و کلام بیشتر بوده است و 62 درصد از این احادیث، دربردارنده موضوعات فقهی و 21درصد آن، مربوط به موضوعات کلامی است. علم، وثاقت و جایگاه خاندان مهزیار نزد ائمه(ع)، سبب حفظ روایات آنها و راهیابی آن به منابع متأخر شده است.
۳۳۱۰.

نقد نوع شناسی دینی در جامعه شناسی دین ماکس وبر (بر اساس حیات دنیوی بزرگان طریقت نعمت اللهی در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بزرگان صوفیه ایران جامعه شناسی دین رویکرد انتقادی ماکس وبر نوع شناسی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۱۸
ماکس وبر در حوزه جامعه شناسی دین، به مطالعه جامع و مفصّل ادیان سراسر جهان اقدام و پیوندهای میان ادیان گوناگون و گروه های خاص اجتماعی و تأثیر انواع دیدگاه های دینی بر سایر جنبه های اجتماعی نظیر رفتار اقتصادی را بررسی کرده است. یکی از جنبه های مثبت و بی نظیر جامعه شناسی دین وبر، نوع شناسی دینی وی و برساخت انواع مثالی نگرش های دینی سه گانه زهد در دنیا، زهد فارغ از دنیا و عرفان دنیاگریز است. مسئله پژوهش حاضر از این امر نشئت گرفته که وبر، صوفیه را در نوع مثالی عرفان دنیاگریز جای داده است و حال آنکه به نظر می رسد که این دیدگاه با واقعیات تاریخی تصوف و بزرگان صوفیه ایران همخوانی نداشته باشد. بنابراین با استفاده از روش اسنادی و بررسی متون و منابع تاریخی مرتبط، به بررسی حیات دنیوی برخی بزرگان طریقت نعمت اللهی در ایران اقدام شد. یافته ها نشان می دهند که برخلاف دیدگاه وبر، این مرشدان صوفی، هم به کار اشتغال داشته و هم در امور اجتماعی و انجام اعمال خیر و عام المنفعه کوشا بوده اند و نیز به تحصیل و تدریس علوم زمانه خود اهتمام داشته اند. بر همین اساس، انواع مثالی سه گانه وبر در نوع شناسی دینی وی، با نوع مثالی چهارمی موسوم به عرفان جامع ، که مصداقش صوفیه هستند، تکمیل شدند.
۳۳۱۱.

بازیابی شأن اشیاء به استناد فتوتنامه‌ها (با استمداد از آراء هایدگر)

کلید واژه ها: اشیاء فتوت نامه ها تکنولوژی غربی بی جهانی هایدگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۱۴
زندگی هرروزه ما همواره با ابزار و وسایل فراوانی همراه است؛ به گونه‌ای که زندگی بدون این اشیاء هرگز برای ما قابل تصور نیست. ولی بهره‌گیری از آنها عمدتا ناآگاهانه بوده و حتی به نوعی خود را مسلط بر اشیاء می دانیم. این همان مشکل عمده‌ای است که هایدگر از آن به عنوان مشکل بی‌خانمانی یا بی‌جهانی بشر امروزی یاد می‌کند؛ و سوغات تکنولوژی غربی است. در تعریف مختصر مشکل بی‌جهانی باید گفت، معنی جهان به عنوان مجموعه‌ای از اشیاء صرفا برداشتی ساده از آن است؛ و مفهوم جهان یا عالم بدین معناست که چنین مجموعه‌ای برای انسان حضور داشته باشد؛ و این فقدان را هایدگر، بی‌جهانی می‌نامد. راهکار وی برای حل این مشکل توجه به اشیاء ساده و کاربردی، یا به عبارتی زندگی در میان اشیاء است. ولی از گفتار هایدگر چنین استنباط می‌شود هر قوم باید با توجه به طبیعت و فرهنگ خویش، جهان خاص خود را بیابند. در این مقاله برای یافتن راه حل مشکل بی‌جهانی، به مطالعه تطبیقی جایگاه اشیا در منظر هایدگر و فتوتنامه‌ها پرداخته شد. زیرا فتوتنامه‌ها بهترین سند از چگونگی ارتباط پیشینیان خویش با اشیا پیرامونشان، قبل از تسلط تکنولوژی غربی به فرهنگ ما هستند. نتیجه این بررسی‌ها نشان داد فتوتنامه‌ها اسناد ارزشمندی هستند، که خبر از سکنای شاعرانه پیشینیان خود میان اشیاء (زیستن در میان اشیائی که در نور الهی هویدا هستند) می‌دهد و به نوعی می‌توانند ما را در حل این مشکل یاری دهند. همچنین از آنجا که فتوتنامه‌هایی از سایر ممالک اسلامی موجود است؛ نتایج این پژوهش می‌تواند به محدوده گسترده‌تری تعمیم یابد.  
۳۳۱۲.

بررسی تأثیر مبانی فکری انجمن حجّتیه بر برداشت آنان از قیام عاشورا؛ مطالعه موردی کتاب رمز عاشورا(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مبانی تاریخ نگاری عاشوراپژوهی انجمن حجتیه کتاب رمز عاشورا نقد تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۸۹
قیام عاشورا از دیرباز در میان مکاتب مختلف شیعی، محور مباحثات علمی بوده است. آثار پدیدآمده در این زمینه، بازتاب دهنده مبانی فکری و باورهای پدیدآورندگان این آثار است. پژوهش حاضر، با هدف شناخت میزان اثرگذاری مبانی فکری انجمن حجتیه بر برداشت آنان از قیام کربلا، بر پایه کتاب رمز عاشورا اثری منتسب به این گروه صورت گرفته است. نتایج این تحقیق که به شیوه توصیفی تحلیلی و بر پایه نظام های تولید معرفت برآمده از مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی مورد پذیرش انجمن انجام گرفته، نشان می دهد که انجمن حجتیه شناخت و تبیین قیام عاشورا را به طور مطلق از دایره علوم عادی بشری خارج نموده و راهی جز پذیرش تعبدی این بخش از زندگی سیدالشهدا(ع) برای رسیدن به شناخت ابعاد گوناگون نهضت آن حضرت پیشنهاد نمی دهد.
۳۳۱۳.

کتابخانه رضوی شیخ صدوق بازشناسی منابع مکتوب روایات رضوی در آثار شیخ صدوق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: روایات امام رضا(ع) شیخ صدوق عیون اخبار الرضا(ع) منبع شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۶۱
شیخ صدوق اهتمام خاصی به جمع آوری روایات رضوی داشت که حاصل آن نگارش کتاب عیون اخبار الرضا(ع) است. سوگمندانه بسیاری از منابعی که دانشمندان آن روزگار از آن ها بهره می بردند از گردباد حوادث ایمن نمانده و تنها راه اطلاع از محتوای آن ها مراجعه به گزارش هایی است که از آن ها در کتاب ها باقی مانده است. با مطالعه عناوین ابواب، موضوع و سندهای روایات و مقایسه آن ها با اطلاعات رجالی می توان برخی از این کتاب ها را شناسایی کرد. در این نوشتار 30 مورد از منابع مورد استفاده شیخ صدوق شناسایی شده است. از جمله کتاب های مسائل حسن بن علی الوشاء، محمد بن سنان، فتح بن یزید جرجانی، کتاب «الفرق بین الامه و الآل» ریان بن صلت، کتاب« ذکر مجالس الرضا مع اهل الادیان» اثر نوفلی. با استفاده از نتایج این پژوهش می توان گام های مهمی برای بازیابی و بازسازی میراث مفقود روایات رضوی برداشت.  
۳۳۱۴.

معرفت شناسی وحی در رؤیایی و یا وحیانی بودن آن از نظر فارابی و ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وحی فارابی خیال ابن عربی مکاشفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۰
تکلّم خداوند با شخص رسول و چگونگی دریافت وحی یکی از مشکلات متکلمان و فیلسوفان مسلمان در طول تاریخ اسلام بوده است، متفکران  اسلامی از جمله فارابی و ابن عربی با این مساله مواجه بوده اند که از چه ساحتی و به چه صورتی بر رسول نازل می گردد و آیا افراد دیگری نیز غیر رسول همچون فیلسوفان و عرفا به آن ساحت دسترسی دارند یا خیر و اگر جواب سؤال مثبت است، فرق فیلسوف و عارف با نبی در چیست؟ فارابی برای تبیین وحی به قوه تخیّل روی آورده است تا از طریق محاکات قوّه مخیله رسول، اشکال فلسفی ارتباط خدای مجرد و بسیط را در تکلم و انزال قرآن کریم به نبی که انسانی مرکب و دارای تغییر و زمانمند است، حل نماید. و همین باعث شده که برخی دانشمندان معاصر به رؤیایی بودن «وحی» روی آورند. اما  ابن عربی  درنقد فارابی، خیال را در افقی فراتر از عقل نشانده و عقل را مادون خیال دانسته که در استنتاج خود محتاج به حواس و حافظه و قوّه مفکره است لذا خطاپذیر می باشد و از آنجائیکه دیدگاه فارابی از جهاتی زیربنای دیدگاه رؤیای رسولانه در عصر حاضر است از اهمیت خاصی برخوردار است و پاسخ ابن عربی به فارابی بحثی جدید است که کسی تاکنون مطرح ننموده است. لذا این مقاله با استفاده از دیدگاه ابن عربی به این دستاورد رسیده است که خیالی فرض کردن وحی، نوعی تقلیل گرایی وحی است که آنرا تا حد مکاشفه پایین می آورد و الفاظ قرآن کریم را که قول به وجود است با الفاظ بشر که قول به لفظ است، برابر می کند در حالیکه وحی «اشاره» است و الفاظ بشر «عبارت» اند.
۳۳۱۵.

مطالعه تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی در جایگاه و کارکرد و شیوه نقد روایات در تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر قرآن به قرآن طباطبایی جوادی آملی سنت تفسیر روائی خودبسندگی قرآنیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۱۴
در قلمرو تفسیر و فهم قرآن کریم، رجوع به روایات دارای اهمیت است. به استناد حدیث ثقلین پیوندی عمیق و ارزشمند میان اهل بیت و قرآن کریم وجود دارد. بنابراین بهره گیری از بیانات ایشان همواره مورد توجه و تاکید مفسران قرآن بوده است. در شیوه تفسیری قرآن به قرآن آن گونه که از ظاهر سخنان و سیره تفسیری علامه طباطبایی بر داشت می شود ایشان قرآن را مستقل از روایات، تفسیر می نماید. ایشان برای تفسیر آیات از خود آیات قرآن استفاده می نماید.آیت الله جوادی نیز این سیره تفسیری را مورد توجه قرار داده است. لکن بررسی سیره تفسیری هر دو مفسر ، این مطلب را واضح می نماید که ایشان از سنت برای فهم و تفسیر هر چه دقیق تر آیات بهره گرفته اند. از منظر ایشان روایات به طور مستقیم دخالتی در تفسیر ندارند. اما در اموری همچون بیان مصداق و شرح آیهُ، تعمیم معنای آیه، تعیین و تبیین جزییات و تفاصیل آیات و... روایات قابل استفاده است. همچنین روایات صحیح می تواند برداشت های تفسیری را تقویت یا تضعیف نماید و این موضوع خللی بر خود بسندگی قرآن برای تبیین معنای خویش وارد نمی نماید. دو مفسر عالیقدر در زمینه نقد وبررسی احادیث نیز تنها به نقد سندی اکتفا نکرده بلکه به بررسی محتوایی رویات نیز می پردازند و معیارهایی را برای فهم حدیث و شناخت سره از ناسره ارائه می نمایند.
۳۳۱۶.

بررسی جایگاه جهاد تبیین و مصادیق عملی آن در گفتار و سیره اهل بیت علیهم السلام

کلید واژه ها: جهاد تبیین اهل بیت (ع) سیره عملی نهج البلاغه صحیفه سجادیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۲۴۴
قانون جهاد یکی از مهمترین احکام و آموزه های اسلام است که برای دفاع از توحید، رفع موانع و عوامل مزاحم از مسیر حرکت تکاملی انسان وضع و تشریع شده است. جهاد همان تلاش و مبارزه است و انواع و اقسامی دارد. برای مثال مبارزه علمی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، فکری و... در هر برهه ای از زمان، جهاد خاص خودش را می طلبد. یکی از مصادیق مبارزه فکری، جهاد تبیین است. در پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی مسئله جهاد تبیین بررسی و مصادیق عملی آن در سیره اهل بیت (ع) بیان شده می شود. بررسی سیره اهل بیت (ع) روشن می کند که آنها برای دعوت و هدایت مردم و تبیین دین تلاش می کردند و از همه ابزارهای مفید و جذاب بهره می گرفتند. گاه مناظره، تدریس و پرسش و پاسخ داشتند، گاه موعظه داشتند، گاه خطابه می خواندند و گاه شعر می سرودند. سیره آنها کامل ترین الگوی جهاد تبیین است و انگیزه است برای اینکه افراد جامعه اسلامی دربرابر امواج عقاید منحرف دشمنان، ایستادگی و مبارزه کنند.  
۳۳۱۷.

تعارض اعمال مجازات حبس با اصل شخصی بودن مجازات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جایگزین های حبس حبس زندان قاعدۀ وزر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۶۸
گرچه مطابق پاره ای از روایات و آیات قرآنی، مشروعیّت مجازات حبس فی الجمله قابل اثبات است، چالش اصلی آن است که اعمال این مجازات در پاره ای موارد با رعایت حقوق افراد دیگری در تعارض به نظر می رسد؛ مانند حبس مادر مجرم که با حقوق کودک و حبس سرپرست بزهکار خانوار که با حقوق همسر و فرزندان وی به دلیل وارد شدن آسیب های فراوان بر آنان تعارض آشکار دارد. آنچه به ذهن تبادر می کند، ارائۀ راهکار و حل وفصل تعارض قاعدۀ وزر با اجرای کیفر حبس است. در پژوهش حاضر ضمن تبیین ابعاد کیفر حبس و همچنین تبیین قاعدۀ وزر که متضمّن مفهوم اصل شخصی بودن مجازات هاست، درصدد پاسخ به این تعارض هستیم و با عنایت به منابع فقهی و کتاب های معتبر روایی، به این نتیجه می رسد که قاعدۀ وزر (یا اصل شخصی بودن مجازات) یک اصل استثناناپذیر است و کیفر حبس صرفاً باید در موارد محدود اعمال شود و در تعارض حبس و قاعدۀ وزر، قاعدۀ وزر حاکم خواهد بوده و مجازات حبس اجرا نخواهد شد.
۳۳۱۹.

Formation of the Universe from the Viewpoint of the Quran and Science

کلید واژه ها: Sky Heaven creation The Big Bang Solar system Atmosphere Scientific interpretation of Quran

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۸۷
In the matter of the formation of the universe, the holy Qur’an mentions various phenomena, each playing a special role in the evolution of the universe. In this article, we describe two celestial phenomena that have been discussed in verses (Q.21:30) and 41:11, and we assess the possibility of matching these two verses with new scientific findings. Our approach in this study is that we first examine the plausible meanings of the verses through lexical, morphological, syntactic and interpretive analysis. Then we propose possible scientific phenomena compatible with achieved meanings of the verse and evaluate their conformity. Results of this study show that the reference of the Qur’an to the two phenomena, i.e., “coalescence and separation of the skies and the earth,” and “the formation of the sky from smoke,” can be compatible with the scientific phenomena of the Big Bang, the formation of the solar system and the formation of the earth and its atmosphere. 
۳۳۲۰.

عاطفه پذیری پیامبران (ع) در قرآن؛ چالش ها و شبهات، و راه کارهای برون رفت

کلید واژه ها: پیامبران (ع) اولیای الهی ترس و اندوه حسادت مقام عصمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۱۸
بر اساس آیات قرآن پیامبران خدا دارای مقام عصمت هستند و به لحاظ اینکه سرآمد اولیاء الهی اند، بیم و اندوه در وجود آنان راه ندارد. با این حال، در پاره ای از آیات قرآن نسبت ترس و اندوه به تنی چند از پیامبران –حضرت ابراهیم، موسی، داوود، و یعقوب (ع) - نسبت داده شده است. این مقاله درصدد تبیین وجه سازگاری میان داشتن مقام عصمت و نفی بیم و اندوه از اولیای الهی از سویی، و وقوع ترس و اندوه از سوی برخی پیامبران الهی سامان یافته و پس از گرآوری مطالب، با روش کتابخانه ای و شیوه اسنادی در نحوه استناد به داده ها، و روش تحلیل محتوایی از نوع توصیفی تحلیلی در تجزیه و تحلیل مطالب، به این نتیجه دست یافته است که از میان انواع برون رفت های عقلانی و لفظی، دو وجه: 1) پذیرش ترس و اندوه و ارجاع آن به ترس ممدوح؛ و 2) اینکه ترس و اندوه اقتضای مقام بشریّت و جمع الجمعی پیامبران الهی است، پاسخ کارآمد در پاسخ شبهه و تبیین وجه سازگاری میان ترس و اندوه و متغیرهای به ظاهر متضاد با مقام عصمت پیامبران (ع) می باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان