درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۰۰۱ تا ۳٬۰۲۰ مورد از کل ۷۹٬۵۳۷ مورد.
۳۰۰۱.

خراسانیّات (1): برادرجان خراسان است اینجا...

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۵ مهر و آبان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰۸) 255 - 293
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۵
درتاریخ پرفراز و نشیب خراسان  کم نیست دانشمندانی که از این خطه سربرآوردند و تاثیر بسزایی در حیات علمی وفرهنگی ایران زمین ایجاد کردند.کم نیست نسخه های خطی و اسناد برجای مانده از این خطه که هنوز کاری درخور بر روی آن ها انجام نشده و نیازمند معرفی شایسته است. از این شماره، بخشی با نام «خراسانیّات» به دیگر بخش های این مجله افزوده شد که در آن به معرفی میراث خطی و اسنادی این خطه خواهیم پرداخت. حسن مطلع این بخش را به معرفی روزنامه «فکرآزاد» که در اوایل قرن 14 خورشیدی که با مدیریت احمد بهمنیار کرمانی از سال 1301 تا 1303 خورشیدی منتشر می شد، اختصاص داده ایم. در این شماره چند قصیده، غزل و رباعی از احمد بهمنیار، ایرج جلال الممالک، میرزا عبدالحسین خان نصرت، حسن عمید و شیوا به همراه مقدمه ای کوتاه در اختیار خوانندگان عزیز قرار خواهد گرفت.  
۳۰۰۲.

نوشتگان (۹): لغات دال بر «ترجمه کردن» و «مترجم» در کتاب مقدّس و اصل آن ها

نویسنده: مترجم:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۵ مهر و آبان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰۸) 295 - 304

کلیدواژه‌ها: ترجمان ریشه شناسی مطالعات ترجمه عبری آرامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۱۱۶
موضوع مقاله بررسی ریشه ها و تحول لغات مرتبط با «مترجم» و «ترجمه» در زبان های باستانی خاور نزدیک با تمرکز بر عبری و آرامی است. لغات دال بر مترجم در عبری و آرامی، mēlīṣ و metūrgemān، تحلیل شده و کاربرد آن ها در متون کتاب مقدس، فنیقی و پونیکی بررسی شده است. هلتسر با استناد به شواهد زبانی از کتیبه ها و لوح های گلی و لغتنامه ها کوشیده تا نشان دهد که لغات مرتبط با ترجمه چگونه پدید آمده و در هزاره اول پیش از میلاد چگونه وارد آرامی و زبان های سامی دیگر شده است.  
۳۰۰۳.

موانع رفتاری پیشرفت اجتماعی از دیدگاه نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱۷ 86 - 109

کلیدواژه‌ها: موانع رفتاری (کنشی) پیشرفت اجتماع نهج البلاغه امام علی (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۴
پیشرفت از اصلی ترین دغدغه های اجتماعی بشر می باشد به گونه ای که هر جامعه ای با ترسیم ضوابط، تعیین معیارها، به کارگیری عوامل کارآمد، فراهم سازی شرایط مساعد و شناسایی موانع در صدد پیشرفت اجتماع خویش است، اسلام دینی وحیانی مشتمل بر آموزه های قرآن و احادیث معصومین (ع) می باشد که راهنمای انسان برای کسب سعادت دنیوی و اخروی و از جمله پیشرفت می باشند، پژوهش پیش رو از یک سو با تحلیل نهج البلاغه به عنوان مهمترین منبع شناخت اسلام بعد از قرآن و احادیث نبوی، موانع پیشرفت یک جامعه را بررسی کرده و نشان داده مهمترین موانع کنشی (رفتاری) پیشرفت اجتماعی از منظر نهج البلاغه را برشمرده است: بی عدالتی، عدم الگو دهی مناسب در اجتماع، بی نظمی اجتماعی، ترک امر به معروف و نهی از منکر، ترک رعایت حقوق متقابل، بزرگ نمایی و بیان رفتار های نا مطلوب اجتماعی، ترک تشویق رفتار های مطلوب اجتماعی، سستی و بی تفاوتی جامعه، شیوع فسق و گناه در جامعه، فشارها و ظلم های اجتماعی، تحقیر، نقص سنت های اجتماعی پسندیده.
۳۰۰۴.

Polygamy in Islam: Reasons, Benefits and Corruptions(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۵, Issue ۱, ُ۲۰۲۴ 39 - 52

کلیدواژه‌ها: Islam marriage Monogamy Polygamy Interests and Corruption of Rulings

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۸۸
Polygamy has been one of the rules of Islam and a common tradition among Muslims; this rule has been challenged by some Muslims, and it is one pretext with which the opposition attacks Islam. The purpose of this study is to investigate the advantages and disadvantages of polygamy and to examine the reasons for and against it in an analytical and deductive manner.Findings: The reasons for permission for polygamy arethe Holy Quran, Sunna, manners of Muslims. The reasons for opponents are incompatibility with human nature, non-observance of justice by men, being unjust and masculine rule, a factor for men's voluptuousness, and the tradition of Prophet and Imam Ali when Hazrat Khadija and Fatima were alive. If we consider the rulings as subject to interests and corruption, the ruling on polygamy can be considered a function of time.It is permissible if its expedience is more than its corruption. If moral laws of Islam are implemented, the individual interests of polygamy are as follows: meeting the needs of women, personality development, upbreeding the orphans, the existence of male and female behavior models for orphans, maintaining the nobility of women and engaging men in a special commitment. If the moral laws of Islam are not observed, some of the evils of polygamy include inciting jealousy among women and enmity among children, as well as the prevalence of lust in men.Conclusion: The rules in Shiite jurisprudence are subject to interests and corruptions, and polygamy requires moral education in the society.
۳۰۰۵.

بینش و گرایش فطری انسان به حسن و قبح از دیدگاه علامه جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 5 - 37

کلیدواژه‌ها: بینش فطری گرایش فطری حسن و قبح علامه جوادی آملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۱
یکی از راه های کسب معرفت در معرفت شناسی عام، فطرت یا وجدان است. در معرفت شناسی اخلاق، درباره اینکه آیا وجدان اخلاقی وجود دارد یا نه و در صورت وجود داشتن، بینش و گرایش به حسن و قبح اخلاقی دارد یا نه و در صورت دارا بودن بینش، علمش حضوری است یا حصولی، اختلاف است. علامه جوادی آملی معتقدند فطرت انسان یا خلقت خاصی که خداوند بر اساس آن انسان را آفرید، هم از بینش و هم از گرایش برخوردار است. از آنجا که ادله و شواهد ایشان، آیاتی از قرآن کریم است که با رویکرد عقلی تبیین شده است، این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به تبیین ادله در دو دسته آیات ناظر به بینش فطری به حسن و قبح و آیات ناظر به گرایش فطری به حسن و قبح پرداخته و حاصلش این شد که چون بینش فطری برخاسته از علم مستقیم و بی واسطه نفس است و نه با واسطه عقل نظری، از قبیل علم حضوری خواهد بود و نه حصولی. و از آنجا که گرایش و تحریک نفس حاصل شأن عامله نفس است که بدان عقل عملی گویند پس نفس از گرایش فطری نیز برخوردار است.
۳۰۰۶.

مدیریت معنوی در سیره امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۷ 187 - 227

کلیدواژه‌ها: مدیریت معنوی معنویت مدیریت بهبود مستمر امام رضا (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
مدیریت معنوی رضوی مشتمل بر مولفه هایی است. هدف این پژوهش شناسایی و تشریح مولفه های مدیریت معنوی در کلام و رفتار امام رضا (ع) با بهره گیری از قرآن و روایات است که در جهت تقویت نقش مدیریت معنوی یک مدیر در هدایت کارکنان در یک سازمان و توسعه سازمان به کار می رود. روش پژوهش بر اساس مطالعه اسنادی به شیوه توصیفی تحلیلی در پی پاسخ ب ه این سوال است که مولفه های مدیریت معنوی در سیره امام رضا (ع) کدام است؟ برای پاسخ ب ه پرسش تحقیق، احادیث ایشان استخراج، دسته بندی و تحلیل شد .یافته های تحقیق حاکی است که مولفه های مدیریت معنوی عبارتند از: چشم انداز، عشق به نوع دوستی، ایمان به کار، معناداری در کار، عضویت در سازمان، تعهد سازمانی، بهبود مستمر. برای تحقق این مولفه ها ویژگی هایی مانند حق محوری، عدالت، مهرورزی، تواضع، وظیفه شناسی، توانمندسازی، مشورت، قدرشناسی، وفاداری، رعایت حقوق، نظارت و گذشت شناسایی شده است. دستاورد این پژوهش این است که استخراج این مولفه ها و تبیین آن ها به صورت روشمند زمینه آگاهی از مدیریت معنوی در سیره امام رضا(ع) را فراهم می آورد و اجرای این مولفه ها می تواند مبنایی برای درک بهتر مفاهیم معنویت و مدیریت در سازمان ها باشد و مفهوم مدیریت معنوی را برای عملیاتی شدن در سازمان ها بر اساس ضروریات جامعه اسلام تبین کند..
۳۰۰۷.

غنای معرفی سیره و سیمای امام رضا (ع) در ادبیات کودک و نوجوان از نگاه متخصصان ادبیات و کودک شهر قم با استفاده از روش داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴۸ 33 - 59

کلیدواژه‌ها: سیره و سیمای امام رضا (ع) ادبیات کودک و نوجوان متخصصان ادبیات و کودک نظریه داده بنیاد قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۶
معرفی سیره و سیمای امام رضا (ع) و شناساندن شخصیت ایشان از اهداف نویسندگان و سرایندگان ادبیات رضوی کودک و نوجوان است که فعالان این عرصه به عنوان یک رسالت به آن نگریسته و سعی دارند با شیوه های مختلف به این مهم دست یابند. توجه به این نکته که معرفی سیمای امام رضا(ع) به چه شکل مطلوب و مناسب تر است، می تواند در برنامه ریزی، تصمیمات و ارتقای کیفیت آثار رضوی برای کودکان و نوجوانان تأثیر زیادی داشته باشد. به همین دلیل هدف این پژوهش واکاوی ویژگی های معرفی مطلوب و مناسب سیره و سیمای امام رضا(ع) در ادبیات داستانی کودک و نوجوان و غنا بخشیدن به آن از دید متخصصان این حوزه براساس رویکرد کیفی و نظریه زمینه ای است. داده های مورد نیاز از طریق نمونه گیری نظری و هدفمند توسط مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با معلمان و متخصصان حوزه ادبیات و کودک در شهر قم گردآوری و طی سه فرایند: کدگذاری باز، محوری و گزینشی، مفهوم پردازی و تجزیه تحلیل شده است. یافته های پژوهش شامل 162 مفهوم اولیه، 55 مضمون فرعی و 18 مضمون اصلی بود که مقوله هسته، «غنای معرفی سیمای امام رضا (ع) در ادبیات کودک و نوجوان» برساخت گردید. همچنین مدل الگوواره ای، شرایط و علل، عوامل و ضرورت های لازم را بازنمایی می کند. برای غنای معرفی و شناساندن سیره و سیمای امام رضا (ع) در ادبیات داستانی کودک و نوجوان لازم است تمام مؤلفه های اثرگذار با اتخاذ تدابیر و استراتژی های لازم، پیامدهای این امر را فراهم سازند. 
۳۰۰۸.

چرخش به آسیا رژیم صهیونیستی: زمینه ها، دلایل و مصادیق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 167 - 194

کلیدواژه‌ها: آس‍ی‍ا چرخش به آسیا رژیم صهیونیستی سیاست آسیایی اسرائیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۸۸
در سالیان گذشته به تدریج شاهد افزایش روابط رژیم صهیونیستی و کشورهای آسیایی بوده ایم؛ امری که پس از جنگ سرد آغاز شد و در هزاره جدید شدت بیش تری گرفت؛ به طوری که در سال 2017 نتانیاهو به طور رسمی و در سفر به سنگاپور اتخاذ سیاست "چرخش به آسیا" را اعلام نمود. پژوهش حاضر با کاربست روش کیفی و استفاده از منابع کتابخانه ای در پی پاسخ به این سؤال است که "چرخش به آسیا رژیم صهیونیستی و افزایش روابط آن با کشورهای آسیایی محصول چه عواملی است؟" برای پاسخ به این پرسش پس از بررسی زمینه های تاریخی روابط اسرائیل و کشورهای آسیایی، تحلیلی از عواملی که باعث افزایش روابط دو طرف در سال های اخیر شده اند، ارائه می گردد و سپس سیر روابط رژیم صهیونیستی با 3 کشور مهم آسیایی- ژاپن، چین و هند- بررسی می گردد. نتایج حاصله حاکی از آن است که فروپاشی نظام دوقطبی پس از پایان جنگ سرد، افزایش نقش منطقه آسیا-اقیانوسیه در تعاملات جهانی، افول جایگاه اروپا در ساختار رابطه ای اسرائیل و افزایش اختلاف بین اوباما و نتانیاهو دلایل این افزایش رابطه به شمار می روند.
۳۰۰۹.

تحلیل انتقادی امامت در فرقه گنابادی با محوریت نقش قطب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۸ 201 - 232

کلیدواژه‌ها: مامت گنابادی قطب شیعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۲
اعتقاد به امامت دوازده معصوم (علیهم السلام) در عقیده ی صوفی گنابادی، مسئله ای قطعی و یقینی است. آن ها امامت را زمام دین و نظام مسلمین و اصل اساس اسلام می دانند. اما آنچه در منظر این فرقه بیشترین نمود را دارد إغراق بیش از حدی است که در خصوص مقام قطب و شیخ فرقه می شود. آن ها با بیان مواردی همچون زبان لاهوتی فهم کردن، اشاره غیبی شدن، مأموریت الهی در تعیین جانشین داشتن، تخلف از فرمان قطب را استکبار از حق دانستن و مواردی از این قبیل، قطب فرقه را هم ردیف و هم شأن با امام معصوم قرار می دهند. به گونه ای که بدون وجود قطب یا شیخ فرقه، حجت الهی بر بندگان تمام نشده و هدایت واقعی محقق نمی شود. در حالی که این گونه تعابیر و عبارات، از شئونات وابسته به امام معصوم است و به کارگیری این تعابیر درباره ی أقطاب فرقه که افراد عادی و غیر معصوم هستند، نشانه انحراف از مبانی اعتقادی شیعه امامیه است. ارتباط با عالم غیب پدیده ای است که پذیرش آن جز با دلیل قطعی و یقینی پسندیده نمی باشد و صرف ادعای بدون مدرک نیز قابلیت پذیرش ندارد.مقاله مورد نظر با عنایت به مبانی کلامی شیعه امامیه به نقد و تحلیل دیدگاه صوفی گنابادی در این مسئله می پردازد. و روش به کار رفته در آن روش توصیفی-تحلیلی است.
۳۰۱۰.

تبیین عدالت در بستر جنسیت از منظر آیت الله جوادی آملی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکمت اسراء تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۵ 91 - 116

کلیدواژه‌ها: عدالت جنسیتی برابری استحقاق تفاوت آیت الله جوادی آملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۳۸
عدالت از مسائل مورد توجه ادیان الهی و مکاتب بشری بوده و اندیشمندان مختلف به بحث از آن پرداخته اند. سطح جدید مطالعات در زمینه عدالت، پرداختن به نگرش هایی همچون مطالعه هستی شناسی و انسان شناسی ها است که درون مایه محتوایی عدالت را می سازد. عدالت حوزه های گوناگونی را دربردارد. یکی از این حوزه ها، مطالعه عدالت بین دو جنس زن و مرد است که امروزه تحت عنوان عدالت جنستی از آن یاد می شود. از آنجا که عدالت جنسیتی مفهومی ترکیبی است، در مطالعه آن علاوه بر فهم عدالت؛ با توجه به شناخت انسان، کیفیت آفرینش او، تفاوت های بین زن و مرد، حقوق زنان به ارائه مبنای عدالت ضرورت می یابد. بررسی و ارائه معیار در تحقق عدالت جنسیتی مسئله ای است که کمتر پژوهشی به آن پرداخته است. از آنجا که آیت الله جوادی آملی یکی از فیلسوفان معاصر به شمار می آید که در زمینه انسان شناسی، مسئله زنان، برابری، عدالت و تفاوت های جنسیتی صاحب نظر است، نظرات ایشان با روش توصیفی_تحلیلی و با محوریت بررسی معیار در تحقق عدالت جنسیتی مورد مطالعه قرار می گیرد. این مقاله به دنبال آن است که معیارهای تحقق عدالت جنسیتی را از منظر آیت الله جوادی آملی متناسب با جایگاه های مختلف انسانی شناسایی و تحلیل کند. در این راستا، در مسائل مربوط به هویت انسانی، عدالت با معیار تساوی و برابری سنجیده می شود؛ در کیفیت تربیت و محیط پرورش که تفاوت های بین زن و مرد حقیقی نیستند، عدالت با معیار استحقاق افراد تحقق می یابد؛ و در امور زیست شناختی جنسی، عدالت با توجه به تناسب مبتنی بر تفاوت های طبیعی تعیین می شود.
۳۰۱۱.

Stylistics of Single-Ᾱyah Stories in the Quran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۸ 35 - 72

کلیدواژه‌ها: Literary style stories Quranic Tales Single-Ᾱyah

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۹۳
Stylistics, as a scientific discipline, derives from the methods of expression and the reasons for choosing one form of expression over another, as well as the relationships between the expression and its speaker. The primary application of stylistics is in the literary aspect of texts. This study utilizes stylistics as a tool for understanding the structure and style of the Quran. The present study, with a descriptive-analytical method and library study, aims to examine the stylistics of single-Ᾱyah stories in the Quran and conducts a linguistic analysis at three levels: phonetic, lexical, and grammatical. The linguistic features found in the single-Ᾱyah stories of the Quran cause a variation in style. Among the elements that have the most significant impact on the stylization of the stories is the element of repetition. The technique of repetition emerges with various functions at the levels of letters, words, and sentences. Additionally, elements such as contrast, conditional sentences, exclamatory sentences, nominal sentences, and emotional expressions transform the audience's feelings based on the specific aim of each story. Stylistic changes occur under the influence of various factors in these stories, and the style changes in accordance with the meanings and objectives of the narratives. By employing linguistic characteristics and rhetorical elements, the style of speech varies based on the audience's state and the specific goals of the narrative. Stylistic changes such as the number of verbs, changes in the arrangement and frequency of letters, and changes in the tone of the style of the narratives correspond to their content and expressive style
۳۰۱۲.

تحلیل «اضافه» و «نسبت» و جایگاه آن ها در حکمت سینوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه دینی دوره ۲۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۹۰ 43 - 62

کلیدواژه‌ها: نسبت اضافه وجود رابط ابن سینا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۸۷
اگرچه درحکمت سینوی فقط برای اضافه وجودی غیرمستقل در نظر گرفته میشود، اما نسبتها نیز خصوصیت هایی مشابه با اضافه دارند. از نظر ابنسینا نسبت به معنای اعمّش هر گونه ربط بین دو طرف است. این نسبت در خارج، سبب تحقّق اعراض نسبی می شود؛ و اما در ذهن، نسبت، به علاقهای اطلاق میشود که مقولات نسبی لازم دارند. وقتی این نسبت (علاقه) از جهت خود نسبت ملاحظه گردد، به ناچار هر دو طرف، از جهت همین نسبت، نه از جهت ذاتشان، مورد نظر است و در این صورت چیزی جز اضافه نیست، ولی وقتی این علاقه فقط از یک طرف منظور شود، شامل شش مقولهی نسبی است و «نسبت» در یک معنای دیگر مختص به آنها می شود. از این معانی نسبت به دست میآید که در فلسفه ابنسینا نسبت همان وجود غیرمستقلی است که برای اضافه اثبات میشود. مقولاتی که متوقف بر چنین نسبتیاند، علاقهای را لازم دارند که به حسب این علاقه، تعقّلشان نیز در مقایسه با غیر به دست میآید. از چنین وجودی، مفاهیمی اضافی مانند خود نسبت و ربط انتزاع میشوند که از افراد اضافه به شمار میآیند و میتوان آنها را اضافه وجودی در مقابل اضافات ماهوی نامید.
۳۰۱۳.

تربیت اخلاقی متعالیه؛ از عمل اخلاقی تا شهود عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۶۳ 31 - 60

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی حکمت متعالیه تفاسیر ملاصدرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۷
مقاله حاضر به تبیین چیستی تربیت اخلاقی براساس تفاسیر ملاصدرا می پردازد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوا و استنتاج واژه اخلاق در تفاسیر ملاصدرا واکاوی شده و ماهیت تربیت اخلاقی متعالیه بررسی شده است. بررسی ها حاکی از شباهت هایی میان رویکرد صدرایی و اخلاق فضیلت ارسطویی دارد. لذا برای تبیین چیستی تربیت اخلاقی متعالیه ابتدا به مقایسه دیدگاه ملاصدرا نسبت به اخلاق و دیدگاه فضیلت گرا پرداخته شده و به این امر تصریح می گردد که اخلاق صدرایی، اخلاق فضیلت گرا نبوده و لذا در تربیت اخلاقی نیز رویکرد حکمت متعالیه با تربیت منش فرق دارد. سپس با نگاهی ایجابی به تربیت اخلاقی پرداخته و کوشیده است تا آن را تبیین کند. از نگاه ملاصدرا، تربیت اخلاقی، امری عدمی، مرتبه ای و واسطه ای است. یعنی به جای ایجاب بیشتر تلاش می کند تا با تصفیه قلب و طهارت باطن، فضا را برای تابیدن نور حقیقت و مشاهده آن فراهم سازد. تربیت اخلاقی مراتب و درجاتی دارد که از عمل ظاهری آغاز شده، مانع زدایی اخلاقی و گرفتن آرایش اخلاقی مناسب و شهود حق را به دنبال دارد. همچنین علی رغم جایگاه وجودی اخلاق و نقش آن در تعیین هویت انسان، تربیت اخلاقی واسطه ای برای دستیابی به مراتب نهایی معرفت و مشاهده حق محسوب می شود.
۳۰۱۴.

تحلیل حدیث شناسانه از روایات آب و عطش در عاشورا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳۲ 193 - 230

کلیدواژه‌ها: تشنگی امام حسین (ع) عاشورا روایات عاشورایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۱
 مسئله آب و عطش در واقعه کربلا ازجمله مسائلی است که سبب تحولی شگرف در شیوه عزاداری و نگرش شیعیان شده است. شهرت نبود آب در خیمه های امام حسین(ع) در شب و روز عاشورا، بسته شدن آب در روز هفتم محرّم به عنوان یک رخداد تاریخی در میان مورخان و گزارش غُسل امام و یارانش در شب یا صبح عاشورا در کتب حدیثی و نیز حفر چاهی در کربلا به صورت اعجازگونه توسط امام، در کتب حدیثی و تاریخی، حاکی از ناهمگونی منقولات روایی و حدیثی در موضع آب و عطش در کربلاست. ازاین رو، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی، به واکاوی این مهم پرداخته و درنهایت بدین نتیجه رسیده است که منابع متأخر امامیه با رویکرد عاطفه گرایانه نگارش یافته و سخنانی مبنی بر «طلب آب» به امام حسین(ع) نسبت داده شده که با شأن معصوم هم خوانی ندارد و برخی از این روایات، ضمن تعارض با اخبار تاریخی، دارای رکاکت معنا و معارض با سنت معصومان است. روایات مربوط به تشنگی خیمه امام محدود به یک یا دو روایت آن هم به صورت ضمنی است، لکن در دوره های صفویه و قاجار بیشتر پروبال گرفته و هرچه از زمان حادثه عاشورا فاصله گرفته می شود، برداشت عاطفه گرایانه از عاشورا بیشتر شده است. با توجه به روایات موجود و معتبر، بدون تردید تا صبح روز عاشورا، آب در خیمه ها موجود بوده، اما کشاکش و سنگینی نبرد، توان هر رزمنده ای را گرفته و امام حسین(ع) در روز عاشورا با لبان تشنه به شهادت رسیده است. بستن شریعه فرات در هفتم محرّم، دلیل بر نبود آب در خیمه امام نیست، اما اندک آب موجود در صبح عاشورا برای کودکان اختصاص داده شده است. در روایات عاشورایی متقدم و معتبر، اخباری مبنی بر مظلومیتی با تصویر دوران قاجاری یافت نمی شود؛ گرچه مظلومیت امام، فراتر، سنگین تر و دردناک تر از منقولات عاطفه گرایانه است.
۳۰۱۶.

بررسی تطبیقی عوامل و گونه های شجاعت در احادیث امام علی ع و کلام رهبر معظم انقلاب(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۳شماره ۲۱ 231 - 258

کلیدواژه‌ها: امام علی علیه السلام فضایل اخلاقی شجاعت مقام معظم رهبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۷
شجاعت یعنی قوت قلب که یکی ازمهمترین فضایل نفسانی واز اصول چهارگانه فضایل اخلاقی است.تفریط در شجاعت ، جبن و افراط در آن تهور نامیده می شود که از انحراف شجاعت به وجود می آیند. شناخت عوامل شجاعت و حوزه ها و گونه ها آن در سیره وسخنان امیرالمومنین علیه السلام و همچنین بررسی عوامل و گونه های این فضیلت در اندیشه های رهبر معظم انقلاب که شخصیتی عالم و مفسر و مدیر است و حاکمیت جامعه را برعهده دارند اهمیت و ضرورت بیشتری دارد. با توجه به بررسی تطبیقی درسیره و سخنان امیرالمومنین (ع) و همچنین مقام معظم رهبری ،شجاعت دارای عوامل و گونه ها ی متعددی است. برخی عوامل ایجادی شجاعت عبارتند از باورمندی به یاری الهی ، توکل به خدا و شریعت اسلام . در مورد گونه های آن نیز می توان شجاعت در عدالت و ظلم ستیزی، شجاعت در اقدام ، شجاعت در صبر و شجاعت در فهم صحیح را نام برد.روش این تحقیق، توصیفی_تحلیلی بر اساس مطلعات کتابخانه ای و منابع اینترنتی است .
۳۰۱۷.

بررسی نظریه ضرورت تأمین هزینه های جانبی مضاربه و تعیین محل و مصادیق آن با تأکید بر اندیشه های فقهی حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظلّه العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: مضاربه نفقه مضارب مخارج مضاربه نفقه عامل آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۶۹
درخصوص مخارج سفر تجاری مضارب، اقوال مختلفی یافت می شود؛ ازجمله: 1) لزوم تأمین تمام مخارج 2) لزوم تأمین مخارج مازاد حضر 3) عدم لزوم تأمین مخارج. برای ضرورت تأمین تمام نفقه سفر مضارب به اطلاق عقد مضاربه، صحیحه علی بن جعفر و اجیر بودن عامل برای مالک و برای قول دوم به تعلق ربح به مالک و اجماع و برای قول سوم نیز به عدم فرق بین نفقه حضر و سفر و جلوگیری از تصرف در مال غیر، استدلال شده که پس از بیان تفصیلی اقوال و بررسی نقادانه ادله، درستی قول نخست که آیت الله خامنه ای نیز بر آن رأی هستند، نتیجه گردید. نسبت به محل تأمین مخارج نیز سه دیدگاه دیده می شود: 1) اصل سرمایه حتی با وجود کسب سود؛ 2) سود حاصله؛ 3) اصل سرمایه درصورت عدم حصول سود. تحقیقات نشان می دهد استدلال نظریه هایی که به تأمین نفقه از محل سود یا اصل سرمایه رأی داده اند منطقی نیست و حق آن است که با عنایت به ادله ای مانند اصل عدم توقف تأمین نفقه به حصول سود، انصراف نقص به سود، ارتکاز عرفی و صحیحه علی بن جعفر؛ درصورت کسب سود، هزینه سفر از محل سود تأمین شود و درصورت عدم حصول سود، تأمین نفقه از اصل سرمایه، صحیح به نظر می رسد.
۳۰۱۸.

آسیب های حضور زنان در اجتماع و راهکارهای حل آن در نظام تعلیم و تربیت اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات تعلیم و تربیت با رویکرد اسلامی سال دوم ۱۴۰۳ شماره ۲ 99 - 114

کلیدواژه‌ها: زن اجتماع تعلیم تربیت اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۷۸
حضور زن در اجتماع از صدر اسلام با شکستن تفکرات جاهلی حضوری ارزشمند و مورد تأیید و متناسب با رویکرد کمال گرای اسلامی همراه با قوانینی بوده است. این موجب شده است زنان با حفظ شئونات اسلامی به راحتی و با کمترین آسیب ها در عرصه های مختلف ایفای نقش کنند. امروزه گسترش تفکرات غیراسلامی مانند فیمنیسم در جوامع اسلامی که با شعارهایی مانند برابری زن و مرد با هدف آزادی بی قید و شرط در سراسر عالم گسترش یافته اند حضور زن در اجتماع را دچار آسیب کرده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی درپی تبیین این آسیب ها و راهکارهای حل آن است. بررسی ها نشان دهنده این ادعاست که این آسیب ها در سه دسته فردی، خانوادگی و اجتماعی قرار دارند. آسیب های فردی مانند آسیب های روحی و جسمی، دور شدن از حجاب و عفاف، خستگی مضاعف، آسیب های خانوادگی مانند کاهش روابط اعضای خانواده، مشکلات عاطفی فرزندان، انحرافات اخلاقی فرزندان و آسیب های اجتماعی مانند کاهش فرزندآوری، کاهش ازدواج، افزایش آسیب های اجتماعی و راهکارهای فردی مانند توجه به مصالح اساسی و اولویت بندی، رعایت عفت در نگاه و پوشش، راهکارهای خانوادگی مانند اهمیت دادن به نقش الگویی والدین، نظارت بر جامعه دوستان، انتخاب محیط تحصیلی مناسب و راهکارهای اجتماعی مانند وضع قوانینی مناسب برای حضور در اجتماع، آموزش عمومی، فرهنگ سازی و... است.    
۳۰۱۹.

ارزیابی انتقادی ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳۰ 33 - 60

کلیدواژه‌ها: دین مستثنیات دین اعسار محکوم به هزینه دادرسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۷۹
در ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی به 7 مورد از مصادیق مستثنیات دین تصریح شده و قانون گذار آن ها را غیرقابل توقیف و فروش برشمرده است. تعریف مستثنیات دین به مصادیق آن به جهت نبود ملاک منقح، شبهات مصداقیه زیادی پدید خواهد آورد. ابهام در ناحیه ملاک استثنا در این ماده، موجب شده تا قضات، اصحاب دعاوی قادر به تفسیر دقیق و صحیح مقررات آن نباشند. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی، با رویکرد حل مسئله، به نقد و آسیب شناسی این ماده قانونی پرداخته و با فحص در منابع روایی و متون فقهی و حقوقی، ملاک ها و مناطات احتمالی استثنای موارد مذکور را بررسی و با تبیین آن ها، سعی در ارائه تعریفی جامع برای تشخیص بهتر موارد مستثنیات دین توسط مقام صالح قضایی نموده و به ارائه راهکاری نوین جهت شناسایی شأن عرفی معسرین از پرداخت محکومٌ به توسط متغیرهای کمّی پرداخته است و با اثبات تفاوت ماهوی و لزوم تفکیک میان موضوع اعسار از هزینه دادرسی و اعسار مصطلح فقهی، عدم ترتب آثار شرعی مترتب بر معسرین از پرداخت محکومٌ به بر معسرین از تأدیه اجرت محاکم قضایی و غیرقضایی بودن این دسته از دعاوی مورد تحقیق قرار گرفته است و برخی آثار تصویب قانونی آن، همچون حل مسئله اطاله دادرسی پرونده های مرتبط با اعسار از هزینه دادرسی در محاکم قضایی و قضازدایی از حجم بالای این دعاوی ارزیابی شده است.
۳۰۲۰.

تاثیر معنویت درعرصه های زندگی فردی(آرامش،شادی ،امید) با استفاده از دعای ابو حمزه ثمالی

نویسنده:
منبع: کاوشی در معرفت اجتماعی سال ۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 130-159

کلیدواژه‌ها: آرامش شادی امید معنویت نیایش دعای ابوحمزه ثمالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۷۱
انسان امروزه باوجود زندگی مدرن روبرو فشارهای روانی ،جسمی و ذهنی پریشان است. با همه زیبایی و دارای هنوز خود را گرفتار و اسیر می بیند و به دنبال آرامش درونی و شادی حقیقی و امید واقعی پی نموده است. بنابراین بشر به معنویت توجه آورده که یک امر فطری است. با تحقیقات علمی ثابت شده است که فرد معنوی بیشتر شادتر و مطمئن تر در زندگی خود است. و به آرامش رسیده است.معنویت اسلامی، سعادت انسان را شایسته و سزاوار رسیدن به قرب الهی می داند و انسان را دارای استعداد خلافت الهی و تجلی اسماء و صفات الهی معرفی می کند. روش های که اسلام برای معنویت استفاده می کند ریشه و اصل آن بر شریعت است که قرآن و سنت شامل می شود. یکی از آن روش نیایش و دعا است که مهم ترین کارکرد نیایش در عرفان وحدت مجذوب است که از طریق ذکر قلبی اتفاق می افتد. نیایش های عرفانی بر اصل مراقبه و تمرکز بر نفس استوار است. ادعیه ائمه ع سرشار از شور و هیجان معنوی واله های از اشارت عرفانی است. دعای های اسلامی گنجینه ای از معارف است ازجمله مناجات شعبانیه و کمیل و عرفه و دعای ابوحمزه ثمالی و دعاهای صحیفه سجادیه امام سجاد که این دعاها الهام بخش و معرفتی متعالی هستند. لذا پژوهش حاضر باهدف تأثیر معنویت در عرصه های زندگی فردی از منظر دعای ابوحمزه ثمالی پرداخته است. ازلحاظ روش انجام پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی هست و برای جمع آوری اطالعات در این نوشتار از روش اسنادی – کتابخانه ای و اینترنتی بهره گرفته است. از نتایج این تحقیق می توان درزمینٔهآرامش،شادی ،امید رندگی فردی از ادعیه مخصوص دعای ابوحمزه ثمالی استفاده کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان