درخت حوزه‌های تخصصی

ادبیات

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ادبیات جهان ادبیات و مطالعات بین رشته ای انواع ادبی حوزه های ویژه سبکها و جریانهای ادبی علوم ادبی قالب های شعر کلیات گونه های نثر
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۰٬۲۰۱ تا ۵۰٬۲۲۰ مورد از کل ۵۲٬۹۰۷ مورد.
۵۰۲۰۱.

سیمای حضرت علی (ع) در «شرح ابن ابی الحدید»

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۸۰ شماره ۲ 9 - 36

کلیدواژه‌ها: امیر المؤمنین (ع) نهج البلاغه ابن ابی الحدید خبر (روایت)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۳۱
نهج البلاغه که آن را فروتر از کلام خالق و فراتر از کلام مخلوق خوانده اند، کتابی است که همانند مؤلّف آن امیرالمومنین علی (ع) حاوی ابعاد و موضوع های گوناگونی همچون الهیات، ادبیات، عرفان، فلسفه، کلام، تاریخ، سیاست، اقتصاد، مدیریت و... است. در طول تاریخ، شارحان و مفسران بزرگی از شیعه و سنّی در صدد شرح و تفسیر این مجموعه که گلچینی از سخنان حضرت امیر (ع) است برآمده اند. یکی از دوستداران امام علی (ع) مفسّر بزرگ و شارح سترگ نهج البلاغه مرحوم ابن ابی الحدید معتزلی است. شرح نهج البلاغه وی مشتمل بر 20 جلد است که شارح محترم در مقدمه شرح خود و نیز در مواضع بسیار دیگری به توصیف ویژگی های برجسته امیرالمومنین (ع) پرداخته و به قول خود ویژگی های اختصاصی ایشان را که کسی توان همسری با او ندارد، بیان می کند. اما در عین حال، گاهگاه در مقام تفسیر سخنان امام علی (ع) به تأویلات دور از ذهن متمسّک شده و با مشرب اعتزالی خود، پاره ای از سخنان حضرت را برخلاف ظاهر حمل نموده است. در این مقاله برآنیم ضمن ارائه سیمای علی (ع) در شرح نهج البلاغه به پاره ای از تأویلات دور از ذهن این شارح محترم اشاره کنیم.
۵۰۲۰۲.

نگرشی تطبیقی به رویکرد نوستالژیک در سروده های نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴۵ 171 - 204

کلیدواژه‌ها: غم غربت دوری حسرت وطن آرمانشهر مرگ اندیشی شعر معاصر عربی و فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۸۷
«نوستالژی» به عنوان یکی از مباحث مطرح در روان شناسی، در حوزه ادبیات نیز از موضوعات مهم شعر معاصر عربی و فارسی به شمار می آید. از جمله شاعران معاصری که حسرت گذشته های خوشِ ازدسترفته و یادکرد آن ها در اشعارشان بسامد فراوانی داشته نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث است. موقعیت و شرایط زندگی و جامعه، اندیشه و عاطفه قوی و آشنایی با بسیاری از شاعران و بزرگان منجر به برانگیخته شدن حس نوستالژیکی قوی در این دو شاعر شده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی نمودهای نوستالژی در دیوان دو شاعر به روش تحلیلی توصیفی، به بررسی و تبیین رویکردهای نوستالژیک در شعر نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که حسرت دوران کودکی، گذشته تاریخی و اسطوره ای، غم غربت، مرگ و دوری از آرمانشهر در شعر دو شاعر از بسامد بیش تری نسبت به دیگر مفاهیم نوستالژیک برخوردارند.
۵۰۲۰۳.

مقایسه دیدگا ه های مشترک کزازی و یونگ(خودآگاه، ناخودآگاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال نهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۴ 155 - 168

کلیدواژه‌ها: کزازی یونگ خودآگاه ناخودآگاه ناخودآگاه تباری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۰۷
اندیشمندان علوم انسانی سنگ بنای تفکرات خویش را بر تعریف انسان گذاشته و آثار خود را بر بنیان این شناسایی بنا کرده اند. چگونگی نگرش آن ها به انسان مسیر اندیشه شان را تعیین می کند. ابتدا باور بر این بود که ناخودآگاه «من» دیگری است که در وجود هر انسانی قرار دارد. در قرن هفدهم لایبنیز ( Leixniz ) در اعتراض به دکارت ( Descates ) عملکرد ناخودآگاه را در برابر ضمیر خودآگاه قرار داد. او اظهار داشت که هر آنچه در زیر نگاه از توجه ضمیر خودآگاه دور می ماند به ضمیر ناخودآگاه انتقال می یابد. این نظریه به عنوان مسأله اساسی، محور مباحث فیلسوفان مکتب رمانتیک قرار گرفت. شیلینگ ( Schiling ) نخستین فیلسوف رمانتیکی است که ناخودآگاه را به مبحث «اراده کورکورانه» پیوند زد. در این مقاله سعی شده است ضمن پرداختن به تعریف و بررسی خودآگاه و ناخودآگاه به صورت اجمالی و فشرده به مقایسه دیدگاه های کزازی و یونگ پرداخته شود.  
۵۰۲۰۴.

ساختارشکنی و هنجارگریزی تطبیقی نحوی، واژگانی و زمانی در شعر پروین اعتصامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۵ 37 - 54

کلیدواژه‌ها: انحراف دستوری سبک ادبی - تعلیمی کهن گرایی انعطاف پذیری زبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۱۳
زبان یک واقعیت فرهنگی و محصول اندیشه انسانی است که با خلاقیت و نوع آوری همراه است. خلاقیت و آفرینندگی زبان انسان باعث ترکیب اصوات و ترکیب معانی در قالب ساخت های زبانی پیچیده در آفرینش های ادبی می شود و بالفعل شدن آن در فرایند اجتماعی شدن و فرهنگ سازی، خلاقیت ادبی را به همراه خواهد داشت. شاعر با استفاده از ساخت های زبانی، گذشته، حال، آینده را تصور کند و در هر زمان و مکان از واقعیت به سوی خیال حرکت نماید. در پژوهش حاضر به بررسی هنجارگریزی نحوی، واژگانی و زمانی در قطعات، مثنویات و منظومات پروین اعتصامی می پردازیم که شعرش نمادی از سبک عراقی و خراسانی می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که وی از هنجارهای نحوی زبان متعارف و معیار بسیار دور شده است. ترتیب کلمات، تغییرات گرامری، باهم آیی با توجه به اصول و ساختار و سبک زبانی می باشد.
۵۰۲۰۵.

بررسی تطبیقی ویژگی های زمان دستوری و نمود در زبان های فارسی و چینی براساس زبانشناسی پیکره ای

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۳ 211 - 237

کلیدواژه‌ها: زمان دستوری نمود در دستور زبان بررسی تطبیقی زبان فارسی زبان چینی زبانشناسی پیکره ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۱۵
دو مقوله زمان دستوری و نمود در دستور زبان جایگاه ویژه ای دارند. با کمک زمان دستوری می توان به بیان یک عمل یا رویداد در زمان گذشته، حال یا آینده پرداخت و با کمک نمود می توان، شروع، پیشرفت یا پایان عمل یا رویدادی را نشان داد. از آنجاکه این دو مقوله و نوع بازنمایی آن ها در هر یک از زبان های فارسی و چینی ویژگی های مخصوص به خود را دارند و پژوهش های تطبیقی بسیار کمی در این حوزه صورت گرفته است، پژوهش حاضر با کمک زبانشناسی پیکره ای، به کمک آمار و با بهره گیری از روش-های تحلیل کمی و کیفی درصدد یافتن ویژگی های این دو مقوله و کشف شباهت ها و تفاوت های آن ها در این دو زبان است. از نتایج حاصل از این پژوهش می توان در حوزه های آموزش زبان، دستور زبان و ترجمه بهره برد. این پژوهش با مشاهده و بررسی 9189 گزاره شامل 4172 گزاره فارسی و ترجمه متناظر آن ها به چینی و 5017 گزاره چینی و ترجمه متناظر آن ها به فارسی از دو رمان «بوف کور» به زبان فارسی و «دویدن در خیابان های پکن» به زبان چینی و ترجمه متناظر آن ها به چینی و فارسی استخراج شده اند. از این داده ها پیکره دو زبانه ا ی فارسی- چینی و چینی- فارسی ساخته شده است و با مشاهده دگرگونی های به وجود آمده در فرایند ترجمه در ساختار هر یک از این گزاره ها، ویژگی های مربوط به ان ها، شباهت ها و تفاوت های اساسی و نوع بازنمایی زمان دستوری و نمود در این دو زبان به دست آمده است. در زبان فارسی، فعل، نقش کلیدی را در جمله دارد و حاوی اطلاعات دستوری نظیر زمان دستوری و نمود است. اما در زبان چینی، اسم، در جمله نقش کلیدی دارد و در بسیاری از جملات فعل، قابل حذف است. از همین روی نمی توان دسته بندی مشخصی برای زمان دستوری در زبان چینی قائل شد.
۵۰۲۰۶.

إستدعاء شخصیات الشعراء فی شعر محمود درویش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۵ 21 - 47

کلیدواژه‌ها: الشعر المعاصر التراث الإستدعاء شخصیات الشعراء محمود درویش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۸۳
للتراث أهمیه بالغه فی الشعر الحدیث و استلهامه ظاهره بارزه عند الشعراء المعاصرین. للتراث مصادر متنوعه، و التراث الأدبی من أغنی المصادر التراثیه التی یلجأ إلیها الشعراء، و هو نفسه یشمل علی عده عناصر إحداها شخصیات الشعراء، و هی من أهم عناصر التراث الأدبی بما تحمل من دلالات شتی و طاقات إیحائیه. و تهدف هذه المقاله إلی دراسه شخصیات الشعراء المستدعاه عند محمود درویش؛ و نری من خلال دراستنا أنه یستدعی من الشعراء الشخصیات التی تحمل دلاله توافق و تناسب تجربته أو التی لها تجربه مشابهه لتجربه الشاعر، و من الشعراء یستحضر إمرأ القیس و جمیل بن معمر و المتنبی و أبا فراس و ... . هو یستدعی هذه الشخصیات بالنمطین فی شعره، الأول الشخصیه عنصرا فی صوره جزئیه و الثانی الشخصیه محورا للقصیده.  
۵۰۲۰۷.

تئوری شعر عرفانی از منظر تجربه شعری مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۱) 127 - 143

کلیدواژه‌ها: مولانا شعر عرفانی تئوری شعر تجربه های عرفانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۲
شعر عرفانی آنجا که گویای تجارب عرفانی شعرا است، می تواند از دیدگا ه های متفاوت مورد توجه قرار گیرد. نویسنده در این پژوهش، با رویکردی هگلی و با تأکید بر ساحت معنوی، شعر عرفانی مولانا را به عنوان نمونه ای بارز بررسی کرده است. شاعران عارف ایرانی، با توجه به سائقه تمایزطلبی در ساحت بیانی همانند دیگر ابعاد حیات مادی و معنوی خود، زبانی متمایز برای آثار خویش انتخاب کرده اند. عمده تمایز زبانی اینان از زبان دیگر گروه های زبانی عبارت است از تقیّد زبان شعر آنان به متن ذهنی، شخصی شدگی، نمادین بودن آن زبان و گسیختگی روابط دال و مدلولی برای مضاف شدن وابسته های ماهیتی و عاطفی در فاصله آن دو. شعر عرفانی آنجا که مقصور بر بیان تجارب صرف عرفانی است، متأثّر از ناخودآگاه شاعر، عرضه کننده عمده ترین تمایلات و علایق سرکوب شده و محقق ناشده شاعر است. تخیّل در چنین سروده هایی برای ملموس کردن بُعد ناملموس و معنایی عالم ورای طبیعت از لوازم بایسته شعر عرفانی است. شعر عرفانی صرفاً عرصه تقابل دو سطح روحانی و جسمانی نیست؛ بلکه عنصر سوم یعنی میانجیِ آن دو، فعّال ترین و اثرگذارترین نقش را در آن عرصه دارد. «عشق» اغلب در نقش همان عنصر واسطه ظاهر می شود، اما در شعر شاعری همچون مولانا، خود مولانا نیز برای به دست آوردن چنین نقشی با «عشق» مساهمت می کند. زیبایی در چنین سروده هایی بیشتر در ساحت معنایی متمرکز است. زیبا هرآن چیزی است که مجلای معنای تامّ هستی باشد. لذت ناشی از خوانش اشعار عرفانی عمدتاً در گرو اصل «تذکار» است؛ بدین معنی که خوانش این اشعار سبب تداعی خاطرات ازلی و انبعاث شوق تجربه آن خاطرات است.
۵۰۲۰۸.

A Study of the Predictors of English and Persian Language Learners’ Psychological Well-Being(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۷) 1 - 12

کلیدواژه‌ها: academic engagement Emotion regulation Grit Positive Psychology Psychological well-being

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۷۳
Positive psychology constitutes an approach to the study of human behavior that examines the extent to which individuals’ affective factors are likely to ameliorate their life conditions and their performance in diverse academic and occupational settings. The present study strived to determine the degree to which university learners’ psychological well-being, as their main positive psychology factor, was influenced by their grit, emotion regulation, and academic engagement. To this end, the researchers used convenience sampling to select 221 English Language and Literature learners and 178 Persian Language and Literature learners from among the learners of a university in Tabriz (Iran) as the participants. Second, they administered the English and Persian versions of the psychological well-being scale, grit scale, emotion regulation scale, and academic engagement scale of the study to the learners of English and Persian respectively. Finally, the researchers utilized SPSS 25 and Amos 24 to analyze the obtained data. Based on the results, while English learners’ grit, emotion, regulation, and academic engagement significantly predicted their psychological well-being, Persian learners’ grit, and academic engagement constituted significant predictors of their psychological well-being in their academic setting. Moreover, English learners’ psychological well-being was significantly higher than that of Persian learners. The results may have certain implications for professor educators, syllabus designers, and professors in the context of Iran.
۵۰۲۰۹.

نقش ادبیات تطبیقی در جهانی شدن ادبیات اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال دهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۸ 89 - 109

کلیدواژه‌ها: ادبیات تطبیقی جهانی شدن لیلی و مجنون حی بن یقظان هزار و یک شب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۸۷
هدف این پژوهش آن است که نقش ادبیات تطبیقی را در خدمت به ادبیات اسلامی و انتقال این ادبیات به همه سرزمین های جهان نشان دهد؛ زیرا ادبیات تطبیقی از زمان بوجودآمدنش، جهانی بودن ادبیات اسلامی و تأثیر آن را بر ادبیات جهانی، به ویژه بر ادبیات اروپایی، به رسمیت شناخته است و ما نیز بر اساس همین دیدگاه، می توانیم خطوط اصلی این پژوهش را به شکل زیر ترسیم نماییم: عواملی که به جهانی شدن ادبیات اسلامی کمک کرده و می کند. تأثیرگذاری بخش هایی از ادب عربی بر ادبیات ملت های دیگر که از آن جمله است: داستان «لیلی و مجنون»، قصه «حیّ بن یقظان»، کتاب «هزار و یک شب»، کتاب «کلیله و دمنه»، و در پایان به بررسی تأثیرات اندیشه اسلامی بر کتاب «کمدی الهی» می پردازیم. این بررسی به طور خلاصه، بیانگر آن است که ادبیات عربی و کتاب های عربی، تأثیر ژرفی بر ادبیات غربی داشته است.
۵۰۲۱۰.

تحلیل گادامری دیالوگ و کارکرد روایی آن در تطبیق رساله الغفران ابوالعلاء معری و «طلب آمرزش» صادق هدایت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 77 - 94

کلیدواژه‌ها: صادق هدایت ابوالعلاء معری تطبیق دیالوگ گادامر رساله الغفران طلب آمرزش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۹۴
ادبیات تطبیقی را می توان محفلی برای دیالوگ میان الگوهای اندیشگانی ملل گوناگون دانست؛ پس بررسی شکل های متنوع آن در این حوزه بسیار حائز اهمیت است. از حیث روایی، دیالوگ یکی از ابزارهای کانونی سازی متن از درون است که نویسنده آن را برای عینیت بخشیدن به رویدادهای روایت، نزدیکی بیشتر به خواننده، خالی کردن فضایی برای مشارکت خواننده و نیز به اشتراک گذاشتن باورهای درونی و بیرونی به کار می گیرد. پژوهش حاضر در پی آن است که با نوعی رویکرد ادبیات تطبیقی، از طریق بررسی دیالوگ های دو اثر رساله الغفرانِ ابوالعلاء معری و «طلب آمرزش» صادق هدایت، به تطبیق شکلی دیالوگ های دو اثر براساس الگوی گادامری بپردازد و نیز کارکرد بهره گیری از این شکل روایی را توسط دو نویسنده مقایسه کند. از آنجاکه گادامر به اهمیت دیالوگ در ارتباطات اجتماعی توجه بسیار دارد، این پژوهش می تواند در جهت خوانش جامعه شناسانه دو اثر یادشده مفید باشد؛ پس تحلیل او از دیالوگ مبنای کار پژوهش حاضر است. نتیجه ای که این پژوهش در پایان به آن می رسد این است که به کارگیری دیالوگ در دو اثر، کارکردهای مشترکی دارد؛ ازجمله بازگشت به گذشته، شخصیت پردازی، گفتن به جای نشان دادن، بیان اعتراف ها و اصلاح تفکر اشتباه درباره مردگان. همچنین «گشودگی» به عنوان شرط اساسی دیالوگ گادامری در دیالوگ های هر دو اثر دیده می شود.
۵۰۲۱۱.

اللغه العربیه المعاصره بین النشأه والتعلیم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال هشتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۱ 135 - 142

کلیدواژه‌ها: القراءه النحو کیفیه التعلیم البلاغه اللغه العربیه العبرانیه الفارسیه اللغات السامیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۲
إن اللغه رموز ملفوظه وإشارات متفق علی دلالتها تستعمل للتعبیر عن المعانی وهی أوسع من الکلام لأن الکلام یقتصر علی الرموز الملفوظه أی الکلمات أو الألفاظ، وهی مؤلفه من مقاطع صوتیه أو علی الأقل من مقطع صوتی واحدکما فی (لِ) من (ولَی) و(رَ) من (رأی)؛ فهما فِعلا أمر واللغات أحادیه الهجاء وفیه تدرج اللغه الصینیه ولهجاتها وطائفه من اللغات حامیه وسامیه، ومنها المصریه القدیمه والقبطیه واللغه العربیه من اللغات السامیه والمنسوبه إلی سام بن نوح . و أشهر هذه اللغات العربیه والسامیه والعبرانیه. أما الفارسیه لیست من اللغات السامیه وهی من اللغات الأریه نسبه إلی آریا وهو لفظ یراد به جمیع مملکه الفرس مثل لفظ ایران.
۵۰۲۱۲.

بررسی زبانی اشعار درویش عباس گزی و فهلویات شیخ صفی الدین اردبیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کهن نامه ادب پارسی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 433 - 455

کلیدواژه‌ها: گویش شناسی گویش گزی فهلویات درویش عباس گزی شیخ صفی الدین اردبیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۹۵
گویش گزی یکی از مهمترین گویش های برجا مانده از پهلوی اشکانی یا پهلوانیک در نواحی مرکزی ایران است که همواره هدف پژوهش بسیاری از محققان داخلی و خارجی قرار گرفته است. دیوان درویش عباس گزی قدیمترین و مهمترین اثر شعری در این زبان است که می تواند منبع موثری در شناخت عمیقتر در بررسی های زبانی این گویش واقع شود. در این تحقیق به بررسی اشعار درویش عباس گزی و فهلویات شیخ صفی الدین اردبیلی در سه سطح واجی، واژگانی و نحوی پرداخته شده است. زبان گزی و آذری کهن، بازماندگان زبان های ایرانی نو و در یک مجموعه زبانی هستند که می توانند به لحاظ زبان شناسی مورد مقایسه قرار گیرند. یافته های این پژوهش شباهت های بسیاری میان کیفیت آوایی و واژگانی دو شاعر نشان می دهد؛ مانند تحول واج «ژ» به «ی» در هر  دوگویش. هرچند تفاوت هایی در ساخت آوایی و نحوی سروده های درویش عباس و شیخ صفی دیده می شود. سخنان برجای مانده از دو متفکر، غالباً به صورت شعر و دارای منطق شعری(و در تنگنای وزن و قافیه) است. علاوه بر این هر دو شاعر  در این اشعار متاثر از ساختار زبان فارسی هستند. به طوری که بسیاری از واژه ها، ترکیب ها و الگوی دستوری برگرفته از فارسی است.
۵۰۲۱۳.

النظره الإجتماعیه فی روایه اللّصّ والکلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸ 39 - 48

کلیدواژه‌ها: نجیب محفوظ اللص والکلاب سعید مهران الشخصیه الروایه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۸۷
إنّ اللّصّ والکلاب هی الروایه الثانیه لنجیب محفوظ فی فتره الستینات، وقد أصدرها بعد «أولاد حارتناF عام 1961 م، فلذا تعتبر من الروایات الرمزیه التی أنکر الکاتب من خلالها النظام الجمهوری، وأکّد علی حضور السلطه فی المجتمع المصری. وإنها تصویر حیّ من البلاد التی یسود فیها الظلم، بدل العداله، وفی الحقیقه العداله فیها مغموره، وقد أراد نجیب محفوظ أن یخاطب من خلالها الزعماء الاشتراکیین: أنتم دعوتم الشعب إلی الانتفاضات، والتمردات ثم نسیتم أنفسکم، أنتم خائنون، وهذا النظام هو نظام السلطه، ولیس نظاماً جمهوریاً. إنّ الکاتب، والأدیب الکبیر نجیب محفوظ بالإشاره إلی القضایا هذه یطعنُ فی سلوک الحکام، والزعماء بطرق غیر مباشره، منها المجتمع المصری، والدین، والمرأه ثم یقدمها بصوره روایه، وهی «اللّصّ والکلاب». یتناول هذا المقال دراسه المضامین المذکوره، بالإضافه إلی دراستها من حیث الشکل.
۵۰۲۱۴.

انقلاب مشروطه و ظهور اجتماعات فرهنگی و ادبی: مطالعه موردی جمعیت فرهنگ رشت

نویسنده:
منبع: اجتماعیات در ادب فارسی سال ۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲ 33 - 42

کلیدواژه‌ها: انقلاب مشروطه اجتماعات فرهنگی دوره قاجار جمعیت فرهنگ رشت دوره پهلوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۹۶
نوشتار حاضر با هدف بررسی شناسایی زمینه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شکل گیری اجتماعات فرهنگی و ادبی اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی تدوین شده است. فرض مسئله ای مقاله این است که از یکسو مواجهه و تعامل جامعه ایرانی با غرب و دستاوردهای علمی و فکری آن و از سوی دیگر، فضای اختناق و عقب افتادگی فکری و سیاسی و اجتماعی در اواخر دوره قاجار،موجبات پیدایش آگاهی های سیاسی و فرهنگی را فراهم ساخت. در نتیجه چنین فضا و شرایطی از جامعه پس از انقلاب مشروطه، اجتماعات فرهنگی و ادبی در پاسخ به نیازهای فرهنگی و اجتماعی ناشی از تغییرات جدید شکل گرفتند. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات اسنادی است که با روش مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از تکنیک فیش برداری از منابع مکتوب موجود انجام شده است. نتایج حاصله بیانگر آن است که با توجه به وجود زمینه های تاریخی و سیاسی چون افتتاح مجلس شورای ملی، انتشار روزنامه های آزاد، تدوین قانون اساسی و متمم آن و.. و همچنین تحولات ادبی در دهه های پایانی دوره قاجار، زمینه برای شکل گیری اجتماعات فرهنگی و ادبی مانند جمعیت نسوان وطن خواه ایران، جمعیت فرهنگ رشت و مشابه آن فراهم گردید.
۵۰۲۱۵.

بررسی بُعد تعلیمی مثنوی مولانا بر اساس نظریه تداعی گرایی (مطابق با آرای زیگموند فروید و کارل گوستاو یونگ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۷

کلیدواژه‌ها: مثنوی مولوی تداعی ساختار شخصیت فروید فرایند تفرد یونگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۳۳
حیطه این مقاله، ادبیات، عرفان و روانشناسی با محوریت مثنوی مولوی است. با پیدایش نظریه های ادبی و غیرادبی از جمله نظریه های روانشناختی، ارتباط چند سویه بین علوم مختلف پدید آمده؛ از جمله، ارتباط بینارشته ای ادبیات، روانشناسی و عرفان. این اتفاق باعث گردید تا ادبیات، به خوانشی کاربرد محور مبدل گردد. ادبیات به یاری نظریه های روانشناسی، بر جذابیت علمی و عملی خود در متون ادبی و عرفانی افزوده است؛ ازجمله موضوعات مطرح در این مقاله، مقوله تداعی است. تداعی، یکی از توانمندی های ذهنی و به عنوان یک سبک تعلیمی، جایگاه ویژه ای در متون ادبی، به خصوص در ژانر عرفانی بر عهده دارد. در سبک آموزشی تداعی، آموزش از پیش تعیین شده نیست. این سبک، روند آموزش را در جریان تعلیم، مشخص می سازد و غیرمنتظره روی می دهد. ویژگیهای دیگر آن، پویایی ساختار متن، پروردگی سخن، تنوع اندیشگانی، چندلایگی، کارکرد روان درمانی و... است. موضوع دیگر مقاله، بررسی کارکرد تعلیمی برون و درون قصه ای مثنوی و نیز شناخت ناخودآگاه فردی و جمعی بر اساس نظریه تداعی است. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای انجام شده و نشان می دهد که چگونه می توان از تداعی به شناخت ناخودآگاه فردی و جمعی بر اساس نظریه فروید و یونگ دست یافت. موضوع دیگر مقاله، تحلیل ساختار شخصیت و ابعاد ذهن فروید و فرایند تفرد یونگ با تکیه بر بعد تعلیمی و روانشناختی رؤیا با محوریت حکایت های مثنوی معنوی بوده است. این پژوهش نشان می دهد که رؤیا، شاهراه دستیابی به ضمیر ناخودآگاه است. مولوی در این حکایت ها، به مخاطب می آموزد که لازمه رسیدن به توازن شخصیت و فرایند تفرد، تعامل یکپارچه ابعاد شخصیت روانی است.  
۵۰۲۱۶.

La narration comme moyen de (re)composition de soi chez Amélie Nothomb(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Revue des Études de la Langue Française, Volume ۱۴, Issue ۲, ۲۰۲۲ 81 - 96

کلیدواژه‌ها: Narration Instance Narrative Modalité Narrative Autodiégétique Hétérodiégétique Altérité Mêmeté

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۵
Tout récit étant un acte producteur, oral ou écrit, joue le rôle d'un lien qui unit l'univers conceptuel fictif, à savoir, l'histoire et le réel, et exige la présence d'une instance narratrice qui prend en charge le récit. Amélie Nothomb, auteure prolifique belge francophone, expatriée dès sa petite enfance, est créatrice des œuvres dont une grande partie est en quelque sorte une répétition, une réécriture de son enfance et de  son adolescence. La multiplicité des modalités narratives dans les œuvres d'Amélie Nothomb, c'est ce qui rend l'écriture de Nothomb singulière dans son objectif de démontrer d'une manière consciente certaines réalités de la vie de l'homme et de la condition humaine.En nous appuyant sur les théories de Gérard Genette, nous avons examiné les différents types narratifs dans Hygiène de l'assassin, Métaphysique des tubes, Stupeurs et tremblements, le Sabotage amoureux et Biographie de la faim d'Amélie Nothomb, afin de savoir quels sont les différents types narratifs dans les œuvres de cette auteure. S'agit-il d'une narration de forme auctoriale ? Le "je" narratif, le "je" de l'écriture et le personnage sont-ils les mêmes?  Quelle est la raison de ce choix de Nothomb dans sa création littéraire autobiographique ou autofictive ? Cette étude nous révélera le but de l'écrivaine dans la (re)composition de soi.
۵۰۲۱۷.

سراینده سام نامه و سنت نقالی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال ۱۱ بهمن و اسفند ۱۴۰۲ شماره ۵۴ ۱۷۲-۱۳۹

کلیدواژه‌ها: سراینده سام نامه سنت نقالی تحریر نقل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۹۳
سام نامه یکی از متونی است که از زمان سرایش و شهرت در بین مردم نام سراینده یا سرایندگان آن و انتسابش به خواجوی کرمانی محل بحث بوده است. اخیراً برخی پژوهشگران این حوزه با اتکا به دو نسخه، یعنی شبرنگ نامه محفوظ در دانشگاه لیدن و دست نویس سام نامه کتابخانه ملی تبریز به این نتیجه رسیده اند که سام نامه سروده خواجوی شاهنامه خوان کراتی است و علّت اختلاف در تعداد ابیات و حتی وجود روایات کوتاه و بلند، کوتاه و بلند شدن روایت داستان توسط سراینده است، که احتمالاً در مجالس نقل، گاهی اشعار را به تفصیل برای مردم می خوانده و گاهی نیز بنا بر محدودیت زمان، خلاصه می کرده است. اما پژوهش حاضر با تردید در این نظر، به دنبال یافتن پاسخی دیگر برای این پرسش است که چرا دست نویس های سام نامه به لحاظ تعداد ابیات و نوع روایت با یکدیگر تفاوت اساسی دارند و ارتباط این تفاوت ها با سراینده یا سرایندگان این اثر چیست؟ این پژوهش به روش اسنادی و با کمک سنت نقالی و با توجه به نظر پژوهشگران برجسته این حوزه انجام گرفته است. نویسنده تلاش کرده است ویژگی ها و چارچوب این سنت را استخراج کند و بر پایه آن ها به مقایسه دست نویس های گوناگون و روایت های کوتاه و بلند سام نامه بپردازد، که نتیجه نشان می دهد تفاوت دست نویس های مختلف این اثر ناشی از تحریرهای مختلفی است که در طول زمان توسط شاهنامه خوان ها و طومارنویسان مختلف فراهم آمده است، و نه نقل های مختلف یک نقال. بنابر این پژوهش تنها یک روایت کوتاه که جزو کوتاه ترین روایات سام نامه است توسط خواجوی شاهنامه خوان کراتی فراهم آمده و مکتوب شده است.
۵۰۲۱۸.

حکایت شیخ صنعان؛ الگوی لحنی حکایات بلند مثنوی معنوی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متون ادبی دوره عراقی دوره ۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 17 - 32

کلیدواژه‌ها: روایت لحن مثنوی معنوی منطق الطیر شیخ صنعان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۸۶
به دلیل این که کارکردروایت در آثار تعلیمی - عرفانی مقدم بر شکل و ساختار آن است، در آغاز ادبیات روایی عرفانی و تعلیمی فارسی نیز توجه زیادی به ساختار و عناصر روایت نشده، اما با گذشت زمان توجه به این عناصر بیشتر شده است. در آثار تعلیمی روایی، لحن، مهم ترین عنصر محسوب می شود؛ چون از سویی یکی از عناصر مهم روایت به شمار می رود و از دیگر سو، با توجه به لزوم ایجاد جذابیت در آثار تعلیمی برای جذب حداکثری مخاطب، عنصر لحن بیشترین کارکرد را دارد. به کارگیری عناصر روایت با نگاه امروزی، در مثنوی معنوی به عنوان مهم ترین اثر تعلیمی عرفانی روایی فارسی، نسبت به کتاب های روایی سنایی و عطار، منسجم تر و جدّی تر است. تنها نمونۀ استثنا در این زمینه، داستان شیخ صنعان در منطق الطیر است که از نظر شکل روایت، خاصه در مباحثی مثل شخصیت پردازی، زبان، لحن و فضاسازی شباهت زیادی به مثنوی دارد و با توجه به شواهد، الگوی مولوی در پردازش حکایاتِ بلند مثنوی بوده است. لحن مناسب راوی و شخصیت ها در حکایت شیخ صنعان که حاصل برایند سایر عناصر روایت محسوب می شود، الگوی لحنی مناسبی برای حکایات بلند مثنوی است. از مهم ترین دلایل استحکام و شباهت لحن در این حکایت و حکایات بلند مثنوی می توان به وزن مناسب و مشترک، تنوّع شخصیت ها، گفت وگوهای زیاد و طولانی، توجّه راوی به پرداخت شخصیت ها، تعداد زیاد شخصیت های خاکستری، عدم جبهه گیری و دخالت راوی در شخصیت پردازی، کلمات و اصطلاحات خاص، تنوّع و تقابل لحنی مناسب و تحکیم لحن قاطعانه به صورت مستقیم توسط راوی اشاره کرد.  
۵۰۲۱۹.

الطبیعه الحیه فی أشعار إقبال اللاهوری وأبی القاسم الشابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال چهارم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۴ 114 - 130

کلیدواژه‌ها: أبوالقاسم الشابی إقبال اللاهوری الشعر الحیاه الطبیعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۴۷
الملخص إذا أمعنا النظر فی الشاعرین الکبیرین "أبی القاسم الشابی" و"إقبال اللاهوری" وجدناهما من أکبر الشعراء المصلحین الشرقیین الذین اهتموا بالنفس وشجعوا مواطنیهم علی معرفه النفس، لأنها مقدمه لمعرفه الله تعالی وبالتالی التحرر من مخالب الاستعمار والأزمات الأخری لأن الإنسان حینما یعرف نفسه ویعرف ربّه رجاء للتقرب إلی الله وعالم المثال والاتحاد به لایخاف من کل صعوبه فی طریقه. یهدف هذا البحث إلی دراسه الظواهر المختلفه للحیاه فی شعر الشابی واللاهوری کما یهدف إلی الکشف عن حیاتهما وثقافتهما ثم البحث عن أهم الموضوعات التی تطرقا إلیها. فهما استخدما الرمز فی بیانهما للحیاه والطبیعه وهو أبرز ظاهره یمثل أشعار الشابی واللاهوری فی الحیاه
۵۰۲۲۰.

مدل مفهومی نسبت «گفتمان» و «معنا» بر مبنای غزلیات بیدل دهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد ادبی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۰ ۲۶۶-۲۲۹

کلیدواژه‌ها: گفتمان معنا سبک هندی بیدل نهاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۱۷
تقریباً همه پژوهشگران حوزه نقد ادبی پذیرفته اند که معنا در تلاقی ذهن مؤلف، متن و ذهن مخاطب شکل می گیرد. اما این حکم بدون درنظر گرفتن مفهوم گفتمان ناقص و غیرقابل دفاع است، چراکه نحوه کار و تحلیل ذهن مؤلف، موضوع و سازماندهی متن و همین طور ذهن مخاطب توسط قواعد گفتمانی هر دوره تعیین می شوند. مقاله حاضر، از دیدگاه فلسفه میشل فوکو و با درنظر گرفتن بیدل دهلوی به عنوان مصداق کار، تلاش می کند یک مدل مفهومی برای مطالعه دقیق نسبت گفتمان و معنا طراحی کند. این مدل یک نظام جامع مطالعاتی برای آثار شاعران ادبیات فارسی است و اکثر پژوهش های پیشین و آینده را ذیل یک روش تحقیقاتی جامع قرار می دهد تا یک نتیجه بنیادین پیرامون اشعار ادبیات فارسی اخذ شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان