لیلا قاسمی حاجی آبادی

لیلا قاسمی حاجی آبادی

مدرک تحصیلی: استادیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۸ مورد از کل ۱۸ مورد.
۱.

دراسة الأسلوب الروايي «الإتصال القصير»في رواية «الفراشه الزرقاء» لربيع جابر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۰ 182 - 198

کلیدواژه‌ها: روایه ما بعد الحداثه مابعد الروایه الإتصال القصیر ربیع جابر الفراشه الزرقاء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۳۱
ما بعد الروایه أو السردیه الکبری أو المیتاقص أحد أبرز أنماط کتابه القصص قی ما بعد الحداثه. هذه الطریقه، استخدم من أجل اجتیاح مرحله الروایه الطبیعیه و المعتاد علیها إلی الروایه الإبداعیه و غیر المعیاریه. فی هذه الطریقه ما بعد الحداثه التی طرحت علی ید الکتاب بالعقود الأخیره من القرن العشرین لنفخ روح جدید فی الروایه، تستخدم عناصر داخلیه مختلفه و متعدده من أهمها و أبرزها الإتصال القصیر الذی یعنی إیجاد علاقه ذات ثلاثه أضلع و مثلثیه بین الکاتب/المتلقی، الکاتب/ القصه و الکاتب/ الشخصیه. نظرا للاستخدامات الواسعه لأسالیب ما بعد الحداثه فی الإنتاجات القصصیه لربیع جابر، یهدف هذا المقال لدراسه هذا الاسلوب فی روایه الفراشه الزرقاء لهذا الکاتب لیبین کیف یستخدم الکتاب العرب المعاصرین هذه الطریقه بشکل فنی و حدیث نظرا للمقتضیات الاسلوبیه و التیارات الأدبیه العصریه فی العالم. هذا المقال بالترکیز علی الطریقه الوصفیه- التحلیلیه یقوم بدراسه مصادیق هکذا طریقه فی روایه الفراشه الزرقاء لیبین ویحلل نسبه وطریقه تطبیقها لإثبات استفاده الکاتب من هذه الطریقه. النتیجه تبین أن ربیع جابر فی الروایه المذکوره استخدم هذا الاسلوب من أجل الإبداع، الحیویه و خلق روایه حدیثه و کذلک إلقاء المضامین الهامه و العصریه و کسر التابوهات القدیمه للروایه الکلاسیکیه والتصرفات الرائجی فی ذلک و دمج الحدود ما بین الخیال و الواقع.
۲.

دراسة سيمیائية لقصيدة "هوامش علی دفتر النكسة" لنزار قباني علی ضوء نظرية ميكائيل ريفاتير(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۹ 188 - 210

کلیدواژه‌ها: نزار قبانی القراءه التأویلیه میکائیل ریفاتر القراءه الاستکشافیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۳
وفقا لنظریه میکائیل ریفاتیر الناقد الفرنسوی الأمریکی، للشعرعمل غیر مباشر. یستلزم تحقق هذه النظریه عملیه مختلفه فی قراءه الشعر. تدور النظریه هذه علی محور خلق شبکه دلالیه، والسعی لاکتشاف نواه الشعر، عبر تجاوز القراءه الاستکشافیه والوصول إلی القراءه التأویلیه. أما فی القراءه التأویلیه، بعد دراسه العناصر اللاقواعدیه، یقوم القارئ بتوضیح الارتباط الداخلی لعناصر الشعر، بالنظر إلی دلالات العبارات. إذ یساعد القارئ تحدید التعابیر المتراکمه والمنظومات الوصفیه فی الحصول علی الهیبوغرامات. فی النهایه، تسبب هذه العوامل إلی درک و استیعاب ماتریس الشعر أو نسیجه البنیوی. یقوم هذا البحث بإعاده قراءه قصیده هوامش علی دفتر النکسه لنزار قبانی الشاعر السوری، بأسلوب وصفی- تحلیلی، علی ضوء نظریه ریفاتیر. تعبر القراءه الاستکشافیه لهذه القصیده عن خیبه أمل الشاعر وحزنه، لما تعرضت بلاد عربیه من الفوضی والاحتلال؛ بلغه ناقده ومره. أما القراءه التأویلیه، فتشیر إلی ثلاثه تعابیر تراکمیه، وهی العناصر البالیه والرجعیه، خیبه الأمل والهزیمه، وضروره القیام والتحول. إن المنظومات الوصفیه للشعر تکمن فی مأساه العرب بعد هزیمتهم أمام العدو المحتل، ویرسمها الشاعر فی عبارات الکلام والعرب. ونستنتج من البحث أن الشعر المقاوم یمکن تحلیله علی ضوء نظریه ریفاتیر، وهو شعر ذو دلالات وطبقات مختلفه، ویمکن للقارئ أن یستوعب دلالات أعمق للقصیده عبر هذه النظریه.
۳.

المکان وتوظیفه الدّلالی فی روایه حبّی الأوّل لسحر خلیفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 25 - 50
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۳۱
إنّ المکان کأحد العناصر المکونه للسرد، یعکس محل وقوع الأحداث والوقائع، ویعرض صوره شامله للروایه. وهذا العنصر إضافه علی تصرف قسم کبیر من الروایات الفلسطینیه، یؤدّی دوراً عملیاً فی تعمیق المواضیع المدروسه من قبل الروائیین الفلسطینیین. وسحر خلیفه کإحدی الکتّاب الفلسطینیین الملتزمین، والتی لاتزال لدیها الاهتمام بوطنها المحتل، استطاعت أن تشیر إلى أسباب هزیمه الفلسطینیین عبر توظیف هذا العنصر فی روایه حب ّی الأوّل الرومانسیه التی ألّفتها عام 2010م. هذا المقال بصدد دراسه مکانه ودور الأماکن الرئیسه والتقابلات الموجوده بینها فی هذه الروایه معتمداً المنهج الوصفی-التحلیلی وکذلک معالجه دلالات الأماکن الفرعیه التی تستخدم فی بناء الأماکن الرئیسه، من منظور الانفتاح والإغلاق، وکذلک الحمیمیه والوحشیه. تبین النتائج بأن الأماکن الرئیسه فی هذه الروایه هی المدن والقری، والأماکن الفرعیه هی المقهی والمطار وبیت آل قحطان. ومدینتی النابلس والشام من بین الأماکن الرئیسه تحظى بدور هامّ فی هذه الروایه لتجسید الأجواء السائده علی فلسطین آنذاک. ویعتبر المقهی علی أنّه مکان فرعی آخر ولکن مفتوح، أفضل مکان لتصویر أسباب هزیمه الفلسطینیین فی هذه الروایه. إنّ أهمّ أداه تستخدمها الکاتبه لإظهار الأمکنه فی حبی الأول هو الوصف والذی یلعب دوراً هاماً فی العرض التفصیلی للقری والطبیعه والناس کما أنّ توظیفه الإیهامی والجمالی هما الأکثر استخداماً من بین أدات الوصف فی روایه سحر خلیفه.
۴.

زمان روایی و عناصر توصیفی در رمان عالَمٌ بِلا خرائط جبرا ابراهیم جبرا و عبدالرحمن منیف بر اساس نظریه ژرار ژنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۸ 715 - 739

کلیدواژه‌ها: رمان زمان عالم بلا خرائط جبرا ابراهیم جبرا عبدالرحمن منیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۸
زمان ازجمله عناصری هست که تأثیر شگرفی بر کلیت فضای روایی داستان ها می گذارد. ژرار ژنت نظریه پرداز فرانسوی عنصر زمان را از مؤلفه های اصلی پیشبرد هر روایت می داند و آن را به دو نوعِ زمان دال (مقدار زمان خوانش متن) و زمان مدلول (مقدار زمان رخدادهای داستان) تقسیم می کند و میان آن دو، سه سطح نظم و تداوم و بسامد را مطرح می کند. رمان «عالم بلاخرائط» محصول مشترک دو رمان نویس بزرگ جهان عرب، جبرا ابراهیم جبرا و عبدالرحمن منیف است که با تمی اجتماعی، تصویری از جوامع عربی را در سال 1979م ارائه داده است. یکی از ویژگی های برجسته این رمان کاربرد عنصر زمان با انواع و سطوح مختلف آن است که پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی، با استناد به الگوی ساختاری ژنت در پی بررسی دقیق آن بر آمده است. رهیافت این جستار حاکی از آن است که روایت در سرتاسر رمان با سیر نابهنگام خود، به شیوه خاطره گویی راوی (علاء الدین) نقل شده است، اما در دل همین گذشته نگری ها، آینده نگری هایی نیز به چشم می خورد که با پیچیدگی روایی خاصی در همان قالب گذشته نگری، روایت شده است. بارز ترین آینده نگری ها، پیشگویی های فال گیرانه شخصیت فرعی داستان (عمه نصرت) است که از سرنوشت شخص یّت ه ای رمان پ رده بر م ی دارد. تداوم این رمان 383 صفحه ای که شامل زمان تقویمی شش ماهه است، به سبب کاربرد درنگ های توصیفی فراوان، با شتاب منفی کل متن همراه است. کارکرد انواع بسامدها در این رمان به میزان چشمگیری متداول است، امّا بسامد مفرد از نوع معمول بیشترین کاربرد را دارد.اهداف پژوهش:بررسی ظرفیت های ادبی-روایی عنصر زمان در رمان عالم بلا خرائط.بررسی نقش هر یک در روایت داستان و معرّفی و تحلیل شخصیّت های آن.سؤالات پژوهش:جبرا ابراهیم جبرا و عبدالرحمن منیف تا چه حدّی توانسته اند از ظرفیت های ادبی-روایی عنصر زمان در رمان عالم بلا خرائط بهره مند گردند؟انواع مؤلفه های زمان و نقش هر یک در روایت داستان و معرّفی و تحلیل شخصیّت های آن چیست؟
۵.

دراسه الزمن الروائی فی روایه "حبّی الأوّل" لسحر خلیفه اعتماداً علی نظریه جیرار جنیت البنیویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اضاءات نقدیه سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 137 - 157

کلیدواژه‌ها: البنیه الزمنیه الإیقاع الزمنی المفارقات الزمنیه تیار الوعی جیرار جنیت سحر خلیفه حبّی الأوّل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۴۵۹
یُعتبَر الزمن من العناصر البنیویه التی تحدث الروایه أساساً علیها. وکان الزمن یتشکل على علاقه منطقیه سببیه فی الروایات الکلاسیکیه، ولطالما استفاد الکتّاب منه لتحقیق أغراضهم فی الکتابه، لکنّه ومن خلال الحرکه والتغییر على أرض الواقع، جعلهم یسعون وراء أشکال زمنیه أخرى تفیدهم فی تبیین الخیال والرؤى. وهذا ما یسبب الحرف عن المسیر المتتابع للزمان فی الروایات المعاصره، نتیجهً للمفارقه بین زمن السرد وزمن حدوث القصه وباستخدام تقنیه التسلسل الزمنی وإیقاعه. وسحر خلیفه، الروائیه التی تشکل القضیه الفلسطینیه محوراً مرکزیاً فی روایاتها تعید قراءه التاریخ الفلسطینی وأحداثه، لعرضه على الجیل الجدید من مواطنیها عبر قصه حب فی روایتها "حبّی الأوّل". وقد تناولت هذه الدراسه الزمن فی الروایه المذکوره معتمده آراء "جیرار جنیت" حول الزمن الروائی، التی عرضها فی کتابه "خطاب الحکایه" من خلال تبیین المفارقات بین زمن القصه وزمن الحکایه، وعلى منهج وصفی تحلیلی. وقد استثنت الدراسه التواتر، فوصلت إلى أنّ المفارقات الزمنیه تسود على الروایه بسبب التداخل بین الحاضر والماضی فی نظام تشظظی للبنیه الزمنیه فیرى القارئ نفسه فی تردد بین هذین البعدین من الزمن. وقد أسست خلیفه لهذه البنیه الزمنیه باستخدامها تقنیات متنوعه لتسریع السرد أو إبطائه والحرکه المستمره بین الحاضر والماضی دعماً للأغراض السردیه. ومن هذه التقنیات؛ تیار الوعی والحوارات الداخلیه والاسترجاعات والاستباقات والخلاصه والحذف، مما یجعل الزمن الروائی یطول فی بعض المشاهد ویقصر فی أخرى.
۶.

درون مایه های دینی و عرفانی در رمان «اللاز» اثر طاهر وطار (براساس الگوی فرکلاف)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 291 - 310

کلیدواژه‌ها: طاهر وطار اللاز درون مایه عرفانی دینی استعمارستیزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۶
فرقه های تصوف و عرفان در دوره معاصر در جهان اسلام نقش مهمی در انقلابات و ادبیات پایداری داشته اند. حرکت های فکری و انقلابی فرقه های صوفیه در الجزایز، یکی از تأثیرگذارترین و برجسته ترین نقش تصوف و عرفان در این دوره است. زیربنای اندیشه طاهر وطار، نویسنده تاثیرگذار معاصر الجزایر در محیط عرفانی و دینی پایه گذاری شد. در پژوهش حاضر سعی بر این است به درون مایه های عرفانی و دینی در رمان «اللاز»، از نخستین و معروف ترین رمان های وطار، به روش تحقیقی، پژوهشی- تحلیلی اشاره کنیم. با خوانش دینی و عرفانی در رمان «اللاز»، نتایج نشان می دهد که این رمان، حاوی برآوردهایی است که نویسنده با زبانی ساده به دور از تکلّف و با استفاده از زبان معیار و با صحنه پردازی دقیق و تصویرپردازی جزئی برای درک عمیق درون مایه رمان توسط خواننده تلاش می کند. در این رمان رگه هایی از عرفان و تصوف و دین مدارانه چون پیامبر اکرم(ص) الگوی رفتاری، رجا، ضرب المثل های دینی به شیوه ای هنری مطرح شده تا اتّفاقات و ماجراهای داستان را به خوبی برای مخاطبان به تصویر بکشد و در خوانش سطح تفسیر فرکلاف به زیبایی دیده می شود.
۷.

تحلیل عنصر فرهنگی بوم شناسی در ترجمه عربی به فارسی بر اساس چارچوب نظری نیومارک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۶ 625 - 645

کلیدواژه‌ها: انتقال معادل فرهنگی بومی سازی معادل توصیفی جبران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۴۹
اختلاف زبان ها، یکی از مشکلات اساسی بشر است که مانعی برای ایجاد ارتباط انسان ها با یکدیگر به حساب می آید و یکی از راه های اصلی و مطمئن برای غلبه بر این مانع، استفاده از ترجمه است. نیومارک ، یکی از نظریه پردازان شاخص معاصر، عناصر فرهنگی را به پنج دسته تقسیم می کند که مترجم باید برای انتقال درست بار فرهنگی زبان مبدأ به زبان مقصد آن ها را بشناسد و با پیشنهاد 17 روش در ترجمه این عناصر، سعی کرده تا راهکارهای مناسبی پیش روی مترجمان قرار دهد. در این راستا، نویسندگان مقاله بر آن شدند تا با روش توصیفی- تحلیلی نقش یکی از این عناصر فرهنگی به نام عنصر فرهنگی "بوم شناسی" را با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک ، شاخص تر کنند تا مشخص شود که مترجمان ایرانی برای انتقال این عنصر در ترجمه های خود بیش تر از کدام روش ها استفاده کرده و تا چه حد در انتقال درست آن به زبان مقصد موفق بوده اند.
۸.

دگردیسی اسطوره ها در سروده های بدر شاکر السیّاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۵ 195 - 226

کلیدواژه‌ها: سیاب اسطوره دگردیسی بازآفرینی تلفیقی مضامین سیاسی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۷۵۴
باززایی، بازآفرینی و دگردیسی اسطوره، از شیوه های استفاده شاعران معاصر از اسطوره است؛ بدین معنا که شاعران، متناسب با مقتضیات زمانه و مضامین مد نظر خویش، به تغییر در جزء یا اجزایی از یک اسطوره و دخل و تصرّف در آن می پردازند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ضمن نشان دادن اسطوره های دگردیسی شده و شیوه های این دگردیسی در اشعار سیّاب، به بررسی زمینه ها و اهدافی می پردازد که موجب دگرگونی اسطوره ها در سروده های این شاعر شده اند. با توجّه به پیشگامی سیّاب در شعر آزاد عرب و بهره گیری فراوان او از اسطوره ها، این بررسی می تواند علاوه بر نمایاندن جنبه های جدیدی از رویکرد شاعری سیّاب، بخش مهمّی از شیوه ها و دلایل دگردیسی اسطوره ها را در شعر معاصر عرب نشان دهد. نتایج این پژوهش دخل و تصرّف سیّاب در اسطوره ها، انواع گوناگون اسطوره ها، اعمّ از ملّی، یونانی و دینی بودن آن ها را نشان می دهد؛ همچنین افزودن عناصری به اصل اسطوره، تغییر ماهیّت و کارکرد شخصیّت های اسطوره ای و نیز تغییر در اجزای مختلف اسطوره به ویژه در پایان بندی آن، از عمده ترین شیوه های دگردیسی اسطوره ها در سروده های سیّاب است. انطباق هرچه بیشتر اسطوره ها با وضعیّت عصر حاضر، اندیشه ها و اغراض شاعر و نیازهای سیاسی اجتماعی را نیز باید از مهم ترین اهداف سیّاب در دگردیسی اسطوره ها دانست.
۹.

تحلیل نمادها در سروده های سیاسی، اجتماعی و دینی جواد جمیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۱ 85 - 108

کلیدواژه‌ها: جواد جمیل مضامین دینی و سیاسی تحلیل ساختاری شاعر معاصر عراقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۶
کاربرد نماد در شعر معاصر یکی از ویژگی های اصلی شاعرانی است که با چند لایه کردن زبان خود بر زیبایی اشعار خود می افزایند، و روشی است که شعراء قادرند از آن برای الهام بخشی و انتقال پیام شان استفاده نمایند. در این میان ادبیات متعهد عربی از این ویژگی و ظرفیت هنری بهره جسته است و شاعران متعهد از جمله جواد جمیل شاعر معاصر عراقی در مجموعه اشعار خود، با استفاده از نمادها با خلق تصاویری زیبا و بدیع، زبان رمز را برای سروده های دینی و سیاسی- اجتماعی خود برگزیده اند. جواد جمیل با توجه به حاکمیت فضای اختناق و نیز به دلیل پرهیز از صراحت گویی، تعبیراتی رمزگونه در شعرش به کار برده است. او برای بیان مقاصد و مفاهیم مورد نظر شعر خود به زبان رمزی پناه می برد و در این راستا انواع نمادها را استفاده می کند تا مفاهیم خود را تصویری کرده و در ذهن مخاطب جای دهد. داده های مورد استفاده در پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق کتابخانه ای، اینترنتی، اسناد و مطالعه آثار شاعر و روش پژوهش، تحلیلی- توصیفی است.
۱۰.

الصوره الفنیه فی الخطبه المونقه للإمام علی(ع) اعتماداً على نظریه سید قطب والتأکید على الإیقاع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال بیست و دوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ (۱۴۴۰ ه.ق) شماره ۱ (پیاپی ۴۳) 191-219

کلیدواژه‌ها: الخطبه المونقه الصوره الإیقاع ابن ناقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۴۲۵
لقد استخدم الإمام(ع) الصوره لتسهیل فهم مبتغاه. وقد أبدع فیها، وهی فن یُستخدم لعرض المعانی عبر الألفاظ، یرافقها الإیقاع الملائم وإیاها. والخطبه المونقه أوردها ابن ناقه الکوفی فی ملحق نهج البلاغه ، وقد تناولها هذا المقال، لدراسه صورها، وعناصرها والجو السائد على فقراتها، معتمداً نظریه سید قطب حول التصویر الفنی فی القرآن الکریم مؤکداً على الإیقاع من خلال منهج وصفی تحلیلی. فالهدف من المقال تبیین الصّور المعروضه فی الخطبه والعناصر والفنون المستخدمه لعرضها وتوافق هذه العناصر وجوّ الفقرات. فالصّور تختلف حسب الموضوع المطروح فیها. وقد عُرضت فیها بألفاظ تخلو من الألف وبجمل مسجعه، یتلاءم إیقاعها والموضوع، مصحوبه بالحرکه والسّکون، فهناک إنخفاض ورفع وطول وقصر فی الجمل حسب جوّ الفقره، فتختلف وتیره العبارات لاختلاف الحوادث. فإن کان الموضوع یخصّ الباری تأتی الجمل قصیره؛ لتوحی بعدم التأنی من قبله. وإذا کانت الأفعال خارجه عن إراده الإنسان تقتصر فی لفظ واحد، مایزید هول الموقف بایحاء انعدام الوقت، وإن کانت من العبد ویخصّ موقفه من ربه فتطول الجمل لتوحی بتراخیه. وتتکرر بعض الحروف حسب المعنى، کحرف التاء فی الفقره الأولى الذی یوحی باللیونه بمایناسب جو الحمد السائد على الفقره. وقد استخدمت الفنون البدیعیه أکثر من البیانیه فی خلق الصور والمشاهد ومن البیانیه، المجاز هو الغالب فی الصّور.
۱۱.

دراسه الخطه فی روایه «الزمن الموحش» من حیدر حیدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۷ 61 - 81

کلیدواژه‌ها: الروایه الخطه الصراع حیدر حیدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
إستطاع الکتاب فی کل عصر عرض مشاکل المجتمع وظروفه فی إطار الروایه بما یعبرون عن آرائهم ومکتوباتهم. إن الروایه أداه یستخدمها الکتاب للتعبیر عن آرائهم. حیدر حیدر هو أحد من الروائیین السوریین المعاصرین. تعتبر روایه «الزمن الموحش» من القلق لدی کاتب القصه التی قد ظهرت علی شکل الروایه. إنه یقوم بتحلیل قیم المجتمع وتقالیده فی روایه «الزمن الموحش» فیتحدث عن إنقطاع العلاقات مع التقالید الماضیه والإقبال علی الثقافه الغربیه وحضارتها وتقدمها أیضا. إن المقال هذا قد حاول دراسه الخطه والعناصر ال تی تصنعها فی الروایه هذه ترکیزا إلی المنهج الإستقرائی- الإستنباطی. خطه القصه نفس برمجه تسیر أحداث القصه وفقاً لها. ففی الدراسه هذه لقد قام الکاتب بتحلیل عناصر العقده، الصراع، الإضطراب، الأزمه والحل. تعرض النتائج أن عنصر الصراع الذی یعد من أبرز عناصر الخطه فی الروایه، من العناصر المنطقیه وکثیره الإستخدام لروایه «الزمن الموحش». لقد ظهر الصراع الداخلی والإجتماعی أعظم تنویعا من نزاعات الروایه؛ لأن هذه الروایه تعالج أشخاصا مما یهمهم هو القضایا الثقافیه والإجتماعیه.
۱۲.

تناص قرآنی و دینی در اشعار عبدالوهاب البیاتی؛ مطالعه قرآن و انجیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۴ 9 - 32

کلیدواژه‌ها: عبدالوهاب البیاتی قرآن کریم انجیل تناص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
شاعران توانسته اند با روش های گوناگونی بر غنای شعر خود بیفزایند. این ابزارها و تکنیک ها همچون مباحث قدیم بلاغی(تشبیه، استعاره، مجاز و ...) و مباحث نقد جدید مانند نقاب، نماد، اسطوره و ... توانسته اند شعر را به حد اعلای خود برسانند. یکی از این روش ها، تناص است که شاعر با ورود متون دیگر، به شعر خود استحکام و مقبولیت مضاعفی می دهد. عبدالوهاب بیاتی از جمله شاعران معاصر عراق است که تناص را یکی از کلیدی ترین تکنیک های بیان معانی در شعر خود قرار داده است که به وسیله آن توانسته است اغراض خود را به گونه ای زیبا بیان نماید. این تناص بیش تر از هر چیزی به نصّ قرآنی یا معانی مطرح شده در آن، نظر دارد. بیاتی علاوه بر قرآن، از کتب مقدس دیگری از جمله انجیل، در شعر خود استفاده نموده است. تناص دینی در شعر بیاتی کارکردهای مختلف سیاسی- اجتماعی دارد؛ گاهی ابزاری است تا از معضلات اجتماعی بگوید و گاهی آن را در راستای نکوهش سیاستمداران، به کار برده است. مقاله حاضر می کوشد تا با روش توصیفی- تحلیلی، تناص متون دینی(قرآن و انجیل) را در شعر عبدالوهاب بیاتی مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.
۱۳.

تقنیه الإحاله لاستدعاء أسطوره المسیح فی الشعر العربی المعاصر (من خلال نصوص لمجموعه من الشعراء الرواد العرب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اضاءات نقدیه سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۱ 158 - 133

کلیدواژه‌ها: الشعر المعاصر الأسطوره الإحاله الدوافع السیاسیه والاجتماعیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۵۲۳
تشابک الشعر العربی المعاصر مع الأسطوره بالشکل الذی یمکن اعتبار توظیف الأسطوره أحد أهم ظواهره الفنیه بروزا. وقد أضفى هذا الاتجاه الأسطوری سمه أسلوبیه بارزه إلى ثراء الشعر العربی المعاصر والتعبیر عن مضامینه الدلالیه والقدره فی تصویر معانیه، ما فتح آفاقا جدیده للشعراء. ولم یستعن الشعراء العرب المعاصرون بالأسطوره واقتباس الهیکل الأسطوری بهیئته الأساسیه فحسب، وإنما قاموا بإحداث تغییرات فی جوانب الأسطوره المختلفه وتحویلها إلى أشکال متنوعه بغیه تطبیقها مع الأوضاع الراهنه فی عصرهم لتکون متسایره مع أفکارهم وأهدافهم. وهذا التحریف إن صح التعبیر یشمل جمیع أنواع الأسطوره. یسعى هذا البحث معتمدا منهج الوصف التحلیلی، إلى تحلیل أهداف وتقنیات الإحاله الأسطوریه من خلال الکشف عن استدعاء الشعراء المعاصرین العرب لأسطوره المسیح ومعالجه عناصرها. واستنادا إلى نتائج البحث، تتضمن الإحاله فی أسطوره المسیح التی استدعاها الشعراء فی شعرهم، معظم الروایات الإنجیلیه. کذلک سلوک المسیح ومصیره وأسطوره لعازر وأسطوره المجوس، هی رکائز تعدّ من أهم مکوّنات هذه الأسطوره التی خضعت بشکل أو آخر للإحاله. یعتبر تحویل الشخصیات واستعاره وظائفها واستضافه عناصر إلى عنصر الأسطوره وبناء أسطوره جدیده فی ظل المزج بین الأساطیر ما تلائم حاجه الشاعر التعبیریه، هی من أبرز أسالیب وتقنیات الإحاله الأسطوریه. إضافه إلى ذلک، فإن الإحاله التی وظّفها الشعراء فی الأسطوره المسیحیه، هی على الأرجح ذات دوافع سیاسیه واجتماعیه کالیأس والقلق النابعین عن تبعات الأوضاع السیاسیه والاجتماعیه المتردیه حینئذ.
۱۴.

Sociological and Structural Analysis of Javad Jamil Poems(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian journal of educational sociology, Vol ۱, Number ۶ (۲۰۱۷) 144-153

کلیدواژه‌ها: Check economic analysis legal analysis Instrument payment Remedy

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۲۲۵
Literature sociology is one of the very diverse branches of sociology. Most of the literary collections are a reflection of political and social issues of the poet's community, which in the social and sociological domain, reflects such issues as women, poverty, class distances, corruption, injustice, and in the field of politics, recount issues related to domestic politics, tyranny and colonialism, and in the realm of religion, it is a matter of religious, cultural, religious and identity that can express many facts about its society and illustrate the political and social status of its country during the mentioned period. Sociological analysis is one of the important approaches of literary criticism, because it examines the content of literary works. In this paper, the poems of Jawad Jamil, Iraqi contemporary poet from the perspective of structural and sociological considerations had been studied, while at the same time clarifying the angles of tyranny and self-restraint of Saddam and the Ba'ath Party and the devastation of the Iraqi society, interrelationships between religious and political-social issues were established with the help of Ashura's message. In this research, in order to understand the intellectual form of جوادJamil in his poems in political and social terms, and presenting a clear picture of his thoughts, several important sociological propositions such as lack of freedom, the expression of crimes, torture, execution, idealisation, instilling hope for the future, fighting women, hypocrisy in Iraqi society, inviting people to be patient, inviting people to fight and structural issues such as music, modes of meanings, rhetorical forms, and customs of the blessings, had also been analyzed.
۱۵.

بررسی واژگان مترادف در قرآن کریم از نگاه ابو هلال عسکری با تکیه بر دیدگاه لغویان و مفسران

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: ترادف در قرآن ابوهلال عسکری لغت تفسیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۶۰۹
از جمله مسائلی که در گذشته و امروزه میان لغویان و مفسران مطرح و مورد اختلاف بوده، وجود یا عدم وجود واژگان مترادف در قرآن کریم است.. «ابو هلال عسکری» در این زمینه کتابی گرانمایه تحت عنوان «معجم الفروق فی اللغه» نگاشته که در آن به تفاوت بین کلمات مترادف پرداخته است. وی تلاش نموده تا به بیان تفاوت واژگانی بپردازد که با یکدیگر دارای قرابت معنایی می باشند. نگارندگان مقاله حاضر کوشیده اند تا با تکیه بر آرای لغویان و مفسران به بررسی دیدگاه ابو هلال در خصوص واژگان قریب المعنی پرداخته و میزان مطابقت یا عدم مطابقت آرای وی را با صاحبان معاجم و تفاسیر مورد بررسی قرار دهند. در این مقاله که با تکیه بر شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده، مشخص می گردد که در بیشتر موارد آراء ابوهلال عسکری همسو با نظرات لغویان و مفسران بوده، اما در مواردی نیز آنچه وی در بیان فرق میان واژه ها بیان نموده مبنای لغوی و تفسیری ندارد.
۱۶.

الطبیعه الحیه فی أشعار إقبال اللاهوری وأبی القاسم الشابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال چهارم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۴ 114 - 130

کلیدواژه‌ها: أبوالقاسم الشابی إقبال اللاهوری الشعر الحیاه الطبیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۸۰
الملخص إذا أمعنا النظر فی الشاعرین الکبیرین "أبی القاسم الشابی" و"إقبال اللاهوری" وجدناهما من أکبر الشعراء المصلحین الشرقیین الذین اهتموا بالنفس وشجعوا مواطنیهم علی معرفه النفس، لأنها مقدمه لمعرفه الله تعالی وبالتالی التحرر من مخالب الاستعمار والأزمات الأخری لأن الإنسان حینما یعرف نفسه ویعرف ربّه رجاء للتقرب إلی الله وعالم المثال والاتحاد به لایخاف من کل صعوبه فی طریقه. یهدف هذا البحث إلی دراسه الظواهر المختلفه للحیاه فی شعر الشابی واللاهوری کما یهدف إلی الکشف عن حیاتهما وثقافتهما ثم البحث عن أهم الموضوعات التی تطرقا إلیها. فهما استخدما الرمز فی بیانهما للحیاه والطبیعه وهو أبرز ظاهره یمثل أشعار الشابی واللاهوری فی الحیاه
۱۷.

الجمال اللونی فی الشعر العربی من خلال التنوع الدلالی

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال سوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۹ 83 - 101

کلیدواژه‌ها: الجمال اللون القرآن الکریم الشعر الدلاله الفنیه والاجتماعیه البیئه القیمه الفنیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۸
 یتناول هذا البحث دراسه جمالیه التشکیل اللونی فی الشعر العربی؛ فالتشکیل اللونی وسیله من وسائل وصف النفس الإنسانیه بشکل عام، ومظهر هام من مظاهر الواقعیه فی الصور الشعریه، وتتوضح فی الألوان جمله من البنی الأسطوریه، والحضاریه المؤسسه لثقافات الشعوب؛ فکانت ذات دلالات جمالیه جدیره بالحث، والتنقیب؛ وبما أن لکل لغه من لغات العالم مجموعه من الألوان فأردنا أن نرصد فی هذه الدراسه جانب اللون فی الشعر العربی لنعرف مدی تأثر الجاهلیین بالألوان عن طریق معالجه الدلالات اللونیه فی أشعارهم. ففی هذا البحث ألقینا الضوء علی أهمیه دور الألوان لتکون أداه أساسیه فی الکشف عن محاور الجمال الفنی فی النص الأدبی، فاللون من أهم وأجمل ظواهر الطبیعه، ومن أهم العناصر التی تشکل الصوره الأدبیه لما یشتمل علیه من شتی الدلالات الفنیه، الدینیه، النفسیه، الاجتماعیه، الرمزیه، والأسطوریه.  
۱۸.

غزل در اشعار سعدی و متنبی

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال چهارم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱۴ 121 - 145

کلیدواژه‌ها: سعدی متنبی غزل شعر عشق عاشق معشوق هنر تصویرگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۴
سعدی و متنبی هر دو از شاعران بزرگ و نامی ایران و عراق به شمار می آیند که در برخی از وجوه تفکر و نحوه بیان و نوع بینش و هنر تصویرگری و جوشندگی طبعی بسیار نزدیک به یکدیگر دارند. در این پژوهش، غزل و به تبع آن، عشق و عاشق و معشوق در اشعار این دو شاعر و در راستای آن، مضامین و دیدگاه های مشترک آنان درباره این سه مقوله بررسی شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان