درخت حوزه‌های تخصصی

در مفهوم گردشگری، پدیده جابه جایی مکانی نقطه اصلی تمرکز بوده است. گردشگر از نقطه ای به نقطه ای دیگر می رود و مفهوم گردشگری شکل می گیرد. این در حالی است که زمان یک مقوله مهم در گردشگری است که کمتر مورد مداقه قرار گرفته است. موضوع زمان از چند منظر در گردشگری قابل بررسی است.الف. فصلی بون گردشگری. یکی از مهم ترین ویژگی های گردشگری فصلی بودن آن است. شرایط اقلیمی مهم ترین دلیل این امر است. بهار و پاییز معتدل، تابستان گرم و زمستان سرد، باعث جذابیت حضور گردشکر در مقاصد گردشگری هستند و باعث می شوند زمان های شلوغ و خلوت به وجود آیند. از طرفی فصلی بودن باعث می شود کسب وکارهای گردشگری تحت تأثیر قرار گیرند و برخی مشاغل صرفاً در زمان مشخصی فعال باشند. زیرساخت های گردشگری نیز تحت تأثیر این امر قرار گرفته و در برخی مواقع بدون استفاده و در برخی زمان ها با ظرفیتی بیش از حد استاندارد خدمت دهی می کنند.ب. محدودبودن زمان ارائه خدمت به گردشگر. زمان سفر محدود است و مدت حضور گردشکر در یک مقصد از این محدودیت پیروی می کند. مدت استفاده مسافر از یک خدمت نیز زمان بسیار محدودی دارد. به عنوان مثال مدت حضور مسافر در یک تاکسی چند دقیقه، در رستوران چند ساعت و در هتل چند روز است. ازاین رو خدمات گردشگری برای این که بتوانند با گردشگر تعامل برقرار نموده، ذهنیت مناسبی در گردشگر ایجاد کنند و رضایت خاطر او را به دست آورند، زمان محدودی در اختیار دارند. تعامل با گردشگر، شناخت ویژگی های گردشکران، تحلیل رفتار گردشگر و شناخت نیازهای گردشگران از جمله مفاهیمی است که باید مد نظر ارائه دهندگان خدمات گردشگری قرار گیرد.ج. ارزش زمان در گردشگری. علاوه بر ارائه دهندگان خدمات، گردشگران نیز تحت تأثیر محدودیت زمانی سفر قرار می گیرند. به طوری که گردشگری از جمله خدماتی است که در کنار هزینه های مالی، زمان نیز در آن دارای ارزش بوده و گردشگر در زمان انتخاب یک مقصد، خدمت مانند هتل، یا جاذبه برای بازدید، به این فکر می کند که به لحاظ زمانی ارزش این انتخاب را دارد یا خیر. در واقع در برخی موارد انتخاب یک مورد در سفر، فراتر از تحلیل و مؤلفه های اقتصادی آن است و گردشگر باید به این نتیجه برسد که مثلاً بازدید از یک جاذبه یا مشارکت در یک رویداد، ارزش وقت گذاشتن را داشته است. این تحلیل نظری که به صورت شخصی یا گروهی انجام می شود، می تواند بر رضایت گردشگر نیز تأثیرگذار باشد و باعث رضایت یا عدم رضایت شود.د. استفاده از زمان شبانه روز. با توجه به محدودیت زمانی سفر، مقاصد گردشگری سعی می کنند خدمات را به گونه ای ارائه نمایند که در زمان های مختلف شبانه روز در دسترس باشند. گردشگری شبانه در مقاصد گردشگری به همین دلیل قابل توسعه است. برخی خدمات گردشگری در زمان هایی ارائه می شود که برای گردشگران ارزش خاصی دارد. ایجاد گذرهای گردشگری شبانه در این راستا شکل گرفته و علاوه بر گردشگران به جامعه محلی نیز ارائه خدمات می دهند.ه. توزیع زمانی سفر. یکی از دلایل فصلی بودن گردشگری، زمان های تعطیلی در کشورهای مختلف است. تعطیلی باعث حرکت مردم از مبادی مختلف به سمت مقاصد گردشگری می شود. در صورتی که معمولاً در تعطیلات طولانی مدت، مقاصد دورتر و در تعطیلات کوتاه مدت، مقاصد نزدیک تر بازدید می شوند. تعطیلی روزهای پایان هفته می تواند به توزیع زمانی تعطیلی و توسعه گردشگری کمک کند. طراحان بسته های گردشگری می توانند با طراحی تورهای کوتاه مدت، به رونق گردشگری در برخی مقاصد در زمان های کم بازدید کمک کنند. علاوه بر این، توزیع زمانی می تواند بر تراکم مسافر در زمان های پربازدید نیز تأثیر داشته باشد.

گردشگری فیلم یکی از روش هایی است که امروزه برای توسعه گردشگری مرسوم شده است. گردشگری فیلم پدیده ای است که به کمک رسانه های تصویری مردم را به سفر ترغیب می نماید و در ذهن آنان تصویر و داستانی جدید از مقصد خلق می نماید، اما این روش مانند سایر روش های گردشگری مانند یک شمشیر دولبه می ماند که درصورت عدم توجه به اثرات منفی باعث شکل نگرفتن توسعه پایدار گردشگری در مقصد خواهد شد. هدف این پژوهش اولویت بندی اثرات منفی گردشگری فیلم به روش فریدمن با توجه به نظر ساکنان جامعه می باشد. این پژوهش با بررسی نظر 2070 نفر از ساکنان دو شهرستان لنگرود و لاهیجان، به این نتیجه دست می یابد که اثرات منفی زیست محیطی بیشترین نگرانی را برای ساکنان به وجود می آورد. این نگرانی ها شامل ازدحام و شلوغی است که گردشگران فیلم در مقاصد ایجاد خواهند نمود. علاوه بر این، توجه به توسعه متوازن ثروت توسعه گردشگری فیلم، خواست مردم ساکن این مناطق است. این مطالعه نیاز حیاتی سیاست گذاران و مدیران گردشگری را به در نظر گرفتن دیدگاه های ساکنان محلی هنگام برنامه ریزی و توسعه استراتژی های گردشگری فیلم برجسته می کند. با همسویی توسعه گردشگری با خواسته ها و دغدغه های جامعه محلی، توسعه پایدار دست یافتنی تر و موثرتر می شود. یافته ها حاکی از آن است که برای این که گردشگری فیلم یک نیروی مثبت باشد، باید به گونه ای مدیریت شود که آسیب های زیست محیطی را به حداقل برساند و رشد اقتصادی عادلانه را ارتقا بخشد. 

در جهان امروز توانمندسازی به یکی از مفاهیم اصلی توسعه پایدارتبدیل شده است. در این میان نقش روستاها در فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و دیگر ابعاد توسعه موجبات توجه به توسعه مناطق روستایی را فراهم آورده است. هدف از این پژوهش بررسی نقش اکوتوریسم در توانمندسازی زنان روستایی می باشد. با توجه به چگونگی به دست آمدن داده ها و اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق، دیدگاه تحقیق توصیفی- همبستگی بوده و در آن به توصیف پرداخته شده است. در این پژوهش، مدل شیونز و مولفه های آن جهت بررسی توانمندسازی زنان مورد توجه قرار گرفته است که به همراه شاخص های توسعه اکوتوریسم متشکل از حفاظت، آموزش و مشارکت مورد استفاده قرار گرفت. پرسش نامه محقق ساخته که براساس پیشینه و مبانی نظری تهیه شده است میان جامعه آماری که شامل جمعیت روستایی استان گیلان است، توزیع گردید. نتایج پرسش نامه با استفاده از روش های آماری تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می دهد بین توانمندسازی روانی و اکوتوریسم رابطه مثبت و معنادار با ضریب 233/0 ، بین توانمندسازی اجتماعی و اکوتوریسم رابطه مثبت و معنادار با ضریب 458/0، بین توانمندسازی اقتصادی و اکوتوریسم رابطه مثبت و معنادار با ضریب 329/0 وجود دارد.

در طول چند دهه گذشته، جاذبه ها و فعالیت های گردشگری ساحلی به نکات برجسته تعطیلات در صنعت گردشگری تبدیل شده و امروزه، در کنار طبیعت، ورزش و فعالیت های ماجراجویی، گذراندن وقت در مقاصد ساحلی به عنوان یک استراحت با طراوت و آرامش بخش برای افرادی می باشد که در طول روز ساعات زیای را صرف کار کردن می کنند. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی تعیین کننده وفاداری گردشگران در زمینه گردشگری ساحلی در مازندران است. فراخور موضوع، روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و به لحاظ ماهیت، کاربردی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل گردشگرانی است که از سواحل مازندران بازدید کرده اند. با توجه به حجم بالای جامعه آماری از فرمول کوکران جهت تعیین حجم نمونه استفاده گردید و بدین ترتیب تعداد 350 پرسشنامه مورد بررسی و با استفاده از نرم افزار PLS تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که کیفیت خدمات و ارزش درک شده تأثیر مستقیمی بر تصویر مقصد، نگرش گردشگران و رضایت دارند. هم چنین تصویر مقصد و رضایت به طور قابل توجهی بر نگرش و وفاداری گردشگران تأثیر می گذارد.

پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات توسعه ای می باشد که با روش کیفی انجام می شود. جامعه آماری در فاز کیفی شامل مدیران شرکت های تسهیل گر گردشگری پزشکی و مدیران بخش پذیریش بیماران بین المللی بیمارستان های شهر تهران می باشد که از این میان 15 نفر به صورت هدفمند غیرتصادفی بعنوان انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته است. تحلیل داده های کیفی با روش نظریه داده بنیاد و با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام شد. جامعه آماری در بخش کمی شامل کلیه مراجعه کنندگان به بیمارستان های شهر تهران می باشد (جامعه نامحدود) که بر این اساس با استفاده از جدول مورگان نمونه ای متشکل از 384 نفر انتخاب شد. گردآوری داده ها در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه و تحلیل داده ها با روش حداقل مربعات جزئی انجام شد.

این مطالعه، بر اساس هدف از نوع کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی مبتنی بر رویکرد آینده نگاری است. جهت گردآوری داده ها از اسناد و مدارک (کتابخانه ای) و مصاحبه استفاده شد. برای محاسبه روایی، از روش و تکنیک روایی محتوایی و صوری استفاده شد. میزان پایایی برای «تحلیل اثرات ساختاری» مقدار0.82بدست آمد. پانل افراد پاسخگو متشکل از ۳۰ نفر از اساتید دانشگاهی و همچنین خبرگان برنامه ریزی و توسعه بودند. به طورکلی در پژوهش حاضر تعداد 21 متغیر به عنوان عوامل اولیه شناسایی و با نرم افزار میک مک تحلیل شد. به منظور نتیجه گیری نهایی برای تعیین پیشران های کلیدی مؤثر بر رهیافت گردشگری روستایی شهرستان هریس بر اساس استفاده از نتایج دو روش شامل «رتبه متغیرها در هریک از حالت ها» و «مجموع اثرگذاری متغیرها در همه حالت ها» عوامل کلیدی و مؤثر انتخاب شد که «بهره گیری از فرهنگ و هنر روستایی در ارائه طرح ها» دارای اهمیت فراوانی بود.

هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی مزایای بازی وارسازی در سایت تاریخی تخت جمشید است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و پرسش نامه محقق ساخت صورت گرفته است. جامعه فعالان گردشگری به عنوان جامعه هدف در نظر گرفته شده و ۳۵۴ نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. برای پردازش داده های به دست آمده از آزمون های AVE، فورنل لارکر، ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بازی وارسازی با هر ۴ بعد مورد بررسی در این پژوهش"آموزش، برندسازی، وفاداری، اشتغال و درآمدزایی" رابطه مثبت و معناداری دارد. بازی وارسازی در تخت جمشید نه تنها تجربه ای تفریحی و آموزشی ارائه می دهد، بلکه به گردشگرها اجازه می دهد تا بافرهنگ و تاریخ کشوری که در آن بازدید می کنند، به شیوه ای تازه و فعالانه در ارتباط باشند. با ارتقای تجربه گردشگرها از طریق بازی وارسازی، تخت جمشید به عنوان یک مقصد گردشگری متفاوت و جذاب شناخته خواهد شد.

امروزه، مشتری مداری یکی از مهمترین شاخص های بازاریابی درنظام گردشگری است. از سوی دیگر، یکی از به روزترین و کارآمدترین برنامه ها یا راهبردهای جذب، حفظ و جلب رضایت مشتری، مدیریت ارتباط الکترونیک با مشتری است. از این رو، شناخت نقش مدیریت ارتباط الکترونیک با مشتری در تسهیل انتخاب مقصد از نگاه مدیران و کارشناسان ارشد بازاریابی دفاتر خدمات مسافرتی فعال در تهران، هدف اصلی این پژوهش می باشد. پژوهش حاضر، از نوع کیفی و با هدف ارائه مدل تبیین کننده نقش مدیریت ارتباط الکترونیک با مشتری در تسهیل انتخاب مقصد با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شد. به همین سبب، در انتخاب نمونه آماری از نمونه گیری هدفمند غیر احتمالی استفاده شد. در این پژوهش، استفاده از ابزارهای روش گراندد تئوری مثل تقطیع داده ها، کدگذاری باز و کدگذاری محوری به شناسایی شش مقوله اصلی شرایط علی، موضوع محوری، شرایط زمینه ای یا محیطی، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها انجامید.

خانه اولین مکان در شکل گیری ابعاد وجودی انسان است که می تواند بستر اندیشه و فرهنگ آن جامعه باشد. در این راستا این وجوه هویتی در سیستم معنایی متن های معماری در خانه های سنتی ایران در ورای مشهودات قرار دارد که می توان این معنامندی را از طریق؛ خوانش و ادراک، تعمق و کنکاش در لایه های زیرین و نهفته این خانه ها پیدا کرد.این پژوهش براساس رویکرد نشانه شناسی فرهنگی شکل گرفته است و بر این اساس در تلاش است تا با اتکا بر روش نشانه شناسی فرهنگی به خوانش و ادراک ساختار ابنیه های سنتی بپردازد و با برداشت از مفاهیم نشانه ای به فرهنگ و سنت های مستتر در این خانه ها دست پیدا کند.این پژوهش در تلاش است تا به این سؤالات اصلی پاسخ دهد که در خانه های سنتی یزد معانی چگونه تولید می شوند و چه عواملی به تکوین معنا منجر می شوند؟روش تحقیق در این جستار به صورت توصیفی–تحلیلی است و براساس رویکرد نشانه شناسی فرهنگی از دیدگاه یوری لوتمان و رولان پوسنر تدوین یافته است. در این راستا نخست هم بستگی یا جدایی و تضاد میان نظام های نشانه ای در بافت خانه های سنتی یزد بررسی شده و سپس مروری بر تفاسیر متقدم از آن صورت می گیرد و در ادامه، کوشش شده است دگرگونی نشانه ای آن، با توجه به رویکرد نشانه شناسی فرهنگی لوتمان تبیین شود.نتایج پژوهش نشان می دهد معانی در خانه های سنتی، به صورت مجموعه ای از ورودی ها و حیاط مرکزی تعریف شده اند که به مثابه متن های متعدد و با هم بستگی کلیه شاخصه ها تکرار شده اند و این تشابه در نظام های نشانه ای، در کلیت و اجزا که مبتنی بر رابطه اُبژه و بافتار، وحدت و کثرت، هم ریختی، کرانمندی و تعامل هستند درهم تنیده شده اند و در چارچوب سپهر نشانه ای فضای فرهنگی شهر یزد تکوین یافته است.

گردشگری رویدادهای محلی، یکی از انواع گردشگری است که می تواند نقش مهمی در توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی جوامع داشته باشد. بااین وجود، این موضوع علی رغم وضوح و ضرورت خود کمتر مورد توجه قرار گرفته است. جشنواره گل وگلاب میمند فارس یکی از این رویدادهایی است که هر ساله در فصل بهار برگزار می شود. هدف این مطالعه، شناسایی عوامل جذب گردشگران به این رویداد است. بدین منظور ابتدا عوامل جذب گردشگر به رویدادها با تحلیل محتوای کیفی استخراج شدند و در ادامه نظرات گردشگران در قالب روش شناسی کیو گردآوری شده است. جامعه آماری در بخش اول این مطالعه، اسناد و خبرگان این حوزه و در روش کیو، گردشگران جشنواره گل وگلاب میمند در بهار 1402 بوده اند. در نهایت، چارچوب مفهومی از عوامل اثرگذار بر گرایش مشتریان شامل 50 شاخص در 15 مؤلفه ارائه گردید. همچنین، تحلیل کمی داده های کیو نشان می دهد برای گروه اول از گردشگران دسترسی، مهمان نوازی و گذراندن اوقات با دوستان، در گروه دوم، تعاملات اجتماعی و کیفیت رویداد، در گروه سوم، انگیزه های میهن پرستانه و یادگیری و در گروه چهارم، تجربه و لذت از رویداد اهمیت داشته است. در عین حال جاذبه های طبیعی و لذت جویی از محیط جشنواره برای همه گردشگران مهم بوده است که این نتایج می تواند زمینه ای برای تدوین استراتژی های بازاریابی رویدادهای گردشگری محلی باشد.

تجربه معنوی، یکی از ظرفیت ها و زمینه های رو به رشد در مقاصد گردشگری است و طیف وسیعی از گردشگران مذهبی و سکولار را در بر می گیرد. هدف تحقیق حاضر، بررسی و تحلیل انگیزه ها و عوامل مؤثر بر تجربه معنوی گردشگران زن خارجی در ایران است. داده های مورد نیاز با استفاده از ۳۸۳ پرسشنامه از گردشگران زن خارجی در هتل های محل اقامت گردشگران و یا در فرودگاه بعد از اتمام سفر و در حین بازگشت به کشورشان، جمع آوری و با استفاده از آزمون های همبستگی و رگرسیون چندعاملی در نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که برای گردشگران زن خارجی، هماهنگی با طبیعت به عنوان مهم ترین انگیزه کسب تجربه معنوی در سفر به ایران است. از بین ویژگی های مقصد گردشگری، جغرافیای طبیعی و تاریخ و فرهنگ به ترتیب به عنوان مهم ترین عوامل تأثیرگذار در تجربه معنوی زنان گردشگر خارجی در سفر به ایران است.

امروز گردشگری محکوم به عرضه یک تجربه به یادماندنی است تا در بازار جهانی مزیت رقابتی پیدا کند و امیدوار باشد که آن تجربه از سوی گردشگر خریداری می شود. این درحالی است که بخش بزرگی از ارائه دهندگان گردشگری کماکان با اتکا بر دارایی های ملموس و کمی مکان به دنبال خلق چنین تجربه ای هستند و از پتانسیل منابع کیفی و ناملموس مقصد و بازیگران امر گردشگری، همچنین رویکردها و ابزارهای مؤثر در به فعلیت درآمدن این پتانسیل ها، غافل اند. این مقاله با اتکا به راهبرد استدلال منطقی و از طریق تحلیل محتوای اسناد و پژوهش های مرتبط به بازشناخت منابع، رویکردها و ابزارهایی که امکان تعمیق تجربه گردشگر را فراهم می کند پرداخته است تا شکل متفاوتی از گردشگری با عنوان گردشگری رابطه ای را صورت بندی و ارائه کند که بر سه موضوع منابع کیفی و ناملموس، به عنوان عناصر اصلی یک رویکرد هم آفرینانه خلقِ ارزش؛ هم آفرینی، به عنوان رویکرد اصلی ایجاد ارزش و مزیت رقابتی؛ و ارائه دهندگان خدمات گردشگری، به عنوان تسهیل کننده ارتباط پویا میان گردشگر و مقصد و زمینه ساز خلق تجربه منحصر به فرد برای گردشگر، استوار است.

محیطی که سازمان های مختلف در آن قرار دارند هر روز پیچیده تر از گذشته می شود و سازمان ها ناچار شده اند برای ادامه حیات در این خود را با پیشرفت های روزافزون دانش و فناوری انطباق دهند و به اقدامات و تغییرات اصولی و مبتنی بر اندیشه نوآوری، انعطاف پذیری، پاسخگویی، تعریف خلاقانه مجدد از بازار و فرصت ها و منابع جدیدی برای کسب مزیت رقابتی بپردازند. مدیریت این تغییرات نیازمند استفاده مؤثرتر از سرمایه مبتنی بر دانش سازمان است که می تواند با ایجاد یک سازمان یادگیرنده تحقق پیدا کند. این مقاله در تلاش است تا مدلی برای تبدیل هتل ها به سازمان یادگیرنده ارائه دهد لذا با تدوین سوالات مصاحبه بر اساس ادبیات نظری و کسب نظر خبرگان با روش تحلیل مضمون، عوامل هتل یادگیرنده برای صنعت هتلداری ایران با معرفی 61 مفهوم پایه، 11 مفهوم سازمان دهنده و 3 مفهوم فراگیر شامل پیشران های هتل یادگیرنده، عوامل هتل یادگیرنده و پیامدهای هتل یادگیرنده ارائه گردید.