مطالب مرتبط با کلیدواژه

تهران


۱.

برآورد تابع قیمت هدانیک مسکن شهری تهران

نویسنده:
منبع: اقتصاد مقداری ۱۳۸۴ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: تهران تابع قیمت هدانیک قیمت مسکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۳
مسکن یک نیاز اساسی برای زندگی انسان به شمار می رود و رکود این بخش تاثیر فراوانی بر بخش های مختلف اقتصاد نظیر صنعت، اشتغال و تقاضای کل دارد. بیشترین سرمایه گذاری خصوصی در کشور در بخش مسکن صورت می پذیرد و تهران سهم قابل ملاحظه ای از این سرمایه گذاری را جذب می نماید. با این وجود، مسکن یکی از معضلات این شهر محسوب می شود. از این رو، مطالعه ی بخش مسکن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه مسکن به عنوان کالایی ناهمگن و چند بعدی در نظر گرفته شده و ویژگی های آن به عنوان عامل اصلی تعیین قیمت واحد مسکونی مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله برای شناخت واکنش خانوارها نسبت به ویژگی های مسکن از روش قیمت هدانیک استفاده نموده است. ضمن اینکه ارجحیت های مصرف کننده در خصوص ویژگی های واحد مسکونی در این روش شناسایی می گردد. برای این منظور از آمار و اطلاعات منتشره ی وزارت مسکن و شهرسازی سال 1381 مربوط به معاملات صورت گرفته در تهران، استفاده گردیده است. برای حصول نتیجه، ابتدا با استفاده از نرم افزار Excel ، اطلاعات به دست آمده مرتب و آماده گردید، سپس مدل قیمت هدانیک استفاده از نرم افزارEviews5 و روشSUR برآورد شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که مساحت زیربنا (اعیانی) و مساحت زمین (عرصه) بیشترین تاثیر را بر قیمت واحد مسکونی دارند.
۳.

بررسی انسان شناختی محله آلونک نشین علی آباد مهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال دوم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: تهران قومیت فقر شهری حاشیه نشینی آذری ها آلونک نشینی انسان شناسی شهری توسعه شهری جزیره فقر جماعت های شهری طرد اجتماعی کردها لرها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۶
"رشد شتاب زده شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه، هم چون سایر دگرگونی های اجتماعی - فرهنگی در این کشورها، تا حد زیادی، از تاثیرپذیری قالب های سنتی از قالب های مدرن بوده است که خود سبب تعارض ها و ناهم خوانی هایی نیز شده است و از جمله نتایج ناخوشایند آن می توان به شکل گیری جمعیت های حاشیه نشین، یا آن چه امروز بیشتر اسکان غیررسمی می نامند، اشاره کرد. محله ای که این پژوهش در آن صورت گرفته است، محله ای آلونک نشین واقع در منطقه 4 شهرداری تهران است که عمری در حدود 20 تا 25 سال داشته و حدود 40 خانوار در آن ساکن اند. این محله به دلیل احداث بزرگراه نیاوران (شهید صیاد شیرازی) به دو قسمت شده و بخش بزرگی از آن از بین رفته است. ولی قسمت باقی مانده کماکان به حیات اجتماعی و شهری خود ادامه می دهد. چندین قومیت در این محله ساکن هستند (آذری ها، لرها، کردها) و مطالعه مردم نگارانه نشان دهنده تاثیرگذاری این قومیت ها بر توزیع فضایی و جایگزینی ها است. مطالعه حاضر، با استفاده از روش های پژوهش کیفی مبتنی بر مشاهده مستقیم و مشارکت و مصاحبه عمیق به شکل مردم نگاری انجام شده است و در پی بررسی کامل محله موردنظر با رویکردی کل گرا و نگرشی از درون بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند از یک سو، در کوتاه مدت و میان مدت برای سیاست گذاری های شهری و سامان دهی محله های مشابه به کار رود و از سوی دیگر در دراز مدت، در مورد محلات شهری با ساختار خاص کاربرد داشته باشد. "
۴.

مسائل و مشکلات جسمانی، اجتماعی و روانی سال مندان منطقه 13 تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی پاییز ۱۳۸۳ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: تهران سالمند مشکلات اجتماعی مشکلات جسمانی مشکلات روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۵۵
"این تحقیق با عنوان «بررسی مسایل و مشکلات جسمانی، اجتماعی و روانی سال مندان منطقه 13 تهران» انجام شده است که در قالب مطالعات نیازسنجی سال مندان است. افراد 60 ساله و بیش تر 6.6 درصد، (4.6 میلیون نفر) از کل جمعیت کشور را تشکیل می دهند که حدود 500.000 نفر از آنان در تهران زندگی می کنند. هدف از این مطالعه، ارایه تصویری روشن از مشکلات جسمانی، روانی و اجتماعی سال مندان در تهران است. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. جامعه مطالعه شده، سال مندان بالاتر از 60 سال منطقه 13 تهران، و روش جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بود. پرسش نامه ها در میان 300 نفر از سال مندان مراجعه کننده به «فرهنگ سرای سال مند»، «خانه فرهنگ حافظیه» و «پارک پیروزی» توزیع شد و داده ها پس از جمع آوری با ابزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که 52 درصد جامعه تحت مطالعه مونث، 32.3 درصد بی سواد، 3 درصد مجرد هستند. 55 درصد از پاسخ گویان دارای مشکلات اقتصادی هستند، 25.6 درصد از آنان مشکل انجام فعالیت های روزانه (ADL) دارند، 21 درصد از شرایط جاری زندگی اظهار نارضایتی کرده اند، 27.3 درصد بیمه نیستند و 24 درصد دارای نوعی مشکل روانی هستند. در بحث نیاز سنجی می توان اظهار داشت سال مندان در تهران به ویژه زنان سال مند با مشکلات متعدد جسمانی، اجتماعی و روانی روبه رو هستند؛ به طوری که این مشکلات بر روی کیفیت زندگی آنان تاثیر می گذارد. این مطالعه نشان داد که برای برطرف کردن انواع مشکلات جسمانی، اجتماعی و روانی و نیز رفع نیازهای سال مندان، اقدامات سیستماتیک و برنامه ریزی شده لازم است تا زندگی بهتری برای سال مندان عزیز فراهم آید "
۵.

شناخت الگوی رشد کالبدی - فضایی شهر با استفاده از مدل های کمی (مطالعه موردی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی جغرافیا ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: تهران توسعه پایدار الگوی رشد کالبدی شهر پراکندگی شهری شهر فشرده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶۹ تعداد دانلود : ۲۵۶۷
الگوی رشد و توسعه کالبدی یا شکل شهر به عنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان در برهه خاصی از زمان تعریف می شود و به دو دسته اصلی گسترش افقی یا پراکندگی شهری(sprawl)  و الگوی شهر فشرده (Compact city) تقسیم می گردد. شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعه پایدار شهری امری اساسی است. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق کلانشهر تهران و روش مورد استفاده روش توصیفی – تحلیلی است. این تحقیق که با هدف شناخت و اندازه گیری الگوی رشد کالبدی ـ فضایی تهران در دوره های مختلف تهیه شده است، از روشهای پیشنهادی تسای، یعنی چهار روش درجه تجمع، درجه توزیع متعادل، تراکم و اندازه متروپل برای رسیدن به این منظور استفاده نموده است.نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که شهر تهران از نظر رشد و گسترش فضایی در گذشته از رشد آرام و فشردگی نسبی برخوردار بوده است، اما با شروع شهرنشینی سریع و مهاجرتهای بی رویه روستاشهری، رشد مساحت آن بسیار سریع می شود، چنانکه می توان الگوی رشد پراکنده یا گسترش افقی بی رویه (urban sprawl) را برای این شهر متصور شد. البته، در سالهای اخیر گرایش به تمرکز و فشردگی در آن مشاهده می گردد. در مجموع، با توجه به پیامدهای نامطلوب این الگو، در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری و پایدارتر کردن رشد شهر باید از سیاستهایی برای کنترل و تغییر این نوع رشد استفاده گردد.
۶.

اثرات اشتغال بر سلامت زنان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی بهار ۱۳۸۳ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: تهران زنان اشتغال سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۴ تعداد دانلود : ۱۲۹۵
"از دهه هفتاد میلادی مطالعات در زمینه نابرابری های موجود در مورد شاخص های سلامت و بیماری و به ویژه تفاوت در مورد سلامت زنان و مردان در سطوح ملی و بین المللی در غرب آغاز شده است. از آن جا که دامنه مطالعات فوق الذکر عمدتا به جوامع غربی محدود شده است، جای خالی تحقیق در این زمینه در ارتباط با جوامع دیگر در عرصه بین المللی به خصوص جوامع جهان سوم یا جوامعی که دارای فرهنگی متفاوت با جوامع غربی هستند، احساس شده است. در کشوری چون ایران، که در منطقه خاورمیانه قرار گرفته، مطالعات در زمینه سلامت زنان و عوامل مرتبط با آن در مراحل ابتدایی خود قرار دارد. تحقیقی که در این مقاله به بخشی از نتایج آن اشاره می شود، تلاشی در راستای از میان بردن خلا موجود در زمینه مطالعه تفاوت های سلامت و بیماری در مورد مادران شاغل و غیرشاغل در سطح شهر تهران است که در چارچوب جامعه شناسی پزشکی و بهداشت به انجام رسیده است. "
۷.

اختلالات شخصیت در زنان زندانی شهرهای تهران و کرج(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی بهار ۱۳۸۳ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: اختلالات شخصیت تهران زنان زندان کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۱
"این تحقیق از نوع مطالعه توصیفی مقطعی است که به بررسی فراوانی اختلالات شخصیت در زنان زندانی شهرستان های تهران و کرج می پردازد. بدین منظور 200 نفر از این زنان به روش تصادفی - طبقه ای انتخاب و به وسیله دو پرسشنامه (فراهم آمده برای جمع آوری اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه بالینی چند محوری «میلون») ارزیابی شدند. نتایج حاصله با استفاده از نرم افزار spss و روش های توصیفی تجزیه و تحلیل شد میزان فراوانی اختلال شخصیت درزنان زندانی 60درصد و بالاترین فراوانی مقیاس های اختلال شخصیت، از نوع اختلال شخصیت آزارطلب (5/42 درصد) بود "
۸.

عوامل موثر بر خشونت مردان علیه زنان: مطالعه موردی خانواده های تهرانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی بهار ۱۳۸۳ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: تهران زنان ایران خشونت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵۱ تعداد دانلود : ۲۹۹۰
"در این مقاله با بهره گیری از دو ره یافت عمده فمینیستی و رهیافت خشونت خانوادگی تاثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و روان شناختی بر خشونت مردان علیه زنان در خانواده های تهرانی بررسی می شود؛ پدیده ای که در دهه های اخیر به عنوان یک مساله اجتماعی مهم در جامعه ما مطرح شده است. در این تحقیق مساله اصلی این است که چه عامل یا عواملی در بروز رفتارهای خشونت آمیز مردان علیه زنان در خانواده های تهرانی موثرند و چه راهکارهایی را می توان برای کاهش این امر ارایه کرد. این مطالعه به شیوه پیمایشی بر روی 320 خانوار و طراحی دو نوع پرسشنامه جداگانه برای مردان و زنان و با استفاده از روش های آماری چون رگرسیون چند متغیری و تحلیل مسیر صورت گرفته است. یافته های تحقیق حاضر نشان میدهد در کنار برخی از متغیرهای زمینه ای چون سن، تعداد فرزندان و ... از بین تمام متغیرهای مستقل، چهار متغیر (رضایت اجتماعی، اسنادهای منفی و عزت نفس و پایگاه اقتصادی و اجتماعی)، رابطه مستقیمی با خشونت کلی (فیزیکی و عاطفی) دارد و سایر متغیرها (اعتقاد به ایدئولوژی پدرسالاری، گرایش به پذیرش همسر آزاری، نگرش به نقش اجتماعی زنان، جامعه پذیری خشن) رابطه غیر مستقیمی را با خشونت کلی نشان می دهند. "
۹.

سرمایه اجتماعی به مثابه یک سیستم پیچیده(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی زمستان ۱۳۸۵ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: تهران توسعه مشارکت سرمایه اجتماعی اعتماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶۲ تعداد دانلود : ۹۷۲
"طرح مساله: سوال محوری این مقاله این است که آیا بین سرمایه اجتماعی و عناصر تشکیل دهنده آن در سطح تحلیل مناطق و میزان توسعه یافتگی مناطق، در شهر تهران رابطه ای وجود دارد یا خیر؟ روش تحقیق: در این پیمایش، جامعه آماری، جمعیت شانزده سال به بالای مناطق تهران است که با نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم 1759 نفر در سطح مناطق بیست و دو گانه شهر تهران انتخاب گردیده اند. یافته ها: در بخش یافته ها نمره سرمایه اجتماعی و هفت عنصر مفهومی آن شامل آگاهی، اعتماد عمومی، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی خیریه ای، مشارکت غیررسمی همیارانه و مشارکت غیررسمی مذهبی محاسبه گردیده است و در ارتباط با وضعیت توسعه مناطق قرار گرفته است. نتایج: سرمایه اجتماعی مناطق، رابطه مثبتی با توسعه مناطق شهری در تهران دارد و مناطق توسعه یافته تر از میزان بیشتری از اعتماد عمومی، آگاهی، مشارکت رسمی و مشارکت های غیر رسمی همیارانه برخوردارند و به گونه معناداری مشارکت غیر رسمی مذهبی کمتری دارند و اعتماد نهادی و مشارکت های غیر رسمی خیریه ای، در همه مناطق به صورت یکسان بوده و تفاوت معناداری نداشت. "
۱۰.

سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی- اجتماعی در کلان شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی زمستان ۱۳۸۵ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: تهران توسعه مشارکت سرمایه اجتماعی اعتماد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
تعداد بازدید : ۳۰۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۶۶
"طرح مساله: سوال محوری این مقاله این است که آیا بین سرمایه اجتماعی و عناصر تشکیل دهنده آن در سطح تحلیل مناطق و میزان توسعه یافتگی مناطق، در شهر تهران رابطه ای وجود دارد یا خیر؟ روش تحقیق: در این پیمایش، جامعه آماری، جمعیت شانزده سال به بالای مناطق تهران است که با نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم 1759 نفر در سطح مناطق بیست و دو گانه شهر تهران انتخاب گردیده اند. یافته ها: در بخش یافته ها نمره سرمایه اجتماعی و هفت عنصر مفهومی آن شامل آگاهی، اعتماد عمومی، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی خیریه ای، مشارکت غیررسمی همیارانه و مشارکت غیررسمی مذهبی محاسبه گردیده است و در ارتباط با وضعیت توسعه مناطق قرار گرفته است. نتایج: سرمایه اجتماعی مناطق، رابطه مثبتی با توسعه مناطق شهری در تهران دارد و مناطق توسعه یافته تر از میزان بیشتری از اعتماد عمومی، آگاهی، مشارکت رسمی و مشارکت های غیر رسمی همیارانه برخوردارند و به گونه معناداری مشارکت غیر رسمی مذهبی کمتری دارند و اعتماد نهادی و مشارکت های غیر رسمی خیریه ای، در همه مناطق به صورت یکسان بوده و تفاوت معناداری نداشت. "
۱۱.

بررسی مقایسه ای نحوه ی مراجعه به مطب روان پزشکی در تهران و یک شهرستان با تجربه ی جدید یک روان پزشک(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: فصلنامه توانبخشی ۱۳۸۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: تهران سیرجان نحوه مراجعه مطب روانپزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۴
مقدمه: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی و تحلیلی است که به منظور بررسی و شناخت مسیر مراجعه به روان پزشک در شهرستانی با تجربه جدید یک روان پزشک در مقایسه با تهران صورت گرفته است. متغیرهای مورد مطالعه شامل مشخصات جمعیت شناختی مراجعان، منبع ارجاع، محل مراجعه قبلی، استفاده از درمان های سنتی، محلی و نیز زمان بین بروز مشکل با نشانه بیماری تا نخستین مراجعه به روان پزشکی بوده است. موارد و روش تحقیق: ابتدا از طریق نمونه گیری تصادفی تعداد هزار نفر مراجعه کننده بار اول به اولین و تنها مطب روان پزشکی در یکی از شهرستان های استان کرمان به نام سیرجان با جمعیتی بالغ بر یک صد و بیست هزار نفر در سال اول افتتاح مطب و سپس هزار نفر دیگر در طی یک سال بعد انتخاب شدند. در تهران نیز با همین روش تعداد پانصد مراجعه کننده جدید برای سال اول تاسیس مطب و تعداد پانصد نفر دیگر نیز برای سال دوم انتخاب شدند. بعد از ارزیابی پرونده های تمامی مراجعان، متغیرهای پژوهش با استفاده از نرم افزار مربوطه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: بیش ترین منبع ارجاع به روان پزشک در هر چهار سال مورد ارزیابی، بستگان و آشنایان مراجعه کنندگان بودند. پزشکان عمومی نقش کمی در ارجاع بیماران به روان پزشک داشتند. در شهرستان سیرجان در طی سال دوم به تدریج میزان ارجاع از طرف متخصصان، پرسنل بهداشتی درمانی و مراکز غیرپزشکی با تفاوت معنادار آماری افزایش یافت. با این حال در تهران تفاوت بین منابع ارجاع در سال اول و دوم معنادار نبود. به ترتیب 33.4% و 8.6% آنها به مطب سیرجان و تهران حداقل یک بار در طول عمر خود به درمان گر محلی مراجعه کرده بودند که از نظر آماری تفاوت معناداری داشت. بحث و نتیجه گیری: تغییرات یاد شده در متغیرهای مورد ارزیابی و مقایسه آماری آن در دو شهرستان مورد مطالعه علاوه بر نشان دادن مشخصات جمعیت شناختی و سطح آگاهی مردم در خصوص چگونگی استفاده از خدمات بهداشت روانی می تواند نشان دهنده نقش مداخله های گوناگون آموزشی در سطح کلی جامعه نیز در سطوح مختلف درمانی برای پزشکان و پرسنل بهداشتی و درمانی دیگر جهت تشخیص صحیح مشکل و ارجاع به موقع بیماران به روان پزشک باشد و بر آن تاکید ورزد.
۱۲.

مقایسه عملکرد طیفی و مکانی روشهای ترکیب تصاویردر اختلاف قدرت تفکیکهای مختلف تصاویر چندطیفی و پانکروماتیک: تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی-برنامه ریزی و آمایش فضا ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی۵۷)

کلیدواژه‌ها: تهران آنتروپی آیکنوس تبدیل موجک ترکیب تصاویر عملکرد مکانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۷ تعداد دانلود : ۹۲۷
اختلاف قدرت تفکیک تصاویر چند طیفی و تصویر پانکروماتیک به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر عملکرد طیفی و مکانی روشهای ترکیب تصاویر مطرح می¬باشد که هدف این تحقیق قرار داده شده است. پس از تهیه تصاویر چندطیفی شبیه¬سازی شده با قدرت تفکیک 8، 12، 16،.....و44 متری از تصاویر چندطیفی آیکنوس و تصویر پانکروماتیک شبیه¬سازی شده 4 متری با استفاده از چهار روش ترکیب تصاویر، شامل روشهای ترکیب مبتنی بر تبدیلBrovey، تبدیل مؤلفه¬های اصلی، تبدیل موجک و تبدیل مؤلفه¬های اصلی- تبدیل موجک، تصاویر چند¬طیفی شبیه¬سازی شده با تصویر پانکروماتیک شبیه¬سازی شده، ترکیب شدند. از شاخصهای کمی شامل ضریب همبستگی برای بررسی کیفیت طیفی و از شاخص آنتروپی برای بررسی کیفیت مکانی تصاویر ترکیب شده استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان¬دهنده آن است که نوع تأثیرگذاری افزایش اختلاف اندازه پیکسلهای تصاویر چند طیفی در مقایسه با پیکسلهای تصویر پانکروماتیک، وابسته به روشی می¬باشد که برای ترکیب تصاویر استفاده می¬شود. همچنین در بین روشهای استفاده¬ شده برای ترکیب تصاویر، روش ترکیب مبتنی بر تبدیل Brovey کمترین حساسیت نسبت به تغییرات اختلاف اندازه پیکسلها و روش ترکیب مبتنی بر تبدیل مؤلفه¬های اصلی- ترکیب موجک بیشترین حساسیت را دارند. همچنین رابطه تغییرات کیفیت طیفی و مکانی تصاویر ترکیب شده نسبت به افزایش اختلاف قدرت تفکیک تصاویر چند طیفی وپانکروماتیک به صورت غیرخطی می¬باشد.
۱۳.

بررسی علل و پیامدهای اجتماعی - فضایی مهاجرت‌های درون شهری مطالعه موردی: بافت قدیم تهران‌پارس در منطقه 8 شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی زمستان ۱۳۸۷ سماره ۶۶

کلیدواژه‌ها: تهران مهاجرت‌های درون‌شهری دیالیتیک اجتماعی،فضایی تهرانپارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۵ تعداد دانلود : ۷۴۲
در مقطعی که نوسازی و بازسازی نواحی مختلف شهرهای کشور از جمله دغدغه‌های مسئولین و برنامه‌ریزان شهری است، ضرورت شناخت از چرایی، چگونگی و پیامدهای اجتماعی - فضایی مهاجرت‌های درون‌شهری برای دستیابی به قانونمندی‌های حاکم بر این حرکات، اصلی اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. این مهاجرت‌ها که غالباً به تغییر محل سکونت افراد، به‌طور اختیاری به سایر نواحی شهر صورت می‌گیرد، سبب نابسامانی‌های اجتماعی - فرهنگی و بی‌قوارگی فیزیکی - کالبدی و مآلاً کاهش حس همسایگی در مقطعی که مشارکت‌های مردمی ضرورت دارد، شده‌است. بافت قدیم تهرانپارس از منطقه‌ 8 شهرداری تهران دستخوش چنین نابسامانی‌هایی است. تحقیق حاضر با شناخت عوامل مؤثر در مهاجرت‌های درون‌شهری و پیامدهای اجتماعی - فضایی ناشی از آن با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است. داده‌های تحقیق عمدتاً از طریق روش میدانی(مصاحبه، پرسشگری و پیمایش) جمع‌آوری شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که با شناخت چرایی و چگونگی و پیامدهای این نوع مهاجرت‌ها می‌توان به کاهش نابسامانی‌های اجتماعی - فضایی ناشی از این نوع حرکات در نواحی مختلف شهری کمک نمود
۱۴.

تحلیل الگوهای روابط و مناسبات شهر و روستا درنواحی روستایی اطراف تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۱ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: تهران نواحی روستایی خانه های دوم روابط شهر و روستا حومه نشینی فصلی مدل حومه مدل مکان مرکزی مدل حوضه نفوذ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۰ تعداد دانلود : ۱۶۱۸
با توجه به انواع علل و پیامدهای روابط شهر و روستا در اطراف تهران این روابط را میتوان بیشتر بر اساس مدل حومه توجیه و تبیین کرد بدین ترتییب که نواحی روستائی شمال و جنوب تهران متناسب با ویژگی ها و امکانات خود به عنوان عرصه ای تکمیلی برای ایفای نقش های تهران در آمده و یا به عبارتی دیگر این شهر بخشی از کارکرد خود را به نواحی روستایی اطراف منتقل کرده است به طور کلی در نواحی کوهستانی شمال تهران عمدتا کارکردهای تفریحی و فراغتی رواج یافته که شکل گیری و گسترش خانه های دوم از اثار آن می باشد و بر عکس در نواحی روستایی جنوب تهران کارکردهای متنوعی شامل سکونتی خوابگاهی صنعتی کارگاهی و تاسیسات و تجهیزاتی گسترش یافته است ایجاد و گسترش این کارکردها در نواحی روستایی طی چند دهه گذشته حرکتی خود جوش و در کلیت آن فاقد هر گونه اقدام برنامه ریزی شده بوده و به همین دلیل آثار و پیامدهای نامطلوبی در زمینه های مختلف بر جای گذاشته است به طوری که کنترل و هدایت این تحولات در راستای توسعه پایدار و یک پارچه شهر و روستا در این ناحیه ضروری می باشد
۱۵.

تحلیل روند ایجاد و گسترش خانه های دوم درنواحی روستایی مطالعه موردی نواحی روستایی شمال استان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۲ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: تهران اوقات فراغت گردشگری نواحی روستایی گردشگری روستایی خانه های دوم حومه نشینی فصلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۷۳
تحولات اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جهان بعد از جنگ جهانی دوم به ویژه در زمینه سهولت تحرک و جابجایی در رابطه با بهبود راههای ارتباطی وحمل ونقل افزایش اوقات فراغت گسترش شهرنشینی افزایش آلودگی محیط زیست بهبود رفاع اجتماعی و امکان تخصیص بخشی از در آمد برای امور غیر ضروری موجب رواج گردشگری روستایی و به تبع آن خانههای دوم ابتدا در مغرب زمین و س÷س در بسیاری از کشورهای جهان شد در ایران نیز به ویژه در نواحی کوهستانی مجاور شهرهای بزرگ و همچنین در سواحل دریای خزر از چند دهه گذشته خانه های دوم یا خانه های تعطیلات با هدف گذراندن اوقات فراغت گسترش یافته است ناحیه روستایی و کوهستانی البرز در شمال استان تهران از معدود نواحی کشور است که خانه های دوم عمدتا از دهه 1340 و به ویژه بعد از انقلاب اسلامی در آن با تحولات اقتصادی اجتماعی کشور و شهر تهران و به ویژه با رشد فیزیکی افزایش تراکم جمعیت و آلودگی زیست محیطی این شهر در رابطه است در این تحقیق با انجام مطالعات کتابخانه ای و میدانی ماهیت ابعاد و روند گسترش خانه های دوم درنواحی روستایی شمال تهران مورد تحلیل قرار گرفته است نتایج مطالعات نشان می دهد که گسترش این ÷دیده در نواحی روستایی عمدتا به صورت خود جوش و فاقد نظارت و کنترل برنامه ریزی شده بوده که با توجه به ÷یامدهای عمیق این ÷دیده بر نواحی روستایی و کوهستانی و نهایتا بر شهر تهران لازم است با شناخت این ÷یامدها به تهیه و اجرای طرحهای راهبردی برای کنترل وهدیات هدفمند خانه های دوم اقدام گردد
۱۶.

بررسی روند شکل‌گیری محورهای صنعتی پیرامون شهر تهران با تاکید بر محور کرج- قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۴ شماره ۵۳

کلیدواژه‌ها: تهران توسعه صنعتی صنایع تهران محور صنعتی تمرکز صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۵
از آغاز روند صنعتی شدن، تهران همواره با دارا بودن تقریبی یک / دوم صنایع، مهم‌ترین قطب صنعتی کشور بوده است و اگر چه اتخاذ خط مشی‌های تمرکززدایی صنعتی از سال 1346 به بعد و قانون ممنوعیت احداث صنایع در شعاع 120 کیلومتری تهران در یک دوره زمانی موجبات کاهش تدریجی استقرار صنایع در تهران را فراهم آورد، اما در عوض به انتقال تمرکز صنعتی به نواحی اطراف و ظهور محورهای صنعتی پیرامونی در امتداد جاده‌های ارتباطی و اصلی و در اتصال به تهران انجامیده است. شکل‌گیری خودجوش و کنترل نشد‌ة این کریدورهای صنعتی نمایانگر عدم توقف گسترش فضایی قطب صنعتی تهران و وسیع‌تر شدن فضای قطبش می‌باشد. در میان این محورها، محور صنعتی غرب تهران به طول تقریبی بیش از 140 کیلومتر که از میان شهرستان‌های کرج و هشتگرد عبور می‌کند و به قزوین می‌پیوندد، طولانی‌ترین و متراکم‌ترین محور از نظر استقرار صنایع و کانون‌های جمعیتی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی‌، علل و چگونگی روند تکوین محور صنعتی غرب تهران در دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در هر دو مرحله سیاست‌های کنترلی اتخاذ شده از سوی دولت در مقابله با تمرکز صنعتی و ممانعت از گسترش واحدهای صنعتی در محور مزبور کارآمد نبوده است.
۱۷.

گردشگری خانه‌های دوم و اثرات آن بر نواحی روستایی : فرصت یا تهدید (مورد: نواحی روستایی شمال تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۴ شماره ۵۴

کلیدواژه‌ها: تهران گردشگری گردشگری روستایی اثرات گردشگری خانه‌های دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰۶ تعداد دانلود : ۱۴۷۶
تحولات جهانی بعد از جنگ جهانی دوم از جمله در زمینه‌های گسترش شهرنشینی و ایجاد شهرهای بزرگ، آلودگی محیط‌های شهری و نیز افزایش اوقات فراغت منجر به گسترش گردشگری روستایی به ویژه مالکیت خانه‌های دوم گردید. در دهه‌های بعدی، گردشگری به عنوان ابزاری برای توسعة روستایی مطرح گردید. در این راستا صاحبنظران سعی نموده‌اند با ارائه دیدگاه ها و الگوهای مختلف نقش گردشگری را در توسعة روستایی ارتقاء دهند. تحقیق حاضر باهدف شناخت و تحلیل اثرات و پیامدهای گردشگری و گسترش مالکیت خانه‌های دوم در نواحی روستایی شمال تهران (بخش های لواسان و رودبار قصران) در زمینه‌های زیست محیطی، ‌اقتصادی و اجتماعی انجام شده است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد به دلیل فقدان برنامه‌ریزی و ضعف مدیریت، از فرصت های موجود این ناحیه در زمینة گردشگری برای تأمین نیازهای فراغتی شهروندان تهران از یک طرف و تجدید حیات اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی از طرف دیگر به درستی استفاده نشده است. در مقابل، تهدیدهای مرتبط با گردشگری در این ناحیه تحقق یافته و موجب پیامدهای نامطلوبی مانند آلودگی منابع آب، تخریب چشم‌انداز طبیعی، تخریب و تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغات، افزایش مهاجرت، رکود فعالیت های کشاورزی و دوگانگی اجتماعی شده است؛ در حالی که با بهره‌برداری مناسب از فرصت ها می‌توان گردشگری خانه‌های دوم را به عنوان ابزاری برای توسعة پایدار نواحی روستایی تبدیل کرد. به هر حال با توجه به این شرایط، برنامه‌ریزی و مدیریت مؤثر فعالیت های گردشگری در راستای دستیابی به گردشگری پایدار روستایی ضروری می‌باشد. واژگان کلیدی: گردشگری روستایی، گردشگری، خانه‌های دوم، اثرات گردشگری، تهران.
۱۸.

تحلیل الگوی سینوپتیکی اینورژن های شدید شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۵ شماره ۵۶

کلیدواژه‌ها: تهران آلودگی سینوپتیک اینورژن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۰ تعداد دانلود : ۹۷۶
رشد بی‌رویة شهر تهران در چند دهة اخیر و فقدان یک برنامه‌ریزی مدوّن برای توسعة شهر و طراحی خیابان‌ها و مساکن سبب ایجاد آلودگی‌های شدید به خصوص در زمان وقوع اینورژن‌های شدید شده است. در مجموع، چهار الگوی سینوپتیکی باعث ایجاد اینورژن‌های شدید در شهر تهران می‌شود که به ایجاد آلودگی‌های شدید منجر می گردد. در الگوهای شمارة A1، CوD استقرار یک پشتة عمیق در ترازهای 850 و700 هکتوپاسکال و پایداری دینامیکی حاصل از آن باعث انتقال هوای گرم از عرض های پائین بر روی هوای سرد سطح زمین شده و اینورژن‌های خیلی شدید را ایجاد می‌کند. در الگوهای شمارة A2 و B انتقال هوای سرد به وسیله سامانه‌های پر فشار سطح زمین و استقرار یک ناوة عمیق بر روی تهران و انتقال هوای سرد پشت آن از عرض های بالاتر بر روی تهران، در ترازهای 850، 700 و 500هکتوپاسکال پایداری شدیدی را ایجاد می‌کند.
۱۹.

بررسی ناپایداری‌های امنیتی کلان شهر تهران بر اساس شاخص‌های توسعه پایدار شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۵ شماره ۵۷

کلیدواژه‌ها: تهران امنیت توسعه پایدار شهری امنیت شهری ناپایداری امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۷۲
توسعه پایدار شهری، توسعه‌ای همه جانبه و ناظر به ابعاد مختلف است. از اینرو مفهوم «پایداری» در کلان شهرها حول محورهای متعددی قابل بررسی است. در این میان ضرورت پرداختن به موضوع «امنیت شهری» از آنجایی مهم می‌نماید که وابستگی متقابل میان امنیت و توسعه اجتناب‌ناپذیر است. امنیت زمینه‌ساز و بستر توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است و هم از این عناصر تأثیر می‌پذیرد. رویکردهای سنتی در باب امنیت شهری عمدتاً به طور یکسویه‌ای به جرائم و بزهکاری‌های شهری و یا معلول‌ها معطوف بوده‌؛ در حالی که امنیت مقوله‌ای چندوجهی است و در چارچوب عناصر مختلف توسعه معنا می‌دهد. امروزه کلان شهر تهران با در بر گرفتن یک چهارم جمعیت شهرنشین کشور، مهم‌ترین قطب جمعیتی کشور است. تهران با توجه به نظام متمرکز سیاسی- اداری، مقر کلیه نهادهای تصمیم گیرنده و مدیران عالیرتبه بوده و نقش اصلی را در مدیریت اقتصاد ملی ایفاء می‌کند. لذا بروز ناپایداری‌های امنیتی در تهران می‌تواند امنیت ملی را در عرصه‌های گوناگون به مخاطره اندازد. هدف از این مقاله بررسی ناپایداری‌های امنیتی تهران بر اساس شاخص‌های توسعه پایدار شهری و ارائه نگرش نوین در ساماندهی فضای امنیتی کلان‌شهری می‌باشد. نتیجه بررسی شاخص‌ها نشان می‌دهد که تهران در زمینه‌های محیطی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی با ناپایداری امنیتی مواجه است.
۲۰.

بررسی عوامل جغرافیایی در آلودگی هوای تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۵ شماره ۵۸

کلیدواژه‌ها: تهران آلودگی هوا عوامل جغرافیایی آلودگی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۱۱ تعداد دانلود : ۱۴۵۵
شهر تهران یکی از آلوده ترین شهر های جهان بشمار می رود. در سال از هر سه روز یک روز توسط یکی یا چند تا از الاینده های اصلی آلوده است. عوامل متعددی در آلودگی آن نقش دارند. اما اثر عوامل جغرافیایی بیشتر از همه است. در این مقاله ویژگی های جغرافیایی شهر از توپوگرافی تا مسایل انسانی شرح داده شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که ویژگی های طبیعی شهر اثر بسیار زیاد در آلودگی آن دارند. باد غالب آن در غرب باد غربی و در شرق باد شرقی است. وارونگی های دمایی از ویژگی های دوره سرد آن می باشد که به همراه استقرار آنتی سیکلون ها هوای پایدار ایجاد می کنند. شدت و فراوانی بارندگی به اندازه ای نیست که همیشه بتواند هوای تهران را بشوید. به منظور سازگاری با این شرایط جغرافیایی مدیران و برنامه ریزان شهر باید از سنگینی صنایع و فعالیت های آلاینده بکاهند و با برنامه های تشویقی در مردم و متولیان شهر احساس مسولیت ایجاد نمایند.